tr
İngilizce
İspanyolca
Rusça
Fransızca
İtalyanca
Almanca
Tüm dünyadaki emsal yüksek mahkeme ve kurul kararlarına sınırsız olarak erişin!
{0} için arama sonuçları
REKABET KURUMU
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nde uygulanan serbest piyasa ekonomisi çerçevesinde; rekabet piyasalarını düzenlemek, tekelleşmeyi engellemek, rekabeti sınırlayıcı engelleri aşmak için çalışmalar yapmak, uluslararası rekabeti geliştirmek ve aksi hallerde idari yaptırımlar uygulamakla görevli ve yetkili bağımsız bir Kurumdur.
Günümüzde finans dünyasında hâkim olan model piyasa ekonomisidir. Satıcıların, hizmet ve mal satışlarını artırıp kar oranlarını yükseltmek için sürekli olarak daha fazla müşteri edinme yarışında olma durumlarına iktisadi anlamda rekabet denir. Teknolojik gelişmelerin mal ve hizmet üretimini kolaylaştırması nedeniyle her türlü inovasyon ve teknolojik yenilik, piyasa aktörü olan girişimcilerin birbirleriyle olan yarışında kilit bir rol oynar. Bu gelişmeleri piyasaya yansıtabildikleri ölçüde başarıya ulaşma şansları artan girişimciler sayesinde piyasa dinamik bir işlev kazanır ve yenilikler halk tabanına daha kolay ve hızlı bir şekilde yayılır. Tüm bu olumlu yönlerine rağmen, piyasaların tam anlamıyla serbestlik kazanması durumunda birçok olumsuz sonuç da meydana gelebilir. Hatta piyasadaki girişimlerin birbiriyle olan yarışının yıkıcı bir hale gelme tehlikesi de söz konusu olabilir. Girişimler toplumsal refahı ve adil rekabet ortamında oluşması beklenen iktisadi gelişmeleri baltalayacak şekilde hakkaniyetsiz işbirlikleri oluşturma, sermaye güçlerini kullanarak sömürücü ve dışlayıcı piyasa koşulları yaratma faaliyetlerinde bulunabilirler. Anayasa’nın 167’nci maddesi ile birlikte piyasalardaki tekelleşmeyi ve kartelleşmeyi önleme görevi açıkça devlete verilmiştir. Bu nedenle de devlet, girişim özgürlüğünü ve hatta dolaylı olarak demokratik hak ve özgürlükleri kısıtlayacak koşulların oluşmasını önlemek için piyasaya müdahalede bulunmak zorundadır. Devlet bu müdahalesini 1994 yılında 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunu düzenleyerek ve 1997 yılında bu Kanunu uygulamakla yükümlü otorite kurumu olan Rekabet Kurumunu kurarak gerçekleştirmiştir.
Rekabet kurumu, 4054 Sayılı Kanun’un 20’nci maddesi uyarınca, serbest ve düzgün şekilde işleyen bir rekabet ortamının oluşturulması ve geliştirilmesi için ilgili kanunu uygulayıp gözetmesi amacıyla kurulmuştur. Rekabet Kurumu, kendisine verilen görev ve yetkileri kullanarak mal ve hizmet piyasalarındaki serbest rekabetçi sürecin sağlıklı ve düzgün olarak işlemesini güvence altına alır ve bu sürecin tehdit edilmesini engeller. Rekabet kurumu idari ve mali özerkliğe sahiptir. Görevini yerine getirirken hiçbir organ, makam, merci veya kişi, karar alma sürecinde kuruma emir ve talimat veremez. Kurumun ilişkili olduğu bakanlık, Ticaret Bakanlığıdır.
Rekabet Kurumu Kararları Ve Eri̇şi̇m
Rekabet Kurumu’nun, serbest ve düzgün şekilde işleyen bir rekabet ortamının oluşturulması ve geliştirilmesi için ilgili kanunu uygulayıp gözetmesi amacıyla mal ve hizmet piyasalarını denetler. Bu denetleme sürecinde kararları Rekabet Kurulu alır. Alınan bu kararları etkilemek için herhangi bir organ, merci, makam veya kişi emir ya da talimat veremez. Kurul kararlarına karşı yetkili idare mahkemesinde dava açılabilir. Rekabet Kurulu tarafından verilen tüm kararlara, ücretsiz olarak üye olunup, kendilerine en uygun içtihat paketini satın alındıktan sonra Full & Egal’de; Kararlar Menüsünden ulaşılabilir. Arama Motorları başlığında, İçtihat kısmından ülke, Kurum ve görüntülenmek istenilen dil seçilerek milyonlarca içtihat kararının bulunduğu tüm Rekabet Kurulu kararları arasından arama yapılabilir. Arama motoru kullanılarak aranan ve ulaşılan sonuçlar için bir kısıtlama yoktur ve limitsizdir. Üyelerin, istedikleri tüm kararları PDF formatında indirmesi veya çıktısını alması mümkündür.
Rekabet Kurumunun Ni̇hai̇ Ve Ara Kararları
Piyasaların serbest ve düzgün işlemesini sağlamak amacıyla hareket eden kurul, yüklendiği amaç ve sahip olduğu kamu gücü nedeniyle bir idari faaliyeti icra etmektedir. Bu nedenle diğer idari işlemlerde olduğu gibi bir usul izlenmektedir. Nitekim Rekabet Kurulunun vereceği kararlar hem usul hem de esas yönünden denetime tabidir. Kurulun karar alma süreci, re’sen ya da yapılacak başvurular üzerine başlar.
Kanun tarafından kendisine verilen yetkileri kullanarak görevini icra eden Kurul, gerekli gördüğü durumlarda tüm kurum, kuruluş, girişim veya girişim ortaklıklarından her türlü bilgiyi isteyebilir. İstenilen bilgilerin ilgili taraflarca verilmesi zorunludur. Bu işleme Bilgi İsteme-Yerinde İnceleme Kararları denir. Bundan sonra da kurul tarafından, zorunlu olmamakla birlikte, Ön Araştırma ve Soruşturma Açılması Kararı alınabilir. Bu bahsedilen kararlar ara karar niteliğinde olduğundan yargı denetimine tabi olması söz konusu değildir. Bu kararların denetimi ancak verilen nihai kararın denetlenmesi sırasında dolaylı yoldan denetlenebilirler.
Nihai karardan önce yasaklı faaliyet ve işlemlerin varlığı tespit edilebilir. Bu durumda Kurul tarafından, nihai kararı vermeden önce soruşturma aşamasında, ilgili faaliyetlerin son bulmasını sağlamak için gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilebilir. Bu tedbirlere Geçici Tedbir Kararı denir. Bunun da bir ara karar olmasına karşın, ilgili girişimlerin haklarını doğrudan doğruya ve ciddi şekilde etkileyebileceğinden dolayı, ilgili girişimlerin savunma hakkını koruyabilmek için bu kararlar da tıpkı nihai kararlar gibi yargı denetimine tabidir.
Soruşturma ve önaraştırma yapmadan önce dahi ihlale ilişkin yeterince delil bulunmadığı hallerde soruşturma açılması talepleri reddedilir. Kurul tarafından soruşturma yapılıp da, herhangi bir yasaklı faaliyetin, piyasadaki nüfuzun kötü niyetli kullanımının olmadığına kanaat edilirse ret kararı verilir. Alınan bu ret kararları nihai karar niteliğinde olduklarından dolayı yargısal denetime tabidirler.
Eğer kurul soruşturma ve öninceleme aşamasında yasaklı faaliyetlerin ve piyasa hâkimiyetinin kötüye kullanımını tespit ederse; İhlale Son Verme Kararı, Muafiyet Kararı, Zımni Ret-Zımni Kabul Kararı, İdari Para Cezası Verme Kararı alabilir. Verilen bu kararlar nihai kararlardır. Bu ne nedenle de yargısal denetime tabidirler.
Rekabet Kurumu Kuruluşu
Rekabet Kurumu tekelleşmenin ve kartelleşmenin önüne geçebilmek, piyasanın serbest, güvenilir ve düzgün şekilde işlevini sağlayarak hakkaniyetli rekabet ortamı sağlamak için kurulmuştur. Bu sayede yenilik, çeşitlilik, verimlilik ve kalite düzeyini artırarak süreklilik arz eden büyüme ve kalkınmayı destekleyip, tüketici faydasını artıran ve ülkeyi uluslararası rekabet sahasında güçlü pozisyona getirmeyi amaçlayan bir kurum olarak karşımıza çıkar.
Bu amaçları gerçekleştirmek için 4054 sayılı ve 7/12/1994 tarihli Rekabetin Korunması Hakkında Kanun düzenlenmiş ve Rekabet Kurumu bu kanunda öngörülmüştür. Rekabet kurumu gerekli hukuki zeminin hazırlanması ve ilgili atamaların yapılmasıyla birlikte 5 Kasım 1997 tarihinde faaliyete başlamıştır.
Rekabet Kurumu Başkanlığı
Rekabet Kurumu Başkanlığı; bir başkan, ikinci başkan ve kurul başkan yardımcılarından oluşur. Kurumun en üst düzey yetkilisi kurul başkanıdır. Kurumun temsilinden ve genel yönetiminden sorumludur. Dolayısıyla başkan, kurumun çalışmalarının düzenlenmesi, denetlenmesi, değerlendirilmesi ve gerekli durumlarda kamuya duyurma görev ve yetkilerini haizdir.
Rekabet Kurumu Başkanı, Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Ataması yapılacak olanlar en az dört yıllık yükseköğrenim görmüş ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 48. maddesinin (A) fıkrasının 1, 4, 5, 6, 7. bentlerinde sayılan şartları haiz olan kişiler arasından seçilir.
Rekabet Kurumu Yapısı, Kurulları Ve Dai̇releri̇
Rekabet Kurumu; Rekabet Kurulu, Başkanlık ve hizmet birimlerinden müteşekkildir. Rekabet Kurulu, yedi üyeden oluşur. Kurul üyeleri Cumhurbaşkanı tarafından, gerekli şartları sağlayanlar arasından atanır. Rekabet Kurulu, başvuru üzerine veya re’sen, yasaklı faaliyet ve hukuki işlemleri inceleyerek nihai karar verir.
Strateji Geliştirme Dairesi, İnsan Kaynakları Dairesi, Bilişim Teknolojileri Dairesi, Kartel Ve Yerinde İnceleme Destek Birimi, Kararlar Dairesi, Ekonomik Analiz Ve Araştırma Dairesi, Dış İlişkiler Ve Rekabet Savunuculuğu Dairesi ve altı Adet Denetim Ve Uygulama Dairesi olmak üzere bünyesinde toplamda on üç daire ve bu dairelere başkanlık etmek üzere üç tane de başkan yardımcısı bulunur.
Rekabet Kurumu İşleyi̇şi̇
Kurul, kendisine yapılan bir başvuru üzerine veya re’sen önaraştırma yaparak soruşturma açılması gerektiğine ya da gerekmediğine karar verir. Kurul Başkanı tarafından raportör olarak görevlendirilen bir veya daha fazla meslek personeli tarafından toplanan deliller, bilgiler ve konu hakkındaki görüşler otuz gün içinde Kurula teslim edilir. Kurul, teslimden sonra on gün içinde karar vermek için toplanır. Elde edilen bilgiler, deliller ve raportörlerin görüşleri değerlendirilip, soruşturma açılmasına gerek olup olmadığı karara bağlanır. Soruşturmaya başlanması durumunda, ihbar veya şikâyet sahipleri varsa, bunlara bildirilir. Soruşturmaya gerek görülmediği ve ret kararı verilen durumlarda, menfaati olan taraflardan her biri karara karşı yargı yoluna başvurabilir.
Kurul tarafından görevlendirilen ve Kurul adına hareket eden, raportörlerden oluşan bir heyet oluşturulur. Bu heyet soruşturma aşamasında gerekli gördükleri tüm belgelerin gönderilmesini ve her türden bilginin verilmesini ilgililerden isteyebilirler. Soruşturma safhası tamamlandığında bir rapor hazırlanır. Bu rapor ilgili taraflara tebliğ edilir ve otuz gün içinde yazılı savunmaları istenir. Soruşturma safhasının bitiminden itibaren otuz gün içinde dosya üzerinden yapılan inceleme ile nihai karar verilir. Nihai karar almak için başkan ya da ikinci başkan dâhil en az beş kişi ile toplanır ve en az dört üyenin aynı yönde oy kullanması ile karar verilir. Kurul, kararlarını gizli görüşme ile alır ve alenen tefhim eder. Kurul üyelerinin hiçbiri de çekimser oy kullanamaz. Kurul üyeleri kendileri ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın akrabalarıyla ilgili olaylarda müzakere ve oylamaya katılamaz. Verilen nihai kararlara karşı menfaati bulunan tüm ilgililer tarafından yargı yoluna başvurulabilir.
Rekabet Kurumu Üyeleri̇
Kurumun karar organı olan Rekabet Kuruluna üyeler Cumhurbaşkanı tarafından atanırlar. Biri başkan, biri ikinci başkan olmak üzere toplamda yedi üye atanır. Üyelerin görev süreleri dört yıldır.
Üyeler, en az dört yıllık yükseköğrenim görmüş, kamuda veya sosyal güvenlik kurumlarına tabi uluslararası kuruluşlar ile özel sektörde veya serbest olarak en az beş yıl çalışmış bulunan ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 48. maddesinin (A) fıkrasının 1, 4, 5, 6, 7. bentlerinde sayılan şartları haiz olan kişiler arasından seçilir. Gerekli şartları kaybeden üyelerin görevleri sona erer.
Rekabet Kurumu Görevleri̇ Ve Yetki̇leri̇
Rekabet Kurumunun görev ve yetkileri arasında; Başvuru üzerine veya re’sen, yasaklı bir faaliyet ya da hukuki işlemlerin tespiti için inceleme, araştırma ve soruşturma yapmak, Kanunda düzenlenen yasaklı faaliyet veya hukuki işlemlerin tespit edilmesi durumunda, ihlalleri sona erdirmek için gereken tedbirleri almak ve sorumlulara idari para cezası kesmek, İlgililerin başvurusu üzerine, yapılacak olan anlaşmaların değerlendirilmesi ve bu değerlendirme sonucunda uygun gördüğü anlaşmalara muafiyet ve tespit belgesi vermek, Birleşme ve devralmaların kanuna uygunluğunu değerlendirip, izin vermek, Başkanın teklifi ile Başkan Yardımcılarını ve Baş Hukuk Müşavirini atamak, Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun uygulanmasını sağlamak, bunun için gerekli düzenlemeleri yapıp hukuki zemini hazırlamak, Mevzuatta yapılmasını gerekli gördüğü değişiklikler hakkında görüşlerini, re’sen ya da bakanlığın talebiyle bildirmek, Kanun ve ilgili alanlar hakkında uluslararası kararları takip etmek, Kurum çalışanlarının görevlerini belirlemek, uygulamasını izlemek ve kurumda çalışan personelin atamasını yapmak, Yılda bir kez rapor yayınlayarak, başkanlıkça hazırlanan genel yönetim işlerini onamak, Kurum adına menkul ve gayrimenkul eşya ile demirbaş alımı gibi alım-satım işlemlerini görüşüp karara bağlamak ve gerekiyorsa düzenlemeleri yapmak, Üçüncü kişilerle kurum arasındaki alacaklar, borçlar ve haklar için karar alıp işlem yapmak, örnekleri sayılabilir.
Rekabet Kurumu Soruşturması
Kurul, kendisine yapılan başvurular üzerine veya re’sen önaraştırma yapılıp yapılmamasına karar verir. Önaraştırma yapılmasının amacı soruşturma açılmasına gerek olup olmadığına karar vermektir. Kurul tarafından her şikâyet üzerine öninceleme başlatması ya da soruşturma açması zorunlu değildir. Önaraştırma yapılması gerekli görüldüğünde, Kurul Başkanı tarafından bir ya da daha fazla uzman meslek personeli arasından görevlendirilen raportörler konu hakkındaki görüşlerini, topladıkları her türlü bilgi ve delili otuz gün içinde yazılı şekilde Kurula sunar. Kurul, önaraştırma raporunu inceleyerek elde edilmiş olan tüm bilgi ve delilleri serbestçe değerlendirmek üzere on gün içinde toplanır ve soruşturma açılmasına gerek olup olmadığına karar verir. Soruşturma başlaması durumunda, nihai karar verilene kadar yargı yoluna gitmek mümkün değildir. Kurulun başvuruları açıkça veya zımnen reddetmesi durumunda ise bu bir nihai karar niteliğindedir ve menfaati bulunan herkes yargı yoluna başvurabilir.
Kurul tarafından, raportörlerden oluşan bir heyet görevlendirilir. Bu heyet, 4054 sayılı ve 7/12/1994 tarihli Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 14. ve 15. maddelerinde düzenlenen bilgi isteme ve yerinde inceleme yetkilerini Kurul adına kullanır. Heyet, gerekli gördüğü tüm belgelerin ve bilgilerin gönderilmesini talep edebilir. Soruşturma aşamasında elde edilen tüm bilgi ve deliller her zaman kurula sunulabilir.
Rekabet Kurumu Başvuru Ve Şi̇kâyet Yolu
Rekabet Kurumuna, ihbar, şikâyet ve Bakanlık talebi şeklinde üç farklı yolla rekabet ihlalleri ile ilgili başvuru yapılabilir. Tüm gerçek ve tüzel kişiler başvuru yapabilirler. Başvuruların yazılı olarak yapılması esastır. İnceleme talebiyle yapılan başvurunun işleme alınabilmesi için; Başvuran bir gerçek kişi ise adı, soyadı, kimlik numarası, adresi ve imzası, Başvuran bir tüzel kişi ise ticaret ünvanı ya da işletme adı, adresi, imza sirküleri, yetkili temsilci, Başvuru temsilci vasıtası ile yapılıyor ise temsilcinin yetki belgesinin aslı ya da usulünce onanmış örneği, temsilcinin ve temsil olan gerçek veya tüzel kişinin adresi ile temsilcinin imzası, yazılı bir başvuruda bulunması gereken şekil şartlarıdır. Bu koşulları haiz başvuruların durumu ve gelişmeler hakkında otuz gün içinde başvuruculara haber verilir. Kurum, sayılan şekil şartlarını taşımayan ama ciddi olduğuna kanaat getirdiği başvuruları ihbar olarak değerlendirip re’sen işlem başlatabilir. Fakat bu durumda başvurucuya geri bildirimde bulunmaz. Yazılı başvurunun posta aracılığıyla yapılması esastır. Kurum, elektronik posta, fax, telefon gibi yollarla veya sözlü olarak yapılan başvuruların ciddi olduğuna kanaat getirirse, bunları ihbar olarak değerlendirip re’sen işlem başlatabilir. Bu durumda başvurucuya bildirimde bulunulmaz. Başvurularında kasıtlı olarak yanıltıcı, yanlış ve yalan beyan kullanan kişiler hakkında yasal işlem uygulanması söz konusu olabilir.
Rekabet Kurumu Cezalari
Girişimlerin mal veya hizmet piyasasındaki hâkim durumlarını kötüye kullanarak yapacağı anlaşmalar, birlikte hareket etme, uyumlu eylemler gerçekleştirme gibi faaliyetler sonucu doğrudan veya dolaylı şekilde rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacı güderek yaptıkları eylemler kanunen yasaklanmıştır. Rekabet Kurumu, yaptığı öninceleme ve soruşturma sonucunda bir veya daha fazla girişimin bu yasaklı faaliyetleri gerçekleştirdiğine kanaat getirirse ilgili girişimlere ve kişilere cezalar verir. Yasaklı faaliyetlerin tespiti durumunda Kurum; ihlale son verme kararı ya da maktu, nispi ve süreli olmak üzere üç farklı türde idari para cezası ödenmesine karar verir. İhlale son verme kararı verilmesi üzerine ilgili girişimin bu kararı altı ay içinde uygulaması gerekir. Kurum tarafından verilen cezalar idari nitelikte olduğundan, bu kararlara karşı ilgili idare mahkemesinde yargı yoluna başvurmak mümkündür.
Rekabet Kurumu Kararlarına Karşı Kanuni̇ Yollar
Rekabet Kurumu, organik açıdan bir kamu kurumu niteliğini haizdir. İşlevsel açıdan bakıldığında da kamu kurumlarına mahsus olan yetkinliklerle donatılmış olan bir kurumdur. Kamu gücü kullanarak gerçekleştirdiği icrai faaliyetler sonucu aldığı nihai kararlar birer idari işlem niteliğindedir. Bu bağlamda da Kurulun tedbir kararlarına, para cezalarına ve diğer tüm nihai kararlarına karşı yetkili idare mahkemesinde dava açılabilir. Nihai karar niteliği taşıyan tüm ara kararlarına karşı da yetkili idare mahkemesinde dava açılabilir.
Sık Sorulan Sorular
Rekabet Kurumu hakkında sık sorulan sorular
Full & Egal’e üye olmak tamamen ücretsizdir. Ücretsiz üyelik oluşturulduktan sonra üyeler kendilerine uygun içtihat paketini satın alabilirler. Bu işlemden sonra Kararlar Menüsünden veri tabanındaki milyonlarca içtihat kararı arasında arama yapmak mümkündür. Bu kararlara erişimde herhangi bir arama, indirme, yazdırma sınırlaması yoktur. Tüm uluslararası ve yurtiçi kararlara ulaşılabilir.
Kurulun günümüzdeki üyeleri; Başkan Birol KÜLE, II. Başkan Arslan NARİN ve Kurul Üyeleri Şükran KODALAK, Ahmet ALGAN, Hasan Hüseyin ÜNLÜ, Ayşe ERGEZEN olmak üzere altı kişidir.