Yargıtay
Dairesi: Büyük Genel Kurulu
Esas No: 1939/ 32
Karar No: 1940 / 92
Karar Tarihi: 04.12.1940

Damga Resmi Kanununun on birinci faslındaki ahkama tevfikan damga resminin kanun dairesinde istifasını temin için pul tetkikine memur edilen kimseler tarafından hususî meskenlerden maada resmî ve hususi daire ve müesseselerle sair bilumum mahallerde yapılan tetkikat neticesinde damga resmine tabi evrak ve senedatın damga resmi bu kanun hükümlerine göre ifa edilmediği veya pulların ilsak ve iptali kanuna muhalif olduğu görüldüğü takdirde o kabil evrak ve senedatı istimal etmek üzere muhafaza etmekte olanlardan bunları istimal veya ibraz eylemiş gibi evvelemirde ve alelıtlak resim ve ceza ile mesul olmaları lazım geleceği ve daha kısa ifade ile hini tetkikte noksan pullu evrak kimin nezdinde zuhur etmişse resim ve ceza evvelemirde andan istifa edileceği hakkında bir içtihat teessüs etmişken ahiren bunun hilafına yani pul tetkikine memur edilen kimselerin bu kabil yerlerde elde ettikleri resim ve cezaya tabi evraktan dolayı nezdlerinde zuhur eden kimseler mübriz addedilemeyeceği cihetle resim ve cezanın bunlardan tahsili cihetine gidilmesi caiz olmadığına dair içtihat takarrür ettiğinden bahsile ihtilafın tevhidi içtihat suretiyle halli için Temyiz Mahkemesi Dördüncü Hukuk Dairesi Reisliğinden 27.5.939 tarih ve 874/107 numaralı yazı ile vaki olan müracaat üzerine keyfiyetin tetkik ve karara rabtı Birinci Reisliğin tensibi üzerine Tevhidi içtihat Heyeti Umumiyesine havale edilmiş olmakla 4.12.940 tarihinde toplanan ve müzakere nisabına baliğ olan heyette Birinci Riyaset tarafından ihtilafı mucip olan nokta tesbit edildikten ve dairesi reisi de bu hususta izahat verdikten sonra keyfiyet müzakere olundu:

Damga Resmi Kanununun birinci maddesine göre damga resmi bu kanunda yazılı olup ihticac ve ibraz olunabilecek olan evrak ve senedat ile ilanata mahsus tekaliftir.

Yedinci maddesinde de resmi dairelerden efrada veya efrat tarafından resmî dairelere ita olunacak bilcümle senetlerin ve evrakın damga resimleri efrada ait olduğu ve efradın birbirine verecekleri evrak ve senetlerin damga resmini mümzilerinin ifa edecekleri tasrih edilmiştir.

Otuz beşinci madde ise istimal veya ibrazında kanunun ilsakını emreylediği evraktan maada evrak ve senedatın tanzimi zamanında pullarının yapıştırılması mecburiyeti beyan olunmaktadır.

Kanunun işaret olunan bu hükümlerine nazaran kanunun tayin ettiği ahvalden maadasında mükellefiyeti tamamen veya kısmen ifa etmemiş olan mümzileri gerek resim ve gerek cezadan evvelemirde ve doğrudan doğruya mesuldürler. Çünkü mükellef olan mümzidir. Ancak vazııkanun bu kabil evrak ve senedatın tabi olduğu resmin mümzisi tarafından tamamen veya kısmen ifa edilmemesinden dolayı lazım gelen resim ve para cezasının tahsilini teshil için kırk beşinci madde mucibince imza edenlere müracaat hakları olmak üzere bu kabil evrakı ve senetleri istimal ve ihticac ve ibraz edenlerden de alınmasını tecviz eylemiştir. Bu cevazın şartı hamillerinin bu evrak ve senedatı istimal için ibraz eylemiş olmalarıdır. Hamil bunları nezdinde hıfzettiği müddetçe ne resim ve ne de ceza ile mesul olamaz. Nitekim Damga Kanunu izahnamesinde de damga resmi tatbikatını tetkik ve teftiş eylemekte bulunan alakadar memurun damga resmine tabi evrak ve saireyi talep etmesi ibraz addolunamaz, diye yazılıdır. Bu itibarla pul müfettişlerinin teftişi sırasında istimal ve ihticac edilmek üzere mahfuz tutulan ve resmi ifa edilmemiş olan evraktan dolayı ancak o evrakı imza edenlerin mesul olacağına ve ibraz ve istimal etmemiş olan hamillerin mesuliyeti cihetine gidilemeyeceğine ve dairenin son içtihadının da kanuna muvafık olduğuna ittifakla karar verildi. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy