Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2012-3-51 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 12-27/797-225
Karar Tarihi : 23.05.2012
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Prof. Dr. Metin TOPRAK, İsmail Hakkı KARAKELLE,
Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR
B. RAPORTÖRLER: Ebru İNCE, Nesrin SAĞLAM
C. BAŞVURUDA
BULUNAN :- Mehmet Talha YILMAZ
Kırım Cad. 58/B No:11 Emek/Ankara
D. HAKKINDA ÖNARAŞTIRMA YAPILAN:
- Diateknik Ltd. Şti.
Tuna Cad. 26/3 Yenişehir/Ankara
(1) E. DOSYA KONUSU: Diateknik Ltd. Şti.’nin insülin pompası ürününde kullanılan sarf
malzemelerini yüksek fiyatla sattığı, hasta özelinde satış yapmama tehdit ve
uygulamasında bulunduğu iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda özetle; Mehmet Talha YILMAZ’ın uzun zamandır
mutlak veya göreceli bir insülin yetersizliği olduğundan ömür boyu insülin hormonunu
dışarıdan enjeksiyon yoluyla almak zorunda olan Tip 1 diyabet hastası olduğu ve Diateknik
Ltd. Şti. (Diateknik) unvanlı firmanın insülin pompasını kullandığı, insülin pompasında
kullanılan sarf malzemelerini ilgili firmadan temin etmek durumunda olduğu, ancak anılan
firmanın ürünlerin temininde güçlük çıkarttığı gibi ürünün fiyatını arttırarak yüksek fiyat
uyguladığı iddia edilmektedir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 19.03.2012 tarih ve 2324 sayı ile giren başvuru
üzerine hazırlanan 19.03.2012 tarih ve 2012-3-51/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu’nun
görüşülmesi sonucunda önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir.
(4) İlgili karar uyarınca düzenlenen 14.05.2012 tarih ve 2012-3-51/ÖA sayılı Önaraştırma
Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(5) H. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili raporda özetle; dosya konusu iddia ile ilgili olarak
4054 sayılı Kanun çerçevesinde soruşturma açılmasına gerek olmadığı ve şikâyetin reddi
gerektiği kanaat ve sonucuna ulaşıldığı ifade edilmiştir.
12-27/797-225
2 / 7
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. İlgili Pazar
I.1.1. Pazara İlişkin Genel Bilgi
(6) İnsülin pompası, diyabet tedavisinde, hızlı etkili insülinin, hassas bir şekilde ve sürekli
olarak deri altına iletimini sağlayan, bilgisayar (mikroişlemci) kontrollü, vücut dışında
taşınabilen, portatif ve küçük bir cihazdır. İnsülin pompası üzerinde, insülinin
doldurulduğu, rezervuar görevini yapan, küçük ebatlı bir şırınga (300 ünitelik), ucunda
plastik veya teflon uçlu iğne bulunan plastik bir hortum (infüzyon/kateter seti), küçük bir pil
ve cihazı kontrol etmeye yarayan bir tuş takımı ile yapılan işlemleri görüntüleyen bir ekran
bulunmaktadır. Rezervuarda bulunan insülin, rezervuar ucuna takılı olan infüzyon seti
vasıtasıyla deri altına iletilir. Bu işlem geleneksel yöntem olarak kabul edilen insülin iğnesi
veya kalemi ile enjeksiyona benzemekle birlikte, hergün birkaç kez enjeksiyon
uygulanması yerine, kullanılan infüzyon setinin 2-3 günde bir yeni bir infüzyon bölgesine
yerleştirilmesi şeklinde gerçekleştirilir. Kan şekeri oynak (brittle diabet), insüline bağımlı
Tip 1 Diyabetik hastalar ile hekim tarafından kullanması uygun görülen Tip 2 Diyabet
hastaları ve Gestasyonel Diyabet (gebelik diyabeti)1 hastaları tarafından kullanılması
mümkün olan insülin pompası, hastalara daha esnek bir yaşam sağlamanın yanı sıra, kan
şekeri kontrolünü daha sistematik şekilde gerçekleştirmesi ve diyabete bağlı
komplikasyonları en aza indirgemesi sebebiyle yeterli bilgi ve beceriye sahip olan diyabet
hastaları için en iyi insülin uygulama sistemi olarak görülmektedir. Ancak, insülin pompası
kullanan hastalara pompa ile ilgili yaşanabilecek olası sorunlar dikkate alınarak geleneksel
tedavi aracı olan enjeksiyon setini bulundurmaları önerilmektedir. Geleneksel yöntem
kabul edilen iğne veya kalem ile vücuda enjekte edilebilen insülinlerde insülin
pompasından farklı olarak hızlı etkilinin yanı sıra kısa, orta veya uzun etkili insülin
kullanılabilmektedir.
I.1.2. Yasal Çerçeve
(7) İnsülin pompası ve sarf malzemelerine ilişkin yasal çerçeve büyük ölçüde Sosyal Güvenlik
Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ile çizilmektedir. SUT’un 7.3.12. maddesinde,
mikro infüzyon pompası Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından iade alınan tıbbi
malzemeler arasında sayılmıştır. SGK tarafından iade alınan cihazların geri ödeme
kapsamında, SGK sağlık yardımlarından yararlandırılan hastalara verilebilmesi için
hastaların, sağlık kurulu raporu ile sosyal güvenlik il müdürlüklerine başvurmaları
gerekmektedir. Başvuruyu takiben, söz konusu tıbbi cihazların SGK stoklarından temin
edilmesi yoluna gidileceği, ürünlerin stoklarda bulunmaması halinde, SGK stoklarında
cihazın olmadığına dair onay alınmak suretiyle hasta tarafından temin edilen cihaz
bedellerinin SUT’un 7.2.2 maddesi doğrultusunda SGK tarafından ödeneceği
düzenlenmektedir.
(8) SUT’un 7.3.12.Ç maddesine göre ise mikro infüzyon pompası, infüzyon seti ve rezervuar
bedellerinin SGK tarafından geri ödemesinin yapılabilmesi için sağlık kurulu raporu
düzenlenmesi gerekmekte olup, raporda;
1 Gebelik öncesi yeterli insülin salgılayabilen pankreas hücreleri gebeliğin ilerlemesiyle yeterli insülin salgılayamaz ve bu
nedenle daha önce diyabet belirtisi olmadığı halde gebelik boyunca kan şekeri yükselebilir. 'Gestasyonel Diyabet',
gebelik bitiminde genellikle düzelir.
12-27/797-225
3 / 7
-Hastanın Tip I Diyabetli veya insüline bağımlı Tip II Diyabetli olması ile birlikte kan
şekerinin oynak (brittle) seyrettiğinin ya da gebelikte Gestasyonel Diyabet olduğunun
belirtilmesi,
-Hastanın kendi kendine veya yakınlarının cihazı kullanma yeteneğini kazanmış
olduklarının belirtilmesi,
-Raporda Endokrinoloji ve Metabolizma, İç Hastalıkları, Çocuk Sağlığı Hastalıkları, var ise
diyabet bilim dalları uzman hekimlerinden birinin yer alması
şartları aranmaktadır. Maddenin devamında ise sağlık kurulu raporuna dayanılarak reçete
edilen infüzyon seti ve rezervuar bedellerinin, en fazla üç günde bir adet üzerinden
hesaplanmak suretiyle en fazla üç aylık miktarda, toplam otuz set reçete edilmesi halinde
SGK tarafından SUT Ek-5/A listesinde belirtilen bedeller doğrultusunda karşılanacağı
ifadesi yer almaktadır. SUT Ek-5/A listesine göre SGK tarafından karşılanan insülin pompa
bedeli 3.516,04 TL, infüzyon seti bedeli 6,67 TL, rezervuar bedeli ise 2,54 TL’dir. Sağlık
raporları, SUT ‘un 6.1.1.C maddesinin 5. bendine göre kural olarak en fazla iki yıl süre için
geçerli olup, tıbbi cihaz ve ilgili sarf malzemelerinde geri ödemenin temin edilebilmesi için
raporun iki yıllık sürelerle yenilenmesi gerekmektedir.
(9) İnsülin pompalarının üretici firma tarafından taahhüt edilen garanti süreleri dört yıl
olmasına rağmen bu sürenin sonunda SGK ödemesi kapsamında yeni bir cihaz temini
mümkün değildir. Ödeme kapsamında yeni bir cihaz temini, ancak cihazın garanti süresi
dolmuş ve teknik servis raporu ile arızalı olduğu tespit edilmiş ise arızalı cihazın SGK
tarafından iade alınması üzerine mümkün olmaktadır. Öte yandan hasta, bedelin tamamını
karşılayarak herhangi bir süreye bağlı olmaksızın cihaz temin edebilmektedir.
(10) Önaraştırma sürecinde raportörlerce Diateknik yetkilisi ile yapılan görüşmeden edinilen
bilgilere göre, uygulamada marka tercihi hastaya bırakılmakta, hasta SUT’ta yer alan
koşulların sağlanmasının akabinde ürünü temin ettikten sonra geri ödeme için SGK’ya
başvurmaktadır. Diateknik yetkilisi, SGK tarafından insülin pompası ve sarf malzemeleri
(rezervuar ve infüzyon setinin) geri ödemesinin 2007 yılından önce Amerikan Doları
(Dolar) üzerinden tamamı karşılanacak şekilde yapıldığını, 2007 yılında alınan tasarruf
tedbirleri kapsamındaki kararla Dolar/TL kurunun 1,18 TL/Dolar üzerinden sabitlendiği ve
ödemelerin karardan itibaren bu sabit kur üzerinden gerçekleştirildiğini belirterek, bu
sistemin sonucu olarak, önceden tamamı karşılanan insülin pompası ve sarf
malzemelerinin ithalat yoluyla temin edildiğinden, firmalarca Dolar kuru dikkate alınarak
fiyatlandırılması nedeniyle günümüzde hastaların satış bedelinin ancak belirli bir kısmına
yönelik geri ödeme alabildikleri ifade edilmiştir.
I.1.3. İlgili Ürün Pazarı
(11) İnsüline bağımlı diyabetin tedavisinde insülin pompasının yanı sıra geleneksel yöntem olan
enjeksiyon sisteminin kullanıldığı görülmektedir. Bu iki yöntem arasında, kullanılan
