Dairesi: Büyük Genel Kurul
Esas No: 1940/47
Karar No: 1941/2
Karar Tarihi: 05.02.1941

Zahire borsa komiserliği ile tüccardan Hasan Basri Ak ve Sabri Şekerci aralarında tahaddüs eden abone ve borsa ücretlerinden mütevellit alacak davasından dolayı Antalya Sulh Hukuk Mahkemesinden verilen hükmün temyizen tetkiki hususunda Temyiz Üçüncü Hukuk ve Ticaret Daireleri arasında husule gelen selbî vazife ihtilafının halli Temyiz Üçüncü Hukuk Dairesi Reisliğinin 4.11.940 tarih ve 834 numaralı müzekkeresiyle istenilmesine mebni 5 Şubat 941 tarihinde toplanan Heyeti Umumiyeye kırk sekiz zatın iştirak ettiği görüldükten ve müzakere nisabı tahakkuk ettikten ve her iki dosyadaki kağıtlar okunduktan ve hadise bir kere de Birinci Reis İhsan Ezgü tarafından izah edildikten sonra söz alan;

Kazım; Amme müessesesi olan borsa tarafından istenilen bir ücrettir. Bunlar kanunî mükellefiyetlerdir. Sıfatın hadisede rolü yoktur.

Sait; Hadisede encümen kararları mevzuubahistir.

Şemseddin; Borsa Nizamnamesine bakarsak muamelatı ticariyenin teshili maksadiyle muhtelif unvanlarla borsalar teşekkül etmiş ve bunun mensupları da tacirdir. Ve buradaki satışlar simsarlarla yapılır. Binaenaleyh ticarî addedilmesi lazım gelir gibi geliyor.

Şefkati; Bu alınan kaydiye ve yüzdeler borsanın varidatıdır. Yoksa simsarlara verilmez.

Fuat Hulusi; Bu bir nevi loncadır. Binaenaleyh bu ihtilafların halli de evvelen loncaya aittir. Bu iş hiç bir mahkemenin vazifesi şümulüne girmez. Neticesi ticarî keyfiyettir. Borsa kanunları ticaret kanunlarındandır. Bu kanunlar Ticaret Kanununa mülhak sayılır.

Kazım; Akit esasını arayacağız. Yoksa mücerret borsa muamelesidir diye ticarî diyemeyiz. Ticaret sahasını bu kadar tevsi edemeyiz. Aksi halde bütün muameleleri ticarî addetmiş oluruz. Burada hükümlük bir iş yoktur. Abone ücretini isterim, resimden de borcu vardır, versin, diyor. Bu dava ne için ticarî olsun? Bu bir mükellefiyettir.

Fuat Hulusi; Ticarî muameleden dolayı olan bu muamele, bu mükellefiyet ticarî muamelenin teshili için yapılan işlerdir.

Kazım; Bu hadisede aksesuvar nazariyesinin tatbikine imkan yoktur. Ticaret Kanunumuzda saydığı muamelelerden hiç birine de temas etmez. Dördüncü Hukuk Dairesi de bu gibi davaları bakmaktadır.

Şemseddin; Borsa komiserliği ticarî akdi muamelesini yapacağı yerdir. Buna murtabit muamele de ticarîdir, demeleriyle neticede:

Davanın mevzuunu teşkil eden hadise taraflar arasında mün'akit mukaveleden neşet etmeyip hususî nizamname mucibince itası mecburî olan resim ve ücretten mütehaddis olduğu cihetle temyizen tetkikat icrası Üçüncü Hukuk Dairesine ait olduğuna ve dosyaların mezkur daireye tevdiine ekseriyetle karar verildi.

AYKIRI GÖRÜŞ

Vehbi Yekebaş

Borsa nizamen ticarî muamelatın teshili zımnında kurulmuş bir teşekkül olduğuna ve bunların teshili de bir ticarî muamele bulunduğuna göre Ticaret Dairesine ait olduğu reyindeyim. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy