Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2011-3-174 (Muafiyet/Menfi Tespit)
Karar Sayısı : 11-54/1379-489
Karar Tarihi : 27.10.2011
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
10
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Doç. Dr. Mustafa ATEŞ, İsmail Hakkı KARAKELLE, Doç. Dr.
Cevdet İlhan GÜNAY, Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit
GÜRPINAR, Prof. Dr. Metin TOPRAK
B. RAPORTÖRLER: Osman Tan ÇATALCALI, Çağlar Deniz ATA
C. BİLDİRİMDE
BULUNAN : Boyner Büyük Mağazacılık A.Ş.
Temsilcisi: Av. Gönenç GÜRKAYNAK ve Av. Bora İKİLER 20
Çitlenbik Sokak No: 12 Yıldız Mahallesi, Beşiktaş/İstanbul
D. TARAFLAR : Boyner Büyük Mağazacılık A.Ş.
Temsilcisi: Av. Gönenç GÜRKAYNAK ve Av. Bora İKİLER
Tutka Eğitim Turizm ve Tüketim Malları Tic. A.Ş.
Urfa Yolu 1. km Emek Cad. Diyarbakır
E. DOSYA KONUSU: Boyner Büyük Mağazacılık A.Ş. ile Tutka Eğitim Turizm ve
Tüketim Malları Tic. A.Ş arasında akdedilen Konsinye Satış Sözleşmesine 30
bireysel muafiyet tanınması talebi.
F. DOSYA EVRELERİ :Kurum kayıtlarına 13.07.2011 tarih ve 5168 sayı ile giren
bildirim üzerine 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un ve 2002/2
sayılı “Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği’nin ilgili hükümleri uyarınca
yapılan inceleme sonucu düzenlenen 13.10.2011 tarih ve 2011-3-174/MM-11-
347.OTÇ sayılı Menfi Tespit/Muafiyet Ön İnceleme Raporu, 20.10.2011 tarih ve
REK.0.17.00.00-130/391 sayılı Başkanlık Önergesi ile 11-54 sayılı Kurul
toplantısında görüşülerek karara bağlanmıştır.
40
G. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili raporda özetle; Boyner Büyük Mağazacılık
A.Ş. ile Tutka Eğitim Turizm ve Tüketim Malları Tic. A.Ş. arasında akdedilen
Konsinye Satış Sözleşmesine,
- İçerdiği rekabet etmeme yükümlülüğü dolayısı ile menfi tespit belgesi
verilemeyeceği; bu yükümlülüğün süresinin belirsiz olması sebebiyle sözleşmenin
grup muafiyetinden de yararlanamadığı;
- Mevcut haliyle 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinde sayılan koşulların tamamını
karşılaması nedeniyle, inceleme konusu konsinye satış sözleşmesinin rekabet
etmeme yükümlülüğü hükmüne bireysel muafiyet tanınabileceği
50
11-54/1379-489
2
sonuç ve kanaatine ulaşıldığı ifade edilmiştir.
H. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
H.1. Taraflar
H.1.1. Boyner Büyük Mağazacılık A.Ş. (BBM)
Ana faaliyet konusu perakende mağazacılık olan BBM, faaliyetlerini İstanbul, Ankara,
Adana, Antalya, Bursa, Balıkesir, İzmir, Trabzon, Tekirdağ, Manisa, Kütahya, Mersin, 60
Diyarbakır, Denizli, Konya, Kayseri, Eskişehir, Afyon, Erzurum, Rize, K.Maraş, Hatay,
Samsun, Muğla illerinde olmak üzere Türkiye genelinde toplam 24 ilde, 59 adet
mağaza ile sürdürmektedir.
BBM mağazalarında kadın, erkek, çocuk, genç aktif spor giyimden ayakkabı ve
aksesuara, kozmetikten ev dekorasyon ürünlerine kadar farklı kategorideki pek çok
yerli ve yabancı marka ürünleri bir arada sunulmaktadır. Kadın ve erkek giyimde
Cotton Bar, Pi, Asymmetry, Limon; erkek giyimde Altimod, çocuk giyimde
Mammaramma, Altimod Basics ve ev dekorasyon ürünlerinde Boyner Evde markaları
"Boyner özel markaları"nı oluşturmakta olup BBM ayrıca Beymen Club, Beymen 70
Business, B Beymen ve Beymen Studio markalarının da sahibidir.
Şirket hisselerinin %39,9'u halka arz edilmiş olup, İstanbul Menkul Kıymetler
Borsasında işlem görmektedir. Şirket yabancı ortaklı bir şirket olup, şirket hisselerinin
%30,05'lik kısmının sahibi Fenella S.A.R.L.'dır. Fenella S.A.R.L ve hissedarları,
sınırsız sorumlu ortakları olan Citigroup Venture Capital International Investment
G.P. Limited tarafından kontrol edilmektedir. Şirket hisselerinin %21.83'ü Boyner
Holding A.Ş.’ye ait olup BBM, Boyner grubu tarafından kontrol edilmektedir.
Boyner grubu, BBM haricinde Türkiye’de aşağıda sunulan şirketler vasıtasıyla hazır 80
giyim alanında faaliyet göstermektedir:
- Beymen Mağazacılık A.Ş.
- Altınyıldız Mensucat ve Konfeksiyon Fabrikaları A.Ş.
- Benetton Giyim Sanayi ve Ticaret A.Ş.
- Ay Marka Mağazacılık A.Ş.
- Fırsat Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş.
H.1.2. Tutka Eğitim Turizm ve Tüketim Malları Tic. A.Ş. (Tutka)
Sözleşmenin diğer tarafını BBM tarafından üretimi yahut dağıtımı gerçekleştirilen 90
ürünlerin nihai tüketicilere satışını yapmak üzere görevlendirilen Tutka
oluşturmaktadır. Tutka, her nevi tüketim mamullerinin alımı, satımı, ihracı, ithali,
komisyonu, dağıtımı, ticareti ve pazarlamasını toptan ve perakende olarak yapmak
üzere kurulmuş bir şirkettir.
11-54/1379-489
3
100
H.2. İlgili Pazar
H.2.1. İlgili Ürün Pazarı
Sözleşmeye taraf olan teşebbüslerin faaliyetleri sözleşmenin kapsamı ile birlikte
değerlendirildiğinde, birbirinden farklı sektörlere ilişkin ürünlerin aynı çatı altında
perakende satışının söz konusu olduğu görülmektedir. Pek çok ürün çeşidinin ayrı
ayrı katlarda/departmanlarda sergilendiği bu tür perakende formatları bölümlü
mağazalar (department stores) olarak adlandırılmaktadır.
110
Bildirime konu olan sözleşme, bayiye verilecek olan ürünlerin mağazada perakende
olarak satışına yönelik hükümleri düzenlemektedir. Söz konusu ürünler ise kozmetik,
kadın giyim ve aksesuar, erkek giyim ve aksesuar, ayakkabı, spor malzemeleri, ev
tekstili ve küçük ev aletleri gibi geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır. Bu ürünler tüketici
nezdinde gerek nitelikleri gerekse kullanım amaçları ve fiyatları bakımından ayrı
pazarlarda yer almaları sonucunu doğuracak farklılıklar arz etmektedir.
Bununla birlikte sözleşmeye taraf olan teşebbüsler aslen bu ürünlerin tamamının her
bir ürün grubu için ayrı departmanlara ayrılan tek bir mağazada tüketicilere
perakende olarak satışı ile iştigal etmektedirler. Ayrıca sözleşme, ürünlerin 120
tamamının mağazada konsinye olarak satılmak üzere firmaya teslimine ve firma
tarafından müşterilere perakende satılmasına ilişkindir. Dolayısıyla, ilgili ürün pazarı
tanımında bu unsur özellikle dikkate alınmalıdır. Menfi Tespit/Muafiyet başvurusu,
sözleşmenin amacına uygun olarak, her bir ürün grubu bazında değil, bu ürünlerin
toplu olarak perakende satışı bazında değerlendirilmiştir. Bu bağlamda, BBM’nin
faaliyetinin ve incelenmekte olan sözleşmenin konusunun bölümlü mağazacılık
olması nedeniyle ilgili ürün pazarı “bölümlü mağazacılık pazarı” olarak tespit
edilmiştir.
H.2.2. İlgili Coğrafi Pazar 130
İlgili ürünlerin tüm Türkiye'de dağıtımının yapıldığı ve ülke genelinde rekabet
koşullarında bölgeler arasında belirgin farklılıklar olmadığı göz önüne alınarak ilgili
coğrafi pazar, “Türkiye" olarak belirlenmiştir.
H.3. Yapılan Tespitler ve Hukuki Değerlendirme
H.3.1. Sözleşmenin Konusu ve Niteliği
Başvuruya konu Konsinye Satış Sözleşmesinde (Sözleşme) Konsinye Alanın (Tutka) 140
mülkiyeti altında bulunan ve Sözleşme'ye konu ürünleri satışa arz etmek üzere
"hizmet markası" altında işleteceği Mega Center Alışveriş Merkezindeki işyerinin
işletilmesine, BBM'ye ait ürünlerin mağazada satılmak üzere Konsinye Alana
konsinye olarak teslimine ve Konsinye Alan tarafından Mağazada müşterilere
perakende satılmasına ilişkin tarafların hak ve yükümlülüklerini düzenlemektedir.
05.02.2003 tarihinde imzalanan sözleşme, daha önce 25.03.2004 tarih ve 04-22/235-
5 sayılı Kurul kararına konu olmuş ve söz konusu sözleşmeye ilgili karar ile 4054
sayılı Kanun’un 10. maddesi uyarınca beş yıl süreyle bireysel muafiyet tanınmıştır.
11-54/1379-489
4
150
Dosya konusu başvuru ise, tanınmış olan bireysel muafiyetin süresinin dolması
nedeniyle yapılmıştır.
Sözleşmenin hukuki niteliğinin ortaya konmasında irdelenmesi gereken husus,
konsinye satış sözleşmesinin 4054 sayılı Kanun kapsamında iki farklı “teşebbüs”
arasında akdedilen bir anlaşma niteliği taşıyıp taşımadığı; dolayısı ile Kanun’un 4.
maddesi kapsamında olup olmadığıdır. Hukuk Sözlüğü’nde konsinye satış, “bir malın
satması için satıcıya bırakılması, satması için emaneten bırakılan şey satımı; satıcı
bu malı satınca mal sahibi ücret (komisyon) anlaşmasına göre belirlenen miktarı
alıkoyar, geri kalanı mal sahibine geri verir; satılamayan mal geri verilir” şeklinde 160
tanımlanmıştır1. Buna göre konsinye satış sözleşmesini, bir malın sahibi tarafından
satılmak amacıyla bir başka kişiye bırakılmasını konu alan sözleşme olarak
tanımlamak mümkündür.
Konsinye satış sözleşmelerinin Kanun’un 4. maddesi kapsamında değerlendirilip
değerlendirilmeyeceğinde, 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti
Tebliğinin Açıklanmasına Dair Kılavuz (Dikey Kılavuz)’da acentelere ilişkin yapılan
