1 REKABET KURUMU
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : D3/2/H.S.-00/1 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 00-8/73-35
Karar Tarihi : 24.02.2000
A- TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. M. Tamer MÜFTÜOĞLU
Üyeler : Mehmet Zeki UZUN, Sadık KUTLU, Nejdet KARACEHENNEM,
Mustafa PARLAK, R.Müfit SONBAY, Kubilay ATASAYAR, Murat GENCER
B- RAPORTÖRLER: Hakan SABUNCU, Onur Yelda TOY
C- ŞİKAYET EDEN: Yakupoğlu Tekstil, Konfeksiyon, Askeri Techizat,
Kundura, Saraciye, Sanayi ve Ticaret
Esenboğa Havalimanı Yolu 22. Km Ankara
D- HAKKINDA ÖNARAŞTIRMA YAPILAN: - Uyar Şirketler Grubu
- As İç ve Dış Ticaret A.Ş.
- P.T.S. Giyim Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Fatih Cad. Dereboyu Sok. 12/3
Halkalı-İstanbul
E- DOSYA KONUSU: Uyar Şirketler Grubu’nun PTFE membranlı kumaş
piyasasındaki rekabeti bozucu uygulamaları.
F- İDDİALARIN ÖZETİ: Yakupoğlu Tekstil, Konfeksiyon, Askeri Techizat, Kundura,
Saraciye Sanayi ve Ticaret’in (Yakupoğlu Tekstil) Kurum kayıtlarına intikal eden
şikayet başvurusunda özetle; Milli Savunma Bakanlığı, Kara, Deniz, Hava Kuvvetleri
Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü’nün gereksinim duyduğu soğuk iklim
giyeceklerinin (parka, mont, ceket, vs.) ve botların üretiminde kullanılan kumaşa
lamine edilerek, ürünün soğuk iklim koşullarına karşı direncini arttıran membranın;
satın alma esaslarını belirleyen teknik şartnamelerde özellikle (polytetrafloretilen)
PTFE membran olması gerektiğinin belirtilmesi sebebiyle; bu sentetik yapılı ürünün
dünyadaki tek patentli üreticisinin W.L. Gore & Associates firması olduğu ve bu
firmanın Türkiye distribütörü olan Uyar Şirketler Grubu’na dahil As İç ve Dış Ticaret
A.Ş.’nin sözü edilen ürünü yine aynı Gruba dahil P.T.S. Giyim Sanayi ve Ticaret A.Ş.
dışında hiçbir firmaya, W.L. Gore & Associates firması ile üretim hattı
kalifikasyonlarına ilişkin bir anlaşmayı imzalamaları gerekliliğini ileri sürerek
vermediği ve bu uygulama sonucunda yukarıda anılan kuruluşlar tarafından alım
için yapılan ihalelere sadece Uyar Şirketler Grubu’nun girdiği ve bu yüzden Uyar
Şirketler Grubu’nun tekel oluşturarak haksız kazanç elde ettiği konularına yer
verilmiştir.
G- DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 30.7.1999 tarih, 2445 sayı ile giren
başvuru üzerine hazırlanan 1.10.1999 tarih, D3/1/H.S.-99/2 sayılı İlk İnceleme
Raporu, 19.10.1999 tarih, 99-48 sayılı Kurul toplantısında görüşülmüş ve 4054 sayılı
2 REKABET KURUMU
Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4 ve 6. maddelerinin ihlaline ilişkin bir
soruşturma açılmasına gerek olup olmadığının belirlenmesi amacıyla, Kanun'un
40/1. maddesi uyarınca 19.10.1999 tarih, 525-330 sayı ile önaraştırma yapılmasına
karar verilmiştir.
İlgili karar uyarınca düzenlenen 15.2.2000 tarih D3/2/H.S.-00/1 sayılı
Önaraştırma Raporu 17.2.2000 tarih, REK.0.07.00.00/96 sayılı Başkanlık önergesi
ile 00-8 sayılı Kurul toplantısında görüşülerek karara bağlanmıştır.
H- RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: W.L. Gore & Associates GmbH firmasının
dünyanın hiçbir ülkesinde “distribütörlük” sistemi vasıtasıyla ürününü dağıtmadığı
dolayısıyla As İç ve Dış Ticaret A.Ş.’nin de distrübütörlük hakkına dayanarak dağıtım
hakkını kötüye kullanamayacağı, ilgili ürünün patentinin olmadığı, ayrıca dünyada
birçok firma tarafından üretildiğinden alternatif temin kaynaklarının mevcut olduğu,
W.L. Gore & Associates GmbH firmasının “ürün garantisi” vermesi sebebiyle teknik
özellikteki ürünün dağıtımına ilişkin olarak belirlediği kriterlerden biri olan bu ürünü
üretecek teşebbüslerde teknik yeterlilikler aramasının “objektif bir kriter niteliğinde”
olduğu anlaşıldığından, Kanun’un 40. maddesi uyarınca soruşturma açılmasına
gerek olmadığı düşünülmektedir.
İ- İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
1. Genel Bilgiler
PTFE yüksek moleküllü sentetik bir madde olarak tanımlanmaktadır. DuPont
şirketinin markası olan ve “Teflon” adı ile tanınan PTFE 1938 yılında keşfedilmiştir.
Karbon ve florin maddelerinin birleşimine dayalı bir madde olan PTFE; günümüzde
çok çeşitli alanlarda kullanılabilmektedir. Bu alanların başlıcaları tıp, hava ve uzay
yolu, bilgisayar tekniğinde kablo ve kablo yapı grupları, filtre ürünleri, sızıntı tesbit
etme sistemleri olarak belirlenebilir.
Membran spor kıyafetleri, iş elbiseleri, soğuk iklim kıyafetleri, koruyucu
elbiseler ve benzeri tekstil ürünlerinde kullanılan çeşitli kumaşlara belli birtakım
birleştirme teknolojileri kullanılarak (lamine edilerek) kullanıcının değişik iklim
şartlarından etkilenmemesini sağlayan sentetik yapılı bir maddedir.
PTFE membranın en önemli özelliği mikroporöz bir yapıya, diğer bir deyişle
çok küçük gözeneklere sahip olmasıdır. Bu gözenekler bir su damlasından 20.000
kat daha küçük; ancak, bir su molekülünden 700 kat daha büyüktür. İşte bu yapı
kumaştan içeriye yüksek basınçlarda bile su damlalarının girmesine engel olurken,
kumaşla vucut arasında ortaya çıkan terlemeden kaynaklı su buharının kumaş dışına
çıkmasına olanak vermektedir.
Söz konusu ürünü üreten firma olan W.L. Gore & Associates GmbH (Gore),
çeşitli alanlarda faaliyetinin yanı sıra kumaş bölümünde de faaliyet göstermekte ve
üretilen ürünlerden dünyada en yaygın olarak tanınanı Gore-Tex markası
taşıyanlardır. Bu markanın yanısıra Windstopper, Activent ve Dryloft Gore firmasının
tescilli markalarıdır.
Gore firmasının kumaşlar bölümü, teknik ve sivil piyasaya yönelik kumaşlar
olmak üzere iki ana kısımdan oluşmaktadır.
3 REKABET KURUMU
Sivil piyasaya yönelik bölümde, müşterilerin bireysel olarak almaya karar
verdikleri ve kendi günlük ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla aldıkları, dağcılık, kayak,
avcılık gibi açık mekanlarda yapılan aktivitelerde kullanılmak üzere hazırlanan
kıyafetlerin kumaşları üretilmektedir. Bu alanda dünya piyasalarında Gore firmasının
% … pazar payı bulunmaktadır.
Teknik kumaş bölümü de kendi içinde; askeri giyim, polis ve güvenlik giyimi,
itfaiye ve acil/güvenlik/kurtarma/yardım ekipleri giyimi, iş giyimi, tıbbi koruyucu
kumaşlar olmak üzere 5 ayrı bölüme ayrılmaktadır. Teknik Kumaşlar bölümünün
ürettiği Gore-Tex kumaşları bugün Avrupa’daki 12 ülkenin polisi ve 9 ülkenin
askerinin ihtiyacı olan soğuk iklim kıyafetlerinde kullanılmaktadır. Gore kumaş
bölümünün Türkiye’deki faaliyetleri 1996 yılında başlamıştır. Bununla birlikte
yaklaşık 10 yıldır Gore firması, Avrupa Topluluğu ülkelerinin taleplerinin
karşılanmasına yönelik olarak bazı Türk firmalarıyla birlikte çalışmaktadır.
2. İlgili Pazar
Ürün Pazarı: Yukarıda verilen bilgiler çerçevesinde; membran piyasasında talebi
inelastik olan farklı bir tüketici grubunun taleplerini PTFE membranı olarak belirlediği
göz önüne alınarak ilgili ürün pazarı (polytetrafloretilen) PTFE membranlı kumaşlar
pazarı olarak kabul edilmiştir.
Coğrafi Pazar : İlgili coğrafi pazarın tanımlanmasında, homojen rekabet koşullarının
varlığının gözönünde bulundurulması gerekmektedir. Bir ürünün, Türkiye sınırları
içinde herhangi bir yerden bir yere nakliyesindeki masraflar, sözkonusu yerlere satış
yapmayı güçleştirecek ve rekabeti sınırlayacak ölçüde olmadığı gibi, Türkiye’de
bölgeler arası ticareti olumsuz yönde etkileyebilecek bir vergi uygulaması da
bulunmamaktadır. İlgili ürünlerin taşınma ve kullanım koşulları dikkate alınarak, ilgili
coğrafi pazar Türkiye Cumhuriyeti Sınırları olarak belirlenmiştir.
3. Taraflar
3.1. Uyar Şirketler Grubu
Uyar Şirketler Topluluğu şirketleri arasında As İç ve Dış Ticaret A.Ş. ile
P.T.S. Giyim Sanayi ve Ticaret A.Ş. bulunmaktadır.
As İç ve Dış Ticaret A.Ş. "Her nevi tekstil ürünlerinin dokumaya elverişli
maddeler ve bunlardan mamul eşyanın, her nevi giyim ve konfeksiyon yan sanayi
ürünlerinin, ayakka
