(Başvuru No: 60177/00)
15 MART 2005
Dava, Türk Hükümeti aleyhine Türk vatandaşları, Osman Özüpek, Duran Özdemir ve Hüseyin Avni Yazıcıoğlu tarafından, yargılandıkları ve suçlu bulundukları Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesince yargılanmasının, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme olmadığından bahisle Sözleşmenin 6. maddesinin ihlal edildiği iddiası ile dava açılmıştır. Hükümet iç hukuk yollarının tamamen tüketilmediğini ileri sürmüştür.
Neticede Mahkeme oybirliğiyle;
1. Diğer başvuruların kabul edilebilir olduğuna;
2. Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesin bağımsızlığı ve tarafsızlığı ile ilgili olarak yapılan şikayete dair olarak Sözleşmenin 6/1. maddesinin ihlal edildiğine,
3. Başvuru sahibinin manevi tazminat talebi karşısında, ihlalin tespitine dair kararın manevi zararı karşılayacak yeterli bir durum olduğuna;
4. (a) Sorumlu Hükümetin, başvuru sahibine, Sözleşmenin 44/2. maddesi gereğince kararın kesinleşmesinde sonra üç ay içinde, masraflar ve harcamalar için, 1,000 Euro'yu Sterline çevrilerek ödenmesine;
(b) Yukarda belirtilen üç ayın geçmesinden itibaren faiz olarak, Avrupa Merkez Bankası tarafından marjinal ödünç kolaylığına uygulanan faiz oranın %3 oranında artırılarak uygulanmasına;
5. Başvuru sahibinin diğer iddiaların reddine karar vermiştir.
KARARDA ATIF YAPILAN DİĞER DAVALAR
1. Özel v.Türkiye, no; 42739/98, 7 Kasım 2002.
2. Ahmet Sadık v. Yunanistan, 15 Kasım 1996.
3. Vural v. Türkiye, no. 56007/00, 21 Aralık 2004.
4. Çolak v. Türkiye (no. 1), no. 52898/99, 15 Temmuz 2004.
5. Özdemir v. Türkiye, no. 59659/00, 6 Şubat 2003.
6. Çıraklar v. Türkiye, 28 Ekim 1998.
7. Incal v.Türkiye, 9 Haziran 1998.
8. Gençel v. Türkiye, no. 53431/99, 23 Ekim 2003.
9. Sawicka v. Polonya, no; 37645/97, 1 Ekim 2002.
PROSEDÜR
1-3. Dava, İnsan Hakları ve Temel Özgürlükleri Korunmasına İlişkin Sözleşme'nin (Sözleşme) 34. maddesi uyarınca, Türk Hükümeti aleyhine üç Türk vatandaşı, Osman Özüpek, Duran Özdemir ve Hüseyin Avni Yazıcıoğlu ("başvuru sahipleri") tarafından 16 Mart 1999 tarihinde açılmıştır. 27 Nisan 2004 tarihinde, Mahkeme, başvurunun kısmen kabul edilemez olduğu beyan etmiş ve tarafsız ve bağımsız bir mahkemede adil yargılanmasına dair başvuru sahibinin hakları ile ilgili Hükümet aleyhine şikayetlerin birleştirilmesi kararını vermiştir. Mahkeme, Sözleşmenin 29/3. maddesi bağlamında başvuruların aynı zamanda esastan görüşülmesinin kabul edilebilir olduğuna karar vermiştir.
OLAYLAR
I. DAVANIN ÖZEL ŞARTLARI
4-5. Başvuru sahipleri, sırasıyla 1973, 1965 ve 1960'da doğmuştur. Birinci ve ikinci başvuru sahibi Ankara'da ve üçüncü başvuru sahibi Trabzon'da yaşamaktadır. Başvuru sahipleri, olayların gerçekleştiği tarihte, Ankara'da Sincan Belediye Meclisi Kültür ve Eğitim Daire Başkanlığı bünyesinde çalışmaktadırlar, dini ve ulusal günlerde, kamusal faaliyetler ve olaylar organize etmekle görevlilerdir. Belediye başkanı ve başkan yardımcısının talimatları ile, başvuru sahipleri, Ramazan ayı münasebetiyle, 31 Ocak 1997 tarihinde "Kudüs Gecesi" adında özel bir gece düzenlemişlerdir. Bu olay, aylar öncesinden güvenlik güçlerinin temsilcilerine bildirilmiş ve ilçede yaşayan bazı önemli şahıslar da davet edilmiştir. Salon, Kudüs'ün özgürlüğünü için hayatlarını veren şehitlerin posterleriyle kaplanmıştır. Başvuru sahipleri, bu gece için, ayrıca, beş dakikalık bir oyun hazırlamıştır. İkinci başvuru sahibi, salonu temizletmiş, hazırlatmış, ses sitemini kurmuş ve misafirleri karşılamıştır. Birinci ve üçüncü başvuru sahipleri tarafından yazılan oyun, baba ve oğul arasında Filistin'deki yaşam üzerine konuşmaları ve Filistinli insanların mücadelesini de içermiştir. Birinci başvuru sahibi, oyunda baba rolünü oynamıştır. Sincan Belediye Başkanı ve İran Büyükelçisi, oyundan önce konuşma yapmışlardır.
6. 5 Şubat 1997 tarihinde, ikinci ve üçüncü başvuru sahipleri, 6 Şubat 1997 tarihinde birinci başvuru sahibi, polis tarafından gözaltına alınmıştır. Başvuru sahipleri, Hizbullah diye adlandırılan yasadışı ve silahlı bir örgütün propagandasını yapmakla suçlanmıştır. Polis sorgusunda, başvuru sahipleri, haklarındaki suçlamaları reddetmişlerdir.
7-8. 13 Şubat 1997 tarihinde, başvuru sahipleri, Cumhuriyet Savcısının karşısına çıkartılmıştır. Sorgulanmalarında, polis merkezinde verdiği ifadeleri aynen tekrar etmişlerdir. Aynı gün, başvuru sahipleri, sorgu hâkiminin önüne çıkartılmış ve Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi'ne gönderilmiş ve tutuklanmıştır.
9. 7 Marta 1997 tarihli iddianame ile Cumhuriyet Savcısı tarafından, başvuru sahiplerinin aleyhine, Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde, adli yargılama başlatılmıştır. Yasadışı, silahlı bir örgütü desteklemek için propaganda yaptıkları iddia edilmiştir. Bu sebeple, savcılık, Türk Ceza Kanunun 169. maddesi ve Terörizmle Mücadele Kanunun 5. maddesi ile başvuru sahiplerinin cezalandırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
10. 15 Ekim 1997 tarihinde, bir asker ve iki sivil hâkimden oluşan Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi, başvuru sahiplerinin propaganda desteği ile terör örgütüne yardım ve yataklık yaptığı sonucuna varmıştır. Başvuru sahipleri, hakkındaki i
