Dairesi: Büyük Genel Kurul
Esas No: 1962/14
Karar No: 1968/7
Karar Tarihi: 04.03.1968

(818 S. K. m. 248, 260) (5237 S. K. m. 9)

Temizleme ve aydınlatma resimlerinin kira parasından sayılıp sayılmayacağı ve kira parasının bir cüzü olup olmadığı ve kanuni mehli ihtiva eden ihtara rağmen borcu ödemeyen kiracının Borçlar Kanununun 260 ıncı maddesine dayanılarak kiralanandan çıkarılmasına karar verilip verilemeyeceği hususunda Yargıtay Altıncı Hukuk Dairesinin 13.2.1960 tarihli ve 143/1130 sayılı, 13.1.1961 tarih ve 952/279 sayılı, 10.3.1961 tarih ve 1695/1755 sayılı ve Yargıtay icra ve İflas Dairesinin 19.12.1950 tarih ve 572/6066 sayılı, Yargıtay Ticaret Dairesinin 30/3/1950; tarih ve 1449/1562 sayılı, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 22/11/1950 tarih ve 168/104 sayılı ve 2/10/1946 tarih ve 31/44 sayılı kararları arasında içtihat uyuşmazlığı bulunduğu bildirilmiş. sözü geçen ilamlar, daire başkanlarının yazılı mütalaaları Yargıtay Büyük içtihadı Birleştirme Kuruluna tevdi edilmiş olmakla kurulca bunlar incelendikten ve gerekli görüşmeler yapıldıktan, Yargıtay Altıncı Hukuk Dairesinin 10/371961 tarih ve 1695/1755 sayılı kararında temizleme ve aydınlatma resmi kira parasından sayılmadığı ve kira parasının bir cüzü olmadığı kabul edildiği, halde tarih ve sayıları yukarıda gösterilen diğer kararlarda hilafı benimsenmiş olduğu görüldükten, kararlar arasında içtihat aykırılığı bulunduğuna oybirliğiyle karar verildikten sonra işin esası görüşülüp konuşuldu:

Borçlar, Kanununun 248 inci maddesinde adi icar, bir akittir ki mucir onunla ücret mukabilinde bir şeyin istimalini terk etmeyi iltizam eder denilmiş olmasına nazaran kira parası kiralananın kullanılması karşılığıdır. 5237 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu gereğince alınan temizleme ve aydınlatma resmi yapılan bir hizmetin karşılığıdır. Bu kanunun 9 uncu maddesinin 9 uncu fıkrasıyla veya kira mukavelenamesinde konulan bir şartla tamamının veya bir kısmının kiracıya yükletilmiş olması bu resmin mahiyetini değiştirmediği gibi bu borcun kira parasının bir cüzü olarak kabulünü gerektirmez. Bu itibarla borçlu bulunduğu temizleme ve aydınlatma resmini ödemeyen kiracının Borçlar Kanununun 260 inci maddesine dayanılarak mütemerrit sayılması ve kira akdinin fesholunması düşünülemez. Bu resmi kiralayan ödemiş ise bu alacak onun kiracı hizmetinde adi bir alacağı niteliğini alır.

Sonuç: Temizleme ve aydınlatma resminin kira parası sayılamayacağına ve kira parasının bir cüzü olmadığına ve bu resim ödenmediğinden Borçlar Kanunun 260 ıncı maddesine dayanılarak temerrüt sebebiyle kira akdinin istenilemeyeceğine, ilk görüşmede üçte ikiyi aşan oyçokluğuyla 4/Mart/1968 tarihinde karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy