Yüksek İdare Mahkemesi İstinaf Numara 1-2-3/2005 Dava No 2/2008 Karar Tarihi 18.12.2008
Numara: 1-2-3/2005
Dava No: 2/2008
Taraflar: Serdar Murat Topal ve diğerleri ile Şirketler Mukayyidi ve diğeri arasında
Konu: Şirket hisse devri - Küçüklere ait şirket hisse devri - Hisse dervinde hangi hukukun uygulanacağı tartışması
Mahkeme: Yim/İst
Karar Tarihi: 18.12.2008

-D.2/2008 Birleştirilmiş
YİM İstinaf No:1/2005-2/2005 ve 3/2005
(YİM Dava No: 8/2001, YİM 42/2001, YİM 65/2001)

Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasa'nın 152. Maddesi Hakkında.

Mahkeme Heyeti: Gönü-l Erönen, Necmettin Bostancı, Narin Ferdi Şefik.

İstinaf eden: 1.Serdar Murat Topal, Murat Cankat Sokak, Ümit
Apt., No.10/6, Yeşilköy, İstanbul - Türkiye
2.Elif Lütfi Topal, Murat Cankat Sokak, Ümit
Apt., No.10/6-, Yeşilköy - İstanbul - Türkiye
3.Ebru Zeynep Topal, En yakın Arkadaşı, Annesi
ve doğal vasisi Safiye Belli vas., Murat
Cankat Sokak, Ümit Apt. No.10/6,
Yeşilköy - İstanbul - Türkiye
- 4.Kyrenia Jasmine Court Hotel and Casino Ltd.,
Naci Talat Cad., Girne
(Davacılar) - ile -

Aleyhine istinaf edilen: 1.Şirketler Mukayyidi vas-ıtası ile
KKTC
2. Resmi Kabz Memurluğu ve
Mukayyitlik Dairesi vasıtası ile
KKTC
(Davalılar)
İlgili Şahıs: Birsu Hilal Altıntaş, Küçük Emir Ömer Topal'ın
- ve küçük Ömer Lütfi Topal'ın doğal vasisi
sıffatıyle, adresi meçhul.

A r a s ı n d a.


İstinaf eden namına: Avukat Ergin Ulunay
Ale-yhine istinaf edilen namına: Savcı Ersoy Ölçter
İlgili Şahıs namına: Avukat Gürsel Kadri ve Avukat Emre Kadri.


İstinaf, Yüksek Mahkeme Yargıcı Seyit A. Bensen'in Birleştirilmiş YİM 8/2001, YİM 42/2001, YİM 65/2001 sayılı davada 14.1.2005 tarihinde verdiğ-i karara karşı Davacı tarafından yapılmıştır.



------------------


H Ü K Ü M


Gönül Erönen: Bu davada Mahkemenin hükmünü Sayın Yargıç Narin Ferdi Şefik okuyacaktır.

Narin Ferdi Şefik: Davacılar Birleştirilmiş YİM 8/2001, YİM42/2001 ve YİM6-5/2001 sayılı davalarda KKTC'de ikamet etmeyen, küçük Emir Ömer Topal ve küçük Ömer Lütfi Topal'ın Davacı 4 Kyrenia Jasmine Court Hotel ve Casino Ltd'deki hisselerinin, vasileri olan anneleri Birsu Hilal Altıntaş tarafından 3.7.1997 tarihli devrini, Fasıl -277 madde 19(1)(a) altında Mahkeme emri olmadan yapılamayacağı gerekçesiyle, işleme koymayı reddeden ve bunun neticesi olarak ek sermaye artışı ve bundan doğan yeni hisse kayıtları ile ilgili Davacı 4'ün müracaatlarını işleme koymayan Davalıların kararlar-ının hükümsüz ve/veya etkisiz olduğu doğrultusunda hüküm talebi ile dava ikame etmişlerdir. İşbu istinaf ise Davacıların bu taleplerini reddeden İlk Mahkeme kararından yapılmaktadır.

Davacılar tarafından ikame edilen YİM 8/2001'de Davacılar Davacı No.4 -şirket nezdinde küçük Emir Ömer Topal ve küçük Ömer Lütfi Topal'ın isimlerinden diğer hissedarlara yapılan hisse devirlerini bildiren 22.9.2000 tarihli müracaatı ve buna ekli MŞ 32A forması ile diğer belgeleri işleme koymayı reddeden ve bu hisse devirleri-nin yapılabilmesi için Mahkeme emri talep eden Davalı 1 ve/veya Davalıların kararının tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna dair emir talep etmişlerdir.

YİM 42/2001'de ise davacılar Davacı No.4 şirketin 16.12.2000 tarihli olağanüstü genel kurul kararı i-le Davacı 4 şirketin kayıtlı sermayesinin artırılması neticesinde oluşan 2,420,755 adet hissenin bölüşüldüğünü Davalı 1 ve/veya Davalılara bildiren Davacı 4'ün 18.12.2000 tarihli MŞ 14 formasını ve müracaatını işleme koymayı reddeden Davalı 1 ve/veya Daval-ıların kararının tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna dair emir talep etmişlerdir.

YİM 65/2001 ile ise Davacılar YİM 42/2001'deki ayni talep ile Davalı 2'nin Davacı 4 şirketin murakıbına 16.4.2002'de verdiği 28.3.2002 tarihli yazısının hükümsüz ve etkisi-z olduğuna dair talebini, YİM 42/2001'deki Davalılar ile birlikte Gelir ve Vergi Dairesi Müdürlüğü ve Resmi Kabz Memurluğu ve Mukayyitlik Dairesi Müdürü aleyhinde de talep etmişlerdir.

Her üç dava ile ilgili esasa ilişkin olgular 14.1.2005 tarihli karar-da seri bir şekilde özetlenmiştir. İstinaf maksatları için bu olguları aynen benimseriz. Olgular şöyledir:

"2.Davacı 1,2 ve 3 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olup,
İstanbul'da ikamet etmektedir.
3.Davacı 4 şirket ise, KKTC Şirketler Mukayyitliğinde-
kayıtlı bir limited şirket olup, KKTC'de Hotel ve
Casino işletmeciliği ile iştigal etmektedir.
4.Davacı 1, 2 ve 3, Davacı 4 şirketin hissedarıdır.
5.7.6.1992 doğumlu küçük Emir Ömer Topal ve 29.7.1996
doğumlu küçük Ömer Lütfi Topal Türk-iye Cumhuriyeti
vatandaşı olup İstanbul'da ikamet etmektedir.
6.250 adet hisseye sahip küçük Emir Ömer Topal ile 250
adet hisseye sahip küçük Ömer Lütfi Topal da Davacı 4
şirketin hissedarıdır.
7.Davacı 4 şirketin 2 kü-çük hissedarı, anneleri ve yasal
vasileri olan Birsu Hilâl Altıntaş vasıtasıyle
İstanbul'da Beşiktaş 6. Noterliğinde yaptıkları
3.7.1997 tarihli hisse devir mukaveleleriyle
hisselerini diğer şirket hissedarlarına sat-ıp
devrettiler.
8.Yapılan devirler Davacı 4 şirketin Yönetim Kurulunun
11.8.1997 tarihli kararıyle onaylanarak Davacı 4
şirketin Hissedarlar Siciline kaydedilmesine
karar verildi.
9.Bu karar doğrultusunda Davacı 4 şirketin Hi-ssedarlar
Sicilinde (Ortaklar Pay Defterinde) 18.8.1997 tarihinde
gerekli değişiklikler yapılarak küçük Emir Ömer Topal
ve küçük Ömer Lütfi Topal şirket hissedarlığından
çıkarıldı ve söz konusu hisseler, diğer şirket
hissedarları- olan Davacı 1,2 ve 3'e devredilip,
Hissedarlar Sicil Defterine kaydedildi.
10.Yukarıdaki değişiklikler Davalılara bildirilmek
istenmişse de devredenler küçük olduğu nedeniyle
Mahkeme kararı temin edilmesi salık verilmiştir.
11.Bunun üzerin-e T.C İstanbul 10.Asliye Hukuk
Mahkemesinden 11.8.2000 tarihinde bir tesbit kararı
temin edildi.
12.Mahkeme kararında, küçüklere ait hisselerin satışının
gerçekleşmiş olduğu hususunun Türk Yasalarına göre
veli tayin edilmiş olan a-nnenin ayrıca bir
Mahkeme izni almasına gerek ve imkân olmadığının
tesbitine karar vermiştir.
13.Davacılar avukatları vasıtasıyle Davalı 1'e 22.9.2000
tarihli bir yazılı müracaatta bulunarak herhangi bir
Mah-keme kararı gerekmiyor ise de, söz konusu
küçüklerin ve annelerinin sakin olduğu İstanbul
Mahkemesinden ilgili tesbit kararının temin edildiği
ve bu karar KKTC İstanbul Başkonsolosluğu tarafından
onaylandığına gö-re herhangi bir başka ileri işleme
gerek olmaksızın uygulanarak müracaatına ekli M.Ş.32
A formasında öngörülen hissedar değişikliklerinin
Mukayyitlik nezdindeki dosyaya işlenmesini talep
etti.
14.Davalılar, Dava-cı avukatına 30.10.2000 tarihli yanıtı
ile Fasıl 277, Küçükler ve Müsrifler Vesayet Yasasının
19(1)(a) maddesi kuralları gereğince küçüklerin
malının satılması Mahkemeden emir alınması koşuluna
bağlı olduğunu, Mahkeme emri olmadan k-üçüğün adındaki
herhangi bir malın başka herhangi bir şahsa
satılmasının mümkün olmadığını, hisse devri ancak
Mahkeme kararı ile mümkün olabileceğini, dosyalanmış
olan belgelerin bu durumda işleme konmasının mümkün
- olmadığını Davacı avukatına bildirdi.
15.Bu yanıt üzerine Davacılar 11.1.2001 tarihinde
dosyaladıkları YİM 8/2001 sayılı dava ile, diğer
şeyler meyanında, Davacı 4 şirketin ve/veya
Davacıların, Davacı 4 şirket nezd-inde küçük Emir Ömer
Topal ve küçük Ömer Lütfi Topal isimlerine kayıtlı
hisselerin diğer hissedarlara yapılan hisse
devirlerini bildiren 22.9.2000 tarihli yazılı
müracaatı ile diğer ilgili belgeleri işleme koymay-ı
reddeden ve sözkonusu küçük Emir Ömer Topal
ve küçük Ömer Lütfi Topal'ın hisse devirleri için
Mahkeme emri talep eden 30.10.2000 tarihli Davalı
1'in ve/veya Davalıların kararının tamamen
hükümsüz ve et-kisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç
doğurmayacağına Mahkemenin karar vermesini talep
ettiler.

16.Davacı 4 şirket, sermaye ve ekonomik varlıklarını
yeniden değerlendirmesi sonucu 16.12.2000 tarihinde
yapılan Olağanüstü -Genel Kurul Toplantısında
Şirketin yetkili sermayesinin 7.000.000.000.000.TL'
dan 9.420.755,000,000.-TL'sına çıkartılmasına ve
artırılan herbiri 1,000,000.TL. kıymetinde
2,420,755 adet hisseleri Şirket hissedarların-ın hisse
oranlarına göre tahsis edilmesine ve Şirketler
Mukayyitliğine gerekli müracaatların yapılmasına
karar verildi.
17.Bu karar üzerine ek hisseler Davacı 4 Şirketin Üyeler
Sicil Defterinde yer alan hissedarlara ta-hsis edildi.
18.Davacı 4 şirket ve/veya Davacılar 16.12.2000
tarihinde sermaye artışı yapıldığını ve bu artırılan
hisse sermayesinin Davacı 4 şirketin mevcut
hissedarları olan Davacı 1,2, ve 3'e hisseleri
- oranında tahsis edildiğini, Davacı 4 şirket Murakıbı
vasıtasıyle, 18.12.2000 tarihinde Şirketler
Mukayyitliğine bildirdi.
19.Davalılar, Davacı 4 şirketin Murakıbına dava konusu
sermaye artışını ve hisse tahsislerini Dav-acı 4
şirketin dosyasına kaydetmeyi reddettiklerini
12.1.2001 tarihinde sözlü olarak bildirdiler.
20.Bunun üzerine Davacılar 27.3.2001 tarihinde
dosyaladıkları YİM 42/2001 sayılı dava ile, diğer
şeyler meyanında, Davacı -4 şirket 16.12.2000 tarihli
Olağanüstü Genel Kurul kararı ile Davacı 4 şirketin
7,000,000,000,000.-TL. kayıtlı sermayesini
2,420,755,000,000.TL. ilave edilmek suretiyle
9,420,755,000,000.TL'sına artırdığından, -bu ek
sermaye artışını ve bu ek sermaye artışı ile ilgili
her hissenin itibarı kıymeti 1,000,000.-TL. olmak
üzere 2,420,755 adet adi hisseye bölüşüldüğünü
Davalı 1'e ve/veya Davalılara bildiren Davacı 4'ün
- 18.12.2000 tarihli M.Ş.14 formasını ve müracaatını
işleme koymayı reddeden ve reddettiğini 12.1.2001
tarihinde Davacı 4 şirketin Murakıbına sözlü olarak
bildiren Davalı 1'in ve/veya Davalıların kararının
- tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi
bir sonuç doğurmayacağına Mahkemenin karar vermesini
talep ettiler.
21.Davacı 4 şirket, Murakıbı vasıtasıyle 14.3.2001
tarihli bir dilekçeyle yukarıda belirtilen hususlard-a
gerekçeli yazılı cevap talep etti.
22.Davalı 2, Davacı 4 şirket Murakıbına, Davacı 4
şirketin 16.12.2000 tarihinde sermaye artışı sonucu
yapılan tahsislerin Şirketler Mukayyitliği
kayıtlarında görülen hissedarlara yapılmadı-ğı
nedeniyle tahsislerin müracaat edildiği şekilde
yapılamayacağını 28.3.2001 tarihli yazı ile bildirdi.
23.Bu yazı üzerine Davacılar 10.5.2001 tarihinde
dosyaladıkları YİM 65/2001 sayılı dava ile, diğer
şeyler meyanında, Dav-alı 2'nin Davacı 4 şirketin
Murakıbına verdiği 28.3.2001 tarihli yazısında
Davacı 4 şirketin sermaye artışı sonucundaki
tahsislerinin Mukayyitlik kayıtlarında görülen
hissedarlara yapılması gerektiği ve tahsisle-rin
müracaat edildiği şekilde yapılamayacağı kararının
tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir
sonuç doğurmayacağına Mahkemenin karar vermesini
talep ettiler.
24.Her 3 dava Davalılara tebliğ edi-ldikten sonra yapılan
müracaat ışığında her 3 davada ismi geçen ve davadan
etkilenebilecek küçük Emir Ömer Topal ve küçük Ömer
Lütfi Topal, anneleri ve/veya en yakın arkadaşı
sıffatıyle Birsu Hilâl Altıntaş vasıtasıyle her 3
- davaya da İlgili Kişi olarak 1.11.2001
tarihinde dahil edildi."


Yüksek İdare Mahkemesi yargıcı huzurunda dinlenen davada Davacılar Davacı 4 şirketteki hisseleri devredilen küçüklerin yasal ikametlerinin Türkiye'de bulunduğunu, dolayısı i-le ahvali şahsiyelerini düzenleyen ve/veya akit yapma yeteneklerini düzenleyen hukuk sisteminin TC hukuku olduğunu, TC hukukuna göre vekilleri ve yasal vasileri olarak anneleri vasıtası ile her çeşit satış ve devir yapma yetenek ve haklarının bulunduğunu, -TC yasalarına göre hisselerin satışı için herhangi bir Mahkeme emrine gerek olmadığını, herhalukarda küçüklerin ikamet yeri olan İstanbul'da TC İstanbul 10. Asliye Hukuk Mahkemesinin 11.8.2000'de küçüklerin hisselerinin satışı için Mahkeme emri gerekmedi-ği doğrultusunda bir tesbit kararı verdiğini, küçükler KKTC'de ikamet etmedikleri için Fasıl 277 Küçükler ve Müsrifler Vesayet Yasasının 19. madde hükümlerinin küçüklere uygulanamayacağını, hisse devirlerinin Davacı 4 şirketin Üyeler Sicil Defterine işlenm-iş olduğunu, küçük Emir ve Ömer Davacı 4 şirketin hissedarlığından çıkarıldıkları halde Üyeler Sicil defterinin düzeltilmesi için küçüklerin vasilerinin herhangi bir müracaat yapmadığını, dolayısı ile Şirketler Mukayyidinin kendi nezdindeki şirket dosyası-na gerekli değişiklikleri yapmakla yükümlü olduğunu ileri sürdüler. Davacılar aynı şekilde 66/99 İşletmelerin Sermaye ve Ekonomik Varlıklarının Yeniden Değerlendirilmesi Yasası altında sermaye artışı yapıldıktan sonra sermaye artışı nedeni ile isdar edile-n hisse senetlerinin Davacı 4 şirketin Üyeler Sicil Defterine kayıtlı hissedarları arasında tahsis edildiğini, küçükler üye sicilinde olmadıkları için onlara yeni hisse tahsis edilmediğini ileri sürdüler. Davacılar Şirketler Mukayyitliğine dosyalamış olduk-ları formları Davalıların işleme koymama hakları olmadığını ileri sürdüler.

Davalılar ise bir küçüğün malının satılması için Fasıl 277 madde 19(1)(a) altında Mahkemeden emir alınmasının önkoşul olduğunu, Mahkeme kararı olmadan hisse devri yapılamayacağın-ı, hisse kayıtlarında değişiklik yasal olmadığından 66/99 sayılı yasanın uygulanması neticesinde isdar edilen yeni hisselerin de tüm hissedarlara, küçükler dahil, tahsis edilmesi gerektiğini ileri sürmüşlerdir. İlgili Şahıs Davalıların görüşlerine katıl-mıştır.

14.1.2005 tarihli kararı ile Yüksek İdare Mahkemesi Yargıcı kararının 50. paragrafında "Mahkeme emri olmaksızın , Davacıların hisse devirleri ve hissedar değişiklikleri ile ilgili olarak dosyalatmış oldukları belgelerin Davalılar taraf-ından işleme konmasına yasal yönden olanak yoktur." bulgusu ile ve yine kararının 51.paragrafında "küçüklere ait hisse devirleri ve hissedar değişiklikleri ile ilgili diğer belgelerin, Mahkeme emri olmaksızın işleme konmaması yönündeki davalıların ka-rarları hatalı" olmadığına karar vererek YİM 8/01'de Davacıların başarılı olamayacaklarına, YİM 8/01'de başarılı olamadıkları için YİM 42/01 ve YİM 65/01'de ayni gerekçelerle başarılı olamadıklarına karar vererek her üç davayı da red etmiştir.

Da-vacılar 14.1.2005 sayılı karardan istinaf etmişlerdir. Davacıların istinaf sebepleri aynen şöyledir:


"1.İlk Mahkeme Şirketler Mukayyitliğinde Davacı No. 4
ve/veya Davacılar tarafından yapılan Müracaat ve MŞ
32A formasıyle yapıl-an bildirim için Bölüm 277,
Küçükler ve Müsrifler Vesayet Yasasının 19(1)(a)
maddesi altında Mahkemeden Emir gerektiği bulgusunu
yapmakla hatalar işledi. Çünkü huzurundaki Emareler
ışığında Bölüm 113, Şirketl-er Yasası Hükümlerini
ve/veya Bölüm 113 Şirketler Yasası Hükümlerini,
Bölüm 277 Küçükler ve Müsrifler Vesayet Yasası
Hükümleriyle birlikte yanlış değerlendirdi ve yanlış
yorumladı. Bölüm 113 hükümlerine göre böy-le bir
Mahkeme Emri gerekmemektedir ve herhalükarda
Şirketler Mukayyitliğine yapılan müracaat ve
bildirimler için gerekmemektedir. Kaldıki Bölüm 113
özel bir Yasa olduğundan ve/veya Bölüm 277'den sonra
- yapıldığından, Bölüm 277'nin ilgili Hükümlerini
açıkça ve/veya zımnen kaldırdığından, Mahkeme Emri
gerekmemektedir.

2.İlk Mahkeme huzurundaki Emareler ışığında küçükler
adına Doğal vasileri ve velileri olan anne-leri
tarafından yapılan hisse satışları için ve
bu satışların ve hisse devirlerinin ve
değişikliklerin Davacı No.4'ün Şirketin Üyeler Sicil
Defterine (Ortaklar Pay Defterine) işlenip
kaydedilmeleri -için Mahkeme Emri gerektiği bulgusunu
yapmakla ve/veya görüşünü izhar etmekle ve
dolayısıyle yapılan hisse satışlarının, işlemlerin
ve kayıtların Bölüm 277, 19(1)(a) maddesine
aykırı olduğundan geçersiz olduğu- bulgularını
yapmakla ve/veya görüşlerini izhar etmekle hatalar
işledi. Çünkü dava konusu satışların ve/veya dava
konusu sicilin ve bu sicilde yapılan değişikliklerin
geçerliliği İlk Mahkeme huzurunda ihtilaf -
olmadığından ve/veya bu hususlarda çareler talep
edilmediğinden ve talep edilmiş olsa bile, ilgili
hususlar Kamu Hukuku Sahasında olmayıp, Özel Hukuk
Sahasında olduğundan ve yetkili Mahkemelerde Hukuk
- Mahkemeleri olduğundan, İlk Mahkeme sözkonusu
bulguları ve görüşleri yapmakla yargı yetkisini aştı
ve/veya geçersiz bulgular yaptı ve/veya görüşler
izhar etti.
3.İlk Mahkeme huzurundaki Emareler ışığında Bö-lüm 277,
Küçükler ve Müsrifler Vesayet Yasasının 19.
maddesinin küçüklerin adına kayıtlı hisse satış ve
devirlerinde Mahkeme Emri gerektiği bulgusunu
yapmakla, sözkonusu 19. maddeyi yanlış yorumladı ve
yanlış u-yguladı. Çünkü Davacı Avukatının hitabesinde
özellikle sözkonusu 19(1)(a) maddesinin Türkçe
çevirisinin yanlış yapıldığı argümanına rağmen, bu
hususda Mahkeme bulgu yapmamakla ve/veya bu hususu
önemsiz sayarak mevcut Türk-çe çevirisinde ısrar
etmekle 19. maddeyi yanlış yorumladı. Sözkonusu
19(1)(a) maddesi "Küçüğün herha