Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2010-1-361 (Soruşturma)
Karar Sayısı : 12-24/711-199
Karar Tarihi : 03.05.2012
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Prof. Dr. Metin TOPRAK, Doç. Dr. Mustafa ATEŞ,
İsmail Hakkı KARAKELLE, Doç. Dr. Cevdet İlhan GÜNAY,
Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR.
B. RAPORTÖRLER: İsmail Yücel ARDIÇ, Çiğdem TUNÇEL, Mehmet Mete BAŞBUĞ
C. ŞİKÂYET EDEN : İhbar
D. HAKKINDA SORUŞTURMA YAPILANLAR:
- Alkim Alkali Kimya A.Ş ve Sodaş Sodyum Sanayi A.Ş. Ekonomik Bütünlüğü
Vekili: Prof. Dr. Ercüment ERDEM,
Vali Konağı Cad. No:21/1 Nişantaşı 34367 İstanbul
- Otuzbir Kimya ve Sanayi Türk Ltd. Şti.
Temsilcisi: Prof. Dr. Arif ESİN
Maçka Cad. Narmanlı Palas No:24/21 Teşvikiye Şişli 34365 İstanbul
(1) E. DOSYA KONUSU:
- Sodaş Sodyum Sanayi A.Ş. ve Otuzbir Kimya ve San. Türk Ltd. Şti.'nin
aralarında anlaşarak pudra sodyum sülfat ile kristal sodyum sülfatın fiyatını
belirledikleri ve müşteri paylaşımına gittikleri iddiası;
- Alkim Alkali Kimya A.Ş., Sodaş Sodyum Sanayi A.Ş ve Otuzbir Kimya ve Sanayi
Türk Ltd. Şti.’nin aralarında anlaşarak ham tuz fiyatını belirledikleri iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: İhbar başvurusunda özetle; sodyum sülfat üreticileri olan Otuzbir
Kimya ve Sanayi Türk Ltd. Şti. (OKS) ve Sodaş Sodyum Sanayi A.Ş.’nin (SODAŞ)
aralarında anlaşarak sodyum sülfat fiyatını belirledikleri ve müşteri paylaştıkları iddia
edilmiştir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 26.10.2010 tarih ve 8165 sayı ile giren ihbar
üzerine hazırlanan 31.03.2011 tarih ve 2010-1-36/İİ-11-267.İYA sayılı İlk İnceleme Raporu,
Kurulun 07.04.2011 tarihli toplantısında görüşülmüş ve 11-22/404-M sayı ile dosya konusu
iddialara yönelik olarak önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir.
(4) Önaraştırma sonucunda hazırlanan 17.05.2011 tarih ve 2010-1-361/ÖA-11-267.İYA sayılı
Önaraştırma Raporu, 26.05.2011 tarih ve 11-32/651-M sayılı Kurul toplantısında
görüşülerek karara bağlanmıştır. Bu çerçevede, sodyum sülfat pazarında fiyat anlaşması
ve müşteri paylaşımı yaparak 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4.
maddesini ihlal edip etmediklerinin tespiti amacıyla SODAŞ ve OKS hakkında aynı
Kanun’un 41. maddesi uyarınca soruşturma açılmasına karar verilmiştir.
12-24/711-199
2/41
(5) Kurulun soruşturmaya başlanması kararı, 08.06.2011 tarihli ve 3526, 3527 sayılı yazılar ile
anılan teşebbüslere bildirilerek, ilk yazılı savunmalarını veya varsa pişmanlık başvurularını
30 gün içerisinde göndermeleri istenmiştir. OKS’nin ilk yazılı savunması 30.06.2011
tarihinde 4801 sayı ile Kurum kayıtlarına intikal etmiştir. SODAŞ ise 06.07.2011 tarihinde
Kuruma pişmanlık başvurusunda bulunmuştur. SODAŞ tarafından yapılan pişmanlık
başvurusu Kurulun 17.08.2011 tarih, 11-45/1073-MP sayı ve 25.08.2011 tarih, 11-
46/1154-MP sayılı kararları ile kabul edilmiştir.
(6) Soruşturma Heyeti’nin görüş ve tespitlerini içeren 25.11.2011 tarih ve SR/11/09 sayılı
Soruşturma Raporu, 25.11.2011 tarihinde ilgili teşebbüslere ve kişilere tebliğ edilmiştir.
(7) Yanı sıra Kurul, 05.10.2011 tarih ve 11-51/1296-M sayılı karar ile ham tuz pazarında
yürütülen önaraştırma sonucunda, 4054 sayılı Kanun'un 4. maddesini ihlal edip
etmediklerinin belirlenmesi amacıyla Alkim Alkali Kimya A.Ş. (ALKİM), SODAŞ ve OKS
hakkında soruşturma açılmasına 21.12.2011 tarih ve 11-62/1647-M sayı ile karar vermiş
ve ham tuz pazarındaki faaliyetlere yönelik bu soruşturmanın da sodyum sülfat pazarında
yürütülen soruşturma ile birleştirilmesine karar vermiştir.
(8) Söz konusu Karar, 29.12.2011 tarih ve 7139, 7140 ve 7141 sayılı yazılar ile taraflara tebliğ
edilmiş ve taraflardan 11-32/651-M sayılı Sodyum Sülfat Soruşturması’nın geldiği süreç de
göz önünde bulundurularak, 4054 sayılı Kanun’un 45. maddesi kapsamında ikinci yazılı
savunmaları istenmiştir.
(9) OKS’nin ikinci yazılı savunması 25.01.2012 tarih ve 749 sayı, SODAŞ’ın 26.12.2011 tarih
ve 8838 sayı ile Kurum kayıtlarına girmiştir.
(10) Soruşturma raporu ile haklarında idari para cezası talep edilen kişilerden SODAŞ Genel
Müdürü Serdar SALANCI ve SODAŞ İç Satışlar Sorumlusu Mustafa ÖZDEMİR’in yazılı
savunmaları ise 27.12.2011 tarihinde sırasıyla 8857 ve 8856 sayılarla, OKS Müdürü Halit
KUNTER’in savunması ise 24.01.2012 tarih ve 722 sayı ile Kurum kayıtlarına girmiştir.
OKS Pazarlama Sorumlusu Gönül BORAN ise yazılı savunma yapmayacağını bildirmiştir.
(11) 21.12.2011 tarih ve 11-62/1647-M sayılı karar ile ham tuz pazarında açılan soruşturma
üzerine ALKİM ve SODAŞ ekonomik bütünlüğü, 09.01.2012 tarihinde Kuruma ham tuz
pazarına ilişkin olarak da pişmanlık başvurusunda bulunmuştur. Söz konusu başvuru
Kurulun 02.02.2012 tarih ve 12-04/153-MP sayılı kararı ile Kartellerin Ortaya Çıkarılması
Amacıyla Aktif İşbirliği Yapılmasına Dair Yönetmelik (Pişmanlık Yönetmeliği)’in 5. maddesi
kapsamında kabul edilmiştir.
(12) 4054 sayılı Kanun’un 45. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca düzenlenen ek yazılı görüş
15.02.2012 tarih ve 2010-1-361/EG sayılı Ek Yazılı Görüş, 4054 sayılı Kanun’un 45.
maddesi gereğince 15.02.2012 tarih ve 970, 971, 972 sayılı yazılarla taraflara tebliğ
edilerek varsa bu görüşe karşı savunmaları istenmiştir.
(13) Tarafların üçüncü yazılı savunmaları 06.03.2012, 14.03.2012, 16.03.2012 ve 13.04.2012
tarihlerinde Kurum kayıtlarına intikal etmiş olup, soruşturma safhası 13.04.2012 tarihi
itibarıyla sona ermiştir.
(14) Rekabet Kurulu 03.05.2012 tarihli toplantısında, 12-24/711-199 sayı ile nihai kararını
vermiş ve karar 16.05.2012 tarihinde taraflara tefhim edilmiştir.
(15) H. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: Yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda
soruşturma raporunda ve ek yazılı görüşte;
- Sodyum sülfat pazarı açısından SODAŞ ve OKS’nin 2005 yılının Eylül ayından 2011
yılının Nisan ayına kadar olan dönemde fiyat tespit etmek ve müşteri paylaşmak suretiyle
4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri ve aynı Kanun’un 16. maddesi uyarınca
idari para cezasına hükmedilmesi gerektiği;
12-24/711-199
3/41
- Söz konusu teşebbüslerin yöneticilerinden SODAŞ Genel Müdürü Serdar SALANCI ve
OKS Müdürü Halit KUNTER’in ihlalde belirleyici etkilerinin bulunduğu gerekçesiyle 4054
sayılı Kanun’un 16. maddesi uyarınca idari para cezasına hükmedilmesi gerektiği;
- Ham tuz pazarı açısından ALKİM – SODAŞ Grubu ile OKS’nin 15.12.2010 tarihinden
itibaren aralarında anlaşarak ham tuz fiyatını tespit etmeleri nedeniyle 4054 sayılı
Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri gerekçesiyle haklarında Kanun’un 16. maddesi
uyarınca idari para cezasına hükmedilmesi gerektiği,
ifade edilmiştir.
(16) Bununla birlikte raportörlerden İsmail Yücel ARDIÇ ve Çiğdem TUNÇEL, SODAŞ İç Satış
Sorumlusu Mustafa ÖZDEMİR ve OKS Pazarlama Sorumlusu Gönül BORAN’ın iş
yaşamının olağan akışı içinde yöneticilerinden aldıkları emirleri uyguladıkları gerekçesiyle
ihlalde belirleyici etkilerinin olmadığını ifade etmiş; raportörlerden Mehmet Mete BAŞBUĞ
ise söz konusu kişilerin müşteri paylaşımına ilişkin belgelerde yer aldıkları, bu nedenle
ihlalde belirleyici etkilerinin olduğu ve haklarında 4054 sayılı Kanun’un 16. maddesi
uyarınca idari para cezasına hükmedilmesi gerektiğini ifade etmiştir.
I. YAPILAN İNCELEMELER
I.1. İncelemeye Konu Teşebbüsler
I.1.1. Otuzbir Kimya ve Sanayi Türk Ltd. Şti.
(17) 1954 yılında sodyum sülfür üretimi ile faaliyetine başlayan OKS, 1985 yılında sodyum
sülfat üretimine yönelmiş ve tuz üretiminin özel sektöre açılmasıyla birlikte sodyum klorür
üretimine de başlamıştır.
(18) Şirketin hissedarlık yapısı aşağıdaki gibidir:
Tablo 1: OKS’nin Hissedarlık Yapısı
Hisse Sahibi Hisse Oranı (%)
Sevim OTUZBİR (…..)
Afet ÜNLÜ (…..)
Ayşe Melike KUNTER (…..)
Şebnem OTUZBİR (…..)
Eşref Can OTUZBİR (…..)
Hatice Behin OTUZBİR (…..)
Toplam 100,00
(19) Şirket müdürlüğünü Halit KUNTER ve Afet ÜNLÜ birlikte yürütmektedir.
(20) Üretim tesisleri Denizli ilinin Çardak ilçesinde bulunan şirketin kapasite ve üretim rakamları
aşağıdaki gibidir:
Tablo 2: OKS’nin Üretim Kapasiteleri ve Üretimi
Ürün
Üretim Kapasitesi
(ton/yıl)
Üretim Miktarı (ton)
2008 2009 2010
Ham Kristal Sodyum Sülfat (…..) (…..) (…..) (…..)
Pudra Tip Sodyum Sülfat (…..) (…..) (…..) (…..)
(21) OKS’nin 2011 yılı cirosu (…..) TL olarak gerçekleşmiştir.
(22)
12-24/711-199
4/41
I.1.2. Alkim Alkali Kimya A.Ş. ve Sodaş Sodyum Sanayi A.Ş.
(Alkim-Sodaş Grubu)
(23) 1948 yılında bir şahıs şirketi olarak kurulmuş olan ALKİM, esas olarak uzun süreli imtiyaz
hakkını aldığı göllerde ve yer altı madenlerinde sodyum sülfat, sodyum klorür (tuz) ve
magnezyumlu bileşiklerin üretimi alanında faaliyet göstermektedir. Hisselerinin %30,18’i
halka açık olan ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören ALKİM’in hissedarlık
yapısı aşağıdaki tabloda gösterilmektedir:
Tablo 3: Alkim’in Hissedarlık Yapısı
Hisse Sahibi Hisse Oranı (%)
Halka Açık Kısım (…..)
Arkın KORA (…..)
Cihat KORA (…..)
M. Reha KORA (…..)
A.Haluk KORA (…..)
Diğer1 (…..)
Toplam 100,00
(24) ALKİM’in Yönetim Kurulu M.Reha Kora, A.Haluk Kora, Ferit Kora, Arkın Kora, Güngör Say,
Özay Kora, Tülay Önel, E. Hale Kosif ve Nihat Erkan’dan oluşmaktadır. Şirketin hissedarlık
yapısından ve yönetim kurulu üyelerinden anlaşılacağı üzere, ALKİM, Kora Ailesi
tarafından kontrol edilmektedir.
(25) 1974 yılında kurulmuş olan SODAŞ ise, deterjan ve tekstil sektörüne yönelik olarak göl
madenciliği ile ilgili kimyasal maddeler üretim ve satışı alanında faaliyet göstermektedir.
Halka açık bir anonim şirket statüsünde olan Sodaş’ın hissedarlık yapısına aşağıdaki
tabloda yer verilmiştir.
Tablo 4: Sodaş’ın Hissedarlık Yapısı
Hisse Sahibi Hisse Oranı (%)
Arkın KORA (…..)
Cihat KORA (…..)
M. Reha KORA (…..)
A. Haluk KORA (…..)
Ferit KORA (…..)
Diğer2 (…..)
Toplam 100,00
(26) SODAŞ Yönetim Kurulu M. Reha Kora, Ferit Kora, Arkın Kora, Özay Kora ve S.Sezgi
Üstel’den oluşmaktadır.
(27) Şirketin hissedarlık yapısından ve yönetim kurulu üyelerinden anlaşılacağı üzere, SODAŞ
da ALKİM gibi Kora Ailesi tarafından kontrol edilmektedir.
(28) Sonuç olarak, Kora Ailesi tarafından kontrol edilen ALKİM ve SODAŞ’ın aynı ekonomik
bütünlük içinde bulundukları görülmektedir. Bu nedenle yeri geldiğinde ALKİM ve SODAŞ
için “Alkim-Sodaş Grubu” ifadesi kullanılacaktır.

1 Payı %5’in altında olan hisse sahipleri “Diğer” başlığı altında toplulaştırılmıştır.
2 Payı %5’in altında olan hisse sahipleri “Diğer” başlığı altında toplulaştırılmıştır.
12-24/711-199
5/41
I.2. İlgili Pazarlar
I.2.1. Sektörlere İlişkin Genel Bilgi
I.2.1.1. Sodyum Sülfata İlişkin Genel Bilgi
(29) Sodyum sülfat, doğada çeşitli mineraller halinde bulunan nötral bir tuzdur. Doğada
“Na2SO4” formülü ile gösterilen susuz sodyum sülfat veya Glauber Tuzu denilen ve
“Na2SO410H2O” formülü ile gösterilen kristal sodyum sülfat halinde bulunmaktadır. Bu
doğal biçimlerinin yanı sıra bazı kimyasalların üretiminde de yan ürün olarak oluşmakta ve
sentetik sodyum sülfat ya da beyazlatılmış sodyum sülfat olarak adlandırılmaktadır.
(30) Sodyum sülfat, başta deterjan olmak üzere kağıt, cam, tekstil boyama ve çeşitli kimyasal
maddelerin üretiminde kullanılmaktadır.
(31) Sodyum sülfatın en yaygın kullanım alanı deterjan sanayiidir. Sodyum sülfat, toz granül ve
katı deterjanların formüllerinde dolgu maddesi olarak bulunmaktadır. Bazı deterjan
formüllerinde % 40’a kadar çıkabilmekle birlikte, deterjanlar ortalama olarak %16 civarında
sodyum sülfat ihtiva etmektedir. Deterjanın üretiminde kullanılan sodyum sülfat oranı,
deterjanın maliyetini ve beyazlatma derecesini etkilemektedir.
(32) Sodyum sülfat deterjan üretiminin yanı sıra kâğıdın temel hammaddesi olan selüloz
üretiminde, cam hamurunun oluşturulmasında hamurun içinde oluşan hava
baloncuklarının yok edilmesi amacıyla, tekstil boyamada boyanın kumaşa homojen
biçimde geçmesini sağlamak amacıyla kullanılmaktadır. Bu kullanım alanlarına ilaveten,
potasyum sülfat, alüminyum sülfat, sodyum silikat, sodyum sülfür gibi çeşitli kimyasal
maddelerin üretiminde de sodyum sülfat kullanılmaktadır.
(33) Sodyum sülfat bu sektörlerin kullanımına farklı biçimlerde sunulabilmektedir. Bunlar, açık
saha üretimlerinden elde edilen ham kristal sodyum sülfat3 ve ham hafif tip4 sodyum sülfat
ile fabrika üretimlerinden elde edilen yıkanmış kristal sodyum sülfat5, işlenmiş hafif tip
sodyum sülfat, standart tip rafine sodyum sülfat ve granül rafine sodyum sülfattır. Ayrıca
yine fabrika üretimi sonucunda elde edilen beyazlatılmış sodyum sülfat da bu kapsamda
değerlendirilmektedir.
(34) Sayılan ürün cinslerinden standart tip rafine sodyum sülfat ile granül ve beyazlatılmış
sodyum sülfat, deterjan üreticileri başta olmak üzere otomasyon teknolojisine geçmiş
üreticiler tarafından kullanılmakta olup, büyük ölçüde birbirine ikame olabilecek niteliktedir.
Akışkanlık özelliğinden dolayı hafif tip sodyum sülfatın da bu sodyum sülfat cinslerine
ikame olabileceği düşünülse de bu ürünleri kullanan sektörlerin talep yapısı ve otomasyon
sisteminin özellikleri göz önünde bulundurulduğunda, bu ürünlerin birbirinin yerine
kullanılamayacağı anlaşılmaktadır.
(35) Daha ziyade tekstil sektöründe kullanılan kristal sodyum sülfat ise yukarıda da yer verildiği
üzere ham ya da yıkanmış olarak kullanıma sunulmaktadır. Bu ürünler gerek fiziksel gerek
kimyasal özellikleri bakımından birbiriyle benzeşmekte ve büyük ölçüde birbirinin ikamesi
olarak kullanılmaktadır. Ancak akışkan olmamaları nedeniyle gerek ham gerekse yıkanmış
sodyum sülfatın otomasyona geçmiş üreticiler tarafından kullanılmasının mümkün
olmadığı anlaşılmaktadır. Bir başka deyişle, rafine sodyum sülfat ile kristal sodyum sülfat
arasında ikame edilebilirlikten bahsetmek mümkün değildir.
(36) Türkiye’de dört sodyum sülfat üreticisi faaliyet göstermektedir. Bunlar, doğal sodyum sülfat
üreten ALKİM, SODAŞ ve OKS ile sentetik sodyum sülfat üretimi gerçekleştiren Soda

3 Ham kristal sodyum sülfat “ağır tip” ya da “tüvenan” olarak da adlandırılabilmektedir.
4 Güneş malı sodyum sülfat ya da pudra olarak da tabir edilmektedir.
5 Yıkanmış kristal sodyum sülfat “rafine kristal” ya da “işlenmiş kristal” olarak da adlandırılmaktadır.
12-24/711-199
6/41
Sanayi A.Ş. (SODA SANAYİ)’dir6. Bununla birlikte, sodyum sülfat ithalatının önünde bir
engel bulunmamakta, sodyum sülfat kullanan sanayiciler tarafından ithalat
gerçekleştirilebilmektedir. Ayrıca, Türkiye’den yurt dışına sodyum sülfat satışı da
yapılmaktadır.
(37) Adı geçen teşebbüslerin 2008-2009-2010 yıllarında ürün türlerine göre üretimleri aşağıdaki
tabloda gösterildiği şekilde gerçekleşmiştir:
Tablo 5: Teşebbüslerin Üretim Miktarları (Ton)
(38) Teşebbüslerin 2008-2009-2010 yıllarında ürün cinslerine göre satışları aşağıdaki tabloda
gösterildiği şekilde gerçekleşmiştir:
Tablo 6: Teşebbüslerin Satış Miktarları (Ton)
ÜRÜN CİNSİ
ALKİM SODAŞ OKS SODA SANAYİ
2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010
Standart Tip Rafine (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Granül Rafine
Hafif Tip (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Ham Kristal (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Yıkanmış Kristal (…..) (…..) (…..)
Beyazlatılmış (…..) (…..) (…..)
(39) Aynı yıllarda gerçekleşen ithalat ve ihracat rakamlarına aşağıdaki tabloda yer
verilmektedir:
Tablo 7: 2008-2009-2010 Yılları Sodyum Sülfat İthalat İhracat Rakamları (Ton)

6 Soda Sanayi, Şişecam Kimyasallar Grubu bünyesinde yer alan ve soda ürünleri ve krom kimyasalları
alanında faaliyet gösteren bir şirkettir. Şirket hisselerinin %70,76’sı Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.’ye,
%14,24’ü Anadolu Cam Sanayi A.Ş.’ye, %0,04’ü Camiş Madencilik A.Ş.’ye, geri kalan yaklaşık %15
oranındaki kısım ise topluluk dışı yatırımcılara aittir. Şirket, 2008 yılının Haziran ayında hayata geçirdiği
sodyum sülfat beyazlatma projesi ile birlikte bir yan ürünü olan sodyum sülfatın beyazlatılması yoluyla elde
edilen sentetik sodyum sülfatı da ekonomiye kazandırmaktadır. Soda Sanayi’nin sodyum sülfat üretim
kapasitesi 2008 yılında 27.500 ton, 2009 ve 2010 yıllarında 55.000 tondur.
ÜRÜN
ALKİM SODAŞ OKS SODA SANAYİ
2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010
Standart Tip Rafine (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Granül Rafine (…..) (…..) (…..)
Hafif Tip (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
İşlenmiş Hafif (…..) (…..) (…..)
Ham Kristal (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Yıkanmış Kristal (…..) (…..) (…..)
Beyazlatılmış (…..) (…..) (…..)
12-24/711-199
7/41
YIL

İHRACAT

İTHALAT
Miktar Tutar (TL) Miktar Tutar (TL)
2008 (…..) (…..) (…..) (…..)
2009 (…..) (…..) (…..) (…..)
2010 (…..) (…..) (…..) (…..)
(40) Bu tablodaki rakamlardan, Türkiye’deki sodyum sülfat üretiminin yaklaşık %10’u kadar
ithalat gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır.
I.2.1.2. Ham Tuza İlişkin Genel Bilgi
(41) Ham tuz, çeşitli kaynaklardan elde edildikten sonra, çeşitli tuz üreticisi şirketler tarafından
işlenmektedir. Tuz üreticileri tarafından işlenen tuz daha sonra başta gıda, tekstil ve kimya
olmak üzere çeşitli sanayi kollarında girdi olarak kullanılmak üzere satılmaktadır.
(42) Türkiye’de ham tuz üretiminin üç yerli kaynağı bulunmaktadır: Tuz Gölü çevresinde yer
alan göl tuzlaları, deniz tuzlaları ve kaya tuzlaları. Kaya tuzlarının maliyetinin yüksek
olması nedeniyle üretimi son derece sınırlıdır. Ülkemizdeki ham tuz üretiminin önemli bir
bölümü Tuz Gölü çevresindeki tuzlalardan sağlanmaktadır. Bölgede hizmet veren tuzlalar
Kaldırım, Kayacık ve Yavşan tuzlalarıdır.
(43) Göl tuzu hava koşullarına göre ağırlıklı olarak Temmuz - Ekim dönemi olmak üzere,
sadece belli aylarda üretimi yapılabilen bir üründür. Göl, denizve kaya tuzlalarında üretim
maliyetleri önemli ölçüde farklılaşmaktadır. Göl tuzlalarında tuz oluşumu iklim koşullarının
etkisiyle kendiliğinden gerçekleşmekte ve tuzun toplanması işlemi makineler aracılığıyla
düşük maliyetle gerçekleştirilebilmektedir. Buna karşılık kaya tuzlalarında üretimin emek
yoğun gerçekleştiriliyor olması, üretim maliyetinin göl tuzlalarına nazaran yedi kat, deniz
tuzlalarına nazaran dört kat daha fazla olması sonucunu doğurmaktadır. Türkiye’de bilinir
kaya tuzu rezervlerinin yaklaşık 1 milyar ton gibi bir büyüklüğe ulaşmasına rağmen, deniz
ve göl tuzlalarında üretimin görece düşük maliyetlerle yapılması nedeniyle, yüksek
miktardaki kaya tuzu rezervinin değerlendirilmesi mümkün olmamaktadır. Deniz
tuzlalarında ise suyun denizden havuzlara pompalanması ve havuzların bakım maliyeti
nedeniyle, üretim göl tuzlalarına kıyasla yaklaşık üç kat fazla maliyetle
gerçekleştirilebilmektedir. Deniz tuzlalarında gerçekleştirilen üretim, bölgedeki yağış
koşulları ve buharlaşma ile doğrudan bağlantılıdır.
(44) Değişik amaçlar için ihtiyaç duyulan ve farklı üretim kaynaklarından elde edilebilen ham
tuzun elde edilme yöntemi farklı olsa da her üç şekilde elde edilen tuz, belirli işlemlerden
geçirilerek saflık derecesi, sertlik derecesi, temizlik vb. bakımından özellikler taşıyan belirli
bir tuza yönelik talebi karşılayabilmektedir7.
(45) Diğer yandan sodyum sülfat üretmek için çeşitli göllerin etrafında kurulan tesislerde
sodyum klorür de üretilebilmektedir. Bu şirketler göl sularını yaz aylarında havuzlara
(tuzlalara) almakta, havuzlara alınan göl suyu ise yaz sıcakları ve güneş enerjisi ile
buharlaşarak yoğunlaşmaktadır. Yoğunlaşma sonrasında geriye kalan konsantre solüsyon
içerisinde ise sodyum sülfat ve sodyum klorür bulunmakta olup kış aylarındaki soğuklarla
birlikte solüsyon içerisinde bulunan sodyum sülfatın kristal halinde çökmesiyle, üstte
sodyum klorür bakımından zengin bir çözelti kalmaktadır. Sonrasında ise tuz üretim
havuzlarına alınarak bekletilen sodyum klorür bakımından zengin bu çözelti, 30 - 32
bome’lik yoğunluğa ulaştığında, ham tuz üretim havuzlarının dibine çökmeye başlar ve
üstte bulunan solüsyonun göle bırakılmasıyla geriye ham tuz tabakası kalır. Geriye kalan
bu ham tuz tabakasının ince kısımları insan gücüyle, daha kalın tabakalar ise makine ile
toplanarak ham tuz üretimi tamamlanmaktadır. Sonuç olarak, sülfat içeren göllerden ham

7 AB Komisyonu Kararı Case No COMP/M.2176 - K+S / SOLVAY / JV
12-24/711-199
8/41
tuz elde edilmesi işlemi, sodyum sülfat üretimine doğrudan bağlı olup sodyum klorür, diğer
bir deyişle ham tuz, sodyum sülfatın bir yan ürünüdür.
I.2.2. İlgili Ürün Pazarları
I.2.2.1. Kristal ve Pudra Sodyum Sülfat
(46) Sodyum sülfatın farklı türleri vardır. Bunlar, açık saha üretimlerinden elde edilen ham
kristal sodyum sülfat ve ham/işlenmiş hafif tip sodyum sülfat8 (pudra) ile fabrika
üretimlerinden elde edilen yıkanmış kristal sodyum sülfat ve rafine sodyum sülfattır.
(47) Sayılan ürün cinslerinden rafine sodyum sülfat, en yüksek kalitedeki sodyum sülfattır.
Saflık derecesi % 99,5 olup akıcı beyaz kristaller halindedir. Rafine sodyum sülfat, deterjan
üreticileri başta olmak üzere otomasyon teknolojisine geçmiş üreticiler tarafından
kullanılmaktadır. Pudra tipi sodyum sülfat, beyaz toz halinde bulunan ve saflık derecesi
%98 olan sodyum sülfattır. Akışkanlık özelliğinden dolayı pudra ile rafine sodyum sülfatın
her ikisinin de toz halinde olmaları bakımından birbirlerine ikame oldukları düşünülse de bu
ürünleri kullanan sektörlerin talep yapısı ve otomasyon sisteminin özellikleri göz önünde
bulundurulduğunda, bu ürünlerin birbirinin yerine kullanılamayacağı anlaşılmaktadır.
(48) Daha ziyade tekstil sektöründe kullanılan kristal sodyum sülfat9 ise saflık derecesi % 42-
44 arasında olup içerisinde su bulunan şeffaf kristaller şeklindedir. Yukarıda da yer
verildiği üzere kristal sodyum sülfat ham ya da yıkanmış olarak kullanıma sunulmaktadır.
Bu ürünler gerek fiziksel gerek kimyasal özellikleri bakımından birbiriyle benzeşmekte ve
büyük ölçüde birbirinin ikamesi olarak kullanılmaktadır. Ancak toz halinde olmamaları ve
içindeki su miktarının yüksek olması nedeniyle akışkan olmayan gerek ham gerek
yıkanmış kristal sodyum sülfatın, otomasyona geçmiş üreticiler tarafından kullanılmasının
mümkün olmadığı anlaşılmaktadır. Bir başka deyişle, toz halinde bulunan pudra ve rafine
sodyum sülfat ile kristal sodyum sülfat arasında ikame edilebilirlikten bahsetmek mümkün
değildir.
(49) Türkiye’de dört sodyum sülfat üreticisi faaliyette bulunmaktadır. Bunlar, doğal
kaynaklardan sodyum sülfat üreten ALKİM, SODAŞ ve OKS ile sentetik sodyum sülfat
üretimi gerçekleştiren SODA SANAYİ’dir. Teşebbüslerin ürün portföylerine aşağıdaki
tabloda yer verilmiştir:
Tablo 8: Teşebbüslerin Sodyum Sülfat Ürün Portföyleri
Ürün ALKİM SODAŞ10 OKS SODA SANAYİ
Rafine Sodyum Sülfat   
Pudra  
Kristal Sodyum Sülfat  
(50) Yukarıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere, ALKİM, SODAŞ ve SODA SANAYİ rafine
sodyum sülfatta; SODAŞ ve OKS ise pudra ile kristal sodyum sülfatta rakip teşebbüs
konumundadırlar.
(51) Sonuç olarak, soruşturma kapsamında bulunan SODAŞ ile OKS’nin ortak ürün
pazarlarının pudra ile kristal sodyum sülfat oldukları, söz konusu ürünlerin birbirleriyle ve

8 Ham hafif tip sodyum sülfat, göl yüzeyinde oluşan toz halindeki madenin süpürülmesinden elde edilmekte
ve elekten geçirilmek suretiyle kumdan, taştan ve çöplerden temizlenerek satışa sunulmaktadır. Ham hafif tip
sodyum sülfatın elekten geçirilmiş haline işlenmiş hafif tip sodyum sülfat adı verilmektedir. OKS ve
SODAŞ’ın satışını yaptığı ürün, işlenmiş hafif tip sodyum sülfattır. Raporun devamında bu ürün için, pazarda
yaygın olarak kullanılan “pudra” ifadesi kullanılacaktır.
9 Açık saha üretimi ham kristal sodyum sülfat ile fabrika üretimi yıkanmış kristal sodyum sülfatın üretim
süreçleri farklı olmakla birlikte her ikisi de birbirlerinin yerine kullanıldıklarından, ikisi için de “kristal sodyum
sülfat” ifadesi kullanılacaktır.
10 2011 yılı itibariyle şirketin pudra üretimi ve satışı bulunmamaktadır.
12-24/711-199
9/41
rafine sodyum sülfatla ikamesinin mümkün olmadığı değerlendirildiğinden, ilgili ürün pazarı
olarak “pudra sodyum sülfat” ve “kristal sodyum sülfat” pazarları belirlenmiştir.
I.2.2.2. Ham Tuz
(52) ALKİM-SODAŞ Grubu ile OKS tarafından ham tuz fiyatlarını birlikte belirlemek suretiyle
Kanun’un 4. maddesinin ihlal edilip edilmediğinin tespiti amacıyla açılan soruşturmanın
Sodyum Sülfat Soruşturması ile birleştirilmesi nedeniyle, pudra ve kristal sodyum sülfat
pazarlarına ek olarak “ham tuz” pazarı da soruşturma dosyasında ilgili ürün pazarı olarak
tespit edilmiştir.
I.2.3. İlgili Coğrafi Pazar
(53) Ham tuz, pudra ve kristal sodyum sülfatın üretim, dağıtım, satım ve pazarlama şartları
bakımından Türkiye’de bölgesel farklılıkların bulunmadığı değerlendirildiğinden, ilgili
coğrafi pazar “Türkiye” olarak tespit edilmiştir.
J. YAPILAN TESPİT VE DEĞERLENDİRMELER
(54) Bu bölümde öncelikle önaraştırma ve soruşturma sürecinde elde edilen bilgi ve belgelere
ilişkin tespitlere yer verilecek; ardından bu belgeler çerçevesinde tespit edilen hususlara
ilişkin değerlendirmeler, teşebbüslere verilecek idari para cezasının belirlenmesine ilişkin
değerlendirmeler ve soruşturmaya taraf teşebbüslerin savunmaları ile savunmaların
değerlendirmeleri yapılacaktır.
J.1. Sodyum Sülfata İlişkin Belgeler, Tespitler, SODAŞ Tarafından Yapılan Pişmanlık
Başvurusu ve Değerlendirmeler
J.1.1. Sodyum Sülfata İlişkin Belgeler ve Tespitler
J.1.1.1. OKS’de Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(55) BELGE 1: OKS Müdürü Halit KUNTER tarafından yazılmış olduğu anlaşılan, “ALKİM’de
12.01.05-10.30’da yapılan toplantı Notu” başlıklı belgede, 12.01.2005 tarihinde Reha
KORA, Nihat ERKAN ve Halit KUNTER’in katılımıyla ALKİM’de yapılan toplantıda
konuşulan hususlara ilişkin notlar yer almaktadır. Söz konusu belgenin ilgili kısımları şu
şekildedir:
“ 12/01/2005
ALKİM, 12.01.05-10.30 da yapılan toplantı Notu:
Toplantıda bulunanlar- Reha Kora- Nihat Erkan Halit Kunter
TEKNİK KONUDA
[…]
TİCARİ KONUDA
…Hep bizim, mutabakatı deldiğimizi söylüyorlar. Benden aldıkları notu inceleyecekler. Bu arada Yunus’un
bizi şikayet mektubunu11 (kopya istememem ricasıyla) okuttular. Bu yazıda Yunus12 firması, Sentez’i çok
müşkül durumda bırakmışız. LO [Levent OTUZBİR] Kasımda telefon etmiş Alkim ve Sodaş’ı masaya
oturtmak için senin üstüne geliyorum demiş, vs vs
Tabi iki tarafta aksi iddialarda bulunduğuna göre, sizde benim verdiğim bilgileri inceleyin, yanlış mı? Ondan
sonra da tarafları aynı masaya oturtalım. Gerçeği tesbit edip, gereğini yapalım dedim. RK [Reha KORA],
benim de olmamı arzu ettiği bir toplantı yapılmasını istedi. Organize ederiz dedim.
Ayrıca Reha Bey, her şey düzelse de biz bu fiyatları 8-10 ay içinde bile düzeltemeyiz dedi. Yok dedim,
mutabakat sağlanırsa 1-2 ay içinde yeni fiyatları oluşturacak bir formül bulunur dedim.
RK biz de bu durumdan şikayetçiyiz, bu fiyatlar bize bir şey kazandırmıyor, hatta yıkanmış kristali bile aynı
fiyata indik dedi.
HK [Halit KUNTER]: Peki neden böyle zor geri alınacak bir adımı görüşmeden attınız?
RK: Bu bir tepki idi. Sizin fiyatlarla oynamanıza HES’e ve diğer deterjan müşterilerimize gitmenize.

11 Söz konusu mektup, Sodaş’ta yapılan yerinde incelemede bulunmuş olup, raporun ilerleyen bölümlerinde
BELGE 14 olarak yer almaktadır.
12 Yunus Kınam 1.10.1988 - 31.12.2002 tarihleri arasında Sodaş’ın genel müdürlüğünü yapmış, ardından
kendi firması Sentez Ticaret’i kurarak Sodaş bayisi olarak faaliyet göstermiştir.
12-24/711-199
10/41
Bu arada bana, Ali (İmer) 13 in müşterilerinden gelen son sirkülerimizi gösterdiler. Peki Ali bizden mi bu
müşteriye mal gönderiyormuş diye sordum. Evet dediler. O halde bundan doğal ne olabilir ki, tabii ki Ali
döndüğüne göre bize ait müşterilere bu sirkülerin gönderilmesi normaldir dedim.
Son olarak RK, sizin bu gelişinizi amcamla da konuşacağım. Siz nasıl uygun görürseniz biz ona uyacağız.
Ancak, sizin yönetime güvenmiyoruz. Yarın gene karmaşa olmayacağı ne malum. Bu güveni bize sağlayın
dedi.

13 İmer Kimya, Sodaş’ın bayisi olarak faaliyet göstermektedir.
12-24/711-199
11/41
Tabi aynı şekilde sizinkilerin faaliyetleri ile ilgili de bizimkilerde güvence ister, sizde bunu
sağlayacaksınız dedim.”
(56) Yukarıdaki belgeye konu olan toplantının yapıldığı tarihte Reha KORA’nın, ALKİM’in ve
SODAŞ’ın Yönetim Kurulu üyeliğini, Nihat ERKAN’ın ise Alkim’in Genel Müdürlüğünü
yürütmekte olduğu anlaşılmıştır. Halit KUNTER ise o tarihte OKS’de herhangi bir resmi
görevi bulunmadığını, Şirket ortağı Afet ÜNLÜ’nün ricası üzerine toplantıya katıldığını
belirtmiştir. Toplantının yapıldığı tarihte OKS’nin müdürlüğünü Afet ÜNLÜ ve Levent
OTUZBİR yürütmektedir.
(57) Belgede yer alan ifadelerden teşebbüsler arasında var olan bir mutabakatın OKS’nin
fiyatları düşürmesi ve SODAŞ’ın müşterisi olan HES ile diğer deterjan üreticisi firmalara
mal vermesi ile sekteye uğradığı anlaşılmaktadır. OKS müdürü Halit KUNTER toplantıya
konu olan uyuşmazlığı,
“Toplantıda bahsedilen problem, Levent Otuzbir’in Sodaş’ın müşterisi olan deterjan üreticisi HES’e
çok düşük fiyat ile mal satmasından kaynaklanmaktadır. Bunun üzerine Sodaş, göl suyunu kesmiş
ve bunun üzerine taraflar arasında ihtilaf çıkmış.”
şeklinde açıklamaktadır. Nitekim belgenin burada yer verilmeyen ilk sayfasında ‘TEKNİK
KONUDA’ başlığı altında yer alan,
“HK [Halit Kunter]: Peki öyle de neden o kanalın ucunu kapattınız, hatta kanalın ortasından
engelleme yaptınız? RK [Reha Kora]: Doğrudur, bu engelleme 15 gün önce yapıldı, o da HES
çıkarmanıza karşı bizim bir tavrımız, kendi tatminimiz.”
ifadeleri de bu açıklamaları doğrulamaktadır.
(58) Belgenin devamı incelendiğinde ise, OKS’nin HES’e düşük fiyat vermesiyle bozulan
mutabakat sürecinde sodyum sülfat fiyatlarının oldukça düştüğü, fiyatları kısa sürede eski
seviyesine getirmek için tarafların yeniden mutabakat sağlama arayışı içerisinde olduğu
anlaşılmaktadır.
(59) Genel olarak bakıldığında bu belgenin, 2005 yılı öncesinde tarafların sodyum sülfat
fiyatlarına ve birbirlerinin müşterilerine satış yapmamaya yönelik bir anlaşma içerisinde
olduğunu gösterdiği değerlendirilmektedir.
(60) BELGE 2: OKS’de yapılan yerinde incelemede, OKS’nin 1.9.2005 tarihinde bayilerine
yönelik hazırladığı satış fiyatları değişiklik duyurusu ile SODAŞ’ın 23.9.2005 tarihinde
bayilerine gönderdiği satış fiyatları değişiklik duyurusu birlikte bulunmuştur. SODAŞ’ın
bayilerine 23.9.2005 tarihinde gönderdiği bu duyuruyu 27.9.2005 tarihinde OKS’ye faks
yoluyla gönderdiği anlaşılmaktadır. Söz konusu fiyat duyuruları aşağıdaki gibidir:
OKS’nin Bayilerine Gönderdiği Duyuru
“SAYIN BAYİMİZ İstanbul, 01.09.2005
Maliyetleri önemli ölçüde etkileyen faktörler (Bilhassa petrol ve işçilik) nedeniyle fiyatlarımızı
artırmak mecburiyetinde kalmış bulunmaktayız.
Şartlarımızı zorlayarakta olsa, bu artışı mümkün olduğu kadar düşük tuttuğumuz dikkatinizden
kaçmayacaktır.
01.09.2005 tarihinden itibaren geçerli olacak Çardak/Denizli teslim fiyatlarımız aşağıda bilgilerinize
sunulur.
PUDRA FİYATLARIMIZ SATIŞ FİYATLARINIZ
PEŞİN 150.00 YTL/TON PEŞİN 165.00 YTL/TON
1 AY 154.00 YTL/TON 1 AY 169.00 YTL/TON
2 AY 160.00 YTL/TON 2 AY 175.00 YTL/TON
KRİSTAL FİYATLARIMIZ SATIŞ FİYATLARINIZ
PEŞİN 46.00 YTL/TON PEŞİN 50.00 YTL/TON
1 AY 47.00 YTL/TON 1 AY 51.00 YTL/TON
2 AY 48.00 YTL/TON 2 AY 52.00 YTL/TON
12-24/711-199
12/41
Geciken ödemelerden aylık %3 vade farkı faturası kesilecektir. Satış fiyatlarımız kesin olup, hiçbir
şekilde bu fiyatın altında ve üstünde satış yapılmayacaktır.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica eder, işlerinizde başarılar ve kolaylıklar dileriz.
Saygılarımızla.”
(61) OKS’nin bayilerine göndermiş olduğu fiyat artış duyurusu incelendiğinde duyuruda
OKS’nin bayilere farklı vadelerle satış fiyatları ile bayilerin müşterilere satışlarında farklı
vadelerde uygulayacakları fiyatlara yer verildiği görülmektedir.
(62) Yapılan görüşmede OKS Müdürü Halit KUNTER, OKS’nin bayilere yaptığı satışlarını bu
duyurularda açıklanan ve ‘pudra fiyatlarımız’ ile ‘kristal fiyatlarımız’ başlıkları altında yer
alan fiyatlardan, doğrudan müşterilerine yaptığı satışlarını ise ‘satış fiyatlarınız’ başlığı
altında yer alan fiyatlardan yaptığını ve her bayi ya da müşteri için kesin olarak bu fiyatların
geçerli olduğunu herhangi bir ıskonto yapılmadığını ifade etmiştir. Kunter, ayrıca söz
konusu fiyat listelerinin her ay bayilere ve müşterilere aynı tarihlerde gönderildiğini,
yalnızca doğrudan müşterilere gönderilen duyurularda satış fiyatlarınız başlığı altında yer
alan sağdaki sütunun yer aldığını belirtmiştir.
(63) Bu fiyat duyurusunun bayilerin müşterilere yapacakları satışlarda uygulayacakları fiyatları
da içermesi OKS’nin bayilerin yeniden satış fiyatını kontrol edip etmediği sorusunu akla
getirmektedir.
(64) Ayrıca belge incelendiğinde, bu duyurunun üzerine el yazısı ile bazı notlar alınmış olduğu
görülmektedir. Bu notlarda pudranın müşteri satış fiyatları üzerine bir çarpı atılmış ve
fiyatların yanlarına vadeye göre sırasıyla 164, 168 ve 175 yazılmıştır14. Söz konusu el
yazısı Halit KUNTER’e aittir. Nitekim OKS’den alınan bilgiler çerçevesinde de 15.9.2005
tarihinde bir fiyat değişikliği yapılmış olduğu ve pudra müşteri satış fiyatlarının bu
duyurudan farklı olarak vadelere göre sırasıyla 164,00 TL, 168,00 TL ve 175,00 TL olarak
uygulandığı görülmüştür.
SODAŞ’ın Bayilerine Gönderdiği Duyuru
“ İzmir, 23.09.2005
DEĞERLİ BAYİMİZ,
Sabit tutmaya çalıştığımız Sodyum Sülfat satış fiyatlarına; petrol ürünlerine gelen yüksek oranlı
zamlar, ambalaj-işçilik ve enerji maliyetlerimizin sürekli artması neticesinde yeni fiyat yapılması
zorunluluğu kaçınılmaz olmuştur.
01.10.2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Çardak Fabrikamız Teslim Sülfat Satış
Fiyatlarımız aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir.
Pazarı geliştirmek, daha fazla satış potansiyeli yaratabilmek amacı ile bayi satış fiyatlarının
müşterilere aynen uygulanması büyük önem taşımaktadır. Sodaş, bayilerle birlikte müşteri
ziyaretlerinde bulunacak ve bayi satış fiyatı uygulanmadığının tespit edildiği durumlarda;
Bayiliğin sona erdirilmesi veya müşterinin başka bayiye yönlendirilmesi, tek taraflı olarak
Sodaş yetkisinde olacaktır.
Geciken ödemelerden aylık %3 vade farkı faturası kesilecektir.
Bayi dilerse peşin alıp Sodaş’ın belirlediği vadeli şartlarla satış yapabilir.
VADE
HAFİF TİP RAFİNE KRİSTAL
SODAŞ SATIŞ FİYATI
(YTL/TON)
BAYİ SATIŞ FİYATI
(YTL/TON)
SODAŞ SATIŞ FİYATI
(YTL/TON)
BAYİ SATIŞ FİYATI
(YTL/TON)
PEŞİN 150.00 YTL 164.00 YTL 46.00 YTL 50.00 YTL
30 GÜN 154.00 YTL 168.00 YTL 47.00 YTL 51.00 YTL
60 GÜN 160.00 YTL 175.00 YTL 48.00 YTL 52.00 YTL

14 OKS yetkilisi tarafından, kristal fiyatlarının yanına el yazısı ile alınan notların Denizli iline yönelik fiyat çalışması olduğu ifade edilmiştir.
12-24/711-199
13/41

İlişkilerimizin gelişerek devamını ümit eder, çalışmalarınızda başarılar dileriz.
Saygılarımızla,”
(65) Sodaş’ın bayilerine gönderdiği fiyat değişikliği duyurusunda da OKS’nin duyurusuna
benzer biçimde pudra ve kristal için farklı vadelerde uygulanacak Sodaş satış fiyatının ve
bayi satış fiyatının yer aldığı görülmektedir. Sodaş ile yapılan görüşmede, fiyat
duyurularının her bayiye yaklaşık aynı tarihlerde yapıldığı, fiyatların büyük ölçüde her bayi
için geçerli olduğu ancak nadiren büyük miktarda alım yapan bayilere daha düşük fiyatlar
uygulanabildiği belirtilmiştir.
(66) Sodaş’ın bayilere gönderdiği fiyat artış duyurusunda, bayi satış fiyatlarının aynen
uygulanması gerekliliği özellikle vurgulanmış ve bayi satış fiyatlarının aynen
uygulanmadığı durumlar için yaptırımlar öngörülmüştür. Bu durum Sodaş’ın bayilerinin
yeniden satış fiyatını tespit ettiğini düşündürmektedir.
(67) OKS’de yapılan yerinde incelemede birlikte elde edilen bu iki belge bir arada
değerlendirildiğinde, BELGE 1’e konu olan taraflar arasındaki ihtilafın çözüldüğü ve
tarafların 2005 yılının Eylül ayında sodyum sülfat satış fiyatlarına yönelik bir bilgi değişimi
içerisinde olduğu anlaşılmaktadır.
(68) Her iki teşebbüsün bayileri için hazırladıkları bu fiyat duyurularında dikkat çeken bir başka
husus da duyurularda yer verilen zam yapma gerekçelerinin, pudra müşteri satış fiyatı
dışında fiyatlarının ve geciken ödemeler için uygulanacak vade farkı düzeyinin aynı
olmasıdır. Bu durumun, taraflar arasında gerçekleştirilen bilgi değişiminin sonucu olduğu
değerlendirilmektedir.
(69) BELGE 3: OKS’nin bayilerine gönderdiği anlaşılan 30.9.2005 tarihli yazıda, aşağıdaki
ifadeler yer almaktadır:
“SAYIN İstanbul, 30.09.2005
Kayıtlarımızda şirketlerimizin müşterisi olarak görülmekte olup, halen hiçbir alımları bulunmayan,
ekli (liste 1) firmaların durumu hakkında acilen bir araştırma yapılarak Şirketimize neticenin
bildirilmesini rica ederiz.
Bu firmalar içinde, tekrar konumuzla ilgili ticari faaliyete geçtikleriniz olduğunda, bunlar Şirketinizin
yeni listesine kaydedilerek, diğer bayilerimize gerekli duyurular yapılacaktır.
Ayrıca, kayıtlarımızda müşteriniz olarak görülmeyen, ancak genelde faaliyet gösterdiğiniz
bölgelerde bulunmaları itibariyle ve potansiyel müşteriniz olabilecekleri düşüncesiyle (Liste 2’deki)
firmalarında aynı şekilde araştırılmasını rica ederiz.
Duyumlarımıza göre, rakibimiz Şirketlerde Ekim 2005 başından itibaren geçerli olacak yeni fiyat
ayarlamasını yapmıştır. Rakibimizin de yeni fiyatlarının oturmasını beklemek bakımından, bu yeni
potansiyel müşterilerle Ticari görüşmelerinizin birkaç gün geciktirilmesinde yarar görüyoruz.”
(70) OKS’nin bayilerine gönderdiği bu belge, 30.9.2005 tarihlidir. Bir başka deyişle, Sodaş’ın
fiyat değişikliği duyurusunu OKS’ye gönderdikten üç gün sonrasına aittir. Belgeden,
OKS’nin rakip şirketin fiyat oluşumunu beklemek maksadıyla bayilerin müşterileriyle
yaptığı ticari görüşmeleri kontrol ettiği anlaşılmaktadır. Ayrıca belgede tekrar ticari faaliyete
başlanan müşterilerin bayiler tarafından OKS’ye bildirilmesi talep edilmiş ve bunların diğer
bayilere bildirileceği ifade edilmiştir. Bu, bayiler arasındaki bir müşteri paylaşımını işaret
etmektedir.
(71) BELGE 4: Halit KUNTER tarafından şirket ortaklarına hitaben yazıldığı tespit edilen,
üzerinde tarihi yer almamakla birlikte 2005 yılı faaliyet raporu olduğu ve 2006 yılının Şubat
ya da Mart ayında ortaklara gönderildiği anlaşılan belgede aşağıdaki ifadeler yer
almaktadır:,
“ Eylül 2005 tarihinde göreve geldiğimde, Şirketimizde ciddi birçok sorunla karşılaştım…
12-24/711-199
14/41
Bundan önceki yönetimde olduğum dönemde15 kurmuş olduğum düzen rakiplerimizle olan dialog,
bayi ve müşteri fiyat, risk, teminat prensipleri hepsi bir bir yıkılmıştı…
Bu arada rakiplerle savaş başlatıldığı için, müşteri ve fiyat kargaşası yaşanmakta, fiyatlar
tepetaklak aşağıya inmekte, kime ne fiyat verileceği bilinememekte, müşteriler bizimle oynamakta
vs.
Öncelikle rakip şirketlerin patronları ile muhtelif zamanlarda masaya oturarak bu savaşın kimseye
yarar getirmeyeceğini onlara kabul ettirdim. Bilahare müşteri ve fiyat kargaşasına son verecek
prensip kararları aldırdım ve en önemlisi çok zor da olsa, rakibin gölün ana çanağından
havuzlarına su aldığı ana kanalından, bizim de su alabilmemiz sağlanmıştır…
Halen Şirketimiz de huzur vardır, herkes işinin ve sorumluluğunun bilincindedir. Rakiplerimizle
münasebetlerimiz çok iyi ve düzgündür…”
(72) Belgede yer alan ifadelerden, 2005 yılının Eylül ayının öncesinde rakip şirketlerle OKS’nin
bir ihtilaf yaşadığı, bu ihtilafın müşteri ve fiyat kavgası olarak kendini gösterdiği ve fiyatların
düşüşüne neden olduğu anlaşılmaktadır16. Nitekim bu ifadeler BELGE 1’de yer alan
ifadelerle paraleldir. Belgenin devamından ise, rakip şirketlerin zaman zaman masaya
oturarak gerek fiyat ve müşteriler gibi ticari konularda gerekse su kullanımı gibi teknik
konularda mutabakat sağlandığı görülmektedir. Nitekim BELGE 2’de yer verildiği üzere
2005 yılının Eylül ayında rakip şirketler arasında fiyatlara ilişkin bilgi değişiminin
gerçekleşmiş olması da bu belgede yer alan ifadelerin doğruluğunun bir göstergesidir.
(73) BELGE 5: OKS’nin Muhasebe Müdürü A. Selçuk ERDOĞDU ile Pazarlama Sorumlusu
Gönül BORAN’ın 16.11.2006 - 24.11.2006 tarihli seyahat notlarında aşağıdaki ifadeler yer
almaktadır:
“… Sodaş Sodyum San.: Gen.Müdür Serdar Bey
Sorunlardan kaynaklı bir konu gündeme gelmedi. Hoş karşıladılar. Pudraya zam yapalım konusu
yapıldı.”
(74) Söz konusu belgeden OKS yetkililerinin Sodaş’a ziyarette bulundukları ve Sodaş Genel
Müdürü Serdar SALANCI ile bir görüşme gerçekleştirdikleri, bu görüşmede pudraya zam
yapılması konusunun da ele alındığı anlaşılmaktadır. Bir başka deyişle taraflar arasında
sodyum sülfat fiyatlarına ilişkin karşılıklı görüşmelerin 2006 yılında da devam ettiği
görülmektedir.
(75) BELGE 6: OKS Müdürleri tarafından Mart 2007’de ortaklara gönderildiği anlaşılan 2006
yılı faaliyet raporunda aşağıdaki ifadeler yer almıştır:
“…2005 yılı sonlarına doğru, Acıgöl’de beraber faaliyet gösterdiğimiz rakip şirketlerle bozulan
münasebetlerimizi düzeltme amaçlı yaklaşımlar, 2006’da semeresini vermiş, hem ticari
faaliyetlerdeki fiyat ve müşteri anarşisi lehimize olarak kontrol altına alınmış, hem de iyi
münasebetler neticesi rakiplere su kanallarından, kapatılıncaya kadar, 2007 ve 2008 yılları için
üretim güvencemiz, göl suyu üretim ve stok havuzlarımıza çekilerek istifade edilmiştir.”
(76) Bu belge de yine BELGE 1’e konu olan anlaşmazlığın çözüldüğünü, mutabakat
arayışlarının 2005 yılında sonuçlandığı ve 2006 yılında meyvesini verdiği, hem fiyat ve
müşteriler gibi ticari konularda hem de göl suyunun kullanımına ilişkin teknik konularda
uzlaşı sağlandığını göstermektedir17. Nitekim BELGE 5’ten anlaşılan taraflar arası
görüşmeler de bu durumu doğrulamaktadır.
(77) BELGE 7: OKS yetkilileri Gönül BORAN ve Seda ÜNLÜ’ye ait 08.08.2007 tarihli “Çorlu-
Çerkezköy Seyahat Notları” başlıklı yazıda aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:
“İNTEKS TEKSTİL: Satın Alma Umut Bey

15 Halit Kunter, 1991 yılından 2000 yılının Şubat ayına kadar Afet Ünlü ile birlikte şirket müdürlüğünü yürütmüş, 5.9.2005 tarihinde ise
yeniden göreve gelmiştir.
16 Bu fiyat düşüşü Tablo 12’den de açıkça görülmektedir.
17 Bu durum Tablo 12 ve 13’de görülmektedir.
12-24/711-199
15/41
Fiyat araştırması yapıyor. 07.08.2007 tarihinde İmer Kimya’dan (cihanbeyliden gelmek üzere)
sipariş vermiş. 190 ytl/tondan. OKS olarak üç aylık 206 fiyat teklifi geçildi. 200 ytl/ton yaparsanız
kalite farkı diye üstlerime kabul ettirtirim diyor. Cevap bekliyor. Durum Sodaş Mustafa Beye
DEFALARCA iletildi İmer’den Pudra veriliyor diye.”
(78) Bu belgede yer alan ifadelerden, OKS yetkililerinin İnteks Tekstil’in satın alma departmanı
ile görüştüğü, bu görüşmeden İnteks Tekstil’in fiyat araştırması yaptığı ve 07.08.2007
tarihinde Sodaş’ın bayisi olan İmer Kimya’dan pudra siparişi verdiği, OKS yetkililerinin de
bu durumdan rahatsız oldukları ve bu durumu Sodaş Pazarlama Sorumlusu Mustafa
Özdemir’e birçok kez ilettikleri anlaşılmaktadır. OKS yetkililerinin İnteks Tekstil hakkında
tuttukları bu notlar, Sodaş ve OKS arasında var olan bir müşteri paylaşımının Sodaş’ın
bayisi olan İmer Kimya tarafından ihlal edildiğini işaret etmektedir.
(79) BELGE 8: “İMER KİMYA HAKKINDA ŞİKAYETİMİZ” başlıklı 21.08.2007 tarihli belgede
aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:
“Müşteri listemize dahil olan firmaların arayış içerisinde oldukları dönemde yüksek fiyat vermesi
gerekirken liste fiyatı ya da düşük fiyat veriyor.
Inteks tekstil, Modern Tekstil, Patisan kimya ilk Aklıma gelenler
Sülfat verdiği müşteriler tespitinde ise defalarca Sodaş Mustafa beye iletildiği halde düşük fiyat
uygulamasından dolayı müşterilerimizin tercihi imer yönünde oluyor.”
(80) Kim tarafından kime hitaben yazıldığı anlaşılamayan, ancak OKS Müdürü Halit KUNTER
tarafından iki bayi arasındaki anlaşmazlıktan kaynaklanan bir yazışma olduğu şeklinde
yorumlanan bu belge, BELGE 7’de yer alan hususları destekler niteliktedir. Belgede Sodaş
bayisi olan İmer Kimya’nın, OKS müşteri listesine dâhil olan firmalara düşük fiyat
tekliflerinde bulunduğundan ve sülfat satışı gerçekleştirdiğinden yakınılmakta ve konunun
birçok kez Sodaş İç Satış Sorumlusu Mustafa ÖZDEMİR’e iletildiği ifade edilmektedir.
Belgede yer alan “yüksek fiyat vermesi gerekirken” ifadesi, taraflar arasında bir müşteri
paylaşımı olduğunu ve taraflar arasında birbirlerinin müşterilerine yüksek fiyat verilmesi, bir
başka deyişle birbirlerinin müşterilerine dolaylı olarak mal sağlanmaması yönünde bir
anlaşma olduğunu göstermektedir.
(81) BELGE 9: OKS Müdürü Halit KUNTER tarafından şirket ortaklarına hitaben yazıldığı
anlaşılan ve şirketin 27.02.2009 tarihli Olağan Ortaklar Kurulu çağrısının ekinde yer alan
27.02.2009 tarihli faaliyet raporunda aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:
“…15.Şubat.2008 tarihli, 2007 yılı faaliyetlerimizle ilgili raporumuzda belirttiğimiz gibi, Acı Gölü
beraber çalıştırdığımız Şirketlerle ilgili davalarımızın ciddi bir takip ve hukuk başarısı olarak
sonuçlanması neticesi, 2008 yılı, her iki Şirketle de (Alkim ve Sodaş) çok iyi ilişkilerle ve huzurlu bir
şekilde, gerek üretim için su temini, gerekse de satış ve nakliye fiyat ve politikalarında karşılıklı
saygı ve anlayış içinde geçmiştir…”
(82) Belgede yer alan bu ifadelerden, 2008 yılında da rakip şirketler arasında satış fiyatları ile
politikaları gibi ticari konulardaki ve su temini gibi teknik konulardaki uzlaşmanın devam
ettiği anlaşılmaktadır.
(83) BELGE 10: OKS Pazarlama Sorumlusu Gönül BORAN’ın OKS bayisi Teğet Kimya’dan
Esin ASLAN ile arasında geçen 17.12.2010 ve 20.12.2010 tarihli e-posta yazışmalarında
aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:
17.12.2010 tarihinde Teğet Kimya’nın OKS’ye gönderdiği e-postada:
“…Sodyum sülfat (kristal) almak istiyoruz. Fiyatınız nedir? ” ifadeleri yer almaktadır.
20.12.2010 tarihinde OKS’nin gönderdiği cevap ise:
“… Sodyum sülfatı (kristal) öncelikle Şirketimiz kuralı olarak hangi müşteriye vereceğinizi bilmemiz
gerekiyor…”
12-24/711-199
16/41
Aynı tarihte bayinin gönderdiği cevap:
“… istediğim fiyat Ekoten Tekstil için”
OKS’nin buna cevabı ise şu şekildedir:
“… Ekoten Tekstil’e direkt satışımız olduğu için fiyat vermeniz uygun görülmemiştir.”
(84) Belgede yer alan e-posta yazışmalarından OKS’nin bayi satışlarını müşteri bazında kontrol
ettiği anlaşılmaktadır. Bu da hem OKS bayileri arasında bir müşteri paylaşımı olabileceğini
hem de OKS ve Sodaş arasında bir müşteri paylaşımı olabileceğini düşündürmektedir.
Zira bayinin kime satış yapacağının öğrenilmesi ancak muhtemel bir müşteri paylaşımının
kontrolüne hizmet edebilecektir.
(85) BELGE 11: OKS Pazarlama Sorumlusu Gönül BORAN’ın Sodaş yetkilileriyle arasında
geçen 08.02.2011 tarihli e-posta yazışmalarında aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:
Gönül BORAN’ın Sodaş İç Satış Sorumlusu Mustafa ÖZDEMİR’e gönderdiği ilk e-posta:
“Müşterilerimizden Fon Boya/Çorlu – Eren Tekstil/Çorlu fiyat araştırması içerisindeler. Tarafınızdan
sodyum sülfat verilmemesini rica ederiz.”
Bu e-postaya cevaben Sodaş İç Satış Elemanı Pınar KAÇMAZ’ın OKS’ye gönderdiği e-posta:
“Eren Tekstil müşteri listenizde görünmüyor. İsim değişikliği mi oldu acaba?”
OKS’nin bu e-postaya cevabı:
“… Modern Tekstil Çorlu(eski) – (uzun zaman oldu. Yeni adıyla Eren Tekstil olarak faaliyette)”
(86) Pınar KAÇMAZ’ın e-postasından tarafların müşteri listelerinin karşılıklı olarak birbirlerinde
bulunduğu, Gönül BORAN’ın e-postasından ise kendi müşteri listesine kayıtlı bir firmanın
fiyat araştırması içinde olduğu ve OKS’nin rakip firmadan bu müşteriye mal verilmemesi
konusunda ricada bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu yazışmalar da Sodaş ile OKS arasında
bir müşteri paylaşımı olduğunu açıkça göstermektedir.
(87) BELGE 12: OKS’de yapılan yerinde incelemede OKS’ye ve Sodaş’a ait çeşitli müşteri
listeleri elde edilmiştir. Hazırlanma tarihleri belirsiz olan bu müşteri listelerinin bir kısmı
“OKS’DE KALACAKLAR”, “SODAŞ’TA KALACAKLAR” başlıklarını taşımaktadır. Yine bu
müşteri listelerinin bir kısmında başlıkların yanına el yazısı ile “KONUŞULACAKLAR”
ifadesinin eklenmiş olduğu görülmüştür. Bu listeler taraflar arasındaki müşteri paylaşımın
açık bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir.
J.1.1.2. SODAŞ’ta Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler:
(88) BELGE 13: Sodaş’ta yapılan yerinde incelemede; OKS’nin bayisine gönderdiği ve
02.05.2002 tarihinden itibaren uygulanacak hafif tip sodyum sülfat ve kristal sodyum sülfat
fiyatlarını gösterir 30.04.2002 tarihli fiyat listesi bulunmuştur. Söz konusu fiyat listesinin
30.04.2002 tarihinde faks yoluyla OKS’den Sodaş’a gönderildiği anlaşılmaktadır. Söz
konusu duyurunun içeriği aşağıdaki gibidir:
“SAYIN BAYİMİZ 30.04.2002
02.05.2002 tarihinden itibaren Denizli/Çardak teslimi Sodyum Sülfat fiyatlarımız aşağıda
bilgilerinize sunulmuştur.”
Hafif Tip Sodyum Sülfat BAYİ MÜŞTERİ
PEŞİN 124.000 TL/kg 136.400 TL/kg
1 AY 132.000 TL/kg 145.000 TL/kg
2 AY 140.000 TL/kg 154.000 TL/kg

Kristal Sodyum Sülfat BAYİ MÜŞTERİ
PEŞİN 46.500 TL/kg 51.000 TL/kg
1 AY 49.500 TL/kg 54.500 TL/kg
2 AY 53.000 TL/kg 58.300 TL/kg
12-24/711-199
17/41
(89) Bu belge taraflar arasında, 2002 yılında da sodyum sülfat fiyatlarına ilişkin bir bilgi değişimi
olduğunu göstermektedir.
(90) BELGE 14: Sodaş’ın bayisi olan Sentez Ticaret ve Tasarım tarafından Sodaş Genel
Müdürü Sezgi ÜSTEL’in dikkatine gönderilen 08.12.2004 tarihli mektupta18 aşağıdaki
ifadeler yer almıştır:
“…Son aylarda tekstil sektöründe sodyum sülfat üreticisi OTUZBİR Kimya Ltd. Şti.nin agresif
rekabetine bağlı olarak, başta SODAŞ ve bizler önemli tonaj, ciro ile kar kaybına uğramış
bulunuyoruz. SODAŞ’da Genel müdür olarak çalıştığım süre içerisinde OTUZBİR Kimya Ltd. Şti.
ile devam eden uzlaşma ve pazar paylaşımı, maalesef eski genel müdür Kasım Vurgun’un elim bir
kaza sonucu ölümünden sonra tek taraflı olarak bozulmuştur. Halen SODAŞ’ın ve bayilerinin tekstil
piyasasındaki müşteri paylaşımına çok dikkat ve özen göstermelerine karşın, rakip kuruluş
OTUZBİR Kimya Ltd. Şti. sürekli fiyat indirimi ve ek vade uygulamaları ile SODAŞ’ın pazar kaybına
neden olmaktadır…
…Piyasa mutabakatını tek taraflı olarak bozan OTUZBİR Kimya Ltd. Şti., peşin satış yaptığımız
müşterilerimize, peşin fiyatımız altında vadeli fiyat teklifi yapmaktadır. Bu durum başta SENTEZ’i
ve SODAŞ’ı müşteri nezdinde güç duruma düşürmekte ve portföy kaybına neden olmaktadır…
“…Bu agresif rekabetin altındaki esas neden ve Levent Otuzbir’in beklentisi; eski bir SODAŞ
yöneticisi ve Yönetim Kurulu üyesi olarak şahsımın piyasasına girerek zarara uğratmak. Bu
durumu düzeltmek için, beni kullanarak OTUZBİR Kimya ile SODAŞ – ALKİM yönetiminin yeni
koşullarda uzlaşmasını sağlamaktadır…
…Bu husus, tarafıma 09 – 11 Kasım günlerinde Sn. Levent Otuzbir tarafından telefon ile aynen
iletilmiştir. Telefon konuşmasında; ALKİM VE SODAŞ yöneticileri ile Ağustos ayından beri uzlaşma
toplantısı yapamadığını ve toplantıya zorlamak için şahsımın firması üzerinde güç gösterisi ile
zarara uğratma mecburiyetinde kaldığını ifade etmiştir. Levent Otuzbir’in fütursuz konuşma ve
üslubu karşısında tarafımdan verilen yanıt ise “Bu şekilde piyasa zorlaması ile masaya oturulamaz.
Eskiden olduğu gibi centilmenlik koşullarına ve piyasa mutabakatına aynen uyularak şahsıma karşı
açtığınız piyasa savaşını durdurmak kaydı ile sizlerle diyalog için yardımcı olabileceğimi” kendisine
iletilmiştir. Bu telefon görüşmesi aynı tarihlerde sizlere şifaen ve ALKİM Gn. Md. Sn. Nihat Erkan
Bey’e iletilmiştir…
…yukarıda belirttiğim gibi OTUZBİR Kimya’nın şahsımı hedef alarak, güç gösterisi ile firmamı ve
SODAŞ’ı zarara uğratabileceğini göstermeye çalışmakta ve esas amacı ise SODAŞ ve ALKİM
yönetimleri ile yeniden maden hakları konusunda uzlaşma sağlamak istemektedir…”
(91) Sodaş’ın bayisi olan Sentez Ticaret ve Tasarım 01.10.1988 - 31.12.2002 tarihleri arasında
Sodaş’ın genel müdürlüğünü yapmış olan Yunus KINAM’ın kurmuş olduğu bir teşebbüstür.
Yunus KINAM tarafından kaleme alınan bu belgelerdeki ifadelerden, Sodaş ile OKS
arasındaki uzlaşma ve pazar paylaşımının 2002 yılında da devam ettiği, 2003 yılında
OKS’nin muhasebe müdürü/koordinatörü19 Kasım VURGUN’un ölümünden sonra bu
uzlaşmanın bozulduğu, belgenin yazıldığı tarihte Sodaş’ın ve bayilerinin halen tekstil
piyasasındaki müşteri paylaşımına özen gösterdiği ancak OKS’nin fiyat indirimlerine ve ek
vade uygulamalarına başvurarak uzlaşmayı bozduğu ve Sodaş ile bayilerinin müşteri
portföyünde kayıplara neden olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca belgeden o dönem OKS’nin
müdürü olan Levent OTUZBİR’in Alkim ve Sodaş ile masaya oturarak mutabakat arayışı
içersinde olduğu görülmektedir. Bu belgede yer alan ifadelerin BELGE 1’deki ifadelerle
örtüştüğü görülmektedir.
(92) BELGE 15: Sodaş’ın bayisi olan Beydağı Gıda ve Kim. Maddeler Ltd. Şti. tarafından
Sodaş Genel Müdür Yardımcısı Serdar SALANCI’nın dikkatine gönderilen 27.12.2004
tarihli yazıda aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:

18 Bu mektuptan BELGE 1 olarak yer verilen toplantı notlarında da bahsedilmektedir.
19 OKS yetkilileri ile yapılan görüşmelerde Kasım VURGUN’un, aile üyesi olmadığı için şirket müdürlüğü yapmadığı ancak vefatına kadar
muhasebe müdürlüğü ve şirket koordinatörlüğü görevini üstlendi belirtilmiştir.
12-24/711-199
18/41
“…1996 yılından bu yana ki çalışmalarımıza bakılırsa peyder pey aralıklarda satışlarımız birden
bire minimum satışlara düşmüştür. Bunun yegane sebebi ne bizim firmamız ne SODAŞ A.Ş. nede
ürünümüzün kalitesi yegane sebep rakip firmamızın fiyat politikasının haksız rekabetinden
kaynaklanmıştır. Şimdiye kadar gerek anlaşmalara riayet etmemesi gerek bayi politikası gerekse
de bizim verdiğimiz firmayı kendilerine çevirmek için bazı basit yöntemler mesela müşteri bayi
yapmak gibi bir dizi yöntemler her şeye rağmen kör topal belirli şekillerde devam ediyorduk.”
(93) Bu belgede yine OKS’nin 2004 yılında uyguladığı düşük fiyatlardan, anlaşmalara
uymamasından ve Sodaş müşterilerine mal satma çabasından bahsedilmektedir.
Dolayısıyla bu belgenin de taraflar arasında fiyat ve müşteri konularında daha önce var
olan mutabakatın 2004 yılında OKS’nin uygulamaları nedeniyle bozulduğuna işaret ettiği
ve diğer belgelerle paralellik arz ettiği görülmektedir.
(94) BELGE 16: Sodaş’ın bayilerine (Birpa Birlik Paz. Taah. Tic. Ltd. Şti., Sentez Ticaret ve
Tasarım) gönderdiği 30.12.2004 ve 05.01.2005 tarihli fiyat değişikliği duyurularında
01.01.2005 tarihinden itibaren geçerli olacak fiyatlarla birlikte aşağıdaki ifadeler yer
almaktadır:
“…Pazar geliştirmek, daha fazla satış potansiyeli yaratabilmek amacı ile bayi satış fiyatlarının
müşterilere aynen uygulanması, büyük önem taşımaktadır. Sodaş, bayilerle birlikte müşteri
ziyaretlerinde bulunacak ve bayi satış fiyatı uygulanmadığının tespit edildiği durumlarda; bayiliğin
sona erdirilmesi veya müşterinin başka bayiye yönlendirilmesi, tek taraflı olarak Sodaş’ın
yetkisinde olacaktır.”
(95) Bu ifadelerden Sodaş’ın belirlediği bayi satış fiyatlarını bayilerine empoze ettiği ve bayilerin
müşterilerine uyguladığı fiyatları kontrol edeceğini belirttiği, belirlenen fiyatlardan sapmalar
olması halini ise bayiliğin sona erdirilmesi ya da müşterinin başka bayiye yönlendirilmesi
gibi yaptırımlara bağladığı görülmektedir.
(96) BELGE 17: Sodaş’ta yapılan yerinde incelemede “Sodaş-Otuzbir Kimya Müşteri Listeleri”
başlıklı bir dosyada “SODAŞ A.Ş. KRİSTAL SODYUM SÜLFAT MÜŞTERİ LİSTESİ
23.08.2005 GÜNÜ YAPILAN TOPLANTI NETİCESİNDE SODAŞ MÜŞTERİLERİ” ve
“OTUZBİR KİMYA MÜŞTERİ LİSTESİ 23.08.2005 GÜNÜ YAPILAN TOPLANTI
NETİCESİNDE OTUZBİR KİMYA MÜŞTERİLERİ” başlıklarını taşıyan müşteri listeleri elde
edilmiştir.
(97) Ayrıca yine aynı yerinde incelemede “OTUZBİR KİMYA’DAN YAZIŞMA İLE BİLDİRİLEN
İLAVE MÜŞTERİLER” başlıklı bir müşteri listesi daha bulunmuştur (Ek:35/11-18).
(98) Bu müşteri listeleri 23.08.2005 tarihinde Sodaş ve OKS arasında müşteri paylaşımına
ilişkin bir toplantı yapıldığını, bu toplantıda tarafların müşterilerini içeren listeler
hazırlandığını ve daha sonra çeşitli yazışmalarla bu listelerin güncellendiğini
göstermektedir.
(99) BELGE 18: Sodaş’ta yapılan yerinde incelemede; OKS’nin bayisine gönderdiği
01.09.2005 tarihli fiyat listesi bulunmuştur. Söz konusu fiyat duyurusunun içeriğine BELGE
2’de yer verilmiştir.
(100) Sodaş’ın 23.09.2005 tarihli fiyat duyurusunun (BELGE 2) da OKS’de bulunması
karşısında, 2005 yılının Eylül ayında taraflar arasında sodyum sülfat fiyatlarına yönelik bilgi
değişimi gerçekleştiği açıktır.
(101) BELGE 19: Sodaş’ta yapılan yerinde incelemede; OKS tarafından Sodaş Genel Müdürü
Serdar SALANCI’nın dikkatine faks yoluyla gönderilen, OKS’nin bayilerine yönelik
hazırlamış olduğu 13.09.2005 tarihli olan ve 15.09.2005 tarihinden itibaren uygulanacak
Çardak/DENİZLİ teslimi fiyatları içeren fiyat duyurusu elde edilmiştir. Faksın tam olarak
hangi tarihte gönderildiği anlaşılamamakla birlikte Eylül ayı içerisinde olduğu
görülmektedir. Bu duyuruya göre 15.09.2005 tarihinden itibaren geçerli olacak fiyatlar şu
şekildedir:
12-24/711-199
19/41
PUDRA FİYATLARIMIZ SATIŞ FİYATLARINIZ
PEŞİN 150.00 YTL/TON PEŞİN 164.00 YTL/TON
1 AY 154.00 YTL/TON 1 AY 168.00 YTL/TON
2 AY 160.00 YTL/TON 2 AY 175.00 YTL/TON

KRİSTAL FİYATLARIMIZ SATIŞ FİYATLARINIZ
PEŞİN 46.00 YTL/TON PEŞİN 50.00 YTL/TON
1 AY 47.00 YTL/TON 1 AY 51.00 YTL/TON
2 AY 48.00 YTL/TON 2 AY 52.00 YTL/TON
(102) Bu fiyat duyurusu, 01.09.2005 tarihli fiyat duyurusu ile karşılaştırıldığında sadece pudranın
müşteri satış fiyatlarının farklılaştığı görülmektedir. Bu yeni tarihli duyuruda yer alan
rakamlar ise el yazısı ile 01.09.2005 tarihli belgenin yanına el yazısıyla not alınmıştır.
Ayrıca, Raporun ilerleyen bölümlerinde yer alan Tablo 12’den de görüleceği üzere, OKS
01.09.2005 tarihli duyuruda yer alan fiyatlarını hiç uygulamamış, fiyat değişimi 15.09.2005
tarihinde gerçekleşmiştir.
(103) Ayrıca 01.09.2005 tarihli duyurudan farklı olarak bu duyuruya,
“Şirket yetkilisi Bayilerle birlikte müşteri ziyaretinde bulunacak ve Bayi satış fiyatı uygulanmadığının
tespit edildiği durumlarda bayiliğin sona erdirilmesi veya Müşterinin başka Bayiye yönlendirilmesi
tek taraflı olarak OTUZBİR KİMYA VE SAN. TÜRK LTD. ŞTİ. yetkisinde olacaktır. “
ifadesi eklenmiştir. Bu ifade, Sodaş’ın fiyat duyurusunda yer alan ifadenin aynısı olup
taraflar arasındaki iletişimin bir sonucu olduğu ve OKS’nin bayilerin yeniden satış fiyatlarını
kontrol etme çabasında olduğunun bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir.
(104) Bu fiyat listesinin gönderildiği faks ile birlikte OKS’den Sodaş’a iki sayfadan ibaret olan
bazı müşterilerin isimlerinin yer aldığı ve 05.09.2005 tarihinde OKS muhasebe müdürü
Selçuk ERDOĞDU, 09.09.2005 tarihinde ise Sodaş İç Satış Müdürü Mustafa ÖZDEMİR
tarafından imzalandığı anlaşılan bir liste gönderilmiştir.
(105) Sodaş ve OKS yetkililerinin imzalarının bulunduğu bu müşteri listeleri taraflar arasında
müşteri paylaşımı olduğunun göstergesi olarak değerlendirilmektedir.
(106) BELGE 20: Sodaş’ta yapılan yerinde incelemede bulunan bir başka belge ise “Sodaş A.Ş.
Kristal Sodyum Sülfat Müşteri Listesi” başlıklı 134 adet firmanın unvanlarını içeren bir
belgedir. Söz konusu belge taraflar arasında iki defa fakslanmış olduğundan tam tarihleri
anlaşılamamakla birlikte 2005 yılının Eylül ayının 12’sinde ya da 13’ünde gönderilmiş
olduğu tahmin edilmektedir. Bu müşteri listesi 13.09.2005 tarihinde hem Sodaş İç Satış
Sorumlusu Mustafa ÖZDEMİR, hem de OKS Pazarlama Sorumlusu Gönül BORAN
tarafından imzalanmış bulunmaktadır. Belgenin taraflar arasında iki defa faks çeki