Dairesi: Büyük Genel Kurul
Esas No: 1947/22
Karar No: 1947/24
Karar Tarihi: 26.11.1947

(3222 S. K. m. 1)

Radyo ücretlerini kendiliğinden ödemeyenler hakkında hükmen istifa yoluna gidilmesi için açılacak davaların Posta, Telgraf ve Telefon idaresince mi, yoksa Maliye Hazinesi tarafından mı ikame ve takip edileceği hususunda Yargıtay Üçüncü Hukuk Dairesinin 27.04.1946 Tarih ve 4727/3920 sayılı ilamiyle aynı dairenin 20.12.1946 Tarih ve 12655/10576 sayılı ilamı arasındaki içtihat uyuşmazlığının çözülmesi Maliye Bakanlığı Baş Hukuk Müşavirliğinin 06.03.1947 Tarihli yazısiyle istenilmesine mebni uyuşmazlık konusunu teşkil eden ilam örnekleri çoğaltılarak 26.11.1947 tarihine rastlıyan Çarşamba günü saat 9.30 da müzakerenin başlıyacağı Genel Kurul Üyelerine bildirilmişti.

Bugün toplanan kurula (elli dört) zatın iştirak ettiği görülerek müzakere nisabının tahakkuk etmiş olduğu anlaşılmakla Birinci Başkan Halil Özyörük'ün Başkanlığında müzakereye başlanıldı. Uyuşmazlık konusu teşkil eden kağıtlar Birinci Başkan tarafından okunup olayın özeti anlatıldıktan sonra yapılan tartışmalar sonucunda aşağıdaki karar tesbit olundu.

4475 sayılı Basın ve Yayın Umum Müdürlüğü, Teşkilat Vazife ve Memurları Hakkındaki Kanunun otuz dokuzuncu maddesinde (3222 saydı Telsiz Kanununda elektro manyetik dalgalar vasıtasiyle resim alınıp verilmesine, radyo difizyon postalarına, Telsiz Telefon alıcı tesisler ve cihazlarına ait hükümlerden olup da Münakalat Vekaletine ve Posta, Telgraf ve Telefon Umum Müdürlüğüne verilmiş bulunan haklar, salahiyetler ve vazifeler Basın ve Yayın Umum Müdürlüğüne geçmiştir. Bu salahiyetlerin kullanılmasına ve vazifelerin ifasına dair olan hükümlerle her türlü radyo ücretlerinin tahakkuk ve tahsili şekli bir nizamname ile tesbit olunur.) Denmesine göre, alıcı cihazlara ait olup da Posta, Telgraf ve Telefon idaresine verilmiş olan bilcümle hakların ve bu arada radyo ücretlerinin tahakkuk ve tahsili vazife ve salahiyetinin Basın ve Yayın Genel Müdürlüğüne geçtiği şüphesiz bulunmuştur. Yalnız bunların hangi şartlar altında ve ne zaman intikal edeceği mezkur kanunun dördüncü maddesinde gösterilmiş olup bu madde hükümlerine nazaran otuz dokuzuncu maddede bahis konusu edilen Nizamnamenin hazırlanmasına kadar Basın ve Yayın Umum Müdürlüğüne geçen vazife ve salahiyetlerden fenni muayene icrasına ruhsatname itasına ve ücret istifasına müteallik muameleler, Münakalat Vekaleti ve Posta, Telgraf ve Telefon Umum Müdürlüğü tarafından istifa ve buna mukabil % 10 nisbetinde aidat verileceği açıklanmış ve halbuki bugüne kadar beyan olunan Tüzük'ün hazırlanmadığı dosya içinde bulunan Ulaştırma Bakanlığı yazısından anlaşılmış olduğundan otuz dokuzuncu maddede bahsi geçen Tüzük'ün hazırlanmasına kadar gerek radyo ruhsatnamesi verilmesine, gerek ücret istifasına müteallik işlemler, tahsilattan % 10 aidat mukabilinde Ulaştırma Bakanlığı ve Posta, Telgraf ve Telefon Genel Müdürlüğü tarafından yapılması gerekli görülmekte ve ücret istifasına müteallik işlemin radyo cihazı sahiplerinin ücret borçlarını kendiliğinden ödeyenlere maksur olacağını gösterir kanuni bir kayda rastlanmadığına ve radyo cihazı ruhsatnamesinin de Posta, Telgraf ve Telefon idaresi tarafından verildiği ve radyo sicillerinin bu idarece tutulduğu anlaşılmasına mebni Tüzük'ün hazırlanıp yürürlüğe girinceye kadar bu yolda açılacak davaların 27.04.1946 Tarihli ilam uyarınca katma bütçeli Posta, Telgraf ve Telefon idaresince açılması ve takip edilmesi gerekdiğine ve uyuşmazlık konusunu teşkil eden kararların bu suretle birleştirilmesine 26.11.1947 Tarihinde çoklukla karar verildi.

AYKIRI GÖRÜŞ

4475 sayılı kanunun otuz dokuzuncu maddesinde yazılı olduğu radyo ücretlerinin tahakkuk ve tahsili Basın Umum Müdürlüğüne ait bulunduğu anlaşılmaktadır. Her ne kadar bu kanunun dördüncü maddesinde mevzuubahis nizamname yapılıncaya kadar ücretlerin tahsil ve istifası Posta, Telgraf ve Telefon Umum Müdürlüğüne ait bulunduğu yazılı ise de, tahsilatın iki safhası olup birincisi mükelleften parayı tahsil ikinci sayfası ise mükellefin parayı vermediği takdirde mükellef hakkında Tahsili Emval Kanunu tatbik ve icabında mahkemeye müracaat edilmek gibi zecri ve kanuni yollara müracaat edilmek suretiyle istifa eylemekten ibaret olmasına ve bu maddede takip ve mahkemeye müracaat eylemek kaydı mevcut olmamasına göre, mezkur dördüncü madde ile Posta, Telgraf ve Telefon Umum Müdürlüğüne tahmil edilen vazife sırf tahsilatın birinci safhasından ibaret olup mahkemeye müracaat edilmek suretiyle ücretin tahsil safhası ise Maliyeye ait bulunduğunu açıkça göstermektedir. Tahsilattan % 10 aidatının Posta, Telgraf ve Telefon Umum Müdürlüğüne bırakılması da mahkemeye müracaatla davaların takibi Maliyeye ait olduğu hakkındaki noktai nazarı teyit etmektedir.

Binaenaleyh; Tüzük'ün yapılıp yürürlüğe gelinceye kadar, radyo ücretlerinin mükelleflerden tahsili Posta, Telgraf ve Telefon Umum Müdürlüğüne ve mükelleflerin kendiliklerinden ücretleri vermedikleri takdirde de bundan doğacak davaların takibi Maliyeye ait bulunduğu reyindeyim. (¤¤)




Full & Egal Universal Law Academy