BU KARAR DANISTAY 13.DAIRESI’NCE IPTAL
EDILMISTIR. REKABET KURULU’NUN AYNI
KONUYA ILISKIN 19.12.2005 / 24.04.2006 TARIH
VE 05-85/1182-336 / 06-29/365-94 NOLU
KARARLARINA INTERNET SAYFAMIZDAKI
KARAR ARAMA BÖLÜMÜNDEN
ERİŞEBİLİRSİNİZ.
03-12/135-63
2
Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : SR/02-11 (Soruşturma)
Karar Sayısı : 03-12/135-63
Karar Tarihi : 25.2.2003
Dosya Konusu : Yonga ve lif levha üreticisi firmaların aynı tarihlerde
aynı oranlarda zam yaparak satış fiyatını birlikte
belirlemek suretiyle 4054 sayılı Kanun’u ihlal ettikleri
iddiası.
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. M. Tamer MÜFTÜOĞLU
Üyeler : Dr. Kemal EROL (İkinci Başkan), A. Ersan GÖKMEN, R.
Müfit SONBAY, Kubilay ATASAYAR, Murat GENCER,
Mustafa PARLAK, Prof. Dr. Zühtü AYTAÇ, Rıfkı ÜNAL
B. SORUŞTURMA HEYETİ
Başkan : Murat GENCER
Raportörler : Ali İhsan ÇAĞLAYAN, Pelin UYANIK, Burak
BÜYÜKKUŞOĞLU, Onur Yelda YÜKSEL
C. ŞİKAYET EDEN
Re’sen
D. HAKKINDA SORUŞTURMA YAPILANLAR
1.Foça Sunta Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Foça Sunta)
Ilıpınar Köyü Foça-İzmir
Temsilcisi: Prof. Dr. Arif ESİN
Akaretler Sıraevleri, S.Seba Cad., No: 67, Beşiktaş-İstanbul
2.Köseoğlu Orman Ürünleri Elektrik İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret A.Ş.
(Köseoğlu)
Sivas Cad. Orduevi Yanı Lale Apt. Kayseri
Temsilcisi: Prof. Dr. Arif ESİN
Akaretler Sıraevleri, S.Seba Cad., No: 67, Beşiktaş-İstanbul
3.Samedoğlu Orman Ürünlerini Değerlendirme Sanayi ve Ticaret A.Ş.
(Samedoğlu)
Beydeğirmeni Mevkii Tarsus-İçel
Temsilcisi: Prof. Dr. Arif ESİN
Akaretler Sıraevleri, S.Seba Cad., No: 67, Beşiktaş-İstanbul
4.Setaş Simav Orman Mahsülleri Endüstri ve Ticaret A.Ş. (Setaş)
Kertil Mevkii 43500 Simav-Kütahya
03-12/135-63
3
Temsilcisi: Prof. Dr. Arif ESİN
Akaretler Sıraevleri, S.Seba Cad., No: 67, Beşiktaş-İstanbul
5.Sumaş Suni Tahta ve Mobilya Sanayi A.Ş. (Sumaş)
9 Eylül Cad. Güngör Apt. No: 16/1 Edremit-Balıkesir
Temsilcisi: Av. Oktay BARLASS
Abide-I Hürriyet Cad. No: 284 Tarsus Apt. Kat: 6 D: 14 Şişli-İstanbul
6.Tever Ağaç Sanayi ve Ticaret İşletmeleri A.Ş. (Tever)
Rıhtım Cad. Reşit Efendi Sok. No: 39 Kadıköy-İstanbul
Temsilcisi: Prof. Dr. Arif ESİN
Akaretler Sıraevleri, S.Seba Cad., No: 67, Beşiktaş-İstanbul
7.Teverpan Ağaç Sanayi A.Ş. (Teverpan)
Nüzhet Efendi Sok. No: 40/1 Kadıköy-İstanbul
Temsilcisi: Prof. Dr. Arif ESİN
Akaretler Sıraevleri, S.Seba Cad., No: 67, Beşiktaş-İstanbul
8.Vezirağaç Vezirköprü Orman Ürünleri ve Gıda Ticaret A.Ş. (Vezirağaç)
Adliye Karşısı Vezirköprü-Samsun
Temsilcisi: Prof. Dr. Arif ESİN
Akaretler Sıraevleri, S.Seba Cad., No: 67, Beşiktaş-İstanbul
9.Yonsan Ege Levha Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Yonsan)
1437 Sok. No: 22/1 Alsancak-İzmir
Temsilcisi: Prof. Dr. İ. Yılmaz ASLAN
Çıkıntı Sok., Altıparmak Sitesi, C. Blok D: 21 Altıparmak-Bursa
E. İDDİALARIN ÖZETİ
Yonga levha ve/veya lif levha (MDF) piyasasında faaliyet gösteren
teşebbüslerin; ayda bir ya da bazen daha değişik aralıklarla düzenlenen
toplantılarda biraraya geldikleri ve bu toplantılarda yonga levha ve/veya
MDF’nin satış ve vade koşullarını belirledikleri, dolayısıyla yonga levha
ve/veya lif levha (MDF) piyasasında rekabeti engellemeye yönelik davranışlar
içinde bulundukları iddia edilmektedir.
F. DOSYA EVRELERİ
Türkiye Ağaç İşleri Esnaf ve Sanatkarları Federasyonu’nun, ağaç sanayii
sektöründe yonga levha üretimi ile iştigal eden fabrikaların ürünlerine aynı
tarihlerde ve aynı oranlarda zam yaptıklarına ilişkin, Rekabet Kurumu
kayıtlarına 15.5.2000 tarih ve 1853 sayı ile intikal etmiş bulunan başvurusu
03-12/135-63
4
üzerine 21.7.2000 tarih ve D3/1/Ş.Y.-00/03 sayılı İlk İnceleme Raporu
hazırlanmıştır.
Söz konusu İlk İnceleme Raporunun görüşülmesi sonucunda alınan
25.7.2000 tarih ve 00-28/302-171 sayılı Rekabet Kurulu Kararı ile; konuya
ilişkin olarak 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 40.
maddesinin 1. fıkrası gereğince önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir.
Yapılan önaraştırma sonucunda Kurum raportörleri tarafından hazırlanan
14.2.2001 tarih ve D3/2/P.U.-01/2 sayılı Önaraştırma Raporu Kurul’a
sunulmuştur. Kurul söz konusu Önaraştırma Raporunu görüşerek 27.2.2001
tarih ve 01-10/92-M sayı ile; Çamsan, Dekor, Devrektaş, Divapan, Düzsan,
Kastamonu Entegre (Yongapan), Köykobir, Masstaş, Orma, SFC, Yıldız MDF,
Yontaş ile Yonga Levha Sanayicileri Derneği (Dernek) hakkında yonga levha
ve/veya lif levha satış fiyatlarını birlikte belirlemek suretiyle 4054 sayılı
Kanun’un 4. maddesinin (a) bendini ihlal edip etmediklerinin belirlenmesi için
Kanun’un 41. maddesi uyarınca soruşturma yapılmasına karar vermiştir.
Soruşturma sürecinde, 1997-2000 yılları arasında Dernek tarafından organize
edilerek yapıldığı tesbit edilen 32 toplantının 26’sına hangi üreticilerin katıldığı
belirlenerek; bu toplantılarda alınan kararlara uyduğu belirlenen söz konusu
teşebbüsler hakkında hazırlanan 27.2.2002 tarih ve SR/02-1 sayılı
Soruşturma Raporu’nda, yonga ve/veya lif levha üreticilerinin uzun yıllardır
Dernek tarafından organize edilen toplantılarda ve/veya kendi aralarında
biraraya gelerek, özellikle yonga levha için fiyat, deklare ve uygulama
tarihlerini belirledikleri, son yıllarda ise buna ilaveten lif levha üreticilerinin de
kendi aralarında biraraya gelerek lif levha fiyatını belirledikleri ve bu
toplantıların sonuçlarından Dernek’i haberdar ettikleri tesbit edilmiştir.
Soruşturma Raporu’nda, 1993 yılından başlayan ve günümüze kadar
geçerliğini kaybetmeyen bir esas anlaşma (çerçeve anlaşma) ile bunun
detayları olarak kabul edilebilecek, kısa süreler için geçerli olmak üzere fiyat
ve diğer bazı koşulları belirleyen ve sonra ülkedeki enflasyon ortamında
güncelliklerini kaybettikçe yenilenen bir dizi alt anlaşmaların yapıldığı; bu
anlaşmalara soruşturulan teşebbüslerden çoğunluğunun muntazaman
katıldığı ve uyduğu, bazılarının ise belirli koşullar yüzünden bazen uymama
eğilimi gösterdiği fakat sonra yeniden gönüllü olarak ya da bir biçimde ikna
edilerek uyma eğilimi gösterdikleri belirtilmiş ve söz konusu teşebbüsler ile
Dernek’in Kanun’un 16. maddesi gereğince cezalandırılmaları gerektiği
sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durum karşısında, Dernek tarafından organize edilen toplantılara katıldığı
önaraştırma sürecinde belirlenen ancak alınan kararlara uyup uymadığı eldeki
bulgularla tesbit edilemediği için haklarında soruşturma açılması önerilmemiş
bulunan,
- Foça Sunta Sanayi ve Ticaret A.Ş.,
- Köseoğlu Orman Ürünleri Elektrik İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.Ş.,
- Samedoğlu Orman Ürünlerini Değerlendirme San. ve Tic. A.Ş.,
- Setaş Simav Orman Mahsülleri Endüstri ve Tic. A.Ş.,
- Sumaş Suni Tahta ve Mobilya Sanayii A.Ş.,
- Tever Ağaç San. ve Tic. İşletmeleri A.Ş.,
03-12/135-63
5
- Teverpan Ağaç San. A.Ş.,
- Vezirağaç Vezirköprü Orman Ürünleri ve Gıda Ticaret A.Ş. ve
- Yonsan Ege Yonga Levha San. ve Tic. A.Ş.’nin
Soruşturma Raporu sonucunda tek bir esas anlaşma sonucuna ulaşıldığından
dolayı, Kanun’un 4. maddesi çerçevesinde haklarında soruşturma açılan
teşebbüsler ile aynı ihlal içerisinde oldukları izlenimi edinilmiştir.
Soruşturma Heyeti’nin, Dernek tarafından organize edilen toplantılara katılan
anılan teşebbüsler hakkında, Kanun’un 40. maddesi uyarınca re’sen
soruşturma açılması gerektiği görüşü doğrultusunda; Rekabet Kurulu’nca
12.3.2002 tarih ve 02-14/145-M sayılı kararı ile Dernek tarafından organize
edilen toplantılara katıldığı tesbit edilen anılan teşebbüsler hakkında 4054
sayılı Kanun’un 40. maddesi uyarınca re’sen soruşturma açılmasına karar
verilmiştir.
26.3.2002 tarihinde, Kanun'un 43/2. maddesi uyarınca ilgililere soruşturma
açıldığına dair bildirimde bulunularak kendilerinden 30 gün içinde ilk yazılı
savunmalarını göndermeleri istenmiştir. Tarafların ilk yazılı savunmaları süresi
içinde Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
Soruşturma sonucunda hazırlanan 13.8.2002 tarih ve SR/02-11 sayılı
Soruşturma Raporu Kanun'un 45/1. maddesi uyarınca Başkanlıkça tüm Kurul
Üyeleri ile ilgili taraflara tebliğ edilmiş ve aynı maddenin 2. fıkrası gereğince
taraflardan 30 gün içinde yazılı savunmalarını göndermeleri istenmiştir.
Soruşturma Raporu'nun tebliğini takiben; taraflardan her birinin Kanun’un
45/2. maddesi uyarınca talep ettikleri ek süre kendilerine 11.9.2002 tarihli
Kurul toplantısında tanınmış, ilgili teşebbüslerin yazılı savunması yasal süresi
içinde en son 18.10.2002 tarihinde olmak üzere Kurum kayıtlarına intikal
etmiştir.
Soruşturma Heyeti’nin hazırladığı "Ek Yazılı Görüş", Kanun'un 45/2. maddesi
uyarınca, 1.11.2002 tarihinde tüm Kurul Üyeleri ve taraflara tebliğ edilmiştir.
Foça Sunta, Köseoğlu, Samedoğlu, Setaş, Tever, Teverpan ve Vezirağaç’ın
Kanun’un 45/2. maddesi uyarınca talep ettikleri ek süre kendilerine Kurul
Kararı ile tanınmıştır. Taraflardan Sumaş dışındaki 8 teşebbüsün üçüncü
yazılı savunmaları yasal süreleri içinde en son 3.1.2003 tarihinde olmak üzere
Kurum'a intikal etmiş ve bu teşebbüslerce Kanun’un 46. maddesi uyarınca,
sözlü savunma toplantısı yapılması talep edilmiştir.
Sumaş'ın ise üçüncü yazılı savunması Kuruma intikal etmemiş ve bu
teşebbüsün sözlü savunma toplantısı yapılması yönünde talebi olmamıştır.
Rekabet Kurulu'nun 9.1.2003 tarih ve 03-03 sayılı toplantısında, yürütülen
soruşturma ile ilgili olarak 18.2.2003 tarihinde sözlü savunma toplantısı
yapılmasına ve sözlü savunma toplantısına soruşturma kapsamındaki
teşebbüslerin davet edilmesine karar verilmiştir. Ancak, Foça Sunta,
Köseoğlu, Samedoğlu, Setaş, Tever, Teverpan ve Vezirağaç'ın talebi üzerine
Rekabet Kurulu'nun 17.1.2003 tarih ve 03-05/51-M sayılı kararı ile sözlü
03-12/135-63
6
savunma toplantısı 21.2.2003 tarihine ertelenerek, toplantı davetiyeleri,
Kanun'un 46/2. maddesi uyarınca ilgililere gönderilmiştir.
21.2.2003 tarihinde sözlü savunma toplantısı yapılmıştır.
Rekabet Kurulu 25.2.2003 tarihinde 03-12/135-63 sayılı nihai kararını
vermiştir.
G. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ
İlgili raporda; yonga levha ve/veya lif levha (MDF) piyasasında faaliyet
gösteren teşebbüslerin; sektör sorunlarını görüşmek üzere Yonga Levha
Sanayicileri Derneği tarafından organize edilen aylık toplantılarda ve/veya bu
toplantıların dışında zaman zaman biraraya geldiği ve bu toplantılarda yonga
levha ve/veya MDF’nin satış ve vade koşullarını belirledikleri, dolayısıyla
yonga levha ve/veya lif levha piyasasında rekabeti engellemeye yönelik
davranışlar içinde bulundukları kanaati üzerine Rekabet Kurulu’nun aldığı
soruşturma kararı çerçevesinde yapılan incelemeler ve soruşturma
döneminde elde edilen yeni bilgi ve belgelerin ışığında;
- Foça Sunta Sanayi ve Ticaret A.Ş.,
- Köseoğlu Orman Ürünleri Elektrik İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.Ş.,
- Samedoğlu Orman Ürünlerini Değerlendirme San. ve Tic. A.Ş.,
- Setaş Simav Orman Mahsülleri Endüstri ve Tic. A.Ş.,
- Sumaş Suni Tahta ve Mobilya Sanayii A.Ş.,
- Tever Ağaç San. ve Tic. İşletmeleri A.Ş.,
- Teverpan Ağaç San. A.Ş.,
- Vezirağaç Vezirköprü Orman Ürünleri ve Gıda Ticaret A.Ş. ve
- Yonsan Ege Yonga Levha San. ve Tic. A.Ş.’nin
4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi ile hukuka aykırı ilan edilen ve yasaklanan
eylemleri gerçekleştirdiklerinin tesbit edildiği,
Yapılan bu tesbitlere dayanılarak, özetle,
- soruşturulan teşebbüslerin ve Dernek’in 1993’ten bu yana sürdürülen
anlaşma düzenine dahil olmaları ve böylece 4054 sayılı Kanun’un 4.
maddesini ihlal etmeleri karşısında, Kanun’un 16. maddesinin 2. fıkrası gereği
cezalandırılmaları,
- anlaşma düzenine ilişkin herhangi bir bildirim yapılmaması nedeniyle
soruşturulan teşebbüslere Kanun’un 16. madde (c) bendi uyarınca ceza
verilmemesi gerektiği ifade edilmektedir.
03-12/135-63
7
H. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
H.1. İlgili Pazar
H.1. 1. İlgili Ürün Pazarı
Halk arasında sunta (suni tahta) olarak bilinen yonga levha, genellikle
lignoselülozik (selüloz içeren odunumsu) hammaddeden elde edilen yonga
veya küçük parçacıkların sentetik bir reçine ya da uygun bir yapıştırıcı yardımı
ile ısı ve basınç altında geniş ve büyük yüzeyli levhalar haline getirilmesi ile
elde edilen ve gerek mobilya yapımında gerekse başka amaçlarla kullanılan
bir malzemedir. Kereste ve kontrplak üretimi için, kalın çaplı düzgün gövdeli,
uzun ve fazla miktarda odun kusurları içermeyen tomrukların kullanılması
gerekmekte olup bu tür hammaddelerin bulunması nispeten zor ve pahalıdır.
Halbuki yonga levha üretimi için kullanılacak hammaddede bu tür özellikler
aranmadığı gibi bitki artıkları bile değerlendirilebilmektedir.
Yonga levhalar birçok kullanım yeri için gerekli fiziksel ve mekanik özellikleri
taşırlar; düzgün yüzeylidir, istenen kalınlıkta üretilebilir, homojen bir yapıya
sahiptir, çivi, vida, tutkal ve diğer malzemelerle birleştirilebilir, büyük ebatlarda
üretilmiş olması işçilikten tasarruf sağlar, üst yüzey işlemleri uygulanabilir,
yongaların koruyucu, yanmayı geciktiren maddelerle işleme sokulmasıyla
çeşitli özellikler kazandırılabilir, işlenmesi kolaydır, masif ağaç malzemede
görülen budak, çürüklük ve lif kıvrıklığı gibi kusurlar bulunmaz ve nispeten
ucuzdur.
Yonga levha üretiminde kullanılan hammaddelerin %90'ı odun ve
lignoselülozik malzemelerdir. Bu amaçla genellikle, bakım ve aralama
kesimleri ile ağaçların budanması sonunda elde edilen ince yuvarlak odunlar,
dal ve tepe uçları ile ağaç endüstrisi artıkları yonga levha üretiminde
kullanılmaktadır. Batı Avrupa'da başlangıçta iğne yapraklı ağaç odunları
(ladin, çam, köknar ve Sıtka ladini) tercih edilirken, daha sonraları ekonomik
olmaları ve kolay temin edilmelerinden dolayı kayın, huş, kavak, kızılağaç ve
söğüt gibi yapraklı ağaç türleri de kullanılmaya başlanmıştır. Yonga levhalar
mobilya sektörü dışında kat döşemeleri, prefabrik ev yapımı ve kapı göbeği
imalatında kullanılmaktadır.
MDF kelime anlamı ile orta yoğunlukta lif levha olup, ağaç liflerinin sıcakta
sertleşen sentetik reçine ile birbirine kaynaştırılması suretiyle levhalar halinde
üretilen ahşap esaslı bir malzemedir. Yonga levhada odun, yonga (kıymık)
haline getirilirken, MDF’de daha da ileriye gidilerek odun, en küçük fiziksel
özelliği olan liflerine kadar ayrıştırılmaktadır.
Lif levhalar Türk standartlarına göre üç çeşittir. Bunlar; yumuşak, orta ve sert
lif levhalardır. Orta sert lif levhalar (MDF) son 25 yıl içinde mobilya
endüstrisinde gittikçe artan bir oranda kullanılmaya başlamıştır.
MDF'nin her noktasında liflerin eşit dağılması ve çok yoğun bulunuşu
levhaların her iki yüzünün olduğu kadar, kenarlarının da makina ile herhangi
bir kırılma olmaksızın ya da malzeme parçacıkları arasında boşluklar ortaya
03-12/135-63
8
çıkmaksızın işlenmesine imkan sağlamaktadır. Bu sayede MDF, masa
tablaları, kapı panelleri, kenarları zırhlı ve profil yüzeyli çekmece alınları gibi
parçaların üretilmesinde başarı ile kullanılmaktadır. Son derece düzgün ve
homojen bir yüzeye sahip olan MDF, gerek boyama, gerekse dekoratif folyo
veya ahşap kaplamada çok iyi bir taban oluşturmaktadır. Bu özellikleri,
MDF’nin pek çok uygulamada masif ahşaba alternatif olarak kullanılmasına
olanak sağlamaktadır.
Levha endüstrileri içinde kontrplak endüstrisi ve kaplama endüstrisi yüksek
kaliteli ve değerli odun işlemektedir. Kaliteli odunların azalması ile birlikte bu
ürünlerin fiyatı da artmaktadır. Buna karşılık MDF'nin kontrplak ve hatta yonga
levhadan daha düşük kalitedeki odunlardan üretilebilmesi, masif ağaca aynı
kolaylıkla işlenebilen fakat daha ekonomik bir alternatif oluşturmasına ve
bunun sonucu olarak da pek çok kullanım yerinde masif ahşabın yerini
almasına yol açmıştır.
MDF aslında sert lif levha ile yonga levhanın üstün özelliklerinin kombine
edildiği bir levha ürünüdür. Zira MDF üretiminde sert lif levhada olduğu gibi
lifler, yonga levhada olduğu gibi de tutkal kullanılmaktadır. Liflerin kullanılması
yüzeylerin sert lif levha gibi düzgün ve yeknesak olmasını, tutkal kullanılması
ise levhaların dayanımının yüksek olmasını sağlamaktadır. Yonga levha ve
MDF'nin laminat adı verilen ince bir melamin levha ile kaplanmış halleri
suntalam ve MDFlam olarak bilinmektedir.
Yukarıdaki açıklamalardan anlaşılacağı üzere yonga levha ve MDF oldukça
farklı iki üründür. Her ne kadar MDF, yonga levhanın kullanılabildiği birçok
yerde ikame edilebilse de, MDF'nin daha pahalı ve daha kaliteli bir ürün
olmasından dolayı, bu ikame sınırlı kalmaktadır. Bu iki ürün özellikle mobilya
endüstrisinde birbirini tamamlayan iki ayrı ürün olarak kullanılmaktadır.
Dolayısıyla ilgili pazar, yonga levha pazarı ve MDF pazarı olarak
belirlenmiştir.
H.1.2. İlgili Coğrafi Pazar
Yonga ve lif levha firmalarının üretim tesislerinin Marmara, Orta ve Doğu
Karadeniz bölgelerinde yoğunlaştığı görülse de üretilen levhalar bayiler ve
toptancılar vasıtasıyla tüm Türkiye'de bu ürünleri kullanan imalatçılara
ulaştırılmaktadır. Dolayısıyla ilgili coğrafi pazar, Türkiye Cumhuriyeti
sınırları olarak belirlenmiştir.
H.2. Haklarında Soruşturma Yürütülen Taraflar
H.2.1. Foça Sunta Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Foça Sunta)
1986 yılında kurulan ve fabrikası Foça’da, merkezi İstanbul’da bulunan
teşebbüs, yonga levha üretiminde bulunmaktadır. Firmanın yönetim kurulu; A.
Muvaffak Bülbül (Yönetim Kurulu Başkanı), Cüneyt Bülbül ve Sezin
Bülbül’den oluşmaktadır. Şirketin ortaklık yapısına Tablo 1’de yer verilmiştir.
03-12/135-63
9
Tablo:1 Foça Sunta Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
A.Muvaffak Bülbül 76.80
Cüneyt Bülbül 1.00
Sezin Bülbül 1.00
Şeref Atak 7.10
Zekiye Çınar 7.10
C. Sait Okray 6.10
UDAŞ 1.00
M. İzzet Özberki 0.01
TOPLAM 100.00
H.2.2. Köseoğlu Orman Ürünleri Elektrik İnşaat Taahhüt Sanayi ve
Ticaret A.Ş. (Köseoğlu)
1996 yılında kurulan ve Kayseri’de faaliyet gösteren teşebbüs, yonga levha
üretiminde bulunmaktadır. Yönetim kurulu; Ahmet Köseoğlu (Yönetim Kurulu
Başkanı), Mustafa Adıgüzel ve Hüseyin Bozdemir’den oluşan teşebbüsün
ortaklık yapısına Tablo 2’de yer verilmiştir.
Tablo:2 Köseoğlu Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
Ahmet Köseoğlu 59.90
Mehmet Köseoğlu 10.00
Bekir Köseoğlu 30.00
Mustafa Adıgüzel 0.05
Hüseyin Bozdemir 0.05
TOPLAM 100.00
H.2.3. Samedoğlu Orman Ürünlerini Değerlendirme Sanayi ve Ticaret
A.Ş. (Samedoğlu)
1978 yılında kurulan teşebbüsün merkezi ve fabrikası Tarsus/Mersin’de
bulunmaktadır. Çıplak yonga levha ve melaminli kaplama yonga levha üreten
şirketin yönetim kurulu; Onur Bilgen (Yönetim Kurulu Başkanı), Ömerül Faruk
Bilgen ve Muhammet Sadık Bilgen’den oluşmakta olup ortaklık yapısına Tablo
3’te yer verilmiştir.
Tablo:3 Samedoğlu Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
Onur Bilgen 33.0
Ömerül Faruk Bilgen 33.2
Muhammet Sadık Bilgen 33.2
Hakkı Örsel 0.0
Mediha Özyiğitoğlu 0.3
Aynur Aydındağ 0.3
TOPLAM 100.0
H.2.4. Setaş Simav Orman Mahsülleri Endüstri ve Ticaret A.Ş. (Setaş)
1972 yılında kurulan merkezi ve fabrikası Simav/Kütahya’da bulunan Setaş,
yonga levha üretmektedir. Teşebbüsün yönetim kurulu; İsmail Girginoğlu
(Yönetim Kurulu Başkanı), Yusuf Koyuncuoğlu (Yönetim Kurulu Başkan
Vekili), Nurullah Koyuncuoğlu, Hüseyin Girginoğlu, Mehmet Girginoğlu,
03-12/135-63
10
İbrahim Aktan ve Nuri Alagül’den oluşmakta olup, ilk beş büyük ortağına
Tablo 4’te yer verilmiştir.
Tablo:4 Setaş Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
Hüseyin Girginoğlu 8.3
İsmail Girginoğlu 6.4
Mehmet Güzelgöl 5.7
Mehmet Girginoğlu 4.7
Zeki Kartal 4.7
Ahmet Girginoğlu 4.7
H.2.5. Sumaş Sun’i Tahta ve Mobilya A.Ş. (Sumaş)
1976 yılında Edremit/Balıkesir’de kurulan şirketin üretim tesisi ve merkezi de
Edremit’te bulunmaktadır. Yonga levha üreten şirketin yönetim kurulu; H. Evin
Ertür (Yönetim Kurulu Başkanı), Dinçer Tarakçıoğlu (Yönetim Kurulu Başkan
Vekili), Nüzhet Ünal, Mehmet Ciğer ve Sabit Ertür’den oluşmakta olup,
ortaklık yapısına Tablo 5’te yer verilmiştir.
Tablo:5 Sumaş Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
H. Evin Ertür 18.1
Şule Ciğer 12.2
Ortaş Orman Ürünleri Tic. ve San. A.Ş. 7.3
Dinçer Tarakçıoğlu 5.1
Evren Ertür 7.3
Diğer 50.0
TOPLAM 100.0
H.2.6. Tever Ağaç Sanayi ve Ticaret İşletmeleri A.Ş. (Tever)
Şirket 1970 yılında aile şirketi olarak İstanbul’da kurulmuştur. Gebze
yakınlarında bulunan fabrikada yonga levha üretimi yapılmakta olup
teşebbüsün yönetim kurulu; Osman Nuri Tever (Yönetim Kurulu Başkanı),
Hakan Kamil Kuroğlu (Yönetim Kurulu Başkan Vekili), İsmail Tever, İbrahim
Tever, Hüseyin Tever, Mehmet Fatih Kahraman, Mehmet Arif Sözen,
Seyfullah Daloğlu ve Ahmet Yaşar Balıkçıoğlu’ndan oluşmaktadır.
Teşebbüsün ortaklık yapısına Tablo 6’da yer verilmiştir.
Tablo:6 Tever Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
Memiş Tever 5.46
Burhan Tever 4.00
Kuroğlu Entegre Ağaç San. ve Tic. A.Ş. 25.00
İbrahim Daloğlu 6.50
Diğer 59.04
TOPLAM 100.00
03-12/135-63
11
H.2.7. Teverpan Ağaç Sanayii A.Ş. (Teverpan)
İstanbul’da 1986 yılında kurulan şirket, MDF ve yonga levha üretiminde
bulunmaktadır. Şirketin yönetim kurulu; Salih Zeki Tever (Yönetim Kurulu
Başkanı), Mehmet Ali Tever (Yönetim Kurulu Başkan Vekili), Abdullah Tever,
Dursun Ali Tever ve Yaşar İlyas Temel’den oluşmaktadır. Teşebbüsün ortaklık
yapısına Tablo 7’de yer verilmiştir.
Tablo:7 Teverpan Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI
Salih Zeki Tever 17.5
Mehmet Ali Tever 15.0
Abdullah Tever 8.5
Faruk Tever 8.5
Ahmet Zeki Tever 8.5
Dursun Ali Tever 7.0
Mahmut Tever 7.0
Yakup Tever 7.0
Bekir Tever 7.0
Yaşar İlyas Tever 7.0
Yusuf Tever 7.0
TOPLAM 100.0
H.2.8. Vezirağaç Vezirköprü Orman Ürünleri ve Gıda Ticaret A.Ş.
(Vezirağaç)
1996 yılında yapılan özelleştirmenin ardından bugünkü yapısını alan şirket
Vezirköprü/Samsun’daki fabrikasında yonga levha üretiminde bulunmaktadır.
Şirketin yönetim kurulu; Hasan Turan (Yönetim Kurulu Başkanı), Fuat Turan
(Yönetim Kurulu Başkan Vekili), Nihat Turan, Murat Turan ve Hasan Akça’dan
oluşmaktadır. Teşebbüsün ortaklık yapısına Tablo 8’de yer verilmiştir.
Tablo:8 Vezirağaç Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
Turanlar Yapı Malzemeleri Tic. A.Ş. 47.90
Hasan Turan 17.60
Fuat Turan 20.60
Nihat Turan 8.80
Hasan Akça 2.00
Mehmet Kuzubaş 2.00
Nedim Kınay 1.00
Ali Ceylan 0.01
TOPLAM 100.00
H.2.9. Yonsan Ege Levha Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Yonsan)
1976 yılında kurulan şirketin merkezi İzmir, üretim tesisi Manisa’da olup yonga
levha üretiminde bulunmaktadır. Şirketin yönetim kurulu; Hüseyin Şairoğlu
(Yönetim Kurulu Başkanı), Zeki Şairoğlu (Yönetim Kurulu Başkanı Vekili),
Bedrettin Pakalın, Ömer L. Demirelli ve Serap Şairoğlu’ndan oluşmaktadır.
Teşebbüsün ortaklık yapısına Tablo 9’da yer verilmiştir.
03-12/135-63
12
Tablo:9 Yonsan Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
Şairoğlu Orman Ürünleri A.Ş. 45.3
Şairoğlu Mobilya Nakliye Tic. San. A.Ş. 24.5
Yücelen Turizm Otomotiv San. Tic. A.Ş. 7.0
Cütaş Ltd. Şti. 6.0
Diğer 17.2
TOPLAM 100.00
H.3. Tesbit ve Deliller
Gerek tarafların yazılı savunmaları, gerekse 25.7.2000 tarih ve 00-28/302-171
sayılı Önaraştırma çerçevesinde ve Rekabet Kurulu’nca açılan her iki
soruşturma sürecinde 4054 sayılı Kanun'un 14, 15 ve 44. maddeleri uyarınca
yapılan yerinde incelemeler ve ilgililerden bilgi isteme sonucunda elde edilen
bulgular aşağıda sunulmuştur.
-17.12.1993 tarihinde yapılan ve Novapan tarafından düzenlenen toplantıya
Devrektaş, Düzsan, Foça Sunta, Masstaş, Gentaş, Köykobir1, Orma,
Samedoğlu, Tever, Yongapan, Yonsan, MKE Etağ, Orüs, Sumaş, Sunta,
SFC’nin temsilcileri katılmıştır. Dernek Genel Sekreteri tarafından toplantıya
ilişkin hazırlanan özet raporda2, iç pazar durumu görüşülerek, "...İstanbul ve
Ankara pazarlarına mal satan firmaların 375/380 lik listeleri deklere ederek
350/355 lik listeleri uygulamaya koydukları tesbit edildi. Bu nedenle artan
maliyetler de dikkate alınarak 375 lik listeleri deklere etmeyen firmaların
hemen deklere ederek 350/355 lik listeleri uygulamaya koymaları hususunda
mutabakat sağlandı[ğı]..." belirtilmektedir (Belge 13).
-9.9.1995 tarihinde Orma tarafından düzenlenen ve Çamsan, Devrektaş,
Düzsan, Sumaş, Tever, Yongapan, Yontaş, MKE ve Orüs’ün temsilcilerinin
katıldığı toplantının özet raporunda katılımcıların şu kararları aldıkları
görülmektedir: "...1- Fiyatların 18 mm kalınlıkta 183* 366 cm. ebatlı yonga
levha için 1.100.000 + KDV fiyatın 20 Eylül 1995 tarihinden itibaren tatbik
edilmesine, 1.200.000 + KDV fiyatın deklere edilerek 5 Ekim 1995 tarihinden
itibaren uygulanmaya alınmasına, 2- Fiyat tespitlerinde İstanbul'daki fabrikalar
ile Taşra’daki fabrikalar arasındaki nakliye farkları dikkate alınarak
İstanbul'daki fabrikaların birinci maddede sözü edilen fiyatlarını nakliye farkını
da taşıyacak şekilde tespit etmelerine, …karar verilmiştir..." (Belge 2).
-6.3.1996 tarihinde yapılan ve Suntasan tarafından organize edilen toplantıya
Çamsan, Düzsan, Foça Sunta, Gentaş, Masstaş, Orma, SFC, Sumaş,
Suntasan, Tever, Kastamonu Entegre, Yontaş, Yonsan, MKE Etağ,
Samedoğlu, Teverpan ve Novapan katılmıştır. Toplantıda “iç pazar
durumu”nun görüşüldüğü ve “1.8’lik listelerin 25/3 de dekleresi 1.4.1996 da
uygulanması konusunda fikir birliği” sağlandığı belirtilmiştir (Belge 3).
1 MKE Etağ, Köykobir, Anadolu Sunta, mevcut durum itibariyle faaliyet göstermemektedir.
2Dernek’in organizasyonuyla biraraya gelinmekte ve toplantılara ilişkin Dernek Genel Sekreteri “toplantı
özet raporu” hazırlamaktadır. Bundan böyle özet rapor olarak anılacaktır.
3 Söz konusu belge numaraları soruşturma raporundaki belge numaralarını göstermektedir.
03-12/135-63
13
-15.5.1996'da yapılan ve Düzsan tarafından organize edilen toplantıya Foça
Sunta, Devrektaş, Kastamonu Entegre, Anadolu Yonga, Çamsan, Masstaş,
Köykobir, Yontaş, Suntasan, MKE Etağ, Gentaş ve Orma’nın temsilcileri
katılmıştır. Toplantı özet raporunda, toplantıda "iç pazar durumu" başlığı
altında "...1.8'lik listelerin 20.5.1996'dan itibaren uygulanması, 2.0'lık listelerin
5.6.1996'da deklare edilerek 20 Haziran’da uygulanması tavsiye...” edildiği
belirtilmiştir (Belge 4).
-4.12.1996 tarihinde Masstaş tarafından düzenlenen toplantı sonucunda
Dernek Yönetim Kurulu’nca hazırlanan faaliyet raporunda; "…girdilerdeki
artışlar devam ederken yurtiçi kurulu kapasitenin artmış olması nedeni ile
Türkiye genelinde önemli ölçüde fiyat kargaşası yaşandığı, bu nedenlerle
firmaların yeni yıla girerken satış politikalarını ciddi olarak gözden geçirmek
zorunda olduğu…" ifade edilmektedir (Belge 5).
-8.1.1997 tarihinde İstanbul'da yapılan toplantıya ilişkin Dernek Yönetim
Kurulu faaliyet raporunda; bir önceki toplantıda alınan karar gereği fiyat
kargaşasını önlemek amacı ile önerilen toplantının 21.1.1997 tarihinde
İnegöl'de gerçekleştirildiği, toplantıya Sumaş, Foça Sunta, Serdar ve Anadolu
Yonga'nın katıldığı, Setaş'ın katılmadığı belirtilmiş ve devamında şu ifadeler
kullanılmıştır: "...Söz konusu toplantıda 15 Şubat’ta uygulanması öngörülen
fiyata kademeli olarak geçişin sağlanması hususunda mutabakata varıldığı
öğrenilerek sizlere durum 24/1/997 gün ve 8 sayılı yazımızla intikal ettirilmiştir.
Bilahare yapılan temaslardan, fiyatların KDV dahil ve hariç olarak tesbiti
hususunda SETAŞ ile mutabakat sağlanamadığı öğrenilmiş ve piyasada
beklenilen neticenin alınamadığı maalesef müşahade edilmiştir…" (Belge 6).
-10.1.1997 tarihli Dernek eski Genel Sekreteri tarafından üyelere gönderilen
sirkülerde "8.1.1997 tarihinde İstanbul'da yapılan toplantıda alınan karar
gereği firmaların müşterilere yapacağı deklarasyon metni" sunularak "...bu
deklarasyonun yeni yayınlanacak fiyat listeleri ile birlikte müşterilere
gönderilmesi gerektiği..." belirtilmiştir. İlgili yazı, Dernek Giden Evrak defterinin
3 sıra numarası ile 10.1.1997 tarihinde tüm firmalara gönderilmiştir (Belge 7).
-24.1.1997 tarihinde Dernek, söz konusu tarihte yapılan İnegöl toplantısının
neticesini tüm firmalara göndermiştir (Belge 8).
-19.2.1997 tarihinde Köykobir tarafından organize edilen toplantıya Çamsan,
Devrektaş, Düzsan, Foça Sunta, Orma, Samedoğlu, SFC, Suntasan, Tever,
Teverpan, Yongapan, Yontaş, Yonsan, M.K.E. Etağ, Ayonsan4, Cisan,
Pelikan’ın temsilcileri katılmış olup toplantıya ilişkin olarak Dernek Genel
Sekreteri tarafından hazırlanan özet raporda iç pazar durumuna ilişkin şu
ifadeler yer almaktadır: “...Maliyet artışları ve uygulanmakta olan satış
politikaları dikkate alınarak; 2,2 Mil TL/A 183 x 366, 18 mm. listelerin hemen
uygulanması, 2.4 Mil TL/A listelerinde en kısa sürede yayınlanarak 1 martta
uygulamaya geçilmesi, bu uygulamalarında belirli merkezlerde kontrol
edilmesi tavsiyeye şayan görüldü..." (Belge 9).
4 Mevcut durum itibariyle faaliyet göstermemektedir.
03-12/135-63
14
-19.3.1997 tarihinde SFC tarafından organize edilen toplantıya, Devrektaş,
Düzsan, Foça Sunta, Gentaş, Masstaş, Köykobir, Orma, Suntasan, Tever,
Teverpan, Kastamonu Entegre, Yonsan, Ayorsan, Vezirağaç ve Köseoğlu’nun
temsilcileri katılmış olup toplantı özet raporunda; iç pazar durumunun
görüşülerek değerlendirildiği ve "...hemen deklere edilmek ve 1/4/997
tarihinde uygulanmak üzere, bir ay vadeli çıplak levha fiyatlarının 2.4 Mil.TL/A,
Melaminlide ise B/B 3.7 Mil.TL/A. listelerin neşrinin tavsiyeye şayan olduğu
tesbit edildi[ği]..." ifade edilmiştir. Anılan raporda ayrıca; "...piyasadaki fiyat
anarşisini önlemek bakımından İstanbul grubunun Tever, Teverpan
Yongapan, Devrektaş, Suntasan (Koordinatör Tever.), Ankara ve Orta
Anadolu Grubunun Yongapan, Düzsan, Masstaş, Serda Anadolu, Setaş,
Yontaş, SFC, Köykobir (Koordinatör Yonsan), Güneydoğu Grubunun
Samedoğlu, Yıldız ve Orma (Koordinatör Samedoğlu.) oluşturulmasına ve
grupların toplantılarının da ayrıca merkezce takip edilerek bilgi alınmasının
uygun olacağına...” karar verildiği ifade edilmiştir (Belge 10).
-Dernek Yönetim Kurulunun 16.5.1997 tarihinde yaptığı toplantıda "...Sektörün
içinde bulunduğu ciddi durum gözönüne alınarak, problemleri ortaya koymak,
sorunlarla ilgili çözüm önerilerini geliştirmek; problemlere çözüm bulmak
amacı ile sektörel bazda bir değerlendirme yapmak ve bu toplantıya sadece
işverenlerin (tesis sahiplerinin) davet edilmesine, toplantının 28.5.1997'de
…tertip edilmesine… karar verildi[ği]” ifade edilmektedir. Bu toplantıya ilişkin
hazırlanan Dernek Yönetim Kurulu faaliyet raporunda, "piyasa durumu"
başlığı altında "...hammaddeye OGM'ce $’a bağlı olarak yapılacak zamlar
dikkate alınarak sektörümüzce fiyat ve satış politikalarının daha dikkatli bir
şekilde değerlendirilmesinin faideli olacağı..." kanısına varıldığı belirtilmiştir
(Belge 11).
-28.5.1997 tarihinde İstanbul'da düzenlenen toplantıya Anadolu Yonga, Cisan,
Çamsan, Devrektaş, Düzsan, Foça Sunta, Gentaş, Köykobir, Masstaş, Orma,
Samedoğlu, Suntasan, Tever, Teverpan, Yongapan, Yontaş, Yonsan, M.K.E.
Etağ, Ayorsan ve Vezirağaç’ın temsilcileri katılmıştır. Toplantıda iç piyasaya
ilişkin yapılan değerlendirmelerde bazı firmaların devamlı olarak yaptığı
kampanyalı satışların fiyat istikrarı açısından problem yarattığı belirtilmiş ve
toplantı sonucunda şu kararlar alınmıştır: "...Netice olarak bölgesel özel şartlar
ve farklılıklar da dikkate alınarak prensipte: Piyasaya arz edilen ürünlerde,
maliyetler dikkate alınarak asgari TABAN FİYATLARININ tesbit edilmesinin
daha gerçekçi ve uygun olacağı kararlaştırıldı. Fiyat tesbitlerinde, enflasyon
değerlerinin mutlaka dikkate alınması gerektiği ve rakkamın da % 6 olarak
tesbiti uygun mütalaa olundu. (Aylık bazda) Girdilerde tesbit edilen fiyat
artışlarınında mutlaka fiyatlara intikal ettirilmesinin kaçınılmaz olduğu hususu
tesbit edildi. Bu nedenlerle, mevcut maliyetler ve girdiler dikkate alınarak:
1/6/997 tarihinde deklere edilmek ve 9 Haziran 1997 tarihinde uygulanmak
üzere: Standard çıplak levha TABAN fiyatının 2.750 + KDV Adet, Melaminli
levhanın taban fiyatının B/B 4.100 + KDV Adet, Melaminli Desenli levha taban
fiyatının 4.300 + KDV Adet olarak tesbit ve tavsiyesine, Normal ve ince levha
fiyatları ile MDF fiyatlarının bu baz taban fiyatları dikkate alınarak, firmalar
arasında kurulacak diyalog ve bölgesel bazda yapılacak toplantılarla tesbit
edilmesinin tavsiyeye şayan olduğu Aylık % 6 fiyat artışlarınında enflasyonla
ilgili olarak dikkate alınmasına karar verildi." (Belge 12).
03-12/135-63
15
-25.6.1997 tarihinde İstanbul'da Yontaş tarafından organize edilen toplantıya
Çamsan, Devrektaş, Düzsan, Foça Sunta, Köykobir, Masstaş, Orma,
Samedoğlu, Suntasan, Tever, Yongapan, Yontaş, Ayorsan, Düzpan,
Köseoğlu’nun temsilcileri katılmış olup toplantıda iç pazar durumu
görüşülmüş, "...Odun ve diğer girdilerdeki zamlar dikkate alınarak neticede 1
Temmuz 1997’de deklere edilmesi ve 14 Temmuz 1997'de uygulanmak
kaydıyla; Standart çıplak levha (60 günlük asgari) taban fiyatının 3.000.000 +
KDV, İstanbul için 3.075.000+KDV, Melaminli levhada B/B 4.450.000 + KDV
(İstanbul için +75.000), D/D 4.700.000 + KDV (İstanbul için + 75.000), olarak
tavsiyesi uygun mütalâa” edilmiştir (Belge 13).
-25.6.1997 tarihli Dernek tarafından organize edilen toplantıya ilişkin notlar
olduğu anlaşılan ve Yongapan'dan elde edilen belgede, piyasanın bir önceki
fiyatı (2.750.000 TL.) benimsediği ve yeni fiyata geçilebileceği ifadeleri yer
almaktadır (Belge 14).
-25.6.1997 tarihinde yapılan toplantının değerlendirildiği 22.7.1997 tarihli
Dernek Yönetim Kurulu faaliyet raporunda, "...maliyet ve dolayısıyla
uygulanacak satış ve fiyat politikalarımızın ciddi olarak değerlendirilmesinde
zaruret...” görüldüğü ifade edilmektedir (Belge 15).
-4.8.1997’de Dernek tarafından, tüm firmalara Giden Evrak 103 sıra numarası
ile “fiyat sirkülerlerinin gönderilmesi” hakkında bir yazı yazılmıştır (Belge 16).
-16.9.1997 tarihinde Isparta'da Orma tarafından organize edilen toplantıya
Çamsan, Devrektaş, Köykobir, Samedoğlu, Sumaş, Suntasan, Tever,
Teverpan, Kastamonu Entegre, Yontaş, Yonsan, M.K.E. Etağ katılmış olup
tolantının sonucunda; "...Artan maliyetler dikkate alınarak, standard çıplak
levhanın 3.700 artı KDV, Melaminli B/B 5.500 artı KDV, Melaminli D/D 5.750
artı KDV fiyatın uygulanmasının tavsiyeye şayan olduğu, deklerenin
30/9/1997 tarihinde yapılıp uygulamaya 10 ekimde başlanılması uygun
mütalaa edildi..." kararına varılmıştır (Belge 17).
-22.10.1997 tarihinde İstanbul'da yapılan ve Foça Sunta tarafından organize
edilen toplantıya, Çamsan, Devrektaş, Düzpan, Düzsan, Kastamonu Entegre,
Köseoğlu, Köykobir, Orma, Samedoğlu, Setaş, Sumaş, Suntasan, Teverpan,
Yonsan, Yontaş’ın temsilcileri katılmış olup toplantı özet raporunda;
"...Maliyetler dikkate alınarak 1 Kasımda deklere 10 kasımda uygulanmak
üzere standard çıplak 4.000 artı KDV: Melaminli B/B 6.000 artı KDV D/D
6.600 artı KDV (taban) fiyatlar tavsiye...” edildiği ifade edilmiştir (Belge 18).
-Devrektaş evsahipliğinde düzenlenen 25.2.1998 tarihli toplantı için gönderilen
davetiyede gündem maddeleri arasında iç piyasanın görüşülmesi ve satış
fiyatlarının Dolar bazında belirlenebilmesi için görüşme ifadeleri yer
almaktadır (Belge 19).
-25.2.1998 tarihinde İstanbul’da Devrektaş tarafından organize edilen
toplantıya Çamsan, Devrektaş, Düzpan, Düzsan, Foça Sunta, Kastamonu
Entegre, Köseoğlu, Köykobir, Orma, Samedoğlu, Sumaş, Suntasan, Tever,
03-12/135-63
16
Teverpan, Yonsan ve Starwood katılmıştır. Toplantının özet raporunda; “-
Piyasada talep varlığı ve yokluğu karşıt fikirler olarak tartışıldı. Bölgesel bazda
pazar dağılımının bozulduğundan şikayet edildi. Doğru bilgi olmadığından
teşhiste ve kararda doğru netice alınamadığı belirtildi.
- Dernekte bir dökümantasyon merkezinin kurulması, öncelikle bir form
düzenlenerek tüm firmaların, üretim, satış ve stokla ilgili bilgilerini bildirmeleri
karar bağlandı.
- Sn. H.Besler (SUNTASAN) detaylı bir pazar araştırılması yaptırılmasının şart
olduğunu, ve zamanla bu araştırmanın güncelleştirilmesini önerdi.
- Sn. H.Özalp (KastEnt) Aylık toplantılara tüm imalatçıların gelmesinin şart
olduğunu, önemli konuların içimizden seçilecek 3-5 kişilik komisyonlarla
olgunlaştırılıp ondan sonra umumi heyette görüşülmesinin doğru olduğunu
beyan etti[ği]” belirtilmiştir (Belge 20).
-25.2.1998 tarihli toplantıya katılan Tever İdare Meclisi Başkanı’nın
notlarından toplantıda firmaların satış fiyat ve koşullarının konuşulduğu,
Teverpan Yönetim Kurulu Başkanı’nın ifadesinden yonga levha üreticilerinin
1977’de ilk defa olmak üzere 20 senedir toplandıkları anlaşılmakta, Sumaş
Yönetim Kurulu Başkanı’nın “herkesi serbest bırakma” önerisinde bulunduğu,
“serbest piyasanın yeni güçler çıkaraca[ğını]” belirttiği, Orma Murahhas
Azası’nın ise “Rekabet zararlı rekabet var. Yüksek fiatla tüketiciye zarar
veririz. Bundan korkmayın. 28 firma oldu…” ifadelerini kullandığı, Sumaş
Yönetim Kurulu Başkanı’nın “hiç kimseyi fiata zorlayamayız”, yine Starwood
Yönetim Kurulu Başkanı’nın da “üretim kıs diyemeyiz. Şu fiatla sat diyemeyiz.
TALEP nasıl arttırılır. Bu görüşmeliyiz.” biçimindeki ifadeleri görülmektedir
(Belge 21).
-22.4.1998 tarihinde İstanbul’da Kastamonu Entegre tarafından organize
edilen toplantıya Çamsan, Düzsan, Foça Sunta, Kastamonu Entegre,
Köseoğlu, Orma, Samedoğlu, SFC, Sumaş, Suntasan, Tever, Teverpan,
Vezirağaç ve Yontaş katılmıştır. Toplantının özet raporunda, Orma Murahhas
Azası’nın “…girdilerdeki fiyat artışları, mevcut problemler dikkate alındığında
sektörel olarak bir aksiyon planına ihtiyaç olduğunu ifade” ettiği belirtilmiştir
(Belge 22).
-27.4.1998 tarihinde Suntasan'dan Hakan Besler'in Yonsan’dan Hüseyin
Şairoğlu, Tever’den Osman Nuri Tever, Devrektaş’tan M. Zeki Kulaoğlu ve
Orma’dan Ömer Yiğitbaşı'nın ilgilerine gönderdiği faks metninde toplantıda
kabul edilen listenin deklare ve uygulama tarihini bildirmelerini istemiş ve
şöyle devam etmiştir: "...Olması gereken tarih Deklare 30.4.1998, Uygulama
11.5.1998, Belirtilen tarihlerde mutabık kalmamız gerekmektedir..." (Belge
23).
-9.9.1998 tarihli Dernek Yönetim Kurulu faaliyet raporuna göre; Orma
Murahhas Aza Yardımcısı, 12.9.1998 tarihine ertelenen toplantının bir önceki
toplantıyla arasının fazla olması nedeniyle, “...piyasa koşullarının görüşülüp
değerlendirilmesi amacıyla özellikle ara bir toplantının yapılması hususunu
israrla..." talep etmiştir. Talep üzerine "...özellikle İstanbul piyasasında söz
sahibi firmalar dikkate alınarak gerekli temaslar yapılmış…", ancak toplantı
gerçekleştirilememiştir (Belge 24).
03-12/135-63
17
-12.9.1998 tarihinde Isparta’da Orma tarafından organize edilen toplantıya
Çamsan, Devrektaş, Divapan, Düzsan, Foça Sunta, Kastamonu Entegre,
Köseoğlu, Karbir, Samedoğlu, SFC, Setaş, Suntasan, Dekor, Tever, Yıldız
MDF, Yonsan, Yontaş’ın temsilcileri katılmıştır. Özet raporda; “…piyasadaki
durgunluk, fiyat istikrarsızlığı, haksız rekabet koşulları, gittikçe artan; özellikle
MDF ithalatı üzerinde önemle durularak...” değerlendirildiği, 17.9.1998'de
İstanbul'da bölgesel bazda toplantı yapılması kararlaştırıldığı, ancak
toplantının yapılamadığı belirtilmiştir (Belge 25).
-7.10.1998 tarihinde İstanbul'da Setaş tarafından organize edilen toplantıya
Çamsan, Devrektaş, Divapan, Düzsan, Foça Sunta, Kastamonu Entegre,
Köseoğlu, Karbir, Masstaş, Orma, Samedoğlu, SFC, Sumaş, Dekor, Tever,
Teverpan, Yonsan, Yontaş’ın temsilcileri katılmıştır. Özet raporda belirtildiği
üzere; “...bölgesel bazda sorunların tartışılarak çözüm yolları aranmasının şart
olduğu görüşünde birleşildi... ...İstanbul Grubu (Tever, Teverpan, Devrektaş,
Suntasan, Kastamonu Entegre/Yongapan, Orma, Düzsan ve Yonsan),...
Ankara Grubu (Devrektaş, Düzsan, Masstaş, Yongapan, Yontaş, Karbir ve
Setaş), ...İnegöl Grubu (Starwood, Sumaş, Setaş, Yongapan, Foça Sunta,
Anadolu ve İlkersan) ve Köseoğlu.ile Samedoğlu” firmalarının oluşturacağı
grubun toplanmalarına karar verilmiştir (Belge 26).
-7.10.1998 tarihinde yapılan toplantıya katılan Devrektaş Genel Müdürü'nün
notlarından toplantıda firmaların satış fiyatı ve koşullarının konuşulduğu,
bölgesel toplantı tarih ve katılımcılarının belirlendiği görülmekte; ayrıca bir
önceki Isparta Orma toplantısında fiyatlara ilişkin karar alındığı, bu karara
uyulup uyulmadığının tartışıldığı anlaşılmaktadır (Belge 27).
-Dernek Başkanı'nın üyelere gönderdiği 15.10.1998 tarihli toplantıya ilişkin
davetiyede şu ifadeler kullanılmıştır: "… toplantılarımızda müşterek hareket
etme yönünde karar alamama noktasına gelinmiştir...Enflasyon rakamları
ortada iken nerede ise bir yıldır aynı fiyatla mal satılmasının her gün artan
maliyetlere rağmen önümüze konulan hayali kârların hesabını sormadık.
Bizim sorunlarımızı kendimizden başka kimsenin çözemeyeceğini bildiğimiz
halde birlik ve beraberlik unsurunu hiçe saydık...lütfen geliniz olayları beraber
tartışalım, çözüm önerilerini, otokontrol sistemlerini kendimiz tespit edelim.
…toplantıya kendiniz katılınız. Şayet bu mümkün olmaz ise…sizi ve şirketinizi
tam olarak temsile yetkili, sizin adınıza karar verebilecek, sözü ve kararları sizi
bağlayacak bir temsilcinizin …toplantımıza katılmasını tekrar rica ederim. "
İlgili yazı, Dernek kayıt defterinin 93 sıra numarası ile tüm firmalara
gönderilmiştir (Belge 28).
-20.10.1998 tarihli Dernek Yönetim Kurulu faaliyet raporunda, 13.10.1998'de
İstanbul Grubu olarak yapılması planlanan toplantıya Tever, Teverpan,
Devrektaş, Orma ve Düzsan iştirak etmiştir. Yongapan temsilcisinin yerine
gönderdiği şirket çalışanının "...toplantıya dinleyici olarak katılmak üzere
görevlendirildiğini, herhangi bir konu üzerinde görüşmek ve karar almak
yetkisinin olmadığını..." beyan etmesi üzerine yapılamadığı belirtilmiştir. Aynı
nedenle Ankara Grubu’nun toplantısı da iptal edilmiş, diğer bölgesel
toplantıların yer ve zamanı da tesbit edilememiştir (Belge 29).
03-12/135-63
18
-21.10.1998 tarihinde İstanbul'da Teverpan tarafından organize edilen
toplantıya, Devrektaş, Düzsan, Foça Sunta, Kastamonu Entegre, Köseoğlu,
Masstaş, Orma, Samedoğlu, Sumaş, SFC, Suntasan, Dekor, Tever,
Vezirağaç, Yonsan, Yıldız Sunta, Yontaş ve Divapan’ın temsilcileri katılmıştır.
Özet raporda; “...otokontrol sisteminin dernekçe kurulması üzerinde duruldu.
Bölgesel bazda toplantılara devam zaruretine işaret edildi. Otokontrolün
öncelikle bölgesel bazda sağlanmasına işaret edildi...” ifadesi görülmektedir
(Belge 30).
-11.11.1998 tarihinde İstanbul'da Masstaş tarafından düzenlenen toplantıya
Düzsan, Foça Sunta, Gentaş, Köseoğlu, M.K.E. Etağ, Orma, Sumaş,
Suntasan, Tever, Teverpan, Yonsan ve Yontaş’ın temsilcileri katılmıştır. Özet
raporda; “...bölgesel toplantılara devam edilmesi gerektiğine işaretle,
önümüzdeki hafta İstanbul gurubunun toplanması...”na karar verildiği ifade
edilmiştir. Orma Murahhas Azası, “...Dernekte genel durumu da kontrol
edebilecek bir reorganizasyona gidilmesi gereğini...” vurgulamıştır (Belge 31).
-3.2.1999 tarihinde İstanbul'da SFC tarafından organize edilen toplantıya
Çamsan, Devrektaş, Foça Sunta, Kastamonu Entegre, Köseoğlu, Masstaş,
Orma, Samedoğlu, Dekor, Tever ve Teverpan’ın temsilcileri katılmıştır.
Toplantı özet raporuna göre; 10 Şubat 1999 tarihinde bölgesel bazda
değerlendirme yapılmak üzere Kastamonu Entegre, Orma, Tever, Yonsan,
Dekor ve Devrektaş yetkililerinin toplanması karara bağlanmıştır (Belge 32).
-2.3.1999 tarihli Dernek Yönetim Kurulu Faaliyet Raporuna göre 10 Şubat
1999 tarihinde Orma, Tever ve Kastamonu Entegre teşebbüslerinin
temsilcileri biraraya gelmiştir. Raporda “...Toplantıda bölgesel bazda sorunlar
dile getirilerek değerlendirilmiş bulunmaktadır...” ifadesi yer almaktadır (Belge
33).
-3.3.1999 tarihinde İstanbul’da Yonsan tarafından organize edilen toplantıya
Divapan, Düzsan, Foça Sunta, Gentaş, Kastamonu Entegre, Köseoğlu,
Karbir, Masstaş, M.K.E. Etağ, Orma, Samedoğlu, SFC, Sumaş, Dekor, Tever,
Teverpan, Vezirağaç ve Yıldız Sunta’nın temsilcileri katılmıştır. Toplantı özet
raporunda, “...bölgesel toplantıların faydası nedeni ile devamına karar
verildi...” ibaresi bulunmaktadır (Belge 34).
-Divapan Yönetim Kurulu Üyesi’nin 3.3.1999 tarihli toplantıya ilişkin
notlarından toplantıda katılımcı firmaların uygulama fiyatlarının konuşulduğu
anlaşılmaktadır. Toplantıda Orma Satış Bölüm Başkanı’na her ay düzenli liste
gönderilmesine ve bir sonraki haftada MDF toplantısı yapılmasına karar
verildiği belirtilmektedir. Belirlenen fiyatlar “...10 Mart’ta herkes, 15 Mart’ta
Yongapan A.Ş. (Kastamonu Entegre A.Ş.) listeleri deklare edecek. Öneri
1:Sunta (çıplak) 6.250.000, B/B 10.000.000, D/D 11.000.000. Öneri 2:Sunta
(çıplak) 7.000.000. B/B 11.000.000, D/D 12.000.000...” şeklindedir (Belge
35).
-Kastamonu Entegre’den elde edilen ve belge üzerindeki fiyatlardan 3.3.1999
tarihli toplantıya ait olduğu tahmin edilen notlardan toplantıda firmaların satış
03-12/135-63
19
fiyat ve vadelerinin konuşulduğu ve bölgesel toplantılar yapıldığı
anlaşılmaktadır (Belge 36).
-11.3.1999 tarihinde Orma Murahhas Aza Yardımcısı'nın Sumaş Yönetim
Kurulu Başkanı’na gönderdiği yazıda şu ifadeler kullanılmaktadır: “Evin Bey,
Kayseri Palmiye Orman Ürünleri İzmir teklifi 3.826.000.-TL+KDV nakit 10
milyar için, vadeli satış 4.500.000.-TL+KDV Vade 31.05.1999(1.83*3.66 için)
şartlı teklifleriniz verdiğimiz mücadeleyi zayıflatmaktadır. İşbirliğine ihtiyacımız
var, ilginiz ricasıyla...”. Sumaş Yönetim Kurulu Başkanı cevap yazısında, sözü
edilen fiyatların gerçek olmadığını, bunların yanlış bilgilendirilmeden
kaynaklandığını belirtmiştir (Belge 37).
-11.3.1999 tarihinde Orma Murahhas Aza Yardımcısı'nın Vezirağaç Satış
Müdürü’ne gönderdiği yazıda şu ifadeler kullanılmaktadır: “4.000.000.-TL +
kDV (Teklif edilen Yener Ticaret/Osmaniye) YL Kayseri’ye sattığınız bilgileri
piyasaları tedirgin etmektedir. Fiyat birlikteliği davetimizi yenilemek istiyoruz.
Bizler işbirliğine hazırız.”. 15.3.1999 tarihinde Vezirağaç Genel Müdürü
Kayseri’ye satışlarının olmadığını, yanıltılmış olabileceklerini belirterek, Orma
firmasının satış uygulamalarından şikayet etmiştir. Ayrıca şunları ifade
etmiştir: “Bedeli çok önceden alarak Antep yöresine yapmış olduğumuz bir
satışın son sevkiyatları esnasında Sn. Onur Bilgen ile yapmış olduğu yapmış
olduğum telefon görüşmesinden haber almış olduğum Orma-Samedoğlu-
Köseoğlu fiyat birlikteliğine hemen yapmış olduğumuz fiyat artışı ile saygı
gösterdiğimizi düşünüyorum.
Fiyat birlikteliğimiz hususunda, sektörümüzün kalitesiyle, markasıyla kendini
ispatlamış bir firmasıyla böyle bir birliktelikten daima memnuniyet
duyacağımızı ve bu mutabakata taraflar da uyduğu müddetçe harfiyen
uyacağımızı bilmenizi isterim.” (Belge 38).
-6.4.1999 tarihli Dernek Yönetim Kurulu Faaliyet Raporunda, bir önceki
toplantıda alınan karar gereği 10.3.1999 tarihinde Orma’nın İstanbul irtibat
bürosunda bölgesel toplantı yapıldığı ve toplantıya Orma, Devrektaş, Tever,
Suntasan-Dekor, Yonsan ve Foça Sunta’nın katıldığı, Kastamonu Entegre’nin
katılmadığı ifade edilmektedir (Belge 39).
-7.4.1999 tarihinde Çamsan tarafından organize edilen toplantıya Çamsan,
Devrektaş, Düzsan, Foça Sunta, Kastamonu Entegre, Orma, Samedoğlu,
Sumaş, Dekor, Tever, Vezirağaç, Yıldız MDF, Yonsan ve Starwood’un
temsilcileri katılmıştır. Toplantı özet raporunda; “...19.3.1999'da yapılan
İstanbul’da yapılan bölgesel bazdaki toplantı ile ilgili olarak durum
değerlendirmesi yapıldı... ...MDF üreticilerinin bir araya gelerek MDF üretimi
ile ilgili bir değerlendirme toplantısı yapılması hususunda mutabık kalındı(ğı),
bu toplantının Dernek koordinatörlüğünde .. gerçekleştirilmesinin
beklen[diği]…" belirtilmiştir (Belge 40).
-Yıldız MDF Yönetim Kurulu Başkanı'nın ajandasındaki notlardan da 7.4.1999
tarihinde yapılan toplantıda firmaların satış fiyat ve koşullarının görüşüldüğü
anlaşılmaktadır (Belge 41).
03-12/135-63
20
-21.4.1999 tarihinde Orma Murahhas Aza Yardımcısı'nın Vezirağaç Yönetim
Kurulu Başkanı’na gönderdiği yazıda şu ifadeler kullanılmaktadır: “MKYL’de
özellikle Kayseri bölgesinde alt listelerden satış yapıldığı, vadeler ve birim
fiyatlarda piyasalarda olumsuz referans olabilmektedir. .. Fayda ortaktır.
..Rekabet kavgasını bu kadar aşağıda tutmanın kimseye faydası yok diye
düşünüyorum. ..Uygulamalarınız kapsamında göstereceğinizi umduğumuz
hassasiyet ve ilgiye şimdiden teşekkür ediyoruz.” (Belge 42).
-28.4.1999 tarihinde İstanbul’da Divapan tarafından organize edilen toplantıya
Devrektaş, Foça Sunta, Gentaş, Kastamonu Entegre, Köseoğlu, Masstaş,
Orma, SFC, Dekor, Tever, Teverpan, Yonsan ve Yontaş’ın temsilcileri
katılmıştır. Toplantı özet raporunda; SFC temsilcisinin "...İstanbul'da
Kastamonu Ent. A.Ş.- SFC A.Ş.- Yıldız Sunta A.Ş.- Divapan A.Ş. ve Çamsan
A.Ş. katılımı ile yapılan MDF üreticilerinin toplantısı hakkında detaylı
açıklamalarda...” bulunduğu belirtilmiştir (Belge 43).
-Divapan Yönetim Kurulu Üyesi’nin notlarından 30.8.1999 tarihli toplantıda
fiyat konuşulduğu anlaşılmaktadır (Belge 44).
-Divapan Yönetim Kurulu Üyesi’nin ajandasında yer alan 2.10.1999 tarihli
Isparta toplantısına ilişkin notlarında, fiyat konusunda alınan karar aşağıdaki
gibidir: “...Çıplak 9 000 000 vade 60 gün, B/B 14 000 000 vade 60 gün,
vadeden geri dönüş aylık %7, Deklare tarihi 8.10.1999, Tatbik tarihi 15.10’dan
20.10’a kadar...” Ayrıca notlarda B/B 12.500.000 uygulamasının olumlu sonuç
verdiği belirtilmiştir (Belge 45).
-Yongapan Genel Müdür Yardımcısı’nın eski Genel Müdüre sunduğu
2.10.1999 tarihli toplantıda zam kararı alındığı ifade edilerek yeni satış fiyatları
belirtilmiştir (Belge 46).
-2000 yılı başında yapılmış bir toplantıya ait Dernek Genel Sekreteri’nin
notlarında 1999 yılı değerlendirmesi yapılmıştır. Notlarda yer alan şu ifade,
fiyat tesbitine yönelik rekabet ihlallerinin bilinçli olduğunu göstermesi
bakımından önemlidir: “...Levhaya zam yaparsanız rekabet yasası ve tüketici
dernekleri bizi batırır. Belli bir rakam[a] %2 koyarak açık vermeden devam...”.
Söz konusu notlardan ayrıca Orma Murahhas Azası’nın şu ifadeleri kullandığı
görülmektedir “...Sektör iyi durumdadır. Önümüzdeki yılın mesken problemi
inşaat sektörü canlanaca[ktır]. 2000’e girmeden önce kaybedilen %30[u]
zamla fitleyelim ve maliyetleri yakalayalım...” (Belge 47)
-2.2.2000 tarihinde İstanbul’da Düzsan tarafından organize edilen toplantıya
Devrektaş, Düzsan, Foça Sunta, Gentaş, Kastamonu Entegre, Masstaş,
Samedoğlu, Sumaş, Tever, Teverpan ve Yontaş’ın temsilcileri katılmıştır.
Toplantı özet raporundan, “...bölgesel bazda toplantılar düzenlenmesi
kararlaştırıldı[ğı]...” anlaşılmaktadır (Belge 48).
-Yukarıda yer verilen karar gereği “...İstanbul Grubu olarak 15 Şubat ya da 16
Şubat 2000 tarihinde İstanbul’da Dernek Merkezinde...” toplanılmasına karar
verilmiş ve 9.2.2000 tarihinde yazılan yazıyla Dernek tarafından tarihin
03-12/135-63
21
belirlenmesi için İstanbul Grubu üyelerinden uygun tarihi seçmeleri istenmiştir
(Belge 49).
-Dekor Şirket Müdürü'ne ait ajandanın 17.2.2000 ve 18.2.2000 tarihli
sayfalarında yer alan notlardan, 15.2.2000 veya 16.2.2000 tarihinde toplantı
yapıldığı ve firmaların satış fiyat ve koşullarının konuşulduğu anlaşılmaktadır
(Belge 50).
-1.3.2000 tarihli toplantıya ilişkin Dernek Genel Sekreteri’nin notlarında “İnegöl
ve mobilya üreticilerinin Rekabet Yasası gereği şikayet” ettikleri, Odalar
Birliğinin firma bazında savunma istediği, ayda bir toplanılması hususu
Rekabet Kurulu’na Odalar Birliği tarafından şikayet edilirse “hep bir ağızdan
cevap yazılacağı” belirtilmiştir. Notlardan toplantıya katılan firmaların
uyguladıkları fiyatların konuşulduğu anlaşılmaktadır. Fiyatlar konusunda
alınan karar; “...1.83x3.66 çıplak 10.200.000, 2 ay vade, B/B 15.740.000, D/D
17.000.000 aylık vade farkı %4..”. Ayrıca notlarda “...Tatbiki olmuş olması
lazım. 3-5 gün mal yollamayın. Bayramdan sonra bir tek bu liste
uygulanacak...” ifadesi görülmektedir. İlave olarak söz konusu notlarda Yıldız
MDF Yönetim Kurulu Başkanı’nın, “...Kendi içimizde bir sorgulama yapıp
kanaatkar olalım. Fiyatları belli bir oranda tutalım…” şeklinde görüş bildirdiği
anlaşılmaktadır. Bu hususların yanısıra Kasım ayında (1999) çıplak suntanın
11.000.000 TL’den, B/B melamin kaplamanın 17.000.000 TL’den satılmasına,
aylık vadenin %8’den %4’e düşürülmesine karar verildiği, ancak fiyatların
oturmadığı belirtilmiştir (Belge 51).
-Yine aynı toplantıya ilişkin olarak Divapan Yönetim Kurulu Üyesi’nin notları
da fiyatların konuşulduğunu ve Rekabet Kurumu’ndan savunma yazısı
istenmesi halinde hemen cevap verilmemesi kararının alındığını teyid eder
niteliktedir (Belge 52).
-22.5.2000 tarihli toplantıya katılan Divapan Yönetim Kurulu Üyesi'nin
ajandasındaki notlar da, toplantıda firmaların satış fiyat ve koşullarının
görüşülerek 10 Haziran 2000 tarihinde uygulanacak olan çıplak yonga levha
ve melaminli levha satış fiyat ve vade koşullarının belirlendiğini teyit
etmektedir (Belge 53).
-Orma İstihsal Müdürü tarafından Murahhas Aza Yardımcısı'na sunulan
23.5.2000 tarihli yazıda; 22.5.2000 tarihinde Dernek tarafından organize
edilen toplantı hakkında bilgi verilmiştir. Yazıda, toplantıda 1.83 x 3.66 x 18
mm levha için belirlenen fiyat ve vade koşulları, deklarasyon ve uygulama
tarihi ve geri dönüş oranları hususunda karar alındığı, firmaların durumdan
memnun olduğu, satışların iyi olduğunu bildirdiği belirtilmiştir (Belge 54).
-Divapan Yönetim Kurulu Üyesi’nin ajandasında yer alan 20.6.2000 tarihli
toplantıya ilişkin notlarda, fiyat konusunda alınan kararın şu şekilde olduğu
görülmektedir: “...Sonuç: B/B 16 000 000 yeni liste nakit, D/D 17 850 000 yeni
liste nakit, çıplak 10 700 000 yeni liste nakit, 26 Haziran deklare, 10 Temmuz
uygulama...” Notlarda ayrıca Orma’nın 10 Temmuz’da uygulayacağı fiyatlar
“...2 ay B/B 17.500.000, Peşin B/B 16.750.000, D/D 19.200.000...” olarak
belirtilmiştir (Belge 55).
03-12/135-63
22
-Divapan Yönetim Kurulu Üyesi'nin ajandasındaki notlardan 26.7.2000 tarihli
toplantıda firmaların peşin ve vadeli satış fiyatlarının konuşulduğu <