Dairesi: Büyük Genel Kurul
Esas No: 1944/30
Karar No: 1945/1
Karar Tarihi: 24.01.1945

(2797 S. K. m. 16)

İstanbul'da Okmeydanı'nda muayyen bazı sahaların göçmenler tarafından işgal edilmiş olmasından dolayı evkaf idaresi tarafından şagilleri aleyhine ikame edilmiş olan bir çok tahliye ve ecrimisil davalarından dolayı İstanbul Asliye Beşinci Hukuk Hakimliğinden sadır olan kararlardan bazılarının Temyiz Dördüncü Hukuk Dairesince tetkik olunarak tastik edildiği anlaşılmış ve Birinci Hukuk Dairesince ayni hadiseden dolayı on beş davanın aleni duruşmalarıyla yapılan tetkikatı temyiziyeleri esnasında bu hadiselerin gayrimenkulun vakfiyeti iddia olunarak dava ona müsteniden ikame edilmiş olması hasebiyle işbu davanın niyet ve tetkiki istanbul vakıf işlerini tetkik ve rüyete salahiyetli hukuk hakimlerine ait olup mezkur Beşinci Hukuk Hakimliğinin salahiyeti haricinde görülmüş olduğundan bahis mevzuu olan davanın İstanbul Asliye Beşinci Hukuk Hakimliğince bakılıp bakılamayacağı hakkında Dördüncü Hukuk Dairesiyle Birinci Hukuk Dairesi arasında bu surette içtihat ihtilafı meydana geldiğinden bahisle keyfiyetin tevhidi içtihat yoluyla halli Temyiz Birinci Hukuk Dairesi Reisliğinin 14.11.944-3733 sayılı yazısıyla istenilmesine mebni zikri geçen yazı teksir edilerek Umumi Heyet Azasına tevzi olunmuştu.

Müzakere için tayin olunan 10.1.945 gününe rastlıyan Çarşamba günü saat 9.30 da toplanan Umumi Heyet Birinci Reis Halil Özyörük'ün Başkanlığı altında müzakereye başlıyarak hadise Birinci Başkan tarafından izah edildikten sonra söz alan:

Birinci Hukuk Dairesi Başkanı Cevat Gücün: Burası bugünkü ismiyle idman sahasıdır. Burası vakıftır ve fakat vakfiyesi bulunamamıştır. Ahiren elli-altmış sene evvel Rumeli Muhacirleri iskan edilmiş bu da resmi bir şekilde olmamış gelin oturun denmiş. Ahiren vakıflar idaresi bir Devlet Şurası kararına istinat ile şagiller aleyhine birer dava açmıştır. Cereyan eden muhakemede; Beşinci Hukuk Mahkemesi kendisi vakıf ve şahsi ahkama müteallik davaları bakmaya salahiyeti olmadığı halde bakmıştır. İstanbul da bu işlere Üç, Altı, Dokuz ve On üçüncü Asliyeler bakarlar, Vakfiyeti Şurayı Devlet mazbatasıyla musaddak olan bu yerin tahliye ve icar bedeli hakkında davalara bakılamaması lazım gelirken bakmıştır ve Temyiz Dördüncü Hukuk Dairesi bunlardan bir kaç tanesine bakıp tasdik kararı vermiştir.

Feyzi Bozer: Bize gelen işlerde ne vakfiyet meselesi ve ne de Beşinci Hukuk Mahkemesinin vazifesi mevzubahis değildi. Bunlar ecrimisil ve meni müdahale davaları idi. İçlerinden bir kısmı miktar itibariyle murafaa suretiyle tetkik edildi. Bizde Beşinci Hukuk Mahkemesinin vakıf davalarına bakmayacağı kanaatindeyiz, ancak bize gelenlerin mevzuu bambaşkadır. Birinci ile aramızda da ihtilaf olmamak lazımdır. Kaldı ki son görev ayrılığına bu işlere İstanbul Hukuk Mahkemelerinin herbiri bakabilir.

Ticaret Dairesi Başkanı F. H. Demirelli: Vakfiyet işlerini Dördüncü Hukuk Dairesi Birinci Hukuka vermiştir. Mademki Beşinci Hukuk bu işi bakamazsa bunu Dördüncü Hukuk Dairesi bozması lazımdır.

Dördüncü Hukuk Dairesi Başkanı Fevzi Bozer: Dördüncü Hukukun tetkik ettiği kararlarda Beşinci Hukukun vazifeli olduğunu kabul etmiş oluyoruz. Fakat şu da muhakkak ki bizim tetkik ettiğimiz işler vakfiyetten ari idi.

Şevkati Özkutlu: Burada dava ayni hukuka müteallik bir davadır. Dördüncü Hukuk Dairesi bu işe bakamaz.

Birinci Hukuk Dairesi Başkanı Cevat Gücün: Tevhidi içtihata ne suretle gelineceği malumdur. Biz buraya murafaada da taraflar Beşinci Hukukun vazifesizliğini ve bizim de içtihadımız söylendi. Onun için buraya gönderdik.

Dördüncü Hukuk Dairesi Başkanı Fevzi Bozer: Tahliyesiz ecrimisilleri biz tetkik ederiz. Demeleriyle reylere müracaat olunarak:

Sonuçta:

Okmeydanı'nın vakıf bir yer olduğundan orayı haksız olarak işgal edenlerden boşaltılması ve kendilerinden ödek alımı hakkında vakıflar idaresi tarafından orada oturan bir çok kimselere karşı İstanbul Beşinci Hukuk Mahkemesinde açılmış olan davalar üzerine çıkan hükümlerden bir kaçı Yargıtay Dördüncü Hukuk Dairesine gelmiş ve dava edilen yerin vakıflığı bir ferman ile eski bir Danıştay kararına dayandığından ve dava olunanlar vakıflık iddiasına karşı bir itiraz ileri sürmemiş olmalarından adi haksız işgalden doğma tahliye davası gözü ile bakılarak Dördüncü Hukuk Dairesi bir kaçının onanmalarına karar vermiş ise de; ondan sonra gelenlerin vakıflık iddiasının incelenmesini gerektirecek durumlarda oldukları görülerek ilgilik kararıyla Yargıtay Birinci Hukuk Dairesine verilmiştir. Vakıflığı uyuşmazlı olan yerlere ait davaların görev ayırımına göre vakıf işlerini bakmakla görevli olan belli mahkemelere ait olup İstanbul Beşinci Hukuk Mahkemesi bu gibi işlere bakmağa görevli olmadığı gibi Dördüncü Hukuk Dairesi de vakıflığı anlaşmazlı yerlerin boşaltılmasına dair olan hükümlerin incelemeğe salahiyeti olmadığı hakkında Yargıtay Birinci ve Dördüncü Hukuk Daireleri arasında bir görüş farkı bulunmadığı her iki Daire Başkanının ifadelerinden anlaşılmış olduğundan (içtihadın tevhidi) ne mahal olmadığına 19.01.1945 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)




Full & Egal Universal Law Academy