Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2012-2-8 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 12-41/1154-371
Karar Tarihi : 09.08.2012
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Prof. Dr. Metin TOPRAK, Doç. Dr. Mustafa ATEŞ,
Doç. Dr. Cevdet İlhan GÜNAY, Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR
B. RAPORTÖR : Sinan ÇÖRÜŞ, Nur Seda KÖKTÜRK, Hatice YAVUZ
C. BAŞVURUDA
BULUNANLAR : - Gizlilik talepli 6 başvuru
- İhsan POLAT
Esentepe Mah. İyigün Sok. Kırklar Site Blok No:7 Nilüfer/Bursa
- Yasin SOLMAZ
4. Ana Jet Üs K.lığı Karargâhı 06980 Akıncı/Ankara
- Özgür TURAN
Alemdağ Cd. No:603 Evidea Sit. B5/16 Ümraniye/İstanbul
- Altay BAYATLI
- Onur TATAR
Kıbrıs Cad, NO:22/9 Kurtuluş Çankaya/Ankara
- Şadan ÖZCAN
Mesa 2. Batı Sitesi No:191 Batıkent/Ankara
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILANLAR : - TTNET A.Ş.
Esentepe Mah. Salih Tozan Sok. Karamancılar İş Merkezi
D Blok No:16 34394 Şişli/İstanbul
- Superonline İletişim Hizmetleri A.Ş.
Esentepe Mah. Salih Tozan Sok. Karamancılar İş Merkezi No:18
34394 Şişli/ İstanbul
- Diğer internet servis sağlayıcıları
(1) E. DOSYA KONUSU : Adil kullanım koşulları uygulamasının ülkede faaliyet gösteren
tüm internet servis sağlayıcıları tarafından tüketicilerin aleyhine olarak rekabeti
sınırlayıcı ortak bir karar sonucunda başlatıldığı iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvurularda özetle; Superonline İletişim Hizmetleri A.Ş.’nin
(Superonline), abonelik sözleşmesinde bu yönde bir hüküm bulunmamasına rağmen
internet bağlantı hızını “adil kullanım koşulları” (AKK) çerçevesinde düşürdüğü ve bu
uygulamanın ülkemizde hizmet veren internet servis sağlayıcıların (İSS) ortak kararı
neticesinde gerçekleştiği iddia edilmiştir.
12-41/1154-371
2/6
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 03.01.2012 tarih ve 57 sayı intikal eden
başvurular üzerine hazırlanan 14.03.2012 tarih ve 2012-2-8/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu
21.03.2012 tarihli Kurul toplantısında görüşülerek, 12-13/393-M sayı ile önaraştırma
yapılmasına karar verilmiştir. Kurum kayıtlarına 23.01.2012 tarih ve 611 sayı; 26.03.2012
tarih ve 2558 sayı, 26.03.2012 tarih ve 2561 sayı, 29.03.2012 tarih ve 2764 sayı,
02.04.2012 tarih ve 2866 sayı, 11.04.2012 tarih ve 3197 sayı, 24.04.2012 tarih ve 3540
sayı, 24.04.2012 tarih ve 3542 sayı, 03.05.2012 tarih ve 3840 sayı, 02.07.2012 tarih ve
5290 sayı; 03.07.2012 tarih ve 5329 sayı ile intikal eden başvurular da mevcut dosya
kapsamında değerlendirilmiştir. İlgili karar uyarınca yapılan inceleme üzerine hazırlanan
17.07.2012 tarih ve 2012-2-8/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu görüşülerek karara
bağlanmıştır.
(4) H. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; internet servis sağlayıcıları hakkında 4054
sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 41. maddesi uyarınca soruşturma
açılmasına gerek olmadığı görüşüne yer verilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. İddia Konusu Uygulama ve Pazar Hakkında Genel Bilgiler
(5) Başvuru konusu iddialar esas olarak, Türkiye’de faaliyet gösteren İSS’lerin ortak bir karar
alarak AKK uygulamasına başlamalarına, diğer bir ifadeyle “adil kullanım noktası” (AKN)
belirleyerek abonelerin belirli bir kullanım limitini aşması durumunda internet hızını
düşürme şeklindeki uygulamalarına ilişkin olduğu görülmektedir.
(6) AKK, internet erişim hizmeti alan abonelerin, abone oldukları indirme (download) ve
yükleme (upload) hızının, koşullar ile belirlenen değerleri aşmaları durumunda ilgili ay
içinde hızlarını düşüren bir sonraki ay ise tekrar aynı hızdan hizmet almalarına imkân veren
bir uygulamadır. Söz konusu uygulamanın genellikle, abonelerin almış oldukları hizmeti
bireysel kullanım amacı dışında kullanmalarını engellemek ve tüm abonelerin şebeke
kaynaklarından eşit kalitede hizmet alabilmesini sağlamak amacıyla yapıldığı
anlaşılmaktadır.
(7) Önaraştırma konusu iddialar, sabit genişbant internet erişimi hizmetleri pazarında
perakende seviyede faaliyet gösteren İSS’lerin uygulamalarına ilişkindir. Sabit genişbant
internet erişimi hizmeti ülkemizde bakır kablo ağı, fiber kablo ağı, kablo TV şebekesi gibi
çeşitli şebekeler üzerinden sunulmaktadır. Bu bağlamda İSS’ler, perakende internet erişimi
hizmeti sunabilmek için gerekli altyapıyı kendileri inşa etmek ya da bunu bir altyapı
sahibi/işletmecisinden toptan seviyede sağlamak durumundadır. Ülkemizde en yaygın
internet erişim şekli Türk Telekomünikasyon A.Ş. (Türk Telekom) tarafından kontrol edilen
bakır kablo altyapısı üzerinden sağlanan xDSL/ADSL teknolojisi olup, perakende ADSL
hizmeti sunmak isteyen İSS’ler Türk Telekom altyapısına toptan düzeyde erişim
sağlamaktadır. Söz konusu altyapıya erişime ilişkin hususlar BTK tarafından
düzenlenmekte, bu kapsamda Türk Telekom’un İSS’lere sunduğu tarifeler bu Kurumun
onayından geçmektedir.
I.2. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Görüşü
(8) 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun (EHK) 7. maddesinin ikinci fıkrası
gereğince 06.01.2012 tarihinde talep edilen Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK)
görüşü 14.02.2012 tarihli ve 1312 sayılı yazı ile Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
12-41/1154-371
3/6
(9) Anılan görüşte ilk olarak, BTK tarafından yetkilendirilmiş işletmecilerin, uygulayacakları
tarifelerini ilgili mevzuat ve kurum düzenlemelerine aykırı olmayacak şekilde serbestçe
belirleyebildikleri, ancak işletmecinin ilgili pazarda etkin piyasa gücüne (EPG) sahip
olduğunun belirlenmesi halinde BTK tarafından çeşitli yükümlülükler getirilebildiği
vurgulanmaktadır. Ayrıca, Superonline’ın kendisine ait fiber optik altyapısı üzerinden
sunduğu hizmetler kapsamında herhangi bir pazarda EPG’ye sahip işletmeci olarak
belirlenmediği için perakende seviyede abonelerine sunduğu internet erişim hizmeti için
aldığı ücret ve tarife uygulama esaslarının ilgili mevzuat kapsamında BTK onayına tabi
olmadığı da belirtilmektedir.
(10) Görüşte ifade edilen diğer bir husus, Superonline’ın adil kullanım koşullarına ilişkin olarak
BTK’ya da şikâyetlerin geldiği ve konunun EHK’nın 50. maddesinin dördüncü fıkrası ve
EHK’ya dayanılarak çıkartılmış olan Elektronik Haberleşme Sektöründe Tüketici Hakları
Yönetmeliği’nin 17. maddesi çerçevesinde incelenmekte olduğudur.
(11) Son olarak BTK görüşünde, abone ile işletmeci arasında taahhütname olmasına rağmen
işletmeci tarafından tek taraflı olarak adil kullanım limitinde yapılan değişikliğin aboneler
için geçerli olup olmadığı, abonelerin sözleşmeden cayma haklarının herhangi bir cezai
müeyyide uygulanmaksızın ayrılabilmesinin mümkün olup olmadığı hususunun, hâlihazırda
BTK nezdinde incelendiği belirtilmektedir.
I.3. Önaraştırma Kapsamında Teşebbüslerden Elde Edilen Bilgiler
I.3.1. TTNET’ten Elde Edilen Bilgiler
(12) TTNET tarafından, AKN uygulamasının gerekçesinin tüm kullanıcıların şebeke
kaynaklarından aynı kalitede hizmet alabilmesine olanak sağlamak ve böylelikle şebeke
üzerindeki yoğunluğu dengeleyerek kaynakların en verimli ve adil şekilde kullanılmasını
temin etmek olduğu belirtilmiştir. Ayrıca, AKN’ye haberleşme amacının suiistimal
edilmemesi ve hizmetin mevzuata aykırı bir şekilde üçüncü kişiler ile paylaşılmaması
hususlarında tedbir ve denge sağlamak için ihtiy
