Tüm dünyadaki emsal yüksek mahkeme ve kurul kararlarına sınırsız olarak erişin!
{0} için arama sonuçları
Türkiye Danıştay Mahkemesi
Danıştayın kurulmasının kökleri 1868 yılına kadar dayanır. Zaman içinde gelişip, bağımsız bir yüksek mahkeme durumuna gelmiştir. Danıştayın kuruluşu Anayasamızın 155. maddesinde düzenlenmiştir. Anayasada yer alması nedeniyle Anayasal bir kurumdur. Kanunlar tarafından başka bir idari yargı mercilerine bırakılmayan karar ve hükümlerin son inceleme merciidir. Bazı özel hükümlerle belirlenen davalara ilk derece mahkemesi olarak bakar. Bölge İdare Mahkemesinden daha üst dereceli temyiz yüksek mahkemesi olarak işler. Danıştayda; İdari Dava Daireleri Kurulu, Vergi Dava Daireleri Kurulu ve bir de İçtihatları Birleştirme Kurulu bulunur.
Danıştay Mahkemesi Temyiz Denetimi
Bölge İdare Mahkemeleri tarafından verilen ve belirlenen değerin altında kalan yargı kararlarına karşı kanun yoluna gidilerek temyiz incelemesine başvurulması mümkündür. Taraflardan en az biri tarafından temyiz başvurusu yapılması sonucunda, Bölge İdare Mahkemeleri tarafından görülen ve temyiz edilen dava, Danıştayın ilgili dairelerinde sadece hukuka uygunluk açısından incelenir ve karara bağlanır. Danıştay, temyiz edilen kararın hukuka uygun olduğuna karar verirse onama, uygun olmadığına karar verirse bozma kararı verir. Yalnızca maddi hataların varlığına hükmederse, maddi hataları düzelterek onama kararı verir. İstinaf mahkemeleri olan Bölge İdare Mahkemeleri tarafından verilen kesin olmayan kararlara karşı temyiz yolu açıktır ve temyiz incelemesi ise Danıştay Mahkemesinde yapılır. İlgili filtreler seçilerek, Arama Motorumuzdan Danıştayın tüm emsal kararlarına ulaşmak mümkündür.
Emsal Danıştay Kararları
Danıştay, gerekli gördüğü durumlar hariç, kural olarak temyiz incelemelerini dosya üzerinden hukuka uygunluk denetimi olarak gerçekleştirir. Hukuk mahkemelerinin temyiz edilen kararları dosyasıyla birlikte Danıştaya gönderilir ve yetkili dava dairesince incelenir. Danıştay, eğer bu inceleme sonucunda onama kararı verirse Bölge İdare Mahkemesinin kararı kesinleşmiş olur. Eğer bozma kararı verirse de yeniden yargılama yapmak üzere dosyayı Bölge İdare Mahkemesine gönderir. Bölge İdare Mahkemesi bu bozma kararına uyar veya direnir. Danıştayın daha önce vermiş olduğu kesinleşmiş emsal kararlara ulaşılabilir.
Danıştayın Kuruluşu ve Yargılama Usulleri
Danıştay, Anayasamızın 155. maddesi; “Danıştay, idari mahkemelerce verilen ve kanunun başka bir idari yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme merciidir. Kanunla gösterilen belli davalara da ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar.”, hükmü ile kurulmuş ve 2575 sayılı Danıştay Kanunu ile de; Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile görevlendirilmiş Yüksek İdare Mahkemesi, danışma ve inceleme mercii olarak düzenlenmiştir. Danıştay üyelerinin dörtte üçü, birinci sınıf idari yargı hâkim ve savcıları ile bu meslekten sayılanlar arasından Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından seçilir; kalan dörtte biri ise nitelikleri kanunda belirtilen görevliler arasından Cumhurbaşkanı; tarafından seçilir. Danıştayda dokuzu dava biri idari olmak üzere on daire vardır. Her dairede bir başkan ve yeteri kadar üye bulunur. Bu daireler de, vergi dava daireleri ve idari dava daireleri olarak ayrılır ve davalar yapılan iş bölümüne göre gerçekleştirilir. Danıştayın; biri İdari Dava Daireleri Kurulu diğeri Vergi Dava Daireleri Kurulu olmak üzere iki tane de dava daireleri kurulları bulunur. Bunların yanı sıra Danıştay Başkanı, Başsavcı, başkanvekilleri ve dava daireleri başkanları ile üyelerinden oluşan bir İçtihatları Birleştirme Kurulu vardır.
Danıştay Kanunu
Danıştayın görevleri ve işleyişi, 6/1/1982 tarihinde kabul edilen 2575 sayılı Danıştay Kanunu ile düzenlenmiştir. Danıştay, idari yargıdaki en yüksek mercidir. Temyiz incelemesi yapmak, idare hukukunu ilgilendiren bazı konular hakkında ilgili resmi makamlara görüş bildirmek ve bazı davalara ilk derece mahkemesi sıfatıyla bakma görevine sahiptir. Kanunun 24 üncü maddesinde sayıldığı üzere; Bakanlar Kurulu kararlarına, Başbakanlık, bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının müsteşarlarıyla ilgili müşterek kararnamelere, Bakanlıklar ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere, Danıştay İdari Dairesince veya İdari İşler Kurulunca verilen kararlar üzerine uygulanan eylem ve işlemlere, Birden çok idare veya vergi mahkemesinin yetki alanına giren işlere, Danıştay Yüksek Disiplin Kurulu kararları ile bu Kurulun görev alanı ile ilgili Danıştay Başkanlığı işlemlerine, karşı açılacak iptal ve tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülmeyen kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan idari davalara, Danıştay tarafından ilk derece mahkemesi sıfatıyla bakılır.
Danıştay Daireleri ve Kurulları
Danıştayda, dokuzu dava ve biri idari daire olarak toplamda on daire bulunur. Dairelerde birer başkan ve yeteri kadar üye bulunur. Heyetler, dairelerde karar almak üzere bir başkan ve dört üyenin katılımıyla toplanır. Üye sayısı yeterli ise birden fazla da heyet oluşturulması mümkündür. Eğer başka bir heyet oluşturulursa, heyetin en kıdemli üyesi başkanlık görevini ifa eder. Heyetlerin yaptığı müzakereler gizlidir ve salt çoğunlukla karar alınır. Dairelerde yeteri kadar tetkik hâkimi ve yazı işleri müdürü yönetiminde bir kalem bulunur. Kalem, yazı ve tebliğ gibi işleri yerine getirir. Danıştayda ayrıca; İdari Dava Daireleri Kurulu, Vergi Dava Daireleri Kurulu ve İçtihatları Birleştirme Kurulu bulunur.
Dava Daireleri Kurulları
Danıştayda, biri İdari Dava Daireleri Kurulu ve diğeri Vergi Dava Daireleri Kurulu olmak üzere iki tane dava dairesi vardır. İdari Dava Daireleri Kurulu, idari dava dairelerinin başkanları ve iki asıl, iki yedek üyeden oluşur. İdari Dava Daireleri Kurulunda başkanlık görevi Danıştay Başkanı veya vekili, vekillerinden biri yoksa da en kıdemli üye tarafından ifa edilir. İdari Dava Daireleri Kurulunun görüşmeleri için on beş kişi gereklidir. Danıştay Kanunun 38. maddesi uyarınca, Kurulun başlıca iki görevi vardır. Bunlardan birincisi; bölge idare mahkemelerince verilen direnme kararlarının incelenmesi, ikincisi ise Danıştay Kanunun 24. maddesi kapsamında Danıştay idari dava dairelerinin ilk derece mahkemesi olarak gördüğü davaların temyiz incelemesini yapıp karar vermektir. Vergi Dava Daireleri Kurulu, vergi dava dairelerinin başkanları ve üç asıl, üç yedek üyeden oluşur. Vergi Dava Daireleri Kurulunda başkanlık görevi Danıştay Başkanı veya vekili, vekillerinden biri yoksa da en kıdemli üye tarafından ifa edilir. Toplantı ve görüşme yeter sayısı on birdir. Kurulun başlıca iki görevi vardır; bölge idare mahkemelerinin vergi dairelerince verilen direnme kararlarını incelemek ve Danıştay Kanunun 24. maddesi kapsamında Danıştay vergi dairelerinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kararların temyiz incelemesini yapmak.
İçtihatları Birleştirme Kurulu
İçtihatları Birleştirme Kurulunun görevleri Danıştay Kanununun 39. maddesinde; dava dairelerinin veya idari ve vergi dava daireleri kurullarının kendi kararları veya ayrı ayrı verdikleri kararlar arasında aykırılık veya uyuşmazlık görüldüğü veyahut birleştirilmiş içtihatların değiştirilmesi gerekli görüldüğü takdirde, Danıştay Başkanının havalesi üzerine, Başsavcının düşüncesi alındıktan sonra işi inceler ve lüzumlu görürse, içtihadın birleştirilmesi veya değiştirilmesi hakkında karar verir, olarak belirtilmiştir. İçtihatların birleştirilmesi veya değiştirilmesi; Danıştay Başkanı, ilgili daire, idari veya vergi dava daireleri kurulları veya Başsavcı tarafından istenebilir. İçtihatları Birleştirme Kurulunun kararları Resmi Gazetede yayımlanır, bu kararlar idare mahkemelerini ve idari makamları bağlar. Kurul; Danıştay Başkanı, Başsavcı, başkanvekilleri ve dava daireleri başkanları ile üyelerinden oluşur. Toplantılar için yeter sayısı otuz birdir. Toplantıya katılanlar çift sayıda olursa, en kıdemsiz üye toplantıya katılmaz. İçtihatları Birleştirme Kuruluna ihtiyaç olduğu kadar tetkik hâkimi ve memur verilir.
Danıştaya Üye Seçimi
Danıştayda boşalan üyeliklerin; dörtte üçü idari hâkim ve savcıları arasından, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından; diğer görevlerde bulunan dörtte biri ise Cumhurbaşkanı tarafından seçilirler. Danıştay üyeleri on iki yıllığına ve tek seferliğine seçilebilirler. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından seçilen ve görev süresi sona eren Danıştay üyeleri, daha sonra Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun ilgili dairesince, idari yargıda sınıf ve derecelerine uygun bir göreve atanırlar. Danıştay Başkanlığı; Danıştayda dört üyelik boşluk oluştuğunda, en geç üç gün içerisinde bu durumu Cumhurbaşkanlığına ve Adalet Bakanlığına bildirir. Cumhurbaşkanı ile Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu bu duyuru üzerine, iki ay içinde seçim yapar.
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini yapan ilk ve son derece mahkemesi olarak görev yapmaktaydı. Hem ilk derece hem de son derece mahkemesi olarak görev yapan Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde iki daire bulunmaktaydı. Her daire, askeri hâkim sınıfından olan bir başkan ve ikisi askeri hâkim diğer ikisi ise hâkim olmayan kurmay subay olan dört üyeden oluşan heyetler halinde çalışmaktaydı. 4 Temmuz 1972 tarih ve 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu ile kuruldu ve 16 Nisan 2017'de yapılan Anayasa Değişikliği Referandumunun kabul edilmesi ile kapatıldı. Artık ülkemizde bir askeri yargı mercii bulunmamaktadır. Daha önce bu mahkemenin görevinde sayılan uyuşmazlıklara, konusuna göre idare mahkemeleri veya Danıştay tarafından bakılmaktadır.
Full & Egal Sitesinde, Danıştay Sayfasında Bulunan Özellikler
Danıştayın; vergi ve idari dava daireleri, İdari Dava Daireleri Kurulu, Vergi Dava Daireleri Kurulu ve İçtihatları Birleştirme Kurulu tarafından verilen tüm kararlara, ücretsiz olarak üye olunup, kendilerine en uygun içtihat paketini satın alındıktan sonra Full & Egal sitesinde; Karar arama Motoru üzerinden ulaşılabilir. Danıştay dairelerinin ve kurullarının verdiği bu emsal niteliğindeki kararlar, idari mahkemeler ve makamlar için bağlayıcıdır. Arama Motorları başlığında, İçtihat kısmından ülke, Kurum/Mahkeme ve görüntülenmek istenilen dil seçilerek, milyonlarca içtihat kararının bulunduğu veri tabanında arama yapılabilir. Arama motoru kullanılarak aranan ve ulaşılan sonuçlar için herhangi bir kısıtlama yoktur. Üyelerin, istedikleri tüm kararları PDF formatında indirmesi veya çıktısını alması mümkündür. Ayrıca istenilen kararlar, Full & Egal’in kendi çeviricisi tarafından, istenilen dile çevrilebilir.
Sık Sorular Sorular
Danıştay hakkında sık sorulan sorular
1961 Anayasasının Anayasanın 114. maddesinde, "İdarenin hiçbir eylem ve işlemi yargı mercilerinin denetimi dışında bırakılamaz" denilerek idarenin işlemlerinin hukuki denetime tabii olması sağlanmıştır. Sonradan 1982 Anayasası ile bazı kısıtlamalar getirilmişse de, temel ilke korunmuştur.
1982 yılında ayrıca, ilk derece idari yargı mercileri olan idare ve vergi mahkemelerinin kurulmuştur. Günümüzde hala bu kurulan idari yargı örgütü vardır. Bu gün Danıştay, bu mahkemelerin üzerinde bir temyiz mercii olarak, yüksek mahkeme sıfatıyla yargı görevini yerine getirmektedir.