Dairesi: Büyük Genel Kurul
Esas No: 1931/23
Karar No: 1931/44
Karar Tarihi: 09.12.1931

(818 S.K. m. 60, 126) (743 S.K. m. 908)

Dava: Fuzuli işgalden mütevellit ecrimisil davalarının müruruzaman müddetlerinde Temyiz Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 24.11.1930 tarih ve 5015/3871 no.lu ve 19.1.931 tarih ve 161/139 no.lu kararları arasında hasıl mübayenetin tevhidi içtihat tarikiyle halli müşarünileyh dairenin 22.1.931 tarihli müzekkeresiyle talep ve ilam suretleri daireye tevdi olunmakla mezkur mübayin ilam suretleri telhis ve nüshaları teksir olunarak Heyeti Umumiyeye tevzi ve 10.6.931 tarihinde müsadif pazartesi günü içtima edileceği ihbar olundu.

İçtima için tayin olunan yevmi mezkurda Heyeti Umumiyeye 42 zatın iştirak ettiği görüldükten ve müzakere nisabı tahakkuk ettikten sonra söz alan Ali Himmet Beyefendi;

Ecrimisil, tabiri aharla zamanı menfaat bir borçtur. Borcun sebebi ya akit ve mukavele veya şibih akit veyahut kanun veya cürüm veya şibih cürüm iki haksız fiildir. Zamanı menfaatın sebebi bir kerre akit ve mukavele veya şibih akit veyahut kanun veya cürüm veya şibih cürüm ki haksız fiildir. Zamanı menfaatın sebebi bir kerre akit ve mukavele veya şibih akit değildir, kanun da değildir, belki cürümdür. Haksız fiildir. Şu halde haksız fiiller için mevzu müruruzamana tabi olmak lazım gelir. On senelik müruru zamana tabi demek kanunun sarahatına muhalif düşer. Eğer bir sene az görülüyorsa kanun tadil tayinindek illet haksız fiilden tevellüt eden fuzuli tasarruf ve bu sebeple ecrimisil davasında da mevcuttur.

Kazım Beyefendi; Başkasının tarlasını işgal ediyor ve senelerce intifa ettikten sonra bunu haksız fiil addetmeye imkan yoktur. Bu gasptır ve on senelik müruruzamana tabidir, dediler, müzakerenin kifayeti takarrür ederek reye vaz olunduktan nisabı ekseriyet hasıl olamadığından celesatı atiye talik olundu. 10.6.931

9.12.931 tarihinde müsadif çarşamba günü içtima eden Heyeti umumiyeye 41 zatın iştiraki görüldükten ve müzakere nisabı tahakkuk ettikten sonra söz alan Ali Himmet Beyefendi;

Geçen müzakerede de arz etmiştim, zamanı menfaat davalarında müruruzamanı tayin için evvelemirde zamanın sebebini tayin etmek lazımdır. Bu bapta hem Kanunu Medeni, hem de Borçlar Kanununda bahis vardır.

Kanunu Medenide zilyetliğe müteallik kısım ve mephaste ve 906. maddede hüsnüniyetle zilyet olduğu şeyden mevcudiyetine kani olduğu hakkına muvafık surette istifade eden kimse o şeyi iade ile mükellef tutulduğu kimseye karşı bu yüzden hiç bir tazminat itasına mecbur değildir.

908. maddede, (bir şeye suiniyetle zilyet olan kimse o şeyi sahibine iade etmekle beraber haksız alıkoymuş olmasından mütevellit zararları ve elde ettiği veya elde etmeyi ihmal ettiği semereleri tazmin ile de mükelleftir) deniliyor.

Görülüyor ki Kanunu Medenide bundan bahis zilyetliğin hüsnüniyet veya suiniyet itibariyle hükmünü beyan içindir. Esasen burada mevzu da zilyetliktir. Borç olmak itibariyle hükmünü tayin için Borçlar Kanununa bakarız. Zamanı menfaat haksız fiilden mütevellit bir borçtur. Binaenaleyh haksız fiillerde cari müruruzamana tabi olmak lazım gelir. Eğer müruruzaman on senedir dersek bir malı istihlak ve tayipte de müruruzaman on sene demek lazım gelir. Yoksa istihlaki ayin veya tayipte müruruzaman bir sene olup ta itlafı menfaatta on sene olmasında sebep yoktur.

Eğer bir sene az görülüyorsa merciinin nazarına arz etmeli, kanun tadil edilmelidir.

Kazım Beyfendi: Borçlar Kanununun haksız fiillere ait faslı şibih cürümlere aittir, ecrimisil davaları -ki fuzulen işgal davalarıdır- temadi eden efalden olmasına göre bir senelik müruru zaman tatbik edilemez.

2. Hukuk Reisi Fuat Hulusi Beyefendi: Bir kimsenin zilyet olmadığı bir şeyi başkası yedinden alır, bu yed'i istirdattır. Suiniyeti varsa tazminat vermesi lazımdır. Zilyetlik hangi müruruzamana tabi ise fer'i olan tazminat davası da ona tabidir, buyurmalarıyla reye vaz edilerek neticede:

Fuzuli işgal neticesi talep olunan (ecrimisil) tazminat, Borçlar Kanununun 1. babının 2. faslında gösterilen borçlar lahiyetinde olmadığı cihetle bu kabil tazminata ait davalarda mezkur kanununun 60. maddesinde gösterilen müruruzaman müddeti tatbik olmadığı ekseriyetle takarrür etmiştir. 9.12.1931 (¤¤)

KARŞI OY YAZILARI
Ticaret Reisi : Bir senelik müruruzamana tabidir.
İkinci Hukuk Reisi; Kanunu Medeninin 897nci maddesine göre bir senelik müruruzamana tabidir.
Aza Ali Himmet: Bir senelik müruruzamana tabidir.
Aza M.Abdullah: Bir senelik müruruzamana tabidir.
Aza M. Nail : Bir senelik müruruzamana tabidir.
Aza Aziz: Bir senelik müruruzamana tabidir.
Aza Cevdet: Bir senelik müruruzamana tabidir.
Aza Fuat: Bir senelik müruruzamana tabidir.

Full & Egal Universal Law Academy