(AİHS m. 6, 1 NOLU EK PROTOKOL m. 1)
(Başvuru no:29189/02)
KARARIN ÖZET ÇEVİRİSİ
STRAZBURG
24 Ocak 2008
İşbu karar AÎHS 'nin 44§2. maddesinde belirtilen koşullar çerçevesinde kesinleşecek olup bazı şekli düzeltmelere tabi olabilir.
USUL
Türkiye Cumhuriyeti aleyhine yapılan ve 29189/02 numaralı başvurunun nedeni adları aşağıda yer alan T.C. vatandaşlarının (başvuranlar) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) Temel İnsan Hakları ve Özgürlüklerini güvence altına alan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 34. maddesi uyarınca yapmış olduğu başvurudur.
Başvuranlar Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) önünde Şanlıurfa barosu avukatlarından Yusuf Karataş tarafından temsil edilmektedir.
OLAYLAR
1. DAVANIN KOŞULLARI
Başvuranlar Emine Gümüş, Kadir Can, Ekrem Can, Kasım Can, Hüseyin Ateş, Mehmet Ateş, Mehmet Arar ve Müslüm Arar T.C. vatandaşı olup sırasıyla 1933, 1933, 1962, 1958, 1957, 1959, 1968 ve 1966 doğumludur ve olayların meydana geldiği dönemde Birecik Şanlıurfa'da ikamet etmektedirler.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (İdare) 1990 yılında başvuranlara ait Şanlıurfa Birecik'te bulunan taşınmazları baraj inşası nedeniyle kamulaştırmıştır.
Başvuranlar İdare tarafından ödenen meblağları yetersiz bularak kamulaştırma bedelinin artırılması talebiyle Birecik Asliye Hukuk Mahkemesi'ne başvurmuşlardır. Mahkeme İdarenin taşınmazlara el koyduğu tarihten itibaren hesaplanacak yıllık % 30 yasal faiziyle birlikte başvuranlara ek kamulaştırma bedeli ödemesine karar vermiştir.
Ayrıntılar tabloda yer almaktadır.
BAŞVURANLARIN ADLARI GECİKME FAİZİNİN HESAPLANMA TARİHİ EK
KAMULAŞTIRMA BEDELİ (T.L.) YARGITAY KARARININ TARİHİ ÖDEME TARİHİ ÖDEME MİKTARI (T.L.)
Emine Gümüş
Parsel numarası: 48 Başv. tarihi: 27 mayıs 2002 24.7.1999 5 953 610 000 27.3.2000 13.12.2001 13 962 948 521
Emine Gümüş
Parsel numarası: 50 Başv. tarihi: 27 mayıs 2002 29.4.1999 6 145 692 000 13.12.1999 29.11.2001 14 921 455 147
Emine Gümüş
Parsel numarası: 51 Başv. tarihi: 27 mayıs 2002 24.7.1999 4 305 938 500 27.3.2000 13.12.2001 10 098 679 223
Emine Gümüş
Parsel numarası: 644 Başv. tarihi: 13 mayıs
2002 28.4.1999 1412 942 000 15.11.1999 15.11.2001 3 524 251 930
Hüseyin Ateş Mehmet Ateş
Parsel numarası: 129 Başv. tarihi: 27 mayıs 2002 24.7.1999 12 738 732 000 27.3.2000 2.1.2002 29 876 034 732
Kadir Can Ekrem Can Kasım Can
Parsel numarası: 16 Başv. tarihi: 27 mayıs 2002 29.4.1999 19 340 011000 22.11.1999 29.11.2001 46 935 159 186
Mehmet Arar Müslüm Arar
Parsel numarası: 134 Başv. tarihi: 27 mayıs 2002 29.4.1999 37 937 432 900 13.12.1999 13.12.2001 93 410 144 930
HUKUK
Başvuranlar Devlet tarafından ödenen bedelin gecikmeli olarak yapılması ve Türkiye'deki yüksek enflasyon oranı karşısında bunun yetersiz kalması nedeniyle ek kamulaştırma bedelinin değer kaybettiğinden şikayetçi olmaktadırlar. Başvuranlar bu doğrultuda Ek 1 nolu Protokol'ün 1. maddesini öne sürmektedir.
Başvuranlar ayrıca Asliye Hukuk Mahkemesi'nin kararı ile ödeme tarihi arasında geçen süre nedeniyle davalarının AİHS'nin 6. maddesi uyarınca makul bir sürede görülmesi haklarının ihlal edildiğini ileri sürmektedir.
I. KABULEDİLEBİLİRLİĞE DAİR
AİHM yerleşik içtihadından doğan kıstaslar ışığında (Bkz. özellikle Akkuş kararı) ve mahkemeye sunulan unsurların bütününü göz önüne alarak başvurunun esas bakımından inceleme konusu yapılması gerektiğine itibar etmektedir. AİHM, ayrıca hiçbir kabuledilemezlik unsurunun bulunmadığını da tespit etmektedir.
II. ESAS HAKKINDA
A. Ek 1 nolu Protokol'ün 1. maddesi'nin ihlal edildiği iddiası hakkında
A