Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2012-3-76 (Muafiyet/Menfi Tespit)
Karar Sayısı : 12-35/992-306
Karar Tarihi : 26.06.2012
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Prof. Dr. Metin TOPRAK, Doç. Dr. Mustafa ATEŞ,
Doç. Dr. Cevdet İlhan GÜNAY, Dr. Murat ÇETİNKAYA,
Reşit GÜRPINAR
B. RAPORTÖRLER: Burak BÜYÜKKUŞOĞLU, Arif Ogün SARI, Didem ULUÇ
C. BİLDİRİMDE
BULUNAN : - Yörükoglu Süt ve Ürünleri Sanayi Ticaret A.Ş
ALTINVA Sinan Mah. Aksekili Sok. No:13 Antalya
(1) D. DOSYA KONUSU: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının okul sütü ihalesine
Akdeniz Bölgesi bakımından birlikte katılıma ilişkin olarak Yörükoğlu Süt ve
Ürünleri Sanayi Ticaret A.Ş, Güney Süt Sanayi ve Gıda Mad. A.Ş., Oğuz Gıda S
Tic AŞ. ile Akbel Süt Ürünleri San. Tic AŞ. arasında imzalanan “İş Ortaklığı
Beyannamesi”ne muafiyet tanınması talebi.
(2) E. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 18.04.2012 tarih ve 3391 sayı ile giren bildirim
üzerine düzenlenen 19.06.2012 tarih ve 2012-3-76/MM sayılı Menfi Tespit/Muafiyet
Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(3) F. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili raporda özetle; dosya konusu “İş Ortaklığı
Beyannamesi”ne 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesi çerçevesinde muafiyet verilebileceği
sonuç ve kanaatine ulaşıldığı ifade edilmiştir.
G. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
G.1. Taraflara İlişkin Bilgiler
G.1.1. Yörükoglu Süt ve Ürünleri Sanayi Ticaret A.Ş. (Yörükoglu)
(4) 1977 yılında Antalya’da kurulan Yörükoğlu, süt üretiminin yanı sıra yoğurt, peynir, tereyağı,
sütlü tatlılar gibi ürün gruplarında faaliyet göstermektedir.
G.1.2. Güney Süt Sanayi ve Gıda Mad. A.Ş. (Güney Süt)
(5) 1984 yılında Mersin’de kurulan Güney Süt, 2001 yılından itibaren Tarsus’da bulunan
fabrikasında üretim yapmaktadır. Şirket, süt ve sütlü ürünler alanında geniş bir üretim
yelpazesinde üretim gerçekleştirmektedir.
G.1.3. Akbel Süt Ürünleri San. Tic AŞ. (Akbel)
(6) 1993 yılında Konya’da kurulan Akbel, süt ve süt ürünleri alanında faaliyetini
sürdürmektedir.
12-35/992-306
2/6
G.1.4. Oğuz Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Oğuz Gıda)
(7) Üretimine ilk olarak 1997 yılında Adana‘da başlayan Oğuz Gıda’nın, 2005 yılında Sakarya
2. Organize Sanayi Bölgesinde yeni fabrikası hizmete girmiştir. Şirketin meyve suyu ve
nektarı ile UHT süt üretimi bulunmaktadır. Oğuz Gıda bildirime konu ortaklık kapsamında
üretim yapmayacak, sadece diğer iş ortaklarının hazırladıkları üretim programına
uyamamaları durumunda üretime destek olacaktır.
G.2. İlgili Pazar
G.2.1. Genel Olarak Türkiye’de Süt Üretimi
(8) Türkiye’de süt endüstrisi, üretim değeri açısından gıda sanayinin %15’ini oluşturmaktadır.
Sütün, başta çocuklar ve gençler olmak üzere tüm yaş gruplarının tüketmesi gereken
temel bir besin maddesi olması ve ekonomik açıdan ülke ekonomisine önemli katma değer
sağlaması, sektörün önemini artırmaktadır.
(9) Dünya genelinde olduğu gibi, Türkiye’de de gıda sektörünün en önemli bileşenlerinden biri
olan süt sektöründe, toplam süt üretiminin %91,7’sini inek sütü, %6’sını koyun sütü,
%2’sini keçi sütü ve %0,3’nü manda sütü oluşturmaktadır1.
(10) Üretilen sütün işlenme ve pazarlanma kanallarına bakıldığında ise parçalı bir yapı olduğu
görülmektedir. Üretilen çiğ sütün yaklaşık %33’ü mandıralarda, %27’si modern
fabrikalarda, %20’si işletmelerde tüketilmekte, geri kalan %20’si ise sokak sütçüleri
tarafından satılmaktadır2. Bu noktada, çiğ süt üreten ve müstahsil olarak adlandırılan
işletmelerin önemli bir bölümünün hala küçük ölçekli aile işletmeleri olduğunu söylemek
mümkündür.
(11) 14.2.2000 tarih ve 23964 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2000/6 sayılı “Türk Gıda
Kodeksi Çiğ Süt ve Isıl İşlem Görmüş İçme Süt Tebliği”nin 4. maddesinin (g) bendinde
belirtilen “Isıl İşlem Görmüş İçme Süt” tanımı kapsamında, sütün Tarım ve Köy İşleri
Bakanlığı’ndan üretim izni alınmak suretiyle tüketiciye sunulması gerekmektedir.
Dolayısıyla ısıl işlem görmüş sütler, pastörizasyon, UHT (Ultra High Temperature) veya
sterilizasyon yöntemlerinden biriyle işlenerek, satışa sunulan içme sütlerini kapsamaktadır.
(12) Sütün geçirildiği işlem yönünden UHT ve pastörize süt olarak iki grupta incelenmesi
mümkündür. Normal koşullarda bozulmadan uzun süre dayanabilmesi olanaksız olan
sütün, besleyici değerinin korunabilmesi için son zamanlarda ağırlıklı olarak UHT
yönteminden yararlanılmaktadır. Ülkemizde 250 ml, 500 ml, 1 litre gibi çeşitli ebatlarda
piyasaya sürülen karton ambalajlı UHT, sanayide üretilen sütün %90’lık bölümünü
oluşturmaktadır3.
(13) Öte yandan, süt üretimi işine görece küçük bir ölçekle girmenin kolay olması sebebiyle,
pazarda faaliyet gösteren birçok küçük ve orta ölçekli firma bulunmaktadır. Ancak ulusal
çapta faaliyet göstermek isteyen teşebbüslerin belli bir markayla ve güçlü dağıtım ağıyla
pazara nüfuz etmeleri gerekmektedir. Bu noktada, özellikle endüstriyel süt bakımından
marka yaratmanın önemli olduğu görülmektedir. Nielsen verilerine göre Türkiye UHT süt
pazarında üreticilerin pazar paylarına aşağıdaki tabloda yer verilmektedir.
1 T.C Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü (TEPGE) Süt ve Süt Ürünleri Durum
Tahmin Raporu 2011/2012, s.11.
2 UYSAL, H. 2008. Süt ve Süt Ürünleri Sektörü, Üretimde Karşılaşılan Sorunlar, Uluslar arası, Süt Sığırcılığı ve Süt Ürünleri Çalıştayı ve
Sergisi, 28-29 Nisan,
3 ASÜD Dünya ve Türkiye Süt Endüstrisi Raporu, 2010.
12-35/992-306
3/6
Tablo 1: Türkiye UHT Süt Pazar Payları(%)
2009 2010 2011
Sütaş (…..) (…..) (…..)
Pınar (…..) (…..) (…..)
Danone (…..) (…..) (…..)
Ak Gıda (Ülker) (…..) (…..) (…..)
Yörsan (…..) (…..) (…..)
Tat (SEK) (…..) (…..) (…..)
Market Markaları (BİM Dahil) (…..) (…..) (…..)
Diğer (…..) (…..) (…..)
Toplam 100,0 100,0 100,0
(14) Tablo 1’den, UHT süt pazarında çok sayıda yerli ve yabancı sermayeli üreticinin faaliyet
gösterdiği anlaşılmaktadır. Pazarın dikkat çeken bir başka özelliği ise başta BİM olmak
üzere market markaları ve diğer markalar toplamının pazarın yaklaşık %50’sini
oluşturmasıdır.
(15) İhale tarafı teşebbüsler görece düşük pazar payları nedeniyle Tablo 1’de diğer kısmında
görülmekle birlikte, bildirime konu işlem taraflarından Yörükoğlu’nun 2011 yılı süt üretimi
(…..) litre, Güney Süt’ün üretim miktarı (…..) litre, Akbel’in üretimi (…..) litre, Oğuz Gıda’nın
üretim miktarı ise (…..) litredir. Toplam Türkiye süt üretimi ile karşılaştırıldığında, tarafların
ilgili pazardaki payları toplamının yaklaşık (…..) civarında olduğu tahmin edilmektedir.
G.2.2. İlgili Ürün Pazarı
(16) ilgili ürün pazarının genel olarak “süt pazarı”, “UHT süt pazarı”, ya da ihale konusu ürün
göz önüne alınarak “200 ml paketli UHT süt pazarı” şeklinde daha dar kapsamlı olarak
tanımlanması mümkün olsa da ilgili pazar tanımının muafiyet incelemesi kapsamında
yapılacak değerlendirmeye etki etmeyecek olması nedeniyle mevcut dosya kapsamında
ilgili ürün pazarı tanımlanmamıştır.
G.2.3. İlgili Coğrafi Pazar
(17) UHT süt üreten firmalar ve bu arada bildirime konu iş ortaklığına taraf ola
