Dairesi: Büyük Genel Kurul
Esas No: 1953/17
Karar No: 1954/10
Karar Tarihi: 07.04.1954

(818 S. K. m. 44) (506 S. K. m. 26)

Dava: İşçi Sigortaları Genel Kurumu vekili tarafından verilen dilekçede; Temyiz Mahkemesi Dördüncü Hukuk Dairesince müttehaz 17.3.1952 tarih ve 1968/1475 sayılı kararla, 4772 sayılı kanunun otuzyedinci maddesi gereğince İşçi sigortaları Kurumunun sigortalıya sağladığı her türlü yardım ve menfaatlerden dolayı işveren veya kazaya sebep olan şahıslar aleyhine açtığı tazminat davalarında sigortalının mutaerafik kusuru mevcutsa mahkemece müddeabihten tenzilat yapılabileceği kabul edilmişken 17.10.1952 tarih ve 6124/4605 sayılı ilamla, bunun aksine olarak, müterafik kusur dolayısiyla Sigorta tazminatından bir indirme yapılamayacağı yolundaki gerekçe ile mahalli mahkemesi kararının onandığından bahisle mütenakız içtihatların birleştirilmesi istenilmekle İçtihadı Birleştirme Hukuk Kısmı Umumi Heyetince ilgili ilamlar okunup incelendikten sonra icabı müzakere olundu:

Sözü geçen dairese ittihaz olunan 17.3.1952 tarih ve 6124/4605 sayılı kararla, bir iş kazasından dolayı kazaya sebebiyet veren şahıs aleyhine İşçi Sigortaları Kurumunun 4772 sayılı kanunun otuzyedinci maddesine müsteniden açtığı tazminat davasında, sigortalının müterafik kusuru sebebiyle Borçlar Kanununun kırkdördüncü maddesi hükmünce müddeabihten tenzilat yapılmak suretiyle verilen hükmün onandığı ve 17.10.1952 tarih ve 6124/4605 sayılı kararla da sigortalanın müterafik kusuru olsa dahi müddeabih tazminattan indirme yapılmıyacağı kabul olunarak bu yoldaki mümeyyezünbih hükmün de onandığı anlaşılmıştır. Şu hale göre; Hususi Dairenin aynı meseleye müteallik olan iki kararı arasındaki tezat ve mübayenet aşikar bulunmaktadır.

Binaenaleyh; Hallolunacak mesele 4772 sayılı kanunun otuzyedinci maddesi hükmünce İşçi Sigortaları Kurumunun iş kazalarında sigortalıya ve ölmüş ise kanuni hak sahiplerine sağladığı tazminat ve ödeneklerden dolayı iş veren kazaya sebep olan şahıs aleyhine rücuan ikame ettiği tazminat davalarında sigortalının müterafik kusurunun tahakkuku halinde Borçlar Kanununun kırkdördüncü maddesi hükmünün tatbiki lazım gelip gelmiyeceğini tayinden ibarettir.

Hususi Dairece 17.3.1952 tarih ve 1968U/1475 adetli kararla belirtilen içtihat, hukuki prensiplere ve kanun hükümlerine uygun görülmüştür. Şöyle ki; Sigortacı, ödediği sigorta bedeli nisbetinde sigortalının yerine geçmiş ve onun kanuni halefi olmuştur. Bu itibarla sigortacı, sigortalının haiz olduğu hak ve salahiyetler haricinde bir iddia dermeyan edemez. Haksız fiilden zarar gören sigortalının zararın faili veya istihdam eden aleyhine açtığı bir tazminat davasında Hakim, nasıl ki, Borçlar Kanununun kırkdördüncü maddesi hükmünü tatbike yetkili ise, bir iş kazasından dolayı ödediği tazminat münasebetiyle sigortalıya halef olan İşçi Sigortaları Kurumunun rücu hakkını kululanarak ikame eylediği bu kabil tazminat davalarında da Hakim, sigortalının müterafik kusuru mevcut ise zikrolunan kırkdördüncü, madde hükmünce müdeabih tazminat miktarını tenkis edebilir.

Esasen 4772 sayılı kanunun otuzyedinci maddesinde bunun hilafını istidlala müsait hiç bir hüküm de yoktur.

Sonuç: Netice; İşçi Sigortaları Kurumunun 4772 sayılı kanunnun otuzyedinci maddesi hükmüne göre iş veren veya iş kazasına sebep olan üçüncü şahıs aleyhine rücuan ikame eylediği tazminat davalarında sigortalının müterafik kusuru sabit ise, hakimin Borçlar Kanunun kırkdördüncü maddesi hükmünü tatbik ederek müddeabih tazminattan tenzilat yapabileceğine 31.3.1954 tarihinde ilk içtimada oybirliği ile karar verildi.

Full & Egal Universal Law Academy