Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 18-49/759-366
Karar Türü: Menfi Tespit ve Muafiyet
Konu: Eskişehir Şehir İçi Doğalgaz Dağıtım Ticaret ve Taahhüt A.Ş. tarafından “Sertifikalı Firma Performans Değerlendirmesi Tablosu”nun internet sayfasında paylaşılması işlemine menfi tespit belgesi ya da muafiyet verilmesi talebi
Karar Tarihi: 27.12.2018

Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2018-1-46 (Menfi Tespit)
Karar Sayısı : 18-49/759-366
Karar Tarihi : 27.12.2018
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN (İkinci Başkan), Adem BİRCAN, Mehmet AYAN,
Hasan Hüseyin ÜNLÜ, Şükran KODALAK
B. RAPORTÖRLER: Çağlar Deniz ATA, Bilge YILMAZ, Öykü SARIASLAN,
Esma AKSU
C. BİLDİRİMDE
BULUNAN : Eskişehir Şehir İçi Doğalgaz Dağıtım Ticaret ve Taahhüt A.Ş.
Hoşnudiye Mah. İsmet İnönü-1 Cad. No:131 Eskişehir
(1) D. DOSYA KONUSU: Eskişehir Şehir İçi Doğalgaz Dağıtım Ticaret ve Taahhüt
A.Ş. tarafından “Sertifikalı Firma Performans Değerlendirmesi Tablosu”nun
internet sayfasında paylaşılması işlemine menfi tespit belgesi ya da muafiyet
verilmesi talebi.
(2) E. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 24.07.2018 tarih, 5334 sayı ile giren
başvuru üzerine hazırlanan 13.08.2018 tarih, 2018-1-46/MM sayılı Rapor Kurulun
27.08.2018 tarihli toplantısında görüşülmüş olup, 18-29/478-Mİ sayı ile dosya
konusunun ek çalışma yapılmak üzere Kurul gündeminde incelemeye alınmasına
karar verilmiştir.
(3) Anılan kararı takiben bazı değişiklikler yapılarak 25.09.2018 tarih ve 6895 sayı ile yeni
bir başvuru yapılmış olup, müteakiben bu başvuruya ilişkin açıklayıcı bilgiler de
26.11.2018 tarih ve 8474 sayı ile Kurum kayıtlarına girmiştir.
(4) Söz konusu başvuru çerçevesinde hazırlanan 17.12.2018 tarih, 2018-1-46/BN sayılı
Bilgi Notu ve 13.08.2018 tarih, 2018-1-46/MM sayılı Rapor görüşülerek karara
bağlanmıştır.
(5) F. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda,
- Eskişehir Şehir İçi Doğalgaz Dağıtım Ticaret ve Taahhüt A.Ş.’nin (ESGAZ) ilgili
pazarda doğrudan bir ekonomik faaliyetinin bulunmadığı ve planladığı işlemin
mevzuata dayalı hak ve görevlerden kaynaklandığı hususları dikkate
alındığında, bildirim konusu işlemin bir teşebbüs davranışı olmaktan ziyade
düzenleyici bir işlem olduğu, bu nedenle işlemin esasen 4054 sayılı Rekabetin
Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun) kapsamında olmadığı,
- Bununla birlikte benzer bir konuda alınmış Kurul kararına paralel olarak işlemin
Kanun kapsamında bir teşebbüs faaliyeti olarak değerlendirilmesi halinde,
tüketiciler nezdinde bilgi asimetrisinin giderilmesine, uzun vadede denetimden
kaynaklanan işlem maliyetlerinin azaltılmasına ve piyasaya yeni giren ve/veya
nispeten daha küçük iç tesisat firmalarının da varlıklarını gösterebilmesine
imkan tanıması nedeniyle söz konusu işlemin 4054 sayılı Kanun’un 4., 6. veya
7. maddesi anlamında mevcut haliyle herhangi bir rekabetçi endişe
18-49/759-366
2/10
yaratmayacağı, bu nedenle dosya konusu işleme yönelik olarak aynı Kanun’un
8. maddesi uyarınca menfi tespit belgesi verilebileceği,
- Dağıtım şirketlerinin dosya konusuna benzer nitelikteki düzenlemelerinin ilgili
pazarda rekabeti etkileyebileceği, bu tür düzenlemelerin diğer dağıtım
şirketlerince de geliştirilebileceği, her başvurunun ayrı ayrı değerlendirilmesinin
şirketler açısından işlem maliyetlerine yol açacağı ve farklı uygulamalara
neden olabileceği, bu nedenle sektörel düzenleyici konumundaki Enerji
Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) yeknesak bir düzenlemeye
gitmesinin gerek dağıtım şirketlerinin işlem maliyetlerinin azaltılması gerekse
de tüketiciler için daha şeffaf bir piyasa yapısının oluşturulması bakımından
uygun olacağı hususları dikkate alınarak, anılan idareye konuyla ilgili olarak
görüş gönderilmesinin yerinde olacağı
ifade edilmiştir.
G. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
G.1. Eskişehir Şehir İçi Doğalgaz Dağıtım Ticaret ve Taahhüt A.Ş. (ESGAZ)
(6) Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ) Genel Müdürlüğü bünyesinde yer alan
Eskişehir İşletme Müdürlüğü, 06.06.2002 tarih ve 2002/T-15 sayılı Yüksek Planlama
Kurulu (YPK) kararı ile anonim şirket haline dönüştürülmüştür. BOTAŞ’ın bağlı
ortaklığı şeklinde yapılandırılan şirket, 16.09.2002 tarih ve 2002/47 sayılı Özelleştirme
Yüksek Kurulu Kararı ile özelleştirme kapsamına alınmıştır1.
(7) Şehir içi doğal gaz dağıtımı faaliyetiyle iştigal etmekte olan ESGAZ, mevcut durumda
270.706 aboneye hizmet vermektedir. Söz konusu şirket, 4646 sayılı Doğal Gaz
Piyasası Kanunu (4646 sayılı Kanun) ile EPDK’nın doğal gaz piyasasını düzenlemek
amacıyla çıkarmış olduğu yönetmelikler uyarınca faaliyetlerini gerçekleştirmektedir.
Eskişehir ili doğal gaz dağıtımı faaliyeti yasayla münhasıran bu şirkete verilmiştir.
G.2. İlgili Pazar
G.2.1. İlgili Ürün Pazarı
(8) ESGAZ doğal gaz dağıtım pazarında hukuki tekel olarak faaliyet göstermekte ve ilgili
mevzuat uyarınca iç tesisat projelerinin hazırlanması ve yapımı pazarlarında da ilgili
mevzuat tarafından kendisine devredilmiş olan, bir tür düzenleme ve gözetim yetkisini
kullanmaktadır. Bu doğrultuda, iç tesisata yönelik faaliyetlerin ESGAZ’ın yürütmekle
görevli olduğu asli faaliyeti olan doğalgaz dağıtım faaliyeti ile bağlantılı olduğu, ancak
farklı özelliklere sahip olduğu değerlendirilmektedir. Bu kapsamda, Kurulun geçmiş
tarihli kararları2 da dikkate alınarak, dosya konusu uygulamanın yalnızca ESGAZ’ın
sertifikalandırdığı başkaca firmaların iç tesisat ve servis hatları yapım, bakım-onarım
faaliyetlerine yönelik olmasından dolayı, ilgili ürün pazarı “doğal gaz iç tesisatlarının
proje ve yapımı hizmetleri pazarı” olarak tanımlanmıştır.
G.2.2. İlgili Coğrafi Pazar
(9) Dosya konusu uygulamanın Eskişehir ilinde faaliyet gösteren ESGAZ’ın
sertifikalandırdığı teşebbüslere ilişkin olması ve proje uygulayıcılarının da Eskişehir ili
sınırlarında faaliyet göstermesi nedeniyle, ilgili coğrafi pazar “Eskişehir ili” olarak
tespit edilmiştir.

1 Kurulun 15.01.2004 tarih ve 04-03/47-12 sayılı kararı
2 Kurulun 25.08.2016 tarih, 16-29/483-217sayılı; 22.08.2017 tarih, 17-27/434-188 sayılı; 22.08.2017
tarih, 17-27/433-188 sayılı kararları.
18-49/759-366
3/10


G.3. Yapılan İnceleme ve Tespitler
G.3.1. 24.07.2018 tarih ve 5334 sayılı İlk Başvuru
(10) Kuruma yapılan bildirimde özetle;
- ESGAZ’ın Eskişehir ili lisans sınırları içinde doğalgaz dağıtım faaliyeti
yürüttüğü; sorumluluk sınırları içerisinde iç tesisat ve servis hatları yapım ve
hizmet faaliyetlerini sürdürecek gerçek veya tüzel kişileri Doğal Gaz Piyasası
Sertifika Yönetmeliği çerçevesinde EPDK adına sertifikalandırdığı,
- 4646 sayılı Kanun “Yapım ve Hizmet Faaliyetleri” başlıklı 5. maddesinin birinci
fıkrasında “Doğal gazla ilgili herhangi bir yapım ve hizmet faaliyeti, sertifika
sahibi olmayan kişiler tarafından gerçekleştirilemez” hükmünün bulunduğu,
- Doğal Gaz Piyasası İç Tesisat Yönetmeliği’nin “Hak ve Yükümlülükler” başlıklı
6. maddesinde “Müşteri, iç tesisatı veya mevcut iç tesisatta yapılacak tadilatı,
bedeli karşılığında sertifika sahibine projelendirir, inşa ettirir” hükmünün
bulunduğu,
- Bu kapsamda müşterinin seçim yapacağı sertifikalı firmanın iç tesisat
faaliyetleri sürecinde göstermiş olduğu performanslara yönelik bilgi
edinebilmesi, sertifikalı firma faaliyeti nedeni ile oluşacak müşteri
mağduriyetlerinin önüne geçilebilmesi, gaz alma süreçlerindeki sıkıntıların
önlenmesi, müşteri memnuniyetinin sağlanması ve hizmet kalitesinin
arttırılması amacıyla ESGAZ tarafından EPDK adına iç tesisat ve servis hatları
kategorilerinde sertifikalandırılan gerçek ve tüzel kişilerin belirlenen
dönemlerde (azami yılda dört defa olacak şekilde) tek bir formatta internet
sitesinden paylaşılmasının düşünüldüğü,
- Söz konusu paylaşımın firma adına göre A’dan Z’ye sıralı halde iç tesisat
yapım, bakım-onarım faaliyetlerindeki aktif firmalar için geçerli olacağı,
- Sertifikalı Firma Performans Değerlendirme Tablosu’nda sertifikalı firma
tarafından onaya gönderilen projelerin; proje onay başarıları, tesisat kontrol
süreçlerindeki tesisat kabul başarıları ve bunlara ait değerlendirme puanları ile
puanların belirlenen kategorilere göre yapılan (A+, A, B, C, D ve F gibi)
sınıflandırması ve ayrıca firmanın kuruluş yılı bilgisinin bu tabloda yer alacağı,
- Sertifikalı Firma Performans Değerlendirme Tablosu hesaplama metodunun
detaylarının da internet sitesinde aynı bölümde yayımlanacağı,
- Söz konusu listenin/tablonun, müşterinin kolay analiz edebilmesi adına
tablodaki tüm sütunların filtrelenecek şekilde yayımlanacağı
hususları ifade edilmektedir.
G.3.2. 25.09.2018 tarih ve 6895 sayılı İkinci Başvuru
(11) Kuruma yapılan ikinci başvuruda özetle;
- Kuruma yapılan önceki başvuruda doğal gaz iç tesisatı yaptıracak müşterilerin
daha kaliteli hizmet alma amacıyla seçim yapabilmesi için sertifikalı firmaların
iç tesisat yapım faaliyetleri sürecinde göstermiş oldukları performanslarına
yönelik bilgi edinilmesi, müşteri memnuniyetinin sağlanması, gaz alma
süreçlerindeki sıkıntıların önlenmesi ve hizmet kalitesinin arttırılması amacıyla
18-49/759-366
4/10
ESGAZ tarafından EPDK adına verilen iç tesisat ve servis hatları sertifikası
sahibi gerçek ve tüzel kişilerin belirtilen formatta azami yılda dört defa olacak
şekilde şirketin internet sitesinde yayımlanmasının düşünüldüğünün belirtildiği,
- Kurum ile yapılan görüşmelerde hesaplamaların karmaşıklığı, firmaların
kategorize edilmesi gibi hususların rekabete engel olabileceğinin belirtilmesi
nedeniyle, hesaplamalar yapılırken proje onay ve tesisat kontrol işlemlerinde
sadece 1. kontrolün toplam sayıya oranının dikkate alındığı; 2. ve 3. kontrol
oranlarının performansa etkisinin hesaplamadan çıkarıldığı; ayrıca firmaların
kategorize edilmesine yönelik uygulamanın iptal edildiği,
- Buna rağmen, değerlendirme sonucu ortaya çıkan proje onay ve tesisat kontrol
yüzdelerinin birlikte değerlendirilerek tek bir yüzde çıkarılmamasının vatandaşı
karar verme noktasında zora sokacağının düşünüldüğü,
- Bir şirketin proje onay oranı yüksek iken bir diğerinin tesisat kontrol oranının
yüksek olması durumunda başarılı olan firmanın nihai alıcı tarafından tespitin
güç olacağı, bu sebeple vatandaşın doğru karar verebilmesi için proje onay ve
tesisat kontrol oranlarının aritmetik ortalamasının (proje onay başarıları %50 ve
tesisat kontrol süreçlerindeki tesisat kabul başarıları %50 oranında)
alınmasının yapılan işe daha fazla katkı sağlayacağı ve daha adil olacağının
düşünüldüğü3,
- Sertifikalı Firma Performans Değerlendirme Tablosu’nun başvuruda belirtildiği
şekilde değiştirilmesinin talep edildiği
hususları ifade edilmektedir.
(12) Öte yandan, ilgili tarafça gönderilen ikinci başvuruya ilişkin ek açıklamaları içeren yazı
26.11.2018 tarihinde Kurum kayıtlarına girmiştir. Anılan yazıda özetle;
- Abonelerin karar verme sürecinin kolaylaştırılması amacıyla, bir önceki
başvuruda farklı olan sertifikalı firmaların proje onay oranları ve tesisat kontrol
oranlarının aritmetik ortalamasının (%50-%50) alınmasının öngörüldüğü,
- Ancak yapılan mütalaalarda projelerin internet üzerinden online olarak
gönderilebiliyor olması sebebiyle hataların daha az yapıldığının ve tesisat
kontrol süreçlerinin doğal gaz açılması surecinde müşteri memnuniyetini daha
çok etkilediğinin anlaşıldığı,
- Firma performans puanının belirlenmesinde müşteri memnuniyetini daha çok
etkileyen tesisat kontrolü oranının %70 ağırlıkta, proje onay oranının %30
ağırlıkta olması gerektiğinin anlaşıldığı,
- Kurumun Başkent Doğal Gaz Dağıtım Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.’ye
verdiği menfi tespit belgesinde4 sertifikalı firmaların proje ve tesisat kontrol
onay oranlarının herhangi bir ortalamaya tabi tutulmadan ayrı ayrı
yayımlandığı, bu hususta bir önceki başvuruda sertifikalı firmaların proje ve
tesisat kontrol onay oranları arasında büyük farklar olabildiğinin belirtildiği ve
firma performans puanlarının belirli bir ortalama alınmadan ayrı ayrı
yayımlanmasının aboneleri firma belirlerken hangi puana göre karar vereceği
hususunda yanlış yönlendirebildiği,

3 ESGAZ 26.11.2018 tarih ve 8474 sayılı başvurusu ile proje onay başarı oranını %30 ve tesisat kontrol
süreçlerindeki tesisat kabul başarı oranını %70 olarak revize etmiştir.
4 05.07.2018 tarih ve 18-22/374-182 sayı ile Başkent Doğal Gaz Dağıtım Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı
A.Ş.’ye menfi tespit belgesi verilmiştir.
18-49/759-366
5/10