Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2008-2-56 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 08-35/467-167
Karar Tarihi : 27.5.2008

A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof.Dr. Nurettin KALDIRIMCI 10
Üyeler : Tuncay SONGÖR, M.Sıraç ASLAN, Süreyya ÇAKIN,
Mehmet Akif ERSİN, Dr. Mustafa ATEŞ,
İsmail Hakkı KARAKELLE

B. RAPORTÖRLER : Hakan Suat ÖLMEZ, Ekrem SOLMAZ

C. BAŞVURUDA :- Gizlilik talebi bulunmaktadır
BULUNANLAR

D. HAKKINDA İLK :- Ersel Isıtma Enerji Sistemleri ve Ekipmanları Ev ve Büro 20
İNCELEME Gereçleri San. ve Tic. Ltd. Şti.
YAPILANLAR Organize Sanayi Bölgesi 20. Cad. No:66 Melikgazi
Kayseri
- Canertaş Doğalgaz İnşaat San ve Tic. Ltd. Şti
Beşevler Mah. Bilginler Cad. Beyazıt sok. No:26 Nilüfer
Bursa

E. DOSYA KONUSU: Bursa ilinde Fujiyama markalı doğalgaz sobalarının
servis açılışının yapılmaması sebebiyle pasif satışın engellendiği iddiası.
F. İDDİALARIN ÖZETİ: Şikayet dilekçesinde özetle; 30
- Fujiyama marka doğalgaz sobasının üreticisi olan Ersel Isıtma Enerji
Sistemleri ve Ekipmanları Ev ve Büro Gereçleri Sanayi ve Ticaret Ltd.
Şti.’nin (Ersel Isıtma), Bursa ili yetkili servislerine bir yazı göndererek,
Bursa bölge bayileri konumundaki Canertaş Doğalgaz İnşaat San ve Tic.
Ltd. Şti (Canertaş) tarafından “İlk Açılış Risk Alma Formu” doldurulmayan
cihazların yetkili servis tarafından açılışının yapılmasının yasaklandığı,
açılışı yapılanların ise garanti kapsamında olmayacağı ve bu açılışlar için
servislere herhangi bir ödeme yapılmayacağı konularında uyarıda
bulunulduğu,
- Bu nedenle Canertaş ile alışveriş yapmayan tüm firmaların Fujiyama 40
markalı cihazların satışını yapmakta zorluklarla karşılaştıkları
ifade edilmiştir.
G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 20.2.2008 tarih ve 1127 sayı ile giren
başvuru üzerine hazırlanan 21.3.2008 tarih ve 2008-2-56/İİ-08-HSÖ sayılı İlk
İnceleme Raporu, 24.3.2008 tarih, REK.0.06.00.00-110/91 sayılı Başkanlık
Önergesi ile Rekabet Kurulu’nun 2.4.2008 tarih ve 08-27/303-M sayılı
toplantısında görüşülmüş ve şikayet konusu iddiaların daha detaylı
araştırılabilmesi ve soruşturma açılmasına gerek olup olmadığını belirlemek
08-35/467-167

2
amacıyla, Ersel Isıtma ve Canertaş hakkında önaraştırma yapılmasına karar
verilmiştir. Bunun üzerine yapılan inceleme sonucunda hazırlanan 15.5.2008 50
tarih ve 2008-2-56/ÖA-08-HSÖ sayılı Önaraştırma Raporu, 21.5.2008 tarih ve
REK. 0.06.00.00-110/158 sayılı Başkanlık önergesi ile 08-35 sayılı Kurul
toplantısında görüşülerek karara bağlanmıştır.
H. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; Bursa ilinde Fujiyama markalı
doğalgaz sobalarının servis açılışının yapılmaması sebebiyle pasif satışın
engellendiği iddiasının değerlendirilmesi amacıyla açılan önaraştırma
kapsamında elde edilen bilgiler doğrultusunda, Ersel Isıtma ve Canertaş’ın
Bursa iline Fujiyama marka doğalgaz sobalarının başka şehirlerden yapılacak
pasif satışlarının engellenmesi anlamına gelebilecek uygulamalardan
kaçınmalarına yönelik yazı yazılması gerektiği sonuç ve kanaatine ulaşıldığı 60
ifade edilmektedir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. İlgili Pazar
I.1.1. İlgili Ürün Pazarı
Başvuru dilekçesinde, il dışından tedarik edilen doğalgaz sobalarının Bursa
ilinde satışının üretici firmanın eylemleri ile engellendiği iddia edilmektedir. Soba,
ısınma amaçlı olarak kullanılan, yüzeysel ısınma yoluyla ısı yayan kapalı bir
cihazdır. Kullanılan yakıt türüne göre sobalar katı, sıvı ve gaz yakıtlı sobalar
olarak sınıflandırılabilir. Gaz yakıtlı sobaların likit petrol gazı ve doğalgaz ile
kullanılan iki çeşidi mevcuttur. 70
Bir yerleşim yerinde doğalgaz hattının mevcut olması durumunda doğalgaz
sobasının kullanım özellikleri ve avantajları dikkate alındığında, tüketiciler
açısından doğalgaz sobası diğer soba türlerine göre tercih edilebilir niteliktedir.
Bu bilgiler ışığında ilgili ürün pazarı, “doğalgaz sobası” olarak belirlenmiştir.
I.1.2. İlgili Coğrafi Pazar
Şikayete konu olan eylemin gerçekleştiği doğalgaz sobası pazarında şirketlerin
ürünlerinin satış ve dağıtımının ülke çapında yapılması ve ilgili ürün pazarındaki
rekabet koşulları açısından farklılık gösteren bölgeler bulunmamasından dolayı
ilgili coğrafi pazar “Türkiye Cumhuriyeti sınırları” olarak belirlenmiştir. Her ne
kadar şikayet edilen hususlar Bursa ilinde gerçekleşse de, aynı cihazların 80
satışının Türkiye çapında yapılabilmesi ve şikayet edilen hususların o bölgelerde
de aynı etkileri doğurabileceği gerçeğinden hareketle ilgili coğrafi pazar bu
şekilde tespit edilmiştir.
I.2. Yerinde İncelemelerde Yapılan Tespitler ve Elde Edilen Bulgular
Şikayet konusuna ilişkin olarak raportörlerce Bursa ve Kayseri illerinde doğalgaz
sobası üretimi, satışı ve taahhüt hizmetini yerine getiren firmalarda yerinde
incelemeler ve firma yetkilileriyle görüşmeler yapılmıştır. Önaraştırma
safhasında teşebbüslerde yapılan incelemelerde elde edilen bilgilere ve tutanak
ifadelerine aşağıda yer verilmiştir:
I.2.1. Şikayetçi 90
Şikayetçi firma yetkilileri ile yapılan görüşmede özetle;
- Firmanın Fujiyama marka doğalgaz sobalarını İstanbul’daki Fujiyama
08-35/467-167

3
yetkili bayilerinden tedarik ettiği,
- Firmanın değişik marka kombi ve doğalgaz sobalarının satışını
gerçekleştirdiği, sadece Fujiyama doğalgaz sobalarının yetkili servislerce
açılışında sorun yaşandığı,
- Ersel Isıtma tarafından Bursa’daki Fujiyama yetkili servislerine faks
çekilmeden önce doğalgaz sobalarının açılışında herhangi bir sorun
yaşanmadığı, fakat faks sonrasında yetkili servislerin doğalgaz
sobalarının açılışını gerçekleştirmediği ve garanti belgelerini 100
imzalamadığı,
- Ersel Isıtma’nın uygulamasının sadece Bursa’da geçerli olduğu,
- Firmanın mevcut durumda, doğalgaz sobalarının açılışını Canertaş’tan
mal temin eden firmalar aracılığıyla gerçekleştirdiği,
- Canertaş aracılığıyla doğalgaz sobası alan müşterilerden herhangi bir
açılış ücreti alınmadığı halde, Canertaş dışındaki kanallardan temin
edilen doğalgaz sobalarının açılışı için Canertaş tarafından satıcılardan
30 (otuz) YTL talep edildiği,
- Firma tarafından yetkili servislere açılış için Ersel Isıtma’dan alacakları
açılış ücretinin firma tarafından ödenmesi teklifi yetkili servislerce servis 110
faaliyetlerinin iptal edilebileceği ihtimali nedeniyle reddedildiği
ifade edilmiştir.
I.2.2. Mert Soğutma
Mert Soğutma yetkilileri ile yapılan görüşmede özetle;
- Firmalarının Fujiyama yetkili servisi olarak faaliyet gösterdikleri, ayrıca
kombi ve doğalgaz sobası üreticisi Fellini, Sunfire, Auer, Çetintaş,
Hoşseven, Berussa ve Fountain markalarının da yetkili servisi oldukları,
- Fujiyama dışındaki markaların cihazlarının açılışında ve açılış ücretlerinin
ödenmesinde herhangi bir problem yaşanmadığı,
- Canertaş tarafından gönderilen açılış formunun olmaması durumunda 120
yetkili servislerce yapılan açılışların ücretinin Ersel Isıtma tarafından
yetkili servislere ödenmediği,
- Yetkili servislere Ersel Isıtma tarafından açılış ücreti olarak 9 (dokuz)
YTL+KDV ödendiği
ifade edilmiştir.
I.2.3. Canertaş
Canertaş yetkilileri ile yapılan görüşmede özetle;
- Doğalgaz sobalarının kullanımı aşamasında doğalgazın meskenlere
sızma ihtimali bulunması nedeniyle doğalgaz sobalarının montajının
kombilerin montajına göre daha riskli olduğu, 130
- Bayilerin montaj konusunda gerekli bilgiye sahip oldukları, fakat spot
satıcıların montaj konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıkları ve bu
nedenle spot satıcıların güvenlik önlemlerine dikkat etmediği,
- Canertaş’ın nihai tüketiciye satılan doğalgaz sobalarının montaj riskinin
08-35/467-167

4
üstlenilmesi açısından kontrolün yapıldığının belirtilmesi ve yetkili
servislerin ürünlerin açılışını yapmalarının sağlanması amacıyla Ersel
Isıtma tarafından yetkili servislere faks çekildiği,
- Açılış formunun mevcut olması durumunda yetkili servislerin ve
dağıtıcının hatalı montajdan sorumlu olanlara ulaşabildiği, açılış formunun
olmadığı durumlarda sorumluya ulaşmanın imkansız olması sebebiyle 140
hatalı montajın maddi sorumluluğunun (yetkili servise yapılan ödeme)
Canertaş tarafından üstlenildiği, dolayısıyla, spot satıcılar tarafından
yapılan hatalı montajların riskinin Canertaş tarafından üstlenildiği,
- Spot satıcılara bayilik ve montaj sorumluluğunu üstlenme teklifi yapıldığı,
fakat spot satıcıların bu teklifi kabul etmediği,
- Yetkili servisler tarafından açılışın yapılması öncesinde montaj riskinin
üstlenilmesi ve montajın uygun yapılmasının sağlanması amacıyla spot
satıcıların montajdan sonra Canertaş tarafından kontrol edilerek
açılışlarının yapılması ve bu kontroller için 30 (otuz) YTL ödeme
yapılması konusunda öneride bulunulduğu fakat bu önerinin kabul 150
edilmediği,
- Ücretin 30 (otuz) YTL olarak belirlenmesinin sebebinin hizmet verilecek
doğalgaz sobası sayısını az olmasından kaynaklandığı, ayrıca 30 (otuz)
YTL gibi bir ücretin kesin bir ücret olmayıp, spot satıcılardan bu ücrete
yönelik herhangi bir pazarlık veya daha farklı bir öneri gelmediği,
- Şimdiye dek bu sebeple açılışı yapılmayan doğalgaz sobası olmadığı
gibi, 30 (otuz) YTL olarak belirtilen ücretin de uygulamaya konulmadığı,
- Ayrıca, Ersel Isıtma tarafından gönderilen faks ile yetkili servislerin açılışı
yapacakları ürün sayısında servisler arasında eşit dağılımın sağlanması
ve bu yolla tüketicilere yeterli hizmetin sunulmasının amaçlandığı, bunu 160
gerçekleştirmek için de Can