Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2009-3-231 (Muafiyet)
Karar Sayısı : 10-27/394-147
Karar Tarihi : 31.3.2010
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI 10
Üyeler : Mehmet Akif ERSİN, İsmail Hakkı KARAKELLE, Doç. Dr.
Cevdet İlhan GÜNAY, Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR
B. RAPORTÖRLER: Pelin ERDOĞAN, Neyzar MENTEŞOĞLU
C. BİLDİRİMDE
BULUNAN : Re’sen
D. TARAF :- Bakara İlaç ve Tıbbi Malzeme Pazarlama Dış Ticaret A.Ş.
Altunizade Mah. Fahrettin Kerim Gökay Cad. Suat Bey İş 20
Merkezi No:39 Kat:2 Üsküdar/İstanbul
E. DOSYA KONUSU: Bakara İlaç ve Tıbbi Malzeme Pazarlama Dış Ticaret
A.Ş.’nin eczanelerle yaptığı distribütörlük anlaşmaları uyarınca, GNC
ürünlerinin yeniden satış fiyatını tespit edip etmediği.
F. DOSYA EVRELERİ: Kurumumuza yapılan Bakara İlaç ve Tıbbi Malzeme
Pazarlama Dış Ticaret A.Ş. (Bakara A.Ş.)’nin 4054 sayılı Rekabetin Korunması
Hakkında Kanun’un 6. maddesinin (b) bendini ihlal ettiği iddialarını içeren bir başvuru
incelenirken, başvuru konusundan bağımsız olarak, Bakara A.Ş.’nin eczanelerle 30
yaptığı distribütörlük sözleşmelerinde yeniden satış fiyatının belirlenmesine ilişkin bir
madde olduğu tespiti yapılmıştır. Bu tespite yer verilen 2008-3-79/İİ-08-P.E sayılı İlk
İnceleme Raporu Rekabet Kurulunun 20.5.2008 tarihli toplantısında görüşülmüş ve
söz konusu toplantıda, Bakara A.Ş.’nin distribütörlük sözleşmelerinde yer alan
yeniden satış fiyatının belirlenmesine ilişkin madde ve bu maddenin uygulanmasına
yönelik olarak re’sen muafiyet değerlendirmesi yapılmasına, muafiyet
değerlendirmesi sırasında 4054 sayılı Kanun’un 14. ve 15. maddelerinin
uygulanmasına 08-34/448-M sayı ile karar vermiştir
Bunun üzerine, 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesi ile 2002/2 sayılı “Dikey Anlaşmalara 40
İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği”nin ilgili hükümleri uyarınca yapılan inceleme sonucu
düzenlenen 25.3.2010 tarih ve 2009-3-231/MM-10-PE sayılı Menfi Tespit/Muafiyet
Ön İnceleme Raporu, 26.3.2010 tarih ve REK.0.07.00.00-130/126 sayılı Başkanlık
Önergesi ile 10-27 sayılı Kurul toplantısında görüşülerek karara bağlanmıştır.
G. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili Rapor'da; Bakara İlaç ve Tıbbi Malzemeler
Paz. Dış Tic. A.Ş. ile bazı eczaneler arasında imzalanan GNC Doğal Beslenme
Ürünleri Yetkili Satıcılık Sözleşmesinin;
- 2002/2 sayılı Tebliğ kapsamında olduğu,
10-27/394-147
2
- Eski halinde yer alan yeniden satış fiyatının tespitine ilişkin hükmün piyasada 50
uygulanmamış olması ve yeni halinde sözleşmeden çıkarılması nedeniyle
teşebbüs hakkında herhangi bir işlem yapılmasına gerek olmadığı
sonuç ve kanaatine ulaşıldığı ifade edilmiştir.
H. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
İnceleme sürecinde sektör ile ilgili bilgi toplanabilmesi amacıyla BesDesDer
Beslenme Destek Ürünleri Üreticileri ve İthalatçıları Derneği (BesDesDer) ve derneğe
üye onaltı teşebbüsten 5.8.2009 tarihli yazılar ile sektöre ilişkin bilgi talep edilmiş ve
bilgi talebine istinaden son olarak gelen yanıt 18.12.2009 tarih ve 9022 sayı ile 60
Kurum kayıtlarına girmiştir. Söz konusu teşebbüslerden Vitamed İlaç San. Tic. Ltd.
Şti. yetkilileri ile raportörlerce defaten telefon görüşmesi yapılmasına ve bu
görüşmelerde kendilerinin bilgi talep yazımıza cevap vereceklerini belirtmelerine
rağmen, talep edilen bilgilerin elde edilmesi mümkün olmamıştır.
H.1. Taraf
H.1.1. Bakara İlaç ve Tıbbi Malzeme Pazarlama Dış Ticaret A.Ş. (Bakara A.Ş.)
Gıda niteliğindeki doğal vitaminler ve bitkisel ürünler üreten, pazarlayan ve dağıtan 70
ABD kökenli bir firma olan GNC'nin (General Nutrition Center) Türkiye distribütörü ve
ithalatçısı olan Bakara A.Ş., 1996 yılında kurulmuştur. GNC ürünleri, beslenme
eksiklerini tamamlamaya yönelik olarak, oral yolla alınan ve diyete ek olarak bir veya
daha fazla besin maddesinin alınmasını sağlayan; hap, tablet, kapsül, sıvı veya toz
şeklinde olabilen besin destek ürünlerini içermektedir.
Bakara A.Ş.’nin merkezi İstanbul’da olup, Ankara’da ofisi ve Türkiye’nin çeşitli
illerinde toplam 38 adet GNC mağazası bulunmaktadır. Teşebbüs ithal ettiği GNC
ürünlerinin satışını kendine ait GNC mağazaları ve yetkili satıcı satış sözleşmesi
imzaladığı eczaneler aracılığıyla gerçekleştirmektedir. Teşebbüsün ortaklık yapısına 80
Tablo 1’de yer verilmiştir.
Tablo 1: Bakara A.Ş.’nin Hissedarlık Yapısı
Hissedar Hisse Adedi Hisse Oranı(%)
Eren Kale 7470 74,7
Ahmet Yılmaz 2500 25
Sibel Kale 10 0,1
Can Kale 10 0,1
Bülent Çelik 10 0,1
Toplam 10000 100
Bakara A.Ş.’nin yönetim kurulu üyeleri; Eren Kale (Başkan), Sibel Kale ve Bülent
Çelik’ten oluşmaktadır.
Bakara A.Ş. ile aynı ekonomik bütünlük içinde yer alan bir diğer şirket ise Karadeniz
Doğal Beslenme Ürünleri Paz. ve Tic. Ltd. Şti. (Karadeniz Pazarlama)’dır. Bu şirket
üç GNC mağazasını kontrol etmektedir. 90
Teşebbüsün 2007 ve 2008 yıllarına ilişkin net satışları sırasıyla ……………… TL ve
………………. TL olarak gerçekleşmiştir.
10-27/394-147
3
H.2. İlgili Pazar
H.2.1. Sektöre İlişkin Bilgiler
Besin destek ürünleri diyete ek olarak bir veya daha fazla besin maddesinin
alınmasını sağlayan, hatta zaman zaman sağlık sorunlarının giderilmesi amacıyla 100
kullanılabilen ürünlerdir. Hap, tablet, kapsül, sıvı ve toz şeklinde olabilir. Besin destek
ürünleri vitaminler, mineraller, aminoasitler, bitkisel özütler, probiyotikler ve enzimler
gibi besin maddelerini içerebilmektedir. Sektörde yerli üreticiler de faaliyet
göstermekte, ancak pazarın büyük kısmı ithal ürünlerden oluşmaktadır.
Sektörde faaliyet gösteren teşebbüsler tarafından BesDesDer kurulmuştur.
BesDesDer tarafından Kuruma gönderilen yazıda sektörün toplam büyüklüğüne ve
pazar paylarına ilişkin kesin veri bulunmamakla beraber tahmini büyüklüğünün 2006,
2007 ve 2008 yıllarında sırasıyla 100.000.000 $, 130.000.000 $ ve 150.000.000 $1
olduğu belirtilmiştir. Bu bakımdan, besin destek ürünleri sektörünün hızlı büyüyen bir 110
sektör olduğunu söylemek mümkündür.
Sektörde yer alan BesDesDer üyesi teşebbüsler Bakara A.Ş., Abdi İbrahim İlaç San.
ve Tic. A.Ş. (Abdi İbrahim), Amway Türkiye Ltd. Şti., Curena İlaç Bitkisel Gıda
Takviyeleri San. ve Dış Tic. Ltd. Şti., Herbalife International Ür. Tic. Ltd. Şti.
(Herbalife), New Nordic Vit. Sağl. Ür. San. Tic. A.Ş., Nutrifarma Sağlık Ürün ve
Hizmetleri A.Ş., Sifar İlaçları San. ve Tic. A.Ş., Solgar Vit. ve Sağl. Ür. San. Tic. Ltd.
Şti. (Solgar), Taymed Sağlık Ürünleri Tic. Ltd. Şti., Teknofarma İlaç San. ve Tic. Ltd.
Şti., Farmatek İç ve Dış Tic. Ltd. Şti., Vitamed İlaç San. Tic. Ltd. Şti. ve Aksu Vital
Doğal Ürünler Gıda San. Tic. A.Ş.’dir. Sektörde faaliyet gösteren en büyük pazar 120
payına sahip ilk dört firmanın pazar paylarına Tablo 2’de yer verilmiştir.
Tablo 2: Besin Destek Ürünleri Pazarındaki İlk Dört Teşebbüsün Pazar Payları
Pazar Payı (%)
Firma Adı 2006 2007 2008
Bakara A.Ş.
Solgar
Herbalife
Abdi İbrahim
Kaynak: Teşebbüslerden elde edilen bilgiler
Sektörün en büyük üç oyuncusu Bakara A.Ş., Solgar ve Herbalife’dır. Ancak bu
yapının devamlı ve kalıcı olduğunu söylemek mümkün değildir. Pazar gelişen ve
büyüyen bir yapıya sahip olduğundan pazardaki teşebbüslerin pazar payları ve pazar
lideri de değişkendir.
130
Üretici firmalar genellikle ürünlerini anlaşmaları oldukları eczaneler aracılığıyla satışa
sunmaktadır. Sektörde farklı bir iş modeli ile çalışan tek teşebbüs Bakara A.Ş.’dir.
Bakara A.Ş., Türkiye’nin çeşitli illerinde yer alan bir kısmı kendine bir kısmı ise
Karadeniz Pazarlama’ya ait 38 adet GNC mağazasında yalnızca kendi ürünlerinin
satışını yapmaktadır. Bakara A.Ş.’nin kendi mağazalarının yanında ayrıca Türkiye
genelinde
