Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2011-3-32 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 11-25/485-149
Karar Tarihi : 21.4.2011
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI 10
Üyeler : Doç. Dr. Mustafa ATEŞ, İsmail Hakkı KARAKELLE, Murat
ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR
B. RAPORTÖRLER: Nazlı VAROL, Fethullah GÜLER
C. ŞİKAYET
EDENLER :- Ahmet ÇINAR
Ulukapı Mah. Uludağ Cd. No:45/B, Çınar Market
Seydişehir/Konya
20
- Durmuş Ali TÜRKER
Alaylar 2 Mah. Milli Egemenlik Cd. 804 Sk. No:1/A,
Türker Market, Seydişehir/Konya
- Mevlüt AYDOĞDU
Saadetler Mah. 1701 Sk. No:1 Aydoğdu Market,
Seydişehir/Konya
D. HAKKINDA ÖNARAŞTIRMA YAPILANLAR:
- Üçpınar Ekmek Fırını 30
Selçuk Cd. No: 37, Seydişehir/Konya
- Kral Ekmek Fırını
Alaylar 2 Mah. 802 Sk. No: 5/A, Seydişehir/Konya
- Lüks Ekmek Fırını
Uludağ Cd. No: 15/B, Seydişehir/Konya
- Başak Ekmek Fırını
Cevher Dudayev Cd. No: 29, Seydişehir/Konya 40
- Çağlayan Ekmek Fırını
Aktaş Mah, 621 Sk. No: 1/2, Seydişehir/Konya
- Seydişehir Ekmek Fırını
Kızılcalar Mah. 348 Sk. No: 3, Seydişehir/Konya
- Doyum Ekmek Fırını
Hacı Seyit Ali Mah. No: 33, Seydişehir/Konya
11-25/485-149
2
50
- Tadım Ekmek Fırını
Seyit Harun Bulvarı, No: 16/A, Seydişehir/Konya
- Yol Ekmek Fırını
Ulukapı Mah. No: 49, Seydişehir/Konya
- Erdoğanlar Ekmek Fırını
Karakavak Mah. Seydişehir/Konya
60
E. DOSYA KONUSU: Konya ili Seydişehir ilçe merkezinde faaliyet gösteren
fırınların müşteri paylaşmak suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması
Hakkında Kanun’u ihlal ettikleri iddiası.
F. İDDİALARIN ÖZETİ: Yapılan başvuruda özetle;
– Konya ili Seydişehir ilçe merkezinde faaliyet gösteren fırınların müşteri paylaşımı
anlaşması yaptıkları,
– yapılan anlaşma nedeniyle başvuruda bulunan marketlerin Üçpınar Ekmek Fırını
(Üçpınar Ekmek) dışındaki fırınlardan ekmek alamadıkları,
– Üçpınar Ekmek’in, diğer fırın işletmecilerini anlaşmaya aykırı davranmaları 70
halinde ekmek fiyatını düşürmekle tehdit ettiği,
ifade edilerek gereğinin yapılması talep edilmiştir.
G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 2.2.2011 tarih ve 928 sayı ile giren
başvuru üzerine hazırlanan 23.2.2011 tarih ve 2011-3-32/İİ-11-342.BDŞ sayılı İlk
İnceleme Raporu, Rekabet Kurulu’nun 3.3.2011 tarih ve 11-12/216-M sayılı
toplantısında görüşülmüş ve 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun
çerçevesinde soruşturma açılmasına gerek olup olmadığının belirlenmesi amacıyla,
Kanun’un 40/1. maddesi uyarınca önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir.
80
İlgili karar uyarınca yapılan inceleme sonucunda düzenlenen 12.4.2011 tarih ve 2011-
3-32/ÖA-11-376.NV sayılı Önaraştırma Raporu 18.4.2011 tarih ve REK.0.07.00.00-
110.02.02/129 sayılı Başkanlık önergesi ile 11-25 sayılı Kurul toplantısında
görüşülerek karara bağlanmıştır.
H. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili Raporda özetle;
1- Seydişehir ilçe merkezinde faaliyet gösteren fırınların müşteri paylaşımı anlaşması
yapmalarının 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında olduğu; ancak bu
aşamada taraf fırınlara 4054 sayılı Kanun kapsamında soruşturma açılmasına gerek
bulunmadığı; 90
2- a) Bununla birlikte, teşebbüslerin müşteri paylaşımına yönelik uygulamalarının
sonlandırılması, aksi takdirde 4054 sayılı Kanun çerçevesinde haklarında işlem
yapılacağı yönünde taraf fırınlara aynı Kanun’un 9. maddesinin 3. bendi uyarınca
görüş bildirilmesi gerektiği,
b) ayrıca sürece ilişkin olarak Seydişehir Esnaf ve Sanatkarlar Odasına ve Seydişehir
Belediyesine görüş bildirilmesinin uygun olacağı
11-25/485-149
3
sonuç ve kanaatine ulaşıldığı ifade edilmiştir. 100
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. İlgili Pazar
I.1.1. İlgili Ürün Pazarı
İlgili ürün pazarının tespitinde öncelikle; satın alanların gözünde fiyatı, kullanım
amaçları, fiziksel özellikleri ve nitelikleri bakımından aynı sayılan ya da yüksek ikame
edilebilirliği olan mal ve hizmetlerden oluşan pazarın dikkate alınması gerekmektedir.
Ekmek, ülkemizdeki tüketiciler tarafından en temel gıda maddesi olarak kabul 110
edilmektedir. Bu nedenle, ekmeğe olan talebin fiyat esnekliği çok düşüktür. Diğer bir
deyişle, ekmek tüketiciler gözünde olmazsa olmaz bir ürün niteliğini haizdir. Çeşitli
ekmek türlerinin tüketici nazarında birbirini ikame edebilme derecesinin yüksek
olması, ekmeğin temel gıda maddesi olması ve diğer gıda maddeleri ile ikame
edilememesinden hareketle ilgili ürün pazarı “ekmek pazarı” olarak belirlenmiştir.
I.1.2. İlgili Coğrafi Pazar
Teşebbüslerin faaliyet gösterdikleri alanın, rekabet koşullarının yeterli derecede
homojen ve özellikle rekabet koşullarının komşu bölgelerden hissedilir derecede 120
farklı olması; ilgili coğrafi pazarın tespitinde büyük bir önem taşımakta ve belirleyici
olmaktadır.
Ekmek tüketim açısından değerlendirildiğinde, söz konusu ürünün çabuk bayatlaması
nedeniyle tüketici genel olarak çevre bakkal, market ya da fırınlardan ekmeği günlük
olarak temin etmektedir. Benzer bir şekilde ekmek, fırınlar tarafından bakkal ve
marketlere günlük ya da günde bir defadan fazla gerçekleştirilen teslimatla
sağlanmaktadır. Satış noktalarına günde en az bir kere teslimat yapma zorunluluğu
nedeniyle, fırıncılar taşıma maliyetlerini en aza indirmek için yakın mesafelere
dağıtım yapmayı tercih etmektedir. Bu nedenle ekmek, gerek raf ömrü gerekse 130
taşıma maliyetleri dikkate alındığında, öncelikle üretildiği fırının bulunduğu ilçe ve
çevresinde satılmaktadır. Ancak taşıma maliyetinin fırın için caydırıcı olmadığı ve
satış noktası ile fırın arasındaki mesafenin, ekmeğin noktaya taze ulaştırılmasını
engellemediği durumlarda, fırınlar kendi bölgeleri dışına da teslimat
yapabilmektedirler. Söz konusu mesafenin hangi aşamadan sonra kâr oranını daha
da düşürmesi nedeniyle caydırıcı olacağı fırından fırına değişmekle birlikte, ortalama
olarak il dışına teslimat yapmanın her fırın açısından ciddi bir maliyet yaratacağı
ortadadır.
Nitekim Seydişehir Zabıta Amiri Yunus Uyar ve Seydişehir ilçe merkezinde faaliyet 140
gösteren önaraştırma tarafı fırın işletmecileri ile yapılan görüşmelerden Seydişehir
ilçe merkezine, merkez dışından neredeyse hiç ekmek satışı yapılmadığı bilgisine
ulaşılmıştır. Bu bağlamda ilgili coğrafi pazar Seydişehir ilçe merkezi olarak
belirlenmiştir.
I.2. Yapılan Tespitler ve Hukuki Değerlendirme
I.2.1. Yapılan Tespitler
11-25/485-149
4
Önaraştırma sürecinde raportörlerce öncelik
