Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2011-4-218 (Ortak Girişim)
Karar Sayısı : 11-62/1632-569
Karar Tarihi : 21.12.2011
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Doç. Dr. Mustafa ATEŞ, İsmail Hakkı KARAKELLE,
Doç. Dr. Cevdet İlhan GÜNAY, Dr. Murat ÇETİNKAYA, 10
Reşit GÜRPINAR, Prof. Dr. Metin TOPRAK
B. RAPORTÖR : Mehmet YANIK, Seda Nurtaç BAYRAMOĞLU
C. BİLDİRİMDE BULUNAN
TARAF : Jantsa Jant Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Temsilcisi: Av. Özlem KURT
Ömer Avni Mah. İnönü Cad. Gümüşsu Palas Gümüşsuyu Beyoğlu/
İstanbul
D. DOSYA KONUSU: Jantsa Jant Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Jantsa)’nin MW Italia SpA (MW
Italia) ile kuracağı ortak girişime izin verilmesi talebi.
E. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 12.12.2011 tarih ve 8413 sayı ile giren bildirim 20
üzerine, 4054 sayılı “Rekabetin Korunması Hakkında Kanun”un 7. maddesi ile 2010/4 sayılı
“Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ”in ilgili
hükümleri uyarınca düzenlenen 13.12.2011 tarih ve 2011-4-218/Öİ-11-140.MY sayılı Ortak
Girişim Ön İnceleme Raporu 20.12.2011 tarih ve REK.0.18.00.00-120.01.05/626 sayılı
Başkanlık Önergesi ile 11-62 sayılı Kurul toplantısında görüşülerek karara bağlanmıştır.
F. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili raporda,
- MW Italia ile Jantsa arasında kurulması öngörülen ortak girişime ilişkin işlemin, 2010/4 sayılı
Tebliğ’in 5. maddesi bakımından birleşme/devralma sayılan hallerden birini oluşturduğu ve
aynı Tebliğ’in 7. maddesinde belirlenen ciro eşiklerinin aşılması sebebiyle izne tabi olduğu,
- İşlem sonucunda, 4054 sayılı Kanun’un 7. maddesinde ve 2010/4 sayılı Tebliğ’in 13. 30
maddesinde belirtilen nitelikte hâkim durum oluşturulması ve böylece rekabetinin önemli
ölçüde azaltılmasının söz konusu olmayacağı,
- Bununla birlikte, Ortak Girişim Sözleşmesi’nde ana şirketler arasında öngörülen, sözleşme
süresince ve sözleşme bitiminden itibaren iki yıl boyunca tüm dünya genelinde geçerli olacak
rekabet yasaklarının, mevcut haliyle yan sınırlama olarak kabul edilemeyeceği ve 4054 sayılı
Kanun’un 5. maddesi çerçevesinde muafiyet de tanınamayacağı,
- Ortak Girişim Sözleşmesi’nin ilgili hükümlerinin tadil edilerek, ana şirketler arasında
öngörülen rekabet yasağı ile sözleşme bitiminden itibaren Jantsa’ya getirilen iki yıllık rekabet
yasağının kaldırılması şartıyla işleme izin verilmesinin mümkün olduğu
görüşü ifade edilmiştir. 40
11-62/1632-569
2
G. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
G.1. İlgili Pazar
Dosyada yer alan bilgiler çerçevesinde, ilgili ürün pazarı “binek otomobil jantları” ile “ağır ve
ticari vasıta jantları”; ilgili coğrafi pazar ise “Türkiye” olarak belirlenmiştir.
G.2. Bildirim Konusu İşlem
Bildirimin konusu, tarafların, Türkiye’de binek oto ve kamyonların çelik jantlarının üretimi ve
satışı için %50-50 hisseli ortak girişim şirketi kurmaları işlemine izin verilmesi talebinden
ibarettir. 50
Dosya mevcudu bilgilerden, taraflarca kurulacak ortak girişim şirketi JMW’nin, 2010/4 sayılı
Tebliğ’in 5. maddesindeki esaslar çerçevesinde, bağımsız bir iktisadi varlığın tüm işlevlerini
kalıcı olarak yerine getirecek bir ortak girişim olacağı kanaatine varılmıştır.
G.3. Yapılan Tespitler ve Hukuki Değerlendirme
G.3.1. 4054 sayılı Kanun’un 7. Maddesi ve 2010/4 sayılı Tebliğ Çerçevesinde
Değerlendirme
Dosyada yer alan bilgi ve belgelere göre, bildirime konu işlem 2010/4 sayılı Tebliğ
kapsamında izne tabi bir ortak girişimdir. Öte yandan, MW Italia’nın faaliyet göstermediği ağır
ve ticari vasıta jantları pazarında Jantsa’nın pazar payı %... olup (Jantsa işlem sonrasında
daha küçük hacimli, pazarı daha özel nitelikli jant üretimi yapacaktır.), aynı pazarda Hayes 60
Lemmerz Jantaş Jant Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin payı yaklaşık %70’tir. Binek oto jantları
pazarında ise MW Italia’nin pazar payı yaklaşık %20 olup (MW Italia pazardan çekilecektir.),
Jantsa’nın, binek oto jantları pazarında faaliyeti bulunmamaktadır. Anılan pazarda, Hayes
Lemmerz İnci Jant Sanayi A.Ş. yaklaşık %..., Tekersan Jant Sanayi A.Ş. yaklaşık %... paya
sahiptir. Bu bilgiler çerçevesinde, söz konusu işlemin, 4054 sayılı Kanun’un 7. maddesi
çerçevesinde, hâkim durum yaratılması veya mevcut bir hâkim durumun güçlendirilmesi ve
böylece rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğurmayacağı, bu çerçevede işleme
izin verilmesinde bir sakınca bulunmadığı kanaatine varılmıştır.
G.3.2. Ortak Girişim Sözleşmesi’nde Düzenlenen Rekabet Sınırlamalarının
Değerlendirilmesi 70
4054 sayılı Kanun’un 7. maddesine tabi ortak girişimlerde ana teşebbüsler ile ortak girişim
arasında ana işlemin bir parçası olarak düzenlenen birtakım rekabet sınırlamaları özellikle
rekabet etmeme yükümlülükleri, dağıtım anlaşmaları veya lisans anlaşmaları gibi
düzenlemeler, işlemle doğrudan ilgili ve zorunlu olduğu sürece yan sınırlama olarak
değerlendirilmekte ve izin verilmektedir. Yan sınırlama kabul edilmeyen sınırlamalar ise 4054
sayılı Kanun’un 4. maddesi çerçevesinde ayrıca değerlendirilebilmektedir. Birleşme/devralma
işlemine ilişkin bir rekabet yasağının yan sınırlama olarak kabul edilmesi ve bu çerçevede
işlemle birlikte değerlendirilmesi için söz konusu yasağın “yoğunlaşma ile doğrudan ilgili ve
gerekli olma”, “sadece taraflar açısından kısıtlayıcı olma” ve “orantılılık” kriterlerini sağlaması
gerekmektedir. 80
Bildirime konu Sözleşme’nin 26. maddesinde, “Rekabet Etmeme Yükümlülüğü” başlığı
altında, binek oto jantları ve kamyon jantları pazarları ayrı ayrı ele alınarak, taraflar arasında
ve taraflarla ortak girişim JMW arasında rekabet etmeme yükümlülüğü düzenlenmiştir.
Ortak Girişim Sözleşmesi’nin 26. maddesine göre Jantsa, JMW’de hissedar olduğu müddetçe
ve bu ilişkinin bitmesinden itibaren iki yıl süre ile Dünya’nın hiçbir yerinde, gerek özgün
11-62/1632-569
3
donanım üreticilerine gerekse satış sonrasına ilişkin kamyon ve binek otomobil pazarlarına
yönelik çelik jantların geliştirilmesi, imalatı ve satışı işinde doğrudan ya da dolaylı olarak MW,
ekonomik birlik içinde bulunduğu Gianetti ya da Ortak Girişim ile rekabette bulunmamayı
taahhüt etmektedir.
Sözleşme kapsamında, MW ise Ortak Girişim’de hisseleri bulunduğu sürece, sadece 90
Türkiye’de kamyonlar ve binek arabaları için çelik tekerlek jantı imalatı işinde Ortak Girişim ile
rekabet içinde olmamayı taahhüt etmektedir. Jantsa’ya kamyon ve binek oto jantlarında
getirilmiş olan sözleşme bitiminden sonraki iki yıllık süre ve dünya genelinde rekabet etmeme
yükümlülüğü ise MW’ye getirilmemiştir.
Bu bilgilerden, tarafların her ikisinin de (MW ve Jantsa) Ortak Girişim devam ettiği sürece
Türkiye’de kamyon ve binek otomobil pazarlarında faaliyet gösteremeyeceği anlaşılmaktadır.
Öte yandan, Jantsa’nın yasağı tüm Dünya’da geçerli olup, Ortak Girişim’deki hissedarlık
ilişkisinin bitmesinden itibaren iki yıl süre ile daha devam edecektir.
Esasen, Sözleşme’nin 26. maddesinde ana şirketlere getirilen rekabet yasaklarının birbirinden
farklı olduğu anlaşılmaktadır. Ana şirketlerden MW, Türkiye’de dâhil çok sayıda ülkede gerek 100
kamyon gerekse binek otomobil jantları üretip satmaktadır. Ortak girişimin diğer tarafı olan
Jantsa da Türkiye’de kamyon ve diğer ağır vasıta, iş makineleri, zirai aletler jantları üretip çok
sayıda ülkeye satmaktadır. Raportörlerin şirket yetkilileri ile yaptığı görüşmede, Jantsa’nın
üretiminin %...’inin ihraç edildiği bilgisi alınmıştır. Taraflar arasında ortak girişim kurulmasıyla
birlikte, bir kısım iş birimi bu şirkete aktarılacaktır.
Ortak girişim anlaşmasında düzenlenen rekabet etmeme hükmünün yan kısıtlama olarak
değerlendirilebilmesi için; sadece taraflar açısından kısıtlayıcı olması, sınırlamanın
yoğunlaşma ile doğrudan ilgili ve
