- Tehdit Suç Duyurusu
- Talep Sonucu
- Delil Listesi
TÜRK CEZA HUKUKU KAPSAMINDA TEHDİT SUÇU VE SUÇ DUYURUSU DİLEKÇESİNİN HUKUKİ DEĞERLENDİRİLMESİ
Ceza hukuku, toplum düzenini korumak amacıyla bireylerin hak ve özgürlüklerine yönelik hukuka aykırı fiilleri suç olarak tanımlayan ve bu fiillere karşılık cezai yaptırımlar öngören bir hukuk dalıdır. Bu kapsamda, kişilerin iç huzurunu, karar verme ve hareket etme özgürlüğünü koruma altına alan suç tiplerinden biri de tehdit suçudur. İşbu makalede, Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) düzenlenen tehdit suçu ve bu suç isnadıyla hazırlanan bir suç duyurusu dilekçesi, ceza hukuku prensipleri, ilgili mevzuat, doktrin görüşleri ve yargısal içtihatlar çerçevesinde etraflıca incelenecektir.
1. TEHDİT SUÇUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ VE UNSURLARI
Tehdit suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun "Kişilere Karşı Suçlar" başlıklı ikinci kısmının, "Hürriyete Karşı Suçlar" başlıklı yedinci bölümünde, 106. maddede düzenlenmiştir. Kanun koyucu bu düzenleme ile bireylerin irade serbestisini ve iç huzurunu korumayı amaçlamıştır.
Tehdit, bir kimsenin, ileride kendisine veya yakınına yönelik haksız bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle başka bir kişi üzerinde korku ve endişe yaratmasıdır. Suçun oluşabilmesi için belirli maddi ve manevi unsurların bir arada bulunması gerekmektedir. İşbu Dilekçe'de de bu unsurların varlığına işaret edilmektedir (Madde IV.A).
a. Maddi Unsur:
Suçun maddi unsuru, failin mağdura yönelik olarak, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceği ya da malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağı veya sair bir kötülük yapacağı yönündeki irade beyanıdır.
i. **Saldırı Konusu:** TCK Md. 106/1, tehdidin konusunu "hayat, vücut veya cinsel dokunulmazlığa yönelik bir saldırı" olarak belirlemiştir. Bu, suçun temel şeklidir. Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise tehdidin, malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratılacağından veya sair bir kötülük edileceğinden bahisle işlenmesi hali düzenlenmiştir. Bu ikinci hal, daha az cezayı gerektiren bir durum olup, takibi mağdurun şikayetine bağlıdır.
ii. **Ciddiyet ve Elverişlilik:** Tehdidin objektif olarak ciddi ve korkutucu nitelikte olması, mağdurun iç huzurunu bozmaya, endişeye sevk etmeye elverişli bulunması gerekir. Tehdidin gerçekleşip gerçekleşmemesi veya failin tehdidi yerine getirme niyetinde olup olmaması değil, mağdur üzerinde korku yaratmaya uygun olup olmadığı önemlidir. Yargıtay içtihatlarında da tehdidin "objektif olarak ciddi ve korkutucu olması", "mağdurun sübjektif olarak korkup korkmamasının değil, tehdidin objektif olarak korkutucu niteliğinin esas alınması" gerektiği vurgulanmaktadır.
iii. **Fail ve Mağdur:** Suçun faili herhangi bir gerçek kişi olabilir. Mağdur ise, tehdit beyanına muhatap olan ve iç huzuru bozulan kişidir. Tehdit, doğrudan mağdura yapılabileceği gibi, onun bilgisine ulaşması sağlanacak şekilde gıyabında da gerçekleştirilebilir.
b. Manevi Unsur:
Tehdit suçu, kasten işlenebilen bir suçtur (Madde IV.A.1.b). Failin, mağduru korkutmak amacıyla hareket etmesi, yani tehdit beyanının anlam ve sonucunu bilerek ve isteyerek bu beyanda bulunması gerekir. Olası kastla da işlenebilir. Failin saiki (özel kastı) önemli değildir. Anlık bir kızgınlıkla söylenen, ciddiye alınmayacak sözler veya şaka mahiyetindeki ifadeler, manevi unsurun yokluğu nedeniyle tehdit suçunu oluşturmayabilir. Ancak bu durumun tespiti, olayın somut koşullarına göre mahkemece yapılacaktır.
c. Hukuka Aykırılık Unsuru:
Fiilin suç teşkil edebilmesi için hukuka aykırı olması, yani herhangi bir hukuka uygunluk nedeninin (örneğin, meşru savunma, kanun hükmünü icra gibi) bulunmaması gerekir (Madde IV.A.1.c).
d. Nitelikli Haller:
TCK Md. 106/2, tehdit suçunun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hallerini düzenlemiştir:
i. Silahla işlenmesi,
ii. Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle işlenmesi,
iii. Birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi,
iv. Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi.
Bu hallerin varlığı halinde verilecek ceza artırılacaktır.
2. SUÇ DUYURUSU SÜRECİ VE DİLEKÇENİN ROLÜ
Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) Md. 158 uyarınca, suça ilişkin ihbar veya şikayet, Cumhuriyet Başsavcılığı'na veya kolluk makamlarına yapılabilir. Valilik veya kaymakamlığa ya da mahkemeye yapılan ihbar veya şikayet, ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilir. İşbu Dilekçe, bu yasal çerçevede Cumhuriyet Başsavcılığı'na sunulan bir suç duyurusu niteliğindedir (Madde Başlık).
a. Dilekçenin İçeriği:
Suç duyurusu dilekçesinde, şikayetçi (müşteki) ve vekiline ait bilgiler (Madde Başlık), şüpheliye ait biliniyorsa kimlik ve adres bilgileri (Madde Başlık), suçun ne olduğu (TCK maddesiyle birlikte) ve işlendiği tarih (Madde Başlık), olayın özeti (Madde II), olayın ayrıntılı anlatımı (Madde III), hukuki dayanaklar ve suçun unsurlarının nasıl oluştuğuna dair açıklamalar (Madde IV), varsa maddi zararlar (Madde V) ve deliller (Madde [source: 35]) yer almalıdır. Dilekçede ayrıca, soruşturma aşamasında yapılması istenen usuli işlemler ve tedbirler (Madde VI, VII, VIII) ile sonuç talepleri (Madde [source: 31]) belirtilir.
b. Cumhuriyet Savcısının Rolü:
Suç duyurusunu alan Cumhuriyet Savcısı, CMK Md. 160 uyarınca suçun işlendiği izlenimini veren bir hali öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığını araştırmak üzere derhal işin gerçeğini araştırmaya başlar. Savcı, şüphelinin lehine ve aleyhine olan tüm delilleri toplamak ve değerlendirmekle yükümlüdür.
c. Soruşturma Evresi:
Savcılık tarafından yürütülen soruşturma evresinde, şikayetçi ve şüphelinin ifadeleri alınır, tanıklar dinlenir (Madde [source: 33]), keşif yapılabilir (Madde [source: 31] - 5), bilirkişi incelemesi yaptırılabilir (Madde [source: 31] - 12), ilgili kurumlardan belge ve kayıtlar celbedilir (Madde [source: 31] - 11) ve diğer deliller toplanır. Dilekçede talep edilen koruma tedbirleri (Madde VI, VII, VIII) de bu aşamada savcılık veya sulh ceza hakimliği tarafından değerlendirilir.
d. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı (KYOK) veya İddianame:
Toplanan deliller sonucunda suçun işlendiğine dair yeterli şüphe oluşmazsa veya kovuşturma olanağı bulunmazsa (örneğin, şikayet süresinin geçmesi, af, ölüm gibi), Cumhuriyet Savcısı kovuşturmaya yer olmadığına dair karar (KYOK) verir. Yeterli şüphe oluşursa, savcı bir iddianame düzenleyerek görevli ve yetkili ceza mahkemesinde kamu davası açar (Madde [source: 31] - 1).
3. DİLEKÇEDE TALEP EDİLEN KORUMA TEDBİRLERİNİN HUKUKİ ÇERÇEVESİ
İşbu Dilekçe'de, soruşturma ve kovuşturma sürecinde uygulanması talep edilen çeşitli koruma tedbirleri bulunmaktadır. Bu tedbirler, delillerin korunması, şüphelinin kaçmasının önlenmesi, mağdurun korunması gibi amaçlara hizmet eder ve CMK ile diğer ilgili mevzuatta düzenlenmiştir.
a. Mal Varlığına Tedbir Konulması (Madde VI):
CMK'da doğrudan bu başlık altında genel bir düzenleme olmamakla birlikte, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerine el koyma (CMK Md. 128) veya müsadere (TCK Md. 54, 55) hükümleriyle bağlantılı olarak, ilerideki olası bir tazminat veya müsadere kararının infazını güvence altına almak amacıyla Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) hükümleri kıyasen uygulanarak ihtiyati tedbir veya ihtiyati haciz talep edilebilir. Ancak ceza muhakemesinde malvarlığına yönelik tedbirlerin uygulanması, özellikle el koyma, CMK'daki özel şartlara tabidir.
b. Önleyici Koruma Tedbirleri (Madde VII):
Tehdit suçunun niteliği ve mağdur üzerindeki etkisi göz önüne alındığında, mağdurun korunması büyük önem taşır.
i. 6284 Sayılı Kanun: Eğer tehdit fiili, aile içi şiddet veya kadına yönelik şiddet kapsamında ise, 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun uyarınca mülki amir veya aile mahkemesi tarafından uzaklaştırma, iletişim araçlarıyla rahatsız etmeme gibi önleyici tedbirler alınabilir (Madde VII.1, Madde [source: 31] - 3).
ii. CMK Md. 109 Adli Kontrol: Tehdidin niteliği ve somut olayın koşulları, tutuklama nedenleri bulunmamakla birlikte adli kontrolü gerektiriyorsa, CMK Md. 109/3'te sayılan tedbirlerden uygun olanlara (örneğin, belirli yerlere gitmekten yasaklanma (j), belirlenen kişi ve kuruluşlarla ilişki kurmaktan yasaklanma (k)) Sulh Ceza Hakimi tarafından karar verilebilir (Madde VII.1, Madde [source: 31] - 3).
c. Diğer Koruma Tedbirleri (Madde VIII):
i. Yakalama ve Gözaltı (Madde VIII.A): CMK Md. 90 vd. hükümlerine göre, suçüstü hali veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ya da yakalama emri üzerine şüpheli yakalanabilir ve Cumhuriyet Savcısı kararıyla gözaltına alınabilir (Madde VIII.A.1, Madde [source: 18]). Gözaltı süresi kanunda sınırlıdır.
ii. Tutuklama (Madde VIII.B): En ağır koruma tedbiri olan tutuklama, CMK Md. 100'de sıkı şartlara bağlanmıştır. Kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren somut delillerin bulunması (Madde VIII.B.1, Madde [source: 24]) ve bir tutuklama nedeninin (kaçma şüphesi (Madde VIII.B.2), delilleri karartma tehlikesi (Madde VIII.B.3, Madde [source: 21]), tanık/mağdur üzerinde baskı kurma tehlikesi (Madde VIII.B.5)) mevcut olması gerekir. Ayrıca, TCK Md. 106'daki tehdit suçunun temel şekli, CMK Md. 100/3'teki katalog suçlardan olmamakla birlikte, nitelikli hallerinin işlenmesi veya başka katalog suçların da işlendiği iddiası (Madde VIII.B.6, Madde [source: 23]) durumunda tutuklama nedenlerinin varlığı karine olarak kabul edilebilir. Ancak her durumda somut olgularla desteklenmesi ve ölçülülük ilkesine uygun olması şarttır.
iii. Arama ve El Koyma (Madde VIII.C): Suç delillerinin elde edilmesi amacıyla şüphelinin veya diğer kişilerin üstü, eşyası, konutu, işyeri veya diğer yerlerinde arama yapılması (CMK Md. 116 vd.) ve suçta kullanılan veya suçtan elde edilen eşyaya el konulması (CMK Md. 123 vd.) hakim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet Savcısı kararıyla mümkündür (Madde VIII.C.1, Madde [source: 26]).
iv. İletişimin Denetlenmesi, Gizli Soruşturmacı, Teknik İzleme (Madde VIII.Ç): Bu tedbirler, özel hayatın gizliliğine ağır müdahale niteliğinde oldukları için CMK'da çok daha sıkı koşullara bağlanmıştır (CMK Md. 135, 139, 140). Ancak başka suretle delil elde etme imkanının bulunmaması (Madde VIII.Ç.1, Madde [source: 28]), kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı ve kanunda sayılan katalog suçlardan birinin işlendiği şüphesinin bulunması gibi şartların varlığı halinde gündeme gelebilir. Tehdit suçunun temel şekli bu kataloglarda yer almaz, ancak nitelikli halleri veya birlikte işlendiği iddia edilen başka suçlar bu kapsama girebilir.
4. DELİLLERİN TOPLANMASI VE İSPAT
Ceza muhakemesinde amaç maddi gerçeğe ulaşmaktır. Bu nedenle delillerin eksiksiz toplanması ve hukuka uygun yöntemlerle elde edilmesi esastır. İşbu Dilekçe'de tanık beyanları, bilirkişi incelemesi, keşif, uzman görüşü gibi çeşitli delillere dayanılacağı belirtilmiştir (Madde [source: 35]).
a. Tanık Beyanları: Olayı gören, duyan veya olayla ilgili bilgisi olan kişilerin beyanları önemli bir delil kaynağıdır (Madde [source: 36]).
b. Bilirkişi İncelemesi: Özel veya teknik bilgiyi gerektiren durumlarda (örneğin, ses kaydı analizi, dijital materyal incelemesi) bilirkişiye başvurulur (Madde [source: 31] - 12, Madde [source: 36]).
c. Keşif: Olay yerinin incelenmesi suretiyle delil elde etme yöntemidir (Madde [source: 31] - 5, Madde [source: 36]).
d. Belge Delilleri: Tehdidin yazılı (mektup, mesaj vb.) veya kayıtlı (ses kaydı, video) olması halinde bu materyaller önemli delillerdir. Dilekçede dijital materyaller üzerinde arama ve el koyma talep edilmesi de bu kapsamdadır (Madde [source: 31] - 14).
e. Uzman Görüşü (Mütalaa): Taraflar, iddia veya savunmalarını desteklemek amacıyla bilimsel mütalaa alıp dosyaya sunabilirler (CMK Md. 67/6, Madde [source: 36]).
5. DİLEKÇE HAZIRLIĞINDA DİKKAT EDİLEBİLECEK HUSUSLAR
Genel olarak bir suç duyurusu dilekçesi hazırlanırken, taleplerin somut olgular ve hukuki dayanaklarla güçlü bir şekilde desteklenmesi, soruşturma makamının işini kolaylaştırır ve taleplerin kabul edilme olasılığını artırır.
a. Vakıaların Detaylandırılması: Suçlamaya konu fiillerin yer, zaman, oluş şekli ve kimler arasında geçtiği gibi detayların "Suça İlişkin Vakıalar" (Madde III) bölümünde mümkün olduğunca ayrıntılı ve kronolojik bir biçimde anlatılması, olayın net bir şekilde anlaşılmasına yardımcı olur.
b. Hukuki Nitelendirme ve Unsurların İlişkilendirilmesi: "Hukuki Açıklamalar" (Madde IV) bölümünde, iddia edilen her bir suçun (örneğin, Tehdit ve TCK Md. ... olarak belirtilen diğer suçlar) kanuni tanımı verildikten sonra, "Suça İlişkin Vakıalar" bölümünde anlatılan somut olayların, o suçun maddi ve manevi unsurlarını nasıl oluşturduğunun açıkça ilişkilendirilmesi, hukuki argümantasyonun gücünü artırır. Her bir suç için bu ilişkilendirmenin ayrı ayrı yapılması faydalı olabilir.
c. Koruma Tedbirleri Taleplerinin Gerekçelendirilmesi: Özellikle tutuklama, arama, el koyma, iletişimin denetlenmesi gibi ağır koruma tedbirleri talep edilirken (Madde VIII.B, VIII.C, VIII.Ç), kanunun aradığı şartların (kuvvetli şüphe, tutuklama nedenleri, başka suretle delil elde etme imkansızlığı vb.) hangi somut olgularla gerçekleştiğinin detaylı bir şekilde açıklanması ve gerekçelendirilmesi, bu taleplerin kabulü açısından kritik öneme sahiptir. Örneğin, şüphelinin kaçma şüphesini uyandıran veya delilleri karartacağına dair somut davranışlarının neler olduğunun belirtilmesi (Madde VIII.B.2, VIII.B.3) talebi güçlendirir.
SONUÇ
İşbu Dilekçe, TCK Md. 106'da düzenlenen tehdit suçu ve potansiyel olarak başka suçlar iddiasıyla Cumhuriyet Başsavcılığı'na sunulan bir suç duyurusu taslağıdır. Dilekçede, suçun unsurlarına, delillere ve talep edilen koruma tedbirlerine yer verilmiştir. Tehdit suçu, kişilerin hürriyeti ve iç huzuruna yönelik ciddi bir müdahale olup, ceza hukuku tarafından koruma altına alınmıştır. Soruşturma süreci, Cumhuriyet Savcısının maddi gerçeği araştırma yükümlülüğü altında, CMK hükümlerine göre yürütülecektir. Dilekçede ileri sürülen iddiaların ve taleplerin akıbeti, toplanacak deliller ve yapılacak hukuki değerlendirmeler sonucunda belli olacaktır. Özellikle talep edilen koruma tedbirlerinin uygulanıp uygulanmayacağı, kanunda aranan şartların somut olayda gerçekleşip gerçekleşmediğine bağlı olacaktır.
T.C.
...
CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA
ŞİKAYETÇİ : TC:
Adresi:
VEKİLİ : Av.
ŞÜPHELİ : TC:
Adresi:
SUÇ : 1. Tehdit (TCK Md. 106 )
2. ... (TCK Md. ... )
3. ... (TCK Md. ... )
Re'sen tespit edilecek diğer suçlar.
SUÇ TARİHİ : _._.20_
AÇIKLAMALAR :
I. MÜVEKKİL HAKKINDA BİLGİ:
Müvekkilim _._.20_ tarihinde ...'da doğmuştur. ... mezunu olup, ... olarak çalışmaktadır. Aylık geliri ... TL'dir.
II. DİLEKÇE ÖZETİ:
Aşağıda ayrıntılı olarak açıklanan şikayet konusu olayların ve zararın maddeler halindeki kısa özetidir:
1. ...
2. ...
III. SUÇA İLİŞKİN VAKIALAR:
Suça ilişkin fiillerin ayrıntılı açıklamalarıdır:
1. ...
2. ...
IV. HUKUKİ AÇIKLAMALAR:
A. Tehdit Suçunun Maddi ve Manevi Unsurları Gerçekleşmiştir:
1. TCK Md. 106 'da tanımlanan suçun tüm unsurları gerçekleşmiştir. Suçun unsurları kanunda ve doktrinde şu şekilde sıralanmıştır:
a. Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit etme
b. Suç işleme kastı
c. Olayda hukuka uygunluk nedeninin bulunmaması
2. Şüphelinin eylemleri sonucunda yukarıda sayılan unsurlar gerçekleşmiştir.
3. ...
B. ... Suçunun Maddi ve Manevi Unsurları Gerçekleşmiştir:
1. TCK Md ... 'de tanımlanan suçun tüm unsurları gerçekleşmiştir. Suçun unsurları kanunda ve doktrinde şu şekilde sıralanmıştır:
...
Suç işleme kastı
Olayda hukuka uygunluk nedeninin bulunmaması
2. Şüphelinin eylemleri sonucunda yukarıda sayılan unsurlar gerçekleşmiştir.
3. ...
V. MÜVEKKİLİMİN MADDİ ZARARLARI HAKKINDA AÇIKLAMALAR:
1. Şüphelinin eylemleri sonucunda Müvekkilimin ekonomik durumunda aşağıda belirtilen maddi kayıplar gerçekleşmiştir.
2. ...
VI. MAL VARLIĞINA TEDBİR KONULMASI TALEBİMİZ HAKKINDA AÇIKLAMALAR: