Yargıtay
Dairesi: Büyük Genel Kurulu
Esas No: 1958/ 14
Karar No: 1959 / 13
Karar Tarihi: 11.02.1959

(743 S. K. m. 671, 672)

Medeni Kanunun 671. maddesinin tapusuz gayrimenkuller hakkında da tatbik kabiliyeti olup olmadığı hususunda Temyiz Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 15/6/1957 tarih ve 3079/5257 ve 7. Hukuk Dairesinin 24/3/1953 tarih ve 6831/1657 sayılı ilamları arasında mübayenet mevcut olduğundan bahisle keyfiyetin tevhidi içtihat yoluyla halli istenilmesine mebni, 11/2/1959 tarihinde toplanan Tevhidi içtihat Hukuk Kısmı Umumi Heyetince kararlar arasında mübayenetin mevcudiyeti ittifakla kabul edildikten sonra icabı görüşülüp düşünüldü:

Medeni Kanunun 671. maddesi umumi yola çıkmak için kafi bir yolu bulunmayan gayrimenkul sahibine tam bir ivaz mukabilinde komşularından kendisine geçmek için münasip bir yerin terkini talep etmek hakkını vermiştir.

Bu maddenin ilk fıkrasında bu hak gayrimenkul sahibine tanınmış ikinci fıkrada bu hakkın komşu gayrimenkul malikine karşı istimal edileceği belirtilmiştir. 672. maddede ise mürur hakkının tapu sicilline kaydolunması lüzumuna işaret olunmuştur. Bir gayrimenkule sahip olmak ancak tapu kaydıyla mümkün olur. Şu halde tapuda kayıtlı olmayan bir gayrimenkulun zilyedi o yerin sahibi ve maliki sayılamayacağından komşu gayrimenkul malikinden lüzumlu geçit hakkını istemeyeceği gibi tapuda kayıtlı olmayan geçit hakkına mevzu teşkil edecek gayrimenkulun zilyedine karşı da bu hak istimal olunamaz. Tapuda kayıtlı olmayan gayrimenkul lehine ve yine tapuda kayıtlı bulunmayan gayrimenkul aleyhine geçit hakkına müteallik bir karar istihsal edilse bile, bu hakkın Medeni Kanunun 672. maddesi hükmü dairesince tapu sicilline tescili mümkün değildir. Halbuki sözü geçen madde, bu hakkın tapuya tescil edilmesi lüzumunu amirdir, işte bu madde hükmü dahi tapuda kayıtlı olmayan gayrimenkul zilyedinin yine tapuda kayıtlı bulunmayan diğer bir gayrimenkul zilyedi aleyhine lüzumlu geçit talebinde bulunamayacağını teyit etmektedir. Tariki amme çıkmak için kafi bir yolu bulunmayan zilyedin eğer o gayrimenkulu tescil ettirmek hakkını kazanmışsa evveli o gayrimenkulünü tapuya tescili ettirdikten ve geçit hakkının mevzu olacak komşu gayrimenkul de tapuda kayıtlı olmayıp o gayrimenkulun zilyedi lehine iktisap şartları tahakkuk etmişse lüzumlu geçit hakkını haiz olan şahsın hukuki menfaati dolayısıyla sözü geçen bu gayrimenkulun zilyet adına tescilini talep ve temin ettikten sonra lüzumlu geçit isteme hakkını kullanması lazımdır. Netice;

Medeni Kanunun 671. maddesinin tatbiki bakımından leh ve aleyhine lüzumlu geçit hakkının tanınması istenen gayrimenkullerin tapuda müseccel olması lazım geldiğine 11 Şubat 1959 tarihinde ittifakla karar verilmiştir. (¤¤)




Full & Egal Universal Law Academy