1 REKABET KURUMU
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2002-3-96 (Devralma)
Karar Sayısı : 02-63/794-324
Karar Tarihi : 18.10.2002
A- TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. M. Tamer MÜFTÜOĞLU.
Üyeler : Dr.Kemal EROL, Nejdet KARACEHENNEM, A. Ersan GÖKMEN,
R. Müfit SONBAY, Kubilay ATASAYAR, Murat GENCER, Mustafa PARLAK,
Rıfkı ÜNAL
B- RAPORTÖRLER: Bülent GÖKDEMİR, B. Sanem ŞİMŞEK
C- BİLDİRİMDE BULUNAN: Burger King Acquisition Corporation
Temsilcisi: Av. Pınar ERYÜREKLİ
B. Giz Plaza Meydan Sk. No:28 Kat:10
80670 Maslak/ İSTANBUL
D- TARAFLAR: - Burger King Acquisition Corporation
301 Commerce Street Suite 3300,
Fort Worth TX 76102, ABD
- Gramet Holdings Corporation
Corporation Trust Company 1209 Orange Street
Wilmington, Delaware 19801, ABD
E-DOSYA KONUSU: Gramet Holdings Corporation'ın Burger King
Corporation’da bulunan hisselerinin Burger King Acquisition Corporation
tarafından devralınmasına izin verilmesi talebi.
F- DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 9.9.2002 tarih, 3949 sayı; 20.9.2002 tarih,
4123 sayı ve 27.9.2002 tarih ve 4236 sayı ile giren bildirimler üzerine, 4054 sayılı
Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 7. maddesi ile 1997/1 sayılı Rekabet
Kurulu'ndan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ'in ilgili
hükümleri uyarınca yapılan inceleme sonucunda düzenlenen 11.10.2002 tarih ve
2002-3-96/Ö.İ.-02-B.G. sayılı Birleşme/Devralma Ön İnceleme Raporu, 11.10.2002
tarih, REK.0.07.00.00/81 sayılı Başkanlık önergesi ile 02-63 sayılı Kurul
toplantısında görüşülerek karara bağlanmıştır.
G- RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; başvuru konusu devralma işleminin,
1997/1 sayılı Tebliğ kapsamında izne tabi bir devir işlemi olduğu; bu işlem
sonucunda ilgili coğrafi pazar sınırları içinde 4054 sayılı Kanun’un 7. maddesinde
belirtilen, hakim durum yaratılması veya mevcut bir hakim durumun güçlendirilmesi
ve böylece rekabetin önemli ölçüde azatılmasının söz konusu olmadığı, bu nedenle
bildirim konusu devir işlemine izin verilmesi gerektiği ifade edilmektedir.
2 REKABET KURUMU
H- İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
H.1. Devralma İşleminin Niteliği
Bilirimin konusu, Burger King Acquisition Corporation (BKAC) tarafından
Gramet Holdings Corporation (Gramet)'ın Burger King Corporation’da bulunan
hisselerinin devralınmasından ibarettir. Dolayısıyla devralma işleminin alıcı tarafında
BKAC bulunmaktadır. BKAC, Burger King Holdings, LLC (BKH)'nin %100 iştiraki
konumundadır. BKH'nın üç ortağı ise TPG Advisers III, Inc. (TPG III), The Goldman
Sachs Group, Inc.(Goldman Sachs) ve Bain Capital Investors tarafından yönetilen
fonlardır.
Yatırım fonları gerçek ve tüzel kişilerin birikimlerinin birincil ve/veya ikincil
piyasalarda toplanması ve yatırımda bulunulması sonucu oluşan özerk portföylerdir.
Bu fonlar, yatırımcılar için banka mevduatı veya doğrudan sermaye piyasası
yatırımlarının yanında yeni bir seçenek olarak ortaya çıkmaktadır. Yatırım fonları,
sermaye piyasalarında uzmanlaşmış profesyonel kişiler tarafından kontrol edilme ve
yönetilme üstünlüğüne sahiptir. Kontrol, fonu yöneten ve bunun karşılığında fon
tarafından kendisine yönetim ücreti ödenen bir kuruluş (yatırım yöneticisi) tarafından
yürütülmektedir.
Yukarıda sayılan ve Burger King’e yatırım yapacak olan fonlar, genel olarak
finansal açıdan zor durumda olan şirketlere yatırım yapmak amacıyla kurulmuş
fonlardır. Genellikle limited ortaklık şeklinde yapılanan yatırım fonları, bir veya daha
fazla “genel ortak”tan ve bir veya daha fazla “limited ortak”tan oluşmaktadır. Yatırım
fonlarında limited ortaklığın borçlarından dolayı şahsen sorumlu olanlar ve ortaklık
adına hareket etme yetkisine sahip olanlar çoğu zaman genel ortaklardır.
Dolayısıyla, 1997/1 sayılı Tebliğ’in 2. maddesinin ikinci fıkrası kapsamında, genel
ortaklar kontrol gücüne sahiptir; sadece finansal hakları olan limited ortaklar ise
yönetime katılmamakta, dolayısıyla kontrol yetisine sahip bulunmamaktadır.
Genel ortak, çoğu zaman bir limited şirkettir veya çoğunlukla genel ortağı
limited şirket olan bir limited ortaklıktır. Yatırım fonlarında genel ve limited ortakların
görev ve hakları ortaklık sözleşmesinde tanımlanır ve bu sözleşme hükümleri
uyarınca, genel ve limited ortaklardan her biri belirli miktarda sermaye ile katılma
taahhüdünde bulunurlar. Bu sermaye daha sonra, yukarıda da açıklandığı üzere,
genel ortağın münhasır kontrolü altında fon tarafından, fonun yatırım politikasına
uygun olarak çeşitli yatırımlar yapmak üzere kullanılır. Çoğunlukla, fon tarafından
elde edilen kar, genel ortağa kardan pay sağlayacak şekilde taksim edilmekte,
limited ortaklara da, sermayelerinin tamamı veya bir kısmı üzerinden belirlenmiş bir
meblağ geri verilmektedir.
Dosya konusu devralmanın alıcı tarafı, BKAC’yi oluşturan ve yukarıda
açıklandığı şekilde örgütlenmiş olan TPG III, Goldman Sachs ve Bain Capital
Investors fonlarıdır. Bain Capital Investors bünyesinde Burger King’e yatırım
yapacak olan Bain VII fonları iken, Bain Capital Investors aynı zamanda Bain VI
fonlarının da genel ortağı durumundadır. Bain VI fonları, uluslararası çapta eve
teslim pizza hizmetleri veren Amerika kökenli Domino’s Inc. şirketinin çoğunluk
hisselerine sahiptir. Elde edilen bilgiler, devralma işleminden sonra Bain VI ve Bain
VII fonları’nın gerçek kişi ve şirketlerden oluşan yatırımcılarına karşı ayrı ayrı
3 REKABET KURUMU
sorumlu olmaya devam edeceği yönündedir. Diğer bir deyişle Bain VI ve Bain VII’yi
oluşturan, tüzel kişilik niteliğindeki fonların yatırım yaptıkları şirketlerin birlikte
hareket etmesi, bu fonların yatırımcılarına karşı sorumluluklarının ihlaline neden
olabilmektedir.
Devralma işleminin satıcı tarafı Gramet, yiyecek ve alkollü içecekler
sektöründe faaliyet gösteren Diageo plc (Diageo)'nin dolaylı olarak tek başına sahip
olduğu ve sadece holding olarak faaliyet gösteren bir şirkettir. Devralma öncesinde
Burger King, Gramet’in %100 iştiraki konumundadır; ancak, işlem sonrasında BKAC,
şirketin tümüne sahip olacaktır.
H.2. İlgili Pazar
H.2.1.Ürün Pazarı
Bildirim konusu devralma işlemi ilgili pazar açısından incelendiğinde
karşılaşılacak en geniş pazarın “hızlı servis restoranları” olduğu görülmüştür.
Nitekim, bu restoranlar çabuk servis esasına dayanmaları, nispî olarak daha düşük
fiyatlara sahip olmaları ve uzun saatler açık olmaları nedeniyle geleneksel
restoranlardan ayrılmaktadır. Hızlı servis restoranları pazarına, franchise yoluyla
faaliyet gösteren markalı zincir restoranların yanı sıra yerel ve bağımsız restoranlar
da dahildir.
Genel olarak, hızlı servis restoranları dört alt sektöre ayrılmaktadır:
- “fast-food” restoranları
- paket/eve teslim restoranları (take away/home delivery)
- self-servis kafeteryalar
- sokak satıcıları/büfeler
Burger King, bu sınıflandırma içinde fast-food alt sektöründe faaliyet
göstermektedir. Bununla beraber, Burger King’i satın almayı planlayan şirketin
ortaklarından Bain Capital Investors’ın genel ortağı olduğu Bain VI fonları paket/eve
teslim restoranları pazarında faaliyet gösteren Domino’s Inc. şirketinin kontrolünü
elinde bulundurmaktadır. Dolayısıyla, fast-food restoranları ile paket/eve teslim
restoranlarının aynı pazar içinde yer alıp almaması hususu değerlendirmenin doğru
yapılabilmesi açısından önem taşımaktadır. Aşağıda açıklanan sebeplerden dolayı
bu iki pazarın birbirinden ayrılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Genel olarak, fast-food restoranları, cirosunun %50 veya daha fazlasını
mekanda oturup yemekten kaynaklanan satışlardan sağlayan restoranlardır. Bu
kapsamdaki işletmelerden bazılarının paket servis hizmeti vermelerine karşın
(örneğin “arabaya teslim” servisi veren hamburger restoranları), fast-food
restoranları eve teslim hizmeti vermemekte ve genel olarak mekanda yemek-içmek
esasına dayanmaktadır. Bu restoranların tüketicileri restoranın konumu, kolay
ulaşılır olması, hızlı servis ve ucuz fiyat gibi unsurlar bakımından benzerlik
göstermektedirler.
Aşağıda Türkiye’de faaliyet gösteren zincir fast-food restoranlarının 2001 yılı
itibarıyla sayıları görülmektedir:
4 REKABET KURUMU
Tablo 1. Markalara göre zincir fast-food restoran sayısı
Marka Restoran sayısı
Burger King 104
McDonald’s 88
Pizza Hut 19
KFC 14
Arby’s 13
Little Caesars 9
Schlotzky's 6
S
