1 REKABET
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2003-4-186 (Ortak Girişim)
Karar Sayısı : 03-69/832-362
Karar Tarihi : 23.10.2003
A- TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Mustafa PARLAK
Üyeler : Tuncay SONGÖR, A. Ersan GÖKMEN, R. Müfit SONBAY,
Prof. Dr. Zühtü AYTAÇ, Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI, M. Sıraç ASLAN,
Süreyya ÇAKIN
B- RAPORTÖRLER: Süleyman CENGİZ, Sezin ELÇİN
C- BİLDİRİMDE BULUNAN: Arıkanlı Holding A.Ş.
Temsilcisi: Av. Sinem MUĞLA
G.M.K. Blv. No: 31/8 Maltepe/ANKARA
D- TARAFLAR: - Arıkanlı Holding A.Ş.
Eski Büyükdere Cd. GİZ 2000 Plaza No: 7
Maslak/İstanbul
- Tibbet&Britten Overseas Limited
Centennial Park, Elstree Herts, Wd6 3TL İNGİLTERE
E- DOSYA KONUSU: Arıkanlı Holding A.Ş. (Arıkanlı Holding) ile
Tibbett&Britten Overseas Limited (TBOL) arasında ortak bir anonim şirket
kurulması işlemine izin verilmesi talebi.
F- DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 2.10.2003 tarih, 4790 sayı ile giren
bildirim üzerine, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 7. maddesi ile
1997/1 sayılı Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar
Hakkında Tebliğ’in ilgili hükümleri uyarınca düzenlenen 17.10.2003 tarih,
2003-4-186/Öİ-03-SC sayılı Ortak Girişim Ön İnceleme Raporu 20.10.2003 tarih,
REK.0.08.00.00/174 sayılı Başkanlık önergesi ile 03-69 sayılı Kurul toplantısında
görüşülerek karara bağlanmıştır.
G- RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili Rapor'da,
- bildirim konusu işlemin, 1997/1 sayılı Tebliğ anlamında izne tabi bir birleşme
veya devralma olmadığı;
- diğer yandan;
a) Ortak Girişim Sözleşmesi'nin 12. maddesi (a) ve (d) bentlerinin; gizlilik niteliğini
haiz de olsalar Ortak Girişim Sözleşmesi çerçevesinde elde edilen bilgilerin
-özellikle müşterilere ilişkin bilgilerin- tarafların kurulacak ortak girişim üzerindeki
ortak kontrolü sona erdikten sonra ilgili tarafın ticari çıkarları çerçevesinde
kullanılmasına imkan verecek şekilde değiştirilmesi;
2 REKABET
b) Ortak Girişim Sözleşmesi'nin “Sınırlayıcı Taahhütler” başlıklı ekinin “Newco’nun
İşletmesinin Korunması” başlıklı 2. maddesinin tarafların Ortak Girişim üzerinde
“ortak kontrol”leri devam ettikçe geçerli olacak şekilde düzenlenmesi;
c) Ortak Girişim Sözleşmesi'nin “Sınırlayıcı Taahhütler” başlıklı ekinin “Tasfiye vs”
başlıklı 3. maddesinin tarafların Ortak Girişim üzerinde ortak kontrolleri sürdüğü
sürece geçerli olacak şekilde düzenlenmesi,
halinde bu sınırlamaların yan sınırlama olarak değerlendirilerek 4054 sayılı
Kanun’un 4. maddesi kapsamında rekabeti kısıtlayıcı anlaşma olarak kabul
edilmeleri gerektiği ve bu durumda işlem yapılmasına gerek olmayacağı,
görüşü ifade edilmiştir.
H- İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
H.1. İlgili Pazar
H.1.1. İlgili Ürün Pazarı
Küreselleşmeyle gelen yeni ekonomik yapı içinde, özellikle maliyetlerin
düşürülmesi konusu lojistik hizmetlerin eskiye nazaran daha fazla önem
kazanmasına neden olmuş ve lojistik, kargodan bağımsız bir sektör haline gelmiştir.
Lojistik hizmeti, tüketici ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla mamüllerin, servis
hizmetlerinin ve bilgi akışının başlangıç noktasından tüketim noktasına kadar verimli
bir şekilde akışı, hareketlerin planlanması, uygulanması, taşınması, depolanması ve
kontrol edilmesi gibi tedarik zinciri sürecinin bir halkası olarak tanımlanmaktadır.
Lojistik sektöründe faaliyet gösteren firmaların üye olduğu uluslararası bir
kuruluş olan Council of Logistics Management lojistiği şöyle tanımlamaktadır:
“Müşterilerin gereksinmelerini karşılamak üzere her türlü ürün, hizmet ve bilgi
akışının, hammaddesinin başlangıç noktasından, ürünün tüketildiği son noktaya
kadar olan hareketinin, etkili verimli bir biçimde planlanması, depolanması ve kontrol
altında tutulması yöntemidir.”
Dosya mevcudu bilgiler çerçevesinde söz konusu hizmetin yakın ikamesi
bulunmaması dikkate alınarak, bildirime tabi işlemde esas alınacak ilgili ürün pazarı
"lojistik pazarı" olarak tespit edilmiştir.
H.1.2. İlgili Coğrafi Pazar
Lojistik hizmetinin herhangi bir bölgeyle sınırlı olmaksızın tüm Türkiye çapında
veriliyor olması dolayısıyla ilgili coğrafi pazar "Türkiye Cumhuriyeti sınırları" olarak
belirlenmiştir.
H.2. Yapılan Tespitler ve Hukuki Değerlendirme
H.2.1. Ortak Girişim İşleminin Değerlendirilmesi
Bildirimin konusu, Arıkanlı Holding ve TBOL arasında ortak bir anonim şirket
kurulması işlemine izin verilmesi talebinden ibarettir.
1997/1 sayılı Tebliğ’in 2/1. maddesinin (c) bendinde; “Amaçlarını
gerçekleştirmek üzere işgücü ve mal varlığına sahip olacak şekilde bağımsız bir
iktisadi varlık olarak ortaya çıkan ve taraflar arasındaki veya taraflarla ortak girişim
3 REKABET
arasındaki rekabeti sınırlayıcı amacı veya etkisi olmayan ortak girişimler (joint
venture)” teşebbüsler arası birleşme ve devralma kabul edilmekte ve bu işlemler için
Tebliğ’in 4. maddesindeki koşullara bağlı olarak Rekabet Kurulundan izin alınması
gerekmektedir.
1997/1 sayılı Tebliğ’in yukarıda aktarılan maddesi, kurulacak bir ortak
girişimin hangi şartlarda anılan Tebliğ kapsamında bir işlem olduğunu ortaya
koymaktadır. Buna göre, bir ortak girişim tesis edilmesi,
- teşebbüsün ortak kontrol altında bulunması,
- ortak girişimin bağımsız bir iktisadi varlık olarak ortaya çıkması,
- ortak girişimin, taraflar arasındaki veya taraflarla ortak girişim arasındaki rekabeti
sınırlayıcı amacı veya etkisinin olmaması,
durumunda bir birleşme ve devralma işlemi olarak kabul edilmektedir.
Teşebbüsün Ortak Kontrol Altında Bulunması
Ortak kontrol, iki veya daha çok sayıda teşebbüs ya da gerçek kişinin başka
bir teşebbüsün stratejik ticari davranışlarına engel olacak şekilde belirleyici bir etki
uygulama olanağına sahip olması durumunu ifade etmektedir. Başka bir deyişle,
ortak kontrole konu olan teşebbüsün stratejik kararlar alabilmesi ortak kontrolü
elinde bulunduran tarafların belli bir karar üzerinde hemfikir olmalarına bağlıdır.
Bildirim konusu işlem sonucunda ortaya çıkacak yeni teşebbüsün ortaklık
yapısı aşağıda yer almaktadır.
ORTAK ADI ORTAKLIK PAYI (%)
TBOL 50
Arıkanlı Holding 49.998
Bige ARIKAN 0.0007
Defne ARIKAN 0.0007
Eda ARIKAN 0.0007
Tabloda yer alan hisse oranları dikkate alındığında kurucu ortakların her
ikisinin de eşit hisse oranlarına sahip oldukları görülmektedir. Şirket genel kurulu,
şirket hisseli sermayesinin %75’ini temsil eden hissedarların katılımı ile toplanacak
ve salt çoğunluk ile karar alacaktır. Ancak Ortak Girişim Sözleşmesi'nin
5.4. maddesinde sayılan, şirketin karar alma ve hisse yapısında değişiklik yaratacak;
kar paylaşımına ve şirketin bilanço ve kar zarar cetvellerinin onaylanmasına ilişkin
kararlar, Türk Ticaret Kanununda daha büyük bir yeter çoğunluk şartı bulunmadıkça,
şirket sermayesinin %90’ını teşkil eden çoğunluk ile Genel Kurul tarafından karara
bağlanacaktır.
Diğer yandan ortak girişimin yönetim kurulu, ikisi TBOL, diğer ikisi ise Arıkanlı
Holding tarafından atanacak 4 kişiden oluşacaktır. TBOL tarafından atanacak ilk
yönetim kurulu üyelerinin John HARVEY ve David MUSGRAVE; Arıkanlı Holding
tarafından atanacak ilk yönetim kurulu üyelerinin ise Ümit ARIKAN ile daha sonra
belirlenecek bir kişi olması kararlaştırılmıştır.
Bu bilgiler çerçevesinde ortak kontrolün bulunduğu anlaşılmıştır.
4 REKABET
Ortak Girişimin Bağımsız Bir İktisadi Varlık Olması
Söz konusu şartın gerçekleşebilmesi için, ortak girişimin aynı pazarda faaliyet
gösteren diğer firmaların normal şartlar altında yerine getirdikleri işlevleri yerine
getirebilmesi ve bu amaca yönelik olarak bir yönetime; personel de dahil mali, taşınır
ve taşınmaz malvarlıklarını da içeren yeterli kaynaklara sahip olması gereklidir.
Kurulan ortak girişimin, Arıkan Holding bünyesinde yer alan Yurtiçi Lojistik ve Kargo
Hizmetleri Ltd. Şti. (Yurtiçi Lojistik)’nin kira sözleşmesini, müşteri sözleşmelerini,
kayıtlarını ve çalışanlarını, Ortak Girişim Sözleşmesi'nin 3 sayılı ekinde yer alan
“Varlıkların Devri Sözleşmesi” çerçevesinde devralması nedeniyle, ortak girişime
yeterli personel ve maddi varlık sağlanmaktadır.
Taraflar Arasındaki veya Taraflarla Ortak Girişim Arasındaki
Rekabeti Sınırlayıcı Amacı veya Etkisinin Olmaması
Tarafların ortak girişimin faaliyet gösterdiği ilgili ürün pazarında aktif
olmamaları, ana teşebbüslerden sadece birinin ilgili ürün pazarındaki faaliyetlerine
devam etmesi ya da ana teşebbüslerin ortak girişimin faaliyet göstereceği ilgili ürün
pazarındaki tüm faaliyetlerini ortak girişime devretmeleri hallerinde bağımsız
teşebbüsler arasında rekabetçi davranışların koordinasyonu riski bulunmamaktadır.
İnceleme konusu işlem dikkate alındığında, taraflardan TBOL Türkiye pazarında
faaliyeti bulunmayan yabancı menşeli bir teşebbüstür, işlemin diğer tarafı olan
Arıkanlı Holding ise ilgili ürün pazarında faaliyet gösteren bağlı ortaklığı niteliğindeki
Yurtiçi Lojistik'in malvarlığı ve sözleşmelerini yeni kurula
