Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2003-2-13 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 03-83/1003-405
Karar Tarihi : 25.12.2003
Dosya Konusu : Kablo TV şebekesi üzerinden internete erişim hizmeti veren ve
gelir ortağı olan firmaların uygulamalarının 4054 sayılı
Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u ihlal ettiği iddiası.
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Mustafa PARLAK
Üyeler : Tuncay SONGÖR, A. Ersan GÖKMEN, R. Müfit SONBAY, Rıfkı
ÜNAL, Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI, M.Sıraç ASLAN, Süreyya
ÇAKIN
B. RAPORTÖRLER: İlmutluhan SELÇUK, Fatma GÖZLÜKAYA, Adnan AYGÜN
C. ŞİKAYET
EDENLER : Remzi AKYÜZ
Tekin Sok. No:4/5 Sincan/Ankara
Turhan CERAN
Sağlık 1 Sok. No: 9/14 Sıhhıye/Ankara
Gökmen ŞAHİN
T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı Dış Ticaret
Kontrolörleri Kurulu İnönü Bulvarı K:5 Emek/Ankara
Fatih SAĞLIK
Başak Sok. No: 37/2 Yeşilyurt/İstanbul
D. HAKKINDA
ÖNARAŞTIRMA
YAPILANLAR : Aktif Kablo Televizyon Teknik Hizmetler Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Ayazmadere Cad. Tellioğlu Plaza N: 6 K:3
80700 Beşiktaş/İstanbul
İnteraktif Telekomünikasyon Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Ceyhun Atıf Kansu Cad. No:200 K:2 D:6
06520 Balgat/Ankara
Kablonet İletişim Sistemleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Ayazmadere Cad. Akşit Plaza No:12 K:4
80700 Beşiktaş/İstanbul
Topaz Telekomünikasyon Yayıncılık Reklamcılık Sanayi ve
Ticaret A.Ş.
Yıldız Cad. Polat Tower No:34 80690 Beşiktaş/İstanbul
(03-83/1003-405)
2
E. İDDİALARIN ÖZETİ
Kurum kayıtlarına 6.2.2003 tarih, 582 sayı ile intikal eden Remzi Akyüz imzalı
başvuruda özetle; Kablo TV şebekesi üzerinden internete erişim hizmeti veren
firmalar tarafından, internet hizmeti alınması için bireysel veya kurumsal
kullanıcıların temin etmek zorunda oldukları ve uç cihazları olarak adlandırılan
“router” (yönlendirici) ve “modem” cihazlarında belirli markaların satın alınmasının
zorunlu tutulduğu, hizmetin alınması için gerekli olan bu cihazların benzerlerinin
Kablo TV firmaları dışındaki firmalar tarafından da (daha düşük bedellerle)
satıldığı, fakat bu cihazların diğer firmalardan alınması halinde Kablo TV şebekesi
üzerinden internete erişim hizmetinin verilmediği iddia edilmiştir.
Kurum kayıtlarına 21.2.2003 tarih, 740 sayı ile intikal eden aynı şahsın imzasını
taşıyan başvuruda da, İzmir Alsancak bölgesinden sorumlu Topaz
Telekomünikasyon Yayıncılık Reklamcılık Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin, uç
cihazlarının sadece kendilerinden temin edilebileceğini, uç cihazlarının Kablo TV
gelir ortağı sözleşmesi olan firmalar dışındaki firmalardan temini halinde hizmet
verilemeyeceğini belirttiği ifade edilmiştir.
3.3.2003 tarih ve 870 sayı ile Kurum kayıtlarına giren ve Turhan Ceran imzalı
başvuruda ise, İnteraktif Telekomünikasyon Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından
kendilerine Kablo TV şebekesi üzerinden internet erişim hizmeti sağlandığı, erişim
için gerekli “router” cihazının firma tarafından yüksek bedelle satılmak istendiği,
aynı cihazın piyasadan teminine firmanın izin vermediği ileri sürülmüştür.
Benzer şekilde Kurum kayıtlarına 23.8.2002 tarih, 3745 sayı ile giren Gökmen
Şahin'in başvurusunda, Kablo TV gelir ortağı firmaların yüksek servis ücreti
uygulamalarının yanı sıra kullanıcıları kendilerinden kablo modem temin etmek
zorunda bıraktıkları, aksi takdirde bu firmalar tarafından servis verilmeyeceğinin
ifade edildiği, oysa kullanıcıların daha ucuza başka firmalardan modem temin
etmelerinin mümkün olduğu belirtilmiştir.
Öte yandan, Kurum kayıtlarına 28.7.2003 tarih, 3554 sayı ile intikal eden Fatih
Sağlık imzalı şikayet dilekçesinde özetle, Türk Telekom A.Ş. (TTAŞ)’nin 7 firmaya
çeşitli Kablo TV hizmetlerinin verilmesi amacıyla bölgesel tekeller tahsis etmiş
olduğu ve her bölgede Kablo TV firmaları tarafından farklı modem fiyatlarının
uygulandığı, fakat kullanıcıların bölgesel tekellerin varlığı dolayısıyla bu modem
kampanyalarından yararlanamadığı ifade edilmiştir. Şikayetçi, tüketicilerin bahsi
geçen bu farklı uygulamalardan yararlanamamasına TTAŞ’a ödenen ücretlerden
ayrı olarak, hizmet alınan Kablo TV şirketine de “Kablo Modem ve Destek Hizmeti”
adı altında bir bedel ödeme zorunluluğunun yol açtığını ve en az 1 yıllık bakım
onarım garantisi olması gereken bir cihaz için her ay yaklaşık 27 milyon TL ücretin
destek hizmet bedeli adı altında kullanıcılardan alınmasının haksız olduğunu
belirtmiştir. Anılan başvurunun, dosya konusunu oluşturan diğer başvurular ile
benzer nitelikte iddialar içermesi dolayısıyla, yürüyen dosya kapsamında
değerlendirilmesine 14.8.2003 tarih, 03-56/654-M sayı ile karar verilmiştir.
(03-83/1003-405)
3
F. DOSYA EVRELERİ
Yukarıda yer verilen başvurular üzerine düzenlenen 18.3.2003 tarih, 2003-2-
13/BN-03-AA sayılı Bilgi Notu, 1.5.2003 tarih, 03-28 sayılı Kurul toplantısında
görüşülerek 03-28/345-M sayı ile önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir.
Söz konusu karar uyarınca düzenlenen 6.6.2003 tarih, 2003-2-13/ÖA-03-İS sayılı
Önaraştırma Raporu, 10.6.2003 tarih, REK.0.06.00.00/65 sayılı Başkanlık önergesi
ile görüşmeye açılmış ve 12.6.2003 tarih, 03-42/469-M sayı ile Telekomünikasyon
Kurulunun görüşünün alınmasına karar verilmiştir.
Anılan Kurul kararı uyarınca Önaraştırma Raporu 19.6.2003 tarih, 1521 sayı ile
Telekomünikasyon Kurumuna gönderilmiştir. Telekomünikasyon Kurumundan
konuya ilişkin cevap 4.8.2003 tarih ve 3721 sayı ile Kurumumuza intikal etmiştir.
21.8.2003 tarihli ve 03-58 sayılı Kurul toplantısında konu ele alınmış, 03-58/675-M
sayı ile
- Kablo TV altyapısı kurulması ve işletilmesi faaliyeti gösteren 6 firmadan Kablotek
Kablo Şebekeleri Tesis İşletme Mühendislik İnşaat ve Ticaret A.Ş. (Kablotek) ile
Ultra Kablolu TV ve Telekomünikasyon Sanayi ve Ticaret AŞ. (Ultra Kablo)
hakkında soruşturma açılmasına gerek olmadığına,
- Aktif Kablo TV Teknik Hizmetler Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Aktif Kablo), İnteraktif
Telekomünikasyon Sanayi ve Ticaret A.Ş. (İnteraktif), Kablonet İletişim Sistemleri
Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Kablonet) ile Topaz Telekomünikasyon Yayıncılık
Reklamcılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Topaz) hakkında 4054 sayılı Kanun’un 41.
maddesi uyarınca soruşturma açılması yönünde oylara karşılık, tarafların
öncelikle Kanun’un 9. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca uyarılmaları yönünde
kullanılan oylar sonucunda, Kanun'un 51. maddesinde öngörülen karar yeter
sayısının oluşmadığı anlaşılarak anılan maddenin ikinci fıkrasında öngörülen
yöntem izlenmek üzere dosya konusunun Kurul gündeminde incelemede
kalmasına,
- gelir ortağı firmalar ile aboneler arasında yapılan Destek Hizmet Sözleşmeleri'nin
rekabet hukuku açısından bir hizmet ile birlikte alımı zorunlu tutulan bağımsız
başka bir hizmet kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmadığı kanaati ile
konunun 4054 sayılı Kanun kapsamında ele alınması gereken bir durum
oluşturmadığına
karar verilmiştir.
Bu defa Kanun’un 51. maddesi uyarınca 28.8.2003 tarihli toplantıda yapılan ikinci
oylama sonucunda 03-59/710-331 sayı ile
- ortada bir zorunluluk bulunmamasına karşın kullanıcıların modem cihazlarını
kendilerinden temin etmeleri şartını ileri süren Aktif Kablo, İnteraktif, Kablonet ve
Topaz firmalarına söz konusu uygulamaların 4054 sayılı Kanun’a aykırılık teşkil
edebileceği gerekçesi ile 4054 sayılı Kanun’un 9. maddesinin üçüncü fıkrası
(03-83/1003-405)
4
uyarınca bu yöndeki uygulamalarına son vermeleri yönünde yazılı görüş
bildirilmesine;
- a) ihlale ne şekilde son verileceğine dair görüş doğrultusunda işlem yapılmaya
başlandığının ilgili operatörlerce 30 gün içinde Rekabet Kurumuna bildirilmesine;
b) aksi takdirde 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca haklarında
soruşturma açılacağının bildirilmesine
karar verilmiştir.
Anılan karar uyarınca, 24.9.2003 tarihinde sırasıyla 2665, 2666, 2667, 2668 sayı ile
Kablonet, Topaz, İnteraktif ve Aktif Kablo firmalarına yazılı görüş gönderilmiştir.
Sözü edilen yazıya Topaz 3.10.2003 tarih, 4826 sayılı; Kablonet 13.10.2003 tarih,
4992 sayılı (ayrıca sözü edilen cevap yazısının daha net biçimde açıklanması
amacıyla 19.11.2003 tarih, 5753 sayı ile ikinci cevap yazısı gönderilmiştir); İnteraktif
20.10.2003 tarih, 5093 sayılı yazı ile cevap vermişlerdir.
Diğer taraftan, Rekabet Kurulunun yukarıda geçen kararına konu dördüncü teşebbüs
olan Aktif Kablo tarafından, süresi içinde herhangi bir yazılı cevap gönderilmemiştir.
Konuyla ilgili olarak Türk Telekomünikasyon A.Ş. (TTAŞ)’den 2.12.2003 tarih, 3253
sayılı yazı ile bilgi talep edilmiş olup, TTAŞ’nin 17.12.2003 tarih, 6167 sayı ile Kurum
kayıtlarına giren cevap yazısı ile Aktif Kablo ve TTAŞ arasındaki Gelir Ortaklığı
Sözleşmesi’nin 29.9.2003 tarihi itibarıyla feshedildiği, buna bağlı olarak Şirket'in
Kablo TV üzerinden internete erişim hizmeti alanındaki faaliyetlerinin sona erdiği
bildirilmiştir.
Konu, bu gelişmeleri Kurul gündemine intikal ettiren 22.12.2003 tarih,
REK.0.06.00.00/155 sayılı Başkanlık önergesi ve ekleri ile 25.12.2003 tarihli ve 03-
83 sayılı Kurul toplantısında görüşülmüş ve karara bağlanmıştır.
G . RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ
İlgili Raportörler tarafından 6.6.2003 tarihli ve 2003-2-13/ÖA-03-İS sayılı
Önaraştırma Raporu'nda;
- kablo modemlerin operatör firmaca arzının ardında bulunan etkinlik
gerekçelerinin gerçekleşmesine hizmet edecek, ancak tüketici tercihleri üzerinde
bu amaçla orantılı, daha az bir kısıtlama getirecek iş modellerinin varlığı
nedeniyle, operatörler hakkında, ortada bir zorunluluk bulunmamasına karşın
kullanıcıların modem cihazlarını kendilerinden temin etmeleri şartını ileri
sürmeleri ve bu durumun operatörler tarafından sağlanan cihazlara rakip
cihazların satışı önünde engel teşkil ettiği gerekçesi ile daha kapsamlı bir
değerlendirme yapılmak üzere Kablotek ve Ultra Kablo haricindeki operatörler
hakkında soruşturma açılması gerektiği,
- ancak, soruşturmanın usul ekonomisi bakımından kamu kaynakları üzerinde ağır
bir yük getirdiği göz önünde bulundurulduğunda, tarafların soruşturma açılması
kararı alınmadan önce Kanun’un 9. maddesinin üçüncü fıkrası hükmü uyarınca
gönderilebilecek Kurul Görüşü’ne uymayı taahhüt etmeleri durumunda, taraflar
hakkında ayrıca soruşturma açılmasına gerek olmadığı,
(03-83/1003-405)
5
8.12.2003 tarihli Bilgi Notu'nda ise;
- hakkında önaraştırma yapılan t
