Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2012-2-11 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 12-25/729-209
Karar Tarihi : 09.05.2012
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Metin TOPRAK (İkinci Başkan)
Üyeler : Doç. Dr. Mustafa ATEŞ, İsmail Hakkı KARAKELLE,
Doç. Dr. Cevdet İlhan GÜNAY, Dr. Murat ÇETİNKAYA,
Reşit GÜRPINAR
B. RAPORTÖRLER : Bülent GÖKDEMİR, Esma TEMEL
C. BAŞVURUDA
BULUNAN :- Mustafa KAL
Temsilcisi: Av. Ramazan ZEYBEK
Merkez Mah. E-5 Üzeri Lavinyapark Sitesi D Blok No:4 Mimarsinan
Büyükçekmece/İstanbul
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILANLAR : - Ulusal Cad ve GIS Çözümleri Mühendislik Bilgisayar Eğt. Tic. A.Ş.
Ankara Teknoloji Geliştirme Bölgesi Cyberpark- Cyberplaza B Blok
4. Kat No:B407-B408-409 ve 6. Kat No:B605 Bilkent Çankaya/Ankara
- Netcad Yazılım Bilgisayar Eğitim Hizmetleri Proje Mühendislik
Ticaret A.Ş.
Lise Cad. Pazar Apt. No:40/1 Yozgat
- Ak Mühendislik Bilgisayar Ticaret Ltd. Şti.
Adres tespit edilememiştir.
(1) E. DOSYA KONUSU:
- Ulusal Cad ve GIS Çözümleri Mühendislik Bilgisayar Eğt. Tic. A.Ş.’nin hâkim
durumunu kötüye kullandığı iddiası.
- Ak Mühendislik Bilgisayar Ticaret Ltd. Şti. ile Netcad Yazılım Bilgisayar Eğitim
Hizmetleri Proje Mühendislik Ticaret A.Ş.’nin Rekabet Kurulu izni olmaksızın
birleştikleri iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda özetle;
- Ulusal Cad ve GIS Çözümleri Mühendislik Bilgisayar Eğt. Tic. A.Ş.’nin (Ulusal Cad)
“NETCAD” adlı, özellikle harita mühendisliği alanında kullanılan, bir bilgisayar
programına sahip olduğu,
- Ulusal Cad’in bu alanda pazar payının % 85’e ulaştığı,
- Anılan programın İstanbul’dakiler başta olmak üzere tüm ülke çapındaki il ve ilçe
belediyeleri ile kadastro müdürlükleri tarafından kullanıldığı,
- Ulusal Cad’in, belediyeler ile kadastro müdürlüklerine söz konusu programı hibe ettiği
ya da bu kurumlara muvazaalı satışlar yaparak program bedelini bu kurumlardan tahsil
etmediği,
12-25/729-209
2/7
- “NETCAD” dışındaki yazılımlar kullanılarak hazırlanan plan, proje, taslak ya da
haritaların “NETCAD” yazılımını kullanan kurumlarca, program farklılığı sebebiyle
kabul edilmediği,
- Bu bağlamda, harita mühendislerinin, su tesisatı alanındaki makine mühendislerinin,
şehir bölge planlamacılarının ve yol tasarımı yapan inşaat mühendislerinin “NETCAD”
adlı yazılım programını satın almak zorunda kaldıkları,
- Bahse konu yazılımın muadili “EGHAS” adlı programı üreten şirketin sektöre
girmesinin Ulusal Cad tarafından engellendiği,
- Ulusal Cad’in, üniversitelere uygun ödemelerde bulunarak kendi programının ders
olarak okutulmasını sağladığı ve bu yolla eşi bulunmaz bir reklam yapma fırsatı
bulduğu,
- Bunun dışında, programını lisanssız olarak ürettirerek meslek liseleri ve üniversite
çevresinde 1 TL’ye sattırdığı,
- Lisanssız programı alan üniversite öğrencilerinin staj yaptıkları bürolarda programı
kurmaya çalışmaları halinde Ulusal Cad tarafından 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri
Kanunu çerçevesinde hukuki ve cezai takibat yoluna başvurulduğu,
- Bir ilçedeki harita mühendisliği bürosuna bu kapsamda yapılan bir baskının ardından
çevredeki mühendislerin de baskın tehdidiyle fahiş fiyatlarla söz konusu programı satın
almak durumunda kaldıkları,
- Ak Mühendislik Bilgisayar Ticaret Ltd. Şti. (Ak Mühendislik) ile Netcad Yazılım
Bilgisayar Eğitim Hizmetleri Proje Mühendislik Ticaret Ltd. Şti. (Netcad Yazılım)’nin
4054 sayılı Kanunun 7. maddesine aykırı şekilde birleşerek Ulusal Cad’i kurdukları
iddia edilmiştir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 10.01.2012 tarih ve 281 sayı ile intikal eden
başvuru üzerine hazırlanan 17.02.2012 tarih ve 2012-2-11/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu
02.03.2012 tarihli Kurul toplantısında görüşülerek, 11-09/298-M sayı ile önaraştırma
yapılmasına karar verilmiştir. İlgili karar uyarınca yapılan inceleme üzerine hazırlanan
26.04.2012 tarih ve 2011-2-11/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu görüşülerek karara
bağlanmıştır.
(4) H. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; Ulusal Cad hakkında 4054 sayılı Kanun’un
41. maddesi uyarınca soruşturma açılmasına yer olmadığı; aynı ekonomik bütünlük içinde
yer aldıkları tespit edilen Ak Mühendislik’in Netcad Yazılım’a ve Netcad Yazılım’ın da
Ulusal Cad’e devredilmesine ilişkin işlemlerin 4054 sayılı Kanun’un 7. maddesi
kapsamında teşebbüsler arası devralma işlemleri niteliği taşımadığı görüşüne yer
verilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. İlgili Pazar
I.1.1. Sektöre İlişkin Bilgiler
(5) Ulusal Cad’in NETCAD yazılımı, kent planlaması, harita mühendisliği ve coğrafi bilgi
sistemi alanlarında kullanılmaktadır. Söz konusu yazılım, harita mühendislerinin çalıştığı
ve/veya hizmet sunduğu tapu kadastro müdürlükleri, su, kanalizasyon ve imar işleri için
belediyeler, DSİ, Karayolları Genel Müdürlüğü, elektrik ve doğalgaz dağıtım şirketleri gibi
kurumlarda kullanılmaktadır.
(6) Haritacılık faaliyetlerine yönelik yazılımlar, coğrafi bilgi bazlı yazılımlar ve CAD bazlı
yazılımlar olarak iki grupta incelenmektedir. Veri tabanıyla direk bağlantısı olmayan CAD
12-25/729-209
3/7
bazlı yazılımlar kullanıcılara, belirli ölçekteki büyük harita, plan veya modeli oluşturan ayrı
parçalardan her biri olarak ifade edilen pafta çıkartma veya pafta üzerinde değişiklik yapma
olanağı sunmaktadır. CAD bazlı sistemler sadece masa üstünde çalışmakta, veri tabanı ile
bağlantısı ancak ek bazı cihazlar ile sağlanabilmektedir. Buna karşılık, coğrafi bilgi
sistemleri (CBS) CAD’in işlevlerini de içerebilmekle birlikte, coğrafi bilgilere erişimin
sağlanması ve bu bilgilerin işlenmesi özelliklerine de sahip bulunmaktadır. Başka bir
ifadeyle CBS, coğrafi bilgiye ilişkin (imar bilgisi gibi) bütünleştirme, saklama, değiştirme,
analiz, paylaşma, arama gibi fonksiyonları gerçekleştirmeye yarayan çözümler olarak
nitelenmektedir. Ayrıca CBS’nin, mobil cihazlar ile doğrudan veri tabanıyla bağlantılı
biçimde çalışabilme özelliği de bulunmaktadır.
(7) Türkiye’de haritacılığa yönelik yazılımlarda CAD bazlı sistemlerin ağırlığı bulunmaktadır.
Bunun temel nedeni, anılan yazılımların geliştiği son otuz yıl içinde, bu tür hizmetlerin en
büyük alıcısı olan kamu kurumlarında, CAD bazlı yazılımların yaygın olarak kullanılması ve
zamanla gelişen kullanıcı pratiğine bağlı olarak yerleşiklik kazanmasıdır. Bununla birlikte,
gelişen teknolojiye koşut olarak kamusal hizmetlere yönelik talep ve beklentilerdeki
değişikliklerin etkisiyle coğrafi bilgi bazlı sistemlerin ağırlığının artacağını ileri sürmek
mümkündür.
(8) Ülkemizde CAD bazlı yazılım hizmeti sunan belli başlı teşebbüsler; Ulusal Cad, Borat
Harita Bilişim ve Organizasyon Dış Ticaret Ltd. Şti. (Geo CAD), Kartocad Yazılım ve
Mühendislik Ticaret Taahhüt Ltd. Şti. (Karto CAD) ve Grafik Bilgisayar Teknolojisi
Mühendislik Hizmetleri A.Ş. (EGHAS); CBS bazlı yazılım üreten ve piyasanın talebini
büyük ölçüde karşılayan teşebbüsler ise Esri Türkiye, MapInfo ve Intergraph-Hegzagon
olarak sıralanmaktadır.
(9) Diğer yandan, kullanıcı alışkanlığına bağlı yerleşikliğin CAD bazlı çalışan, yani aynı işleve
sahip farklı yazılımlar için de geçerli olduğu ifade edilmelidir. Diğer bir anlatımla, ağırlıkla
kamu görevi ifa eden kullanıcılar, başlangıçta öğrendikleri ve pratik geliştirdikleri yazılım ile
çalışmayı sürdürme eğilimi taşımakta, nitelik ve işlevlerini dikkate almadan alternatif
yazılımlara direnç gösterebilmektedir.
(10) Esasen rekabetin gelişmesinin önünde doğal bir engel olarak değerlendirilebilecek bu
davranış biçimi tüm yazılım hizmetlerinde gözlenmektedir. Ancak, haritacılık faaliyetlerine
yönelik yazılım hizmetlerinde en büyük alıcı konumunda bulunan kamuda, özel sektörden
farklı olarak yeni sistemlere uyum sağlamaya yönelik motivasyonların sınırlı olması, söz
konusu davranış biçiminin rekabet üzerindeki olumsuz etkisini arttırmaktadır. Bununla
birlikte, yürürlükte olan bazı hukuki düzenlemeler anılan davranış biçiminin rekabet
üzerindeki olumsuz etkisini ortadan kaldırabilecek hükümler ihtiva etmektedir. Bu
düzenlemelerden biri 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, diğeri ise 23.6.2005 tarih ve
2005/9070 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 15.7.2005 tarihli Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlük kazanan Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim
Yönetmeliği’dir.
(11) Kamu İhale Kanunu’nun 12. maddesinde; ihale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım
işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer
verilebileceği, belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik
olabileceği, ancak rekabeti engelleyici hususlar içeremeyeceği
