Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2008-1-29 (Devralma)
Karar Sayısı : 08-32/397-134
Karar Tarihi : 8.5.2008

A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : M. Sıraç ASLAN, Süreyya ÇAKIN, Mehmet Akif ERSİN, 10
Dr. Mustafa ATEŞ, İsmail Hakkı KARAKELLE

B. RAPORTÖRLER: Cengiz SOYSAL, Mert KARAMUSTAFAOĞLU,
Fatma ATAÇ, Harun GÜNDÜZ.

C. BİLDİRİMDE
BULUNAN : Aydem Güneybatı Anadolu Enerji Sanayi ve Tic. A.Ş.
Temsilcileri Aydın ÖZTUNALI ve Av. Zeynep ÜNALAN
Turan Güneş Bulvarı No:63 Kat:1 06550 Yıldız/Ankara
20
D. TARAFLAR : - Aydem Güneybatı Anadolu Enerji Sanayi ve Tic. A.Ş.
Atatürk Bulvarı 75. Yıl Esnaf Sarayı K.2 20100 Denizli
- Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.
İnönü Bulvarı No:27 Bahçelievler/Ankara

E. DOSYA KONUSU: Aydın-Denizli-Muğla illerinin oluşturduğu elektrik dağıtım
bölgesindeki elektrik dağıtım varlıklarının Aydem Güneybatı Anadolu Enerji
Sanayi ve Ticaret A. Ş. tarafından 30 yıl süreyle işletilmek üzere devralınması
işlemine izin verilmesi talebi.
30
F. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 20.3.2008 tarih ve 1765 sayı ile giren ve
eksiklikleri 28.4.2008 tarih ve 2533 sayı ile tamamlanan bildirim üzerine 4054 sayılı
Rekabetin Korunması Hakkında Kanun ve 1998/4 sayılı Özelleştirme Yoluyla
Devralmaların Hukuki Geçerlilik Kazanabilmeleri İçin Rekabet Kurumuna Yapılacak Ön
Bildirimlerde Ve İzin Başvurularında Takip Edilecek Usul Ve Esaslar Hakkında Tebliğ
ile 1997/1 sayılı Rekabet Kurulu'ndan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar
Hakkında Tebliğ'in ilgili hükümleri uyarınca yapılan inceleme sonucunda düzenlenen
1.5.2008 tarih, 2008-1-29/Öİ-08-CS sayılı Devralma Ön İnceleme Raporu, 1.5.2008
tarih, REK.0.05.00.00-120/61 sayılı Başkanlık önergesi ile 08-32 sayılı Kurul
toplantısında görüşülerek karara bağlanmıştır. 40

G. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili raporda;
 Aydın-Denizli-Muğla illerinin oluşturduğu elektrik dağıtım bölgesindeki
TEDAŞ’a ait elektrik dağıtım varlıklarının Aydem Güneybatı Anadolu Enerji
Sanayi ve Ticaret A. Ş. tarafından 30 yıl süreyle işletilmek üzere
devralınması işleminin 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun ve
1998/4 sayılı Tebliğ kapsamında izne tabi olduğu,
 Aydem Güneybatı Anadolu Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından Rekabet
Kurumuna sunulan ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu Geçici 9.
08-32/397-134
2
maddesinde yer alan geçiş dönemi sonuna kadar dağıtım faaliyetinin elektrik 50
piyasasındaki diğer faaliyetlerden hukuki olarak ayrıştırılmasını içeren
28.4.2008 tarih ve 306 sayılı Taahhütname çerçevesinde; bildirim konusu
işlemin 4054 sayılı Kanun’un 7. maddesi anlamında hakim durum yaratan
veya mevcut hakim durumu güçlendiren ve böylece ilgili pazarlarda
rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuran bir işlem olmadığı,
dolayısıyla bildirim konusu işleme izin verilmesi gerektiği,
 Taahhütlerin süresi içinde yerine getirilmemesi halinde verilen iznin geçersiz
sayılması gerektiği
ifade edilmektedir.
60
H. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
H.1. Taraflar
H.1.1. Aydem Güneybatı Anadolu Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Aydem)
Aydem, mülkiyeti Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.’ye ait Aydın-Denizli-Muğla illerini
kapsayan elektrik dağıtım bölgesindeki (Bölge) elektrik dağıtım hizmetlerini yürütmek
üzere 9.10.1991 tarih ve 91/2325 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (BKK) ile
görevlendirilmiş ve bu amaç için kurulmuştur. Aydemin halihazırda elektrik dağıtım ve
ticareti faaliyeti ve dolayısıyla söz konusu faaliyetlere ilişkin cirosu bulunmamaktadır.
Aydemin hissedarlık yapısı aşağıda yer almaktadır:
Tablo 1: Aydem Hissedarlık Yapısı 70
Hisse Sahibi Hisse Payı (%)
Ceyhan SALDANLI 33,0
Elsan Elektrik Gereçleri San. ve Tic. A. Ş. 22,4
Tümaş Mermer San. ve Tic. A. Ş. 22,4
Ali YAĞLI 9,0
Mehmet Akif GÜL 10,0
Emin ERDOĞAN 3,2
Toplam 100,0
Yukarıdaki hissedarlık yapısında yer alan Elsan Elektrik Gereçleri San. ve Tic. A.Ş. ve
Tümaş Mermer San. ve Tic. A.Ş. şirketlerinin hissedarlık yapılarına ise aşağıda yer
verilmektedir.
Tablo 2: Elsan Hissedarlık Yapısı
Hisse Sahibi Hisse Payı (%)
Ceyhan SALDANLI 46,024
Ali YAĞLI 46,024
Mustafa BALTALI 0,098
Mehmet Akif GÜL 7,491
Mustafa GÜL 0,001
Mehmet YAĞLI 0,002
Tümaş Mermer Sanayi ve Ticaret A.Ş. 0,360
Toplam 100,000
Tablo 3: Tümaş Hissedarlık Yapısı
Hisse Sahibi Hisse Payı (%)
Ceyhan SALDANLI 92,093
Emin ERDOĞAN 4,943
Mustafa BALTALI 0,165
Özgen AYTAN 0,017
Elsan Elektrik Gereçleri San. ve Tic. A.Ş. 2,783
Toplam 100,000
08-32/397-134
3
Aydemin ortaklarının elektrik üretimi faaliyeti gösteren Bereket Enerji Üretim A.Ş.
(Bereket Enerji) ile Bereket Jeotermal Enerji Üretim A.Ş. (Bereket Jeotermal)’de
hisseleri bulunmaktadır. Toplam kurulu gücü 483,91 MW olan Bereket Enerjinin
hissedarlık yapısı aşağıda yer almaktadır.
Tablo 4: Bereket Enerji Hissedarlık Yapısı 80
Hisse Sahibi Hisse Payı (%)
Ceyhan SALDANLI 0,250
Ali YAĞLI 0,250
Elsan Elektrik Gereçleri San. ve Tic. A. Ş. 49,685
Tümaş Mermer San. ve Tic. A. Ş. 49,685
Diğerleri 0,129
Bunun yanı sıra Aydemin gerçek kişi ortaklarının, lisansı tamamlanmış ama faal
olmayan ve lisansı tamamlanmamış toplam 953,50 MW kurulu gücünde elektrik üretim
yatırımları bulunmaktadır.

H.1.2. Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ)

Tamamı kamu mülkiyetinde bir iktisadi devlet teşekkülü olan TEDAŞ, elektrik dağıtımı,
perakende satışı ve perakende satış hizmeti faaliyetlerinde bulunmaktadır. TEDAŞ’ın
2007 yılı Türkiye cirosu 15.025.948.290 YTL ve Bölge cirosu (…………..) YTL’dir.
Ayrıca 2006 yılında Türkiye genelinde 107,3 GWh olarak gerçekleşen enerji satışının 90
(….) GWh’i Bölge’de yapılmış olup bu miktar, Türkiye pazarının % (…) ’sini teşkil
etmektedir.

H.2. İlgili Pazar
H.2.1. İlgili Ürün Pazarı

Özelleştirme işlemine konu dağıtım bölgelerinde faaliyet göstermekte olan dağıtım
şirketleri, elektriğin dağıtımı ve perakende satışı ile perakende satış hizmeti faaliyetleri
ile iştigal etmektedir.
100
 Dağıtım: Elektrik enerjisinin gerilim seviyesi 36 kV ve altındaki hatlar üzerinden
naklini,
 Perakende satış: Elektriğin tüketicilere satışını,
 Perakende satış hizmeti: Perakende satış lisansına sahip şirketlerce, elektrik
enerjisi ve/veya kapasite satımı dışında tüketicilere sağlanan diğer hizmetleri
ifade etmektedir.

Söz konusu faaliyetlerden dağıtım faaliyeti, alçak gerilimli elektrik taşıyan kablolardan
oluşan yeni bir dağıtım şebekesinin kurulmasına ilişkin zorluklar ve yüksek yatırım
maliyetleri sebebiyle doğal tekel niteliği taşımakta olup; her bir bölgedeki dağıtım şirketi 110
tarafından münhasıran yerine getirilmektedir. Bu bakımdan elektrik pazarının dağıtım
seviyesinin pazarın diğer seviyelerinden farklı bir ürün pazarı olarak tanımlanması
gerekmektedir.

Perakende satış ve perakende satış hizmeti faaliyetleri ise 4628 sayılı Kanun
çerçevesinde rekabete açılan faaliyetler arasında yer almaktadır. Söz konusu
faaliyetler, dağıtım şirketlerinin yanı sıra perakende satış şirketleri tarafından da yerine
getirilebilecektir. Perakende satış hizmeti sayaçların okunarak elektrik tüketim
miktarlarının belirlenmesi ve faturaların düzenlenmesi gibi hizmetleri kapsamakta olup,
08-32/397-134
4
4628 sayılı Kanun perakende satış ve perakende satış faaliyetlerinin perakende satış 120
lisansında yer verilmesi halinde aynı lisans kapsamında yürütülmesine imkan
sağlamaktadır. Başka bir ifade ile perakende satış hizmeti, elektrik pazarının
perakende satış seviyesindeki faaliyetleri bütünleyici bir özellik taşımaktadır.

Yukarıda yer verilmekte olan bilgiler ışığında, ilgili ürün pazarları; “elektrik dağıtım
hizmeti pazarı” ve “perakende elektrik satışı ve hizmeti pazarı” olarak belirlenmiştir.

H.2.2. İlgili Coğrafi Pazar

Elektrik dağıtım varlıklarının özelleştirilmesine ilişkin esaslar 17.3.2004 tarihli Yüksek 130
Planlama Kurulu kararıyla kabul edilen Elektrik Enerjisi Reformu ve Özelleştirme
Strateji Belgesinde (Strateji Belgesi) ortaya konulmakta olup; söz konusu belge, coğrafi
yapı, işletme koşulları, enerji bilançoları, teknik/mali özellikler ve mevcut hukuki yapı
(geçmiş dönemde imzalanmış “mevcut sözleşmeler”) dikkate alınarak 21 adet elektrik
dağıtım bölgesinin oluşturulmasını öngörmektedir. Elektrik dağıtım hizmetleri açısından
her bir dağıtım bölgesi ayrı bir ilgili coğrafi pazar olarak kabul edilmesi gerektiği
düşünülmektedir. Bildirime konu işlem kapsamında belirlenen dağıtım bölgesi Aydın,
Denizli ve Muğla illerinden oluşmaktadır.

Perakende elektrik satışı ve hizmeti açısından bakıldığında, Strateji Belgesi ile getirilen 140
kural gereği, her bir dağıtım bölgesindeki serbest olmayan tüketicilere perakende
elektrik satışının münhasıran bölgedeki dağıtım şirketi tarafından yapılması
öngörülmektedir. Bu anlamda, özelleştirilmesi düşünülen bölgelerdeki serbest olmayan
tüketicilerin alternatif temin kaynağı bulunmamaktadır. Serbest olmayan tüketicilerin
toplam Türkiye tüketiminin oldukça büyük bir bölümünü oluşturduğu ve özellikle Piyasa
Mali Uzlaştırma Merkezi (PMUM) ile birlikte serbest tüketicilerin de ikili anlaşma yerine
dağıtım firmalarından tarife kapsamında ürün almayı tercih ettikleri dikkate alındığında,
bir dağıtım bölgesindeki perakende satış ve hizmetinin başka bir bölgedeki perakende
satış ve hizmetinden kesin olarak ayrıldığı görülmektedir. Bu bakımdan perakende
elektrik satışı ve hizmetleri açısından her bir dağıtım bölgesi ayrı bir ilgili coğrafi pazar 150
oluşturmaktadır. Bu açıklamalar çerçevesinde, bildirim açısından da perakende
satışlara ilişkin coğrafi pazar da “Aydın, Denizli ve Muğla il sınırları” olarak
belirlenmiştir1.

Hemen belirtmek gerekir ki, elektrik piyasalarının önemli bir bölümünü oluşturan üretim
ve satışa ilişkin faaliyetler de sektörün dikey entegrasyonuna ilişkin değerlendirmelerde
önem kazanmaktadır. Bununla birlikte, devredilenin bu alanda faaliyeti olmaması
nedeniyle söz konusu faaliyetlerin ilgili ürün pazarı tanımına katılmasına gerek
görülmemiş, bununla birlikte söz konusu faaliyetlerin etkilenen pazarlar olarak
değerlendirme bölümünde dikkate alınması yeterli görülmüştür. 160

H.3. Yapılan İşlem

Aydın-Denizli-Muğla illerinin oluşturduğu elektrik dağıtım bölgesindeki elektrik dağıtım
varlıklarının Aydem tarafından 30 yıl süreyle işletilmek üzere devralınması işleminin

1 Burada belirtmek gerekir ki, serbest olmayan müşterilere yapılan satışlar yanında serbest müşterilere satışlara
ilişkin de dağıtım firmalarının satış hakları bulunacaktır. Bununla birlikte, mevcut durumda dağıtım firmalarının
serbest müşterilere satış yapmadığı, PMUM uygulamalarının ardından serbest müşterilerin de ağırlıklı olarak
TEDAŞ’dan mal temin ettiği dikkate alındığında, bu dosya kapsamında serbest müşterilere yapılan satışlara ilişkin
ayrı bir pazar tanımı yapılmasına gerek görülmemiştir. Bununla birlikte gerek serbest müşterilere yapılan satışlar
gerekse üretime ilişkin pazar yapısı, etkilenen pazarlar olarak değerlendirme bölümünde dikkate alınacaktır.
08-32/397-134
5
esas itibarıyla 1991 yılında BKK ile yapılan görevlendirmeye dayanmaktadır. Nitekim
bildirimde bulunan taraf olan Aydem’in, söz konusu devir işleminin 4054 sayılı Kanun
kapsamında izne tabi olmadığı yönündeki iddialarının da temelinde, işlemin
başlangıcını ve dolayısıyla BKK ile kazanılan hakkın, 4054 sayılı Kanunun yürürlük
tarihinden önce gerçekleştiği hususu yer almaktadır. Bu nedenle, konuya ilişkin 170
yapılacak hukuki değerlendirmelere geçmeden önce 9.10.1991 tarih ve 91/2325 sayılı
BKK ile başlayan ve günümüze kadar devam eden sürece ilişkin kronolojiye aşağıda
yer verilmiştir:

 9.10.1991 tarih ve 91/2325 sayılı BKK ile Aydem; 3096 sayılı Kanun
hükümlerine göre, mülkiyeti TEDAŞ’a ait olan Bölge’de elektrik dağıtım
hizmetlerini yürütmekle görevlendirilmiştir.
 Sözleşme müzakereleri devam ederken 13.6.1996 tarih ve 96/8811 sayılı BKK
ile söz konusu görevlendirme işlemi geri alınmıştır.
 Görevlendirme işlemini geri alan söz konusu BKK, Danıştay 10. Dairesinin 180
1997/194 E. ve 1998/1182 K. sayılı kararıyla iptal edilmiştir.
 Yargı kararının gereğini yerine getirmek üzere 22.9.2000 tarihinde Enerji ve
Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) ile Aydem arasında, özel hukuk hükümlerine
tabi ve görevlendirmenin usul ve esaslarını kapsayan bir Uygulama Sözleşmesi
imzalanmıştır.
 TEDAŞ ile Aydem arasında, 29.3.2001 tarihinde, Uygulama Sözleşmesinin eki
olarak ve halen yürürlükte olan; bölgedeki tesislerin işletme haklarının devrine
ilişkin usul ve esasları içeren bir İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi (Devir
Sözleşmesi) ve enerji satış esaslarını içeren bir Enerji Satış Anlaşması
imzalanmıştır. 190
 Uygulama Sözleşmesi ve Devir Sözleşmesi hükümlerine göre bir Devir Kurulu
kurulmuş ve sözleşmelerde tarif edilen çalışmaları tamamlayarak 30.10.2001
tarihini Fiili Devir Tarihi olarak tespit ederek taraflara tebliğ etmiştir. Ancak tespit
edilen tarihte devir gerçekleşmemiştir.
 3.3.2001 tarihinde 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu yürürlüğe girmiştir. Söz
konusu Kanunda, Aydem’in tarafı olduğu sözleşmeler “Mevcut Sözleşme” olarak
tanımlanmış ve bu sözleşmelerin yeni piyasa yapısına uygun tadiline ilişkin
hükümler getirilmiştir.
 EPDK, Aydem’e yönelik olarak 19.6.2003 tarihli yazısıyla Uygulama
Sözleşmesinin tadilini istemiş ve hangi hususların tadil edileceğini bildirmiştir. 200
 14.8.2003 tarihinde ETKB Aydem’e bir yazı yazarak; EPDK, TEDAŞ, TETAŞ ve
Aydem’in de temsil edildiği bir Tadil Komisyonu kurulduğunu bildirmiştir.
 17.3.2004 tarihinde Yüksek Planlama Kurulu kararıyla kabul edilen Strateji
Belgesi ile Türkiye genelinde mevcut sözleşmelerin varlığı ile mevcut hukuki
süreç dikkate alınarak 21 dağıtım bölgesi oluşturulmuştur. Bu bölgeler arasında
herhangi bir birleşme veya bölünmeye konu edilmeksizin Aydın-Denizli-Muğla
Bölgesi de yer almıştır.
 Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), 19.3.2004’te, ETKB’den, TEDAŞ ve bağlı
ortaklıklarının kapsam ve programa alınmasına ilişkin görüş sormuştur.
 2.4.2004 tarih ve 2004/22 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK) kararıyla 210
TEDAŞ, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümlerine
göre, özelleştirme kapsam ve programına alınarak hisselerinin tamamı ÖİB’ye
devredilmiştir.
 1.3.2005 tarihinde Menderes Elektrik Dağıtım A.Ş. (Menderes) kurulmuş, ana
sözleşmesi ÖİB tarafından onaylanmış ve 9.3.2005 tarihli Ticaret Sicil
Gazetesinde yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
08-32/397-134
6
 Bu süre içinde Tadil Komisyonu çalışmalarını tamamlamış fakat Bölge’nin
özelleştirme kapsam ve programında olmasının da etkisiyle imza aşamasına
gelinmesine rağmen süreç tamamlanamamıştır.
 16.5.2006’da ETKB Aydem’e bir yazı yazarak Tadil Komisyonundaki temsilcileri 220
toplantıya çağırmış, böylece Bölge’nin özelleştirme kapsam ve programına
alınmasıyla fiilen dondurulan tadil süreci yeniden başlamıştır.
 ETKB, 22.1.2007’de Tadil Sözleşmesi taslağını görüş almak üzere EPDK’ya
göndermiştir.
 18.4.2007 tarih ve 1167/19 sayılı Kurul kararıyla oluşturulan EPDK görüşü
30.4.2007’de Bakanlığa gönderilmiştir.
 Aydem ile ETKB arasında süren ve TEDAŞ, TETAŞ ve EPDK’nın katıldığı tadil
süreci tamamlanarak 8.7.2007 tarihinde Tadil Sözleşmesi imzalanmıştır.
 ETKB, 10.7.2007 tarihinde, 1 Nolu Tadil Sözleşmesini, TEDAŞ, TETAŞ ve
EPDK ve Aydem’e göndermiştir. 230
 7.8.2007’de Tetaş ile Aydem arasında Elektrik Enerjisi Satış Anlaşması
imzalanmıştır.
 5.9.2007’de Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) ile 1, 2, 3, 4, 5 ve 6 Nolu Portföy
Şirketleri adına Elektrik Enerjisi Satış Anlaşmaları imzalanmıştır.
 ETKB, muhtelif yazılarıyla ÖİB’den TEDAŞ’a Devir Sözleşmesi için talimat
verilmesini ve bölgenin özelleştirme kapsam ve programında çıkarılmasını talep
etmiştir.
 18.1.2008 tarih ve 2008/08 sayılı ÖYK toplantısında, “1- … Menderes Elektrik
Dağıtım A.Ş.’nin (Aydın-Denizli-Muğla illerini kapsayan elektrik dağıtım
bölgesinin) özelleştirme kapsam ve programından çıkartılarak eski statüsüne 240
iadesine, 2- TEDAŞ ile Aydem A.Ş. arasında imzalanmış olan İşletme Hakkı
Devir Sözleşmesi’nin tadil edilmesi ve dağıtım bölgesinin fiili devrinin
gerçekleşmesi ile ilgili iş ve işlemler hususunda TEDAŞ’a yetki verilmesine,
Aydem A.Ş. ile mevcut İşletme Hakkı Devri Sözleşmesinin tadil edilmesi ve söz
konusu şirkete fiili devrin gerçekleşmesinden sonra Menderes Elektrik Dağıtım
A.Ş. ile TEDAŞ arasında 24.07.2006 tarihinde imzalanmış olan işletme hakı
devir sözleşmesinin karşılıklı olarak feshedilmesine” karar verilmiştir.
 13.3.2008 tarihinde TEDAŞ ile Aydem arasında imzalanan Devir Sözleşmesi
tadil edilmiştir.
 Aydem, 20.3.2008 tarihinde EPDK’ya lisans başvurusunda bulunmuştur. 250

H.4. Hukuki Altyapı

Başvuru konusu işlemin hukuki boyutu açısından önem taşıyan 3096 sayılı Türkiye
Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile
Görevlendirilmesi Hakkında Kanun, İşletme Hakkı Devri ve Kazanılmış Hak
kavramlarına ilişkin genel açıklamalara aşağıda yer verilmiştir.

H.4.1. Genel Olarak 3096 Sayılı Kanun Uygulaması
260
Başvuru konusu dosya kapsamında Aydem, 3096 sayılı Kanun uyarınca ETKB ile
imzaladığı “Uygulama sözleşmesi” ile Aydın-Denizli-Muğla illerinde elektrik dağıtımı ve
ticareti ile görevlendirilmiştir. Bu çerçevede elektrik sektöründeki görevli şirket ve
işletme hakkı devri uygulamaları açısından önemli olan 3096 sayılı Kanun’la ilgili
bilgilere aşağıda yer verilmiştir:

08-32/397-134
7
Elektrik sektöründe özel sektörün faaliyette bulunmasını sağlamak ve böylelikle
sektörün ihtiyacı olan yüksek sermaye gerektiren yatırımları özel sektörün de
katılımıyla gerçekleştirmek amacıyla 1984 yılında 3096 sayılı Kanun yürürlüğe
girmiştir. Söz konusu Kanunla birlikte bir kamu tüzel kişiliği olan Türkiye Elektrik 270
Kurumu (TEK) dışındaki özel hukuk hükümlerine tabi yerli ve yabancı tüzel kişilerin
elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı ve ticareti ile görevlendirilmesi düzenlenmektedir. 3096
sayılı Kanun uyarınca iki tip uygulama söz konusudur; görevli şirket ve üretim şirketi
uygulaması.

Görevli şirket uygulaması uyarınca Devlet Planlama Teşkilatı (DPT)’nın olumlu
görüşünü almak kaydıyla ETKB’nın teklifi, Bakanlar Kurulu’nun kararı ile önceden
belirlenmiş görev bölgelerinde elektrik üretim, iletim ve dağıtım tesisleri kurulması ve
işletilmesi ile ticaretinin yaptırılmasına karar verilebilmektedir. Söz konusu Kanun’un 5.
maddesi uyarınca belirlenen görev bölgelerinde kamu kurum ve kuruluşlarınca 280
yapılmış veya yapılacak üretim, iletim ve dağıtım tesislerinin işletme haklarının
Bakanlar Kurulu kararıyla görevli şirketlere verilmesine karar verilebilmektedir.

3096 sayılı Kanun uyarınca yapılabilecek bir diğer uygulama ise üretim şirketi
uygulamasıdır. Söz konusu Kanun’un 4. maddesi uyarınca sadece elektrik üretmek
amacıyla kurulacak sermaye şirketlerine DPT’nin olumlu görüşünü almak şartıyla
ETKB tarafından üretim tesisi kurma ve tesisi işletme müsaadesi verilebilmektedir. Bu
tesiste üretilecek elektrik enerjisi, ETKB tarafından tespit olunacak tarifeye göre
bölgelerinde TEK’e veya o bölgede faaliyet gösteren görevli şirkete satılacaktır.
290
H.4.2. 3096 Sayılı Kanun Uyarınca İşletme Hakkı Devri Yöntemi

Başvuru konusu dosya kapsamında Aydem; Aydın, Denizli ve Muğla illerinden oluşan
görev bölgesinde 3096 sayılı Kanun uyarınca elektrik dağıtımı ve ticareti ile
görevlendirilmiş ve ayrıca söz konusu teşebbüse anılan bölgede yer alan kamuya ait
mevcut elektrik dağıtım tesislerinin işletme hakkı da devredilmiştir.

Dosyadaki bilgilere göre işletme hakkı devri yöntemi; bir tesisin mülkiyet hakkı
devreden tarafta saklı kalmak kaydıyla belirli bir süre ve bir bedel karşılığında
sözleşmeyle belirlenen usul ve esaslar dâhilinde, kar ve zararı işletme hakkını 300
devralan tarafa ait olmak üzere bir gerçek veya tüzel kişi tarafından işletilmesidir. Söz
konusu yönteme ilişkin ayrıntılı bir başka tanım 4046 sayılı Özelleştirme Kanunu’nda
yer almaktadır. Anılan Kanun’un 18/A-c maddesinde işletme hakkı devri; “kuruluşların
bir bütün olarak veya aktiflerindeki mal ve hizmet üretim birikimlerinin -mülkiyet hakkı
saklı kalmak kaydıyla- bedel karşılığında belli süre ve şartlarla işletilmesi hakkının
verilmesi” şeklinde tanımlanmıştır.

Söz konusu yöntemin elektrik sektöründe uygulanmasına 3096 sayılı Kanun ile
başlanmıştır. 3096 sayılı Kanun’un 3. maddesi ile elektrik sektöründe özel hukuk tüzel
kişilerinin elektrik üretim, iletim, dağıtım ve ticareti faaliyetlerini gösterebilmeleri 310