Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2014-3-36 (Muafiyet)
Karar Sayısı : 14-30/629-278
Karar Tarihi : 03.09.2014
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Kenan TÜRK, Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR,
Fevzi ÖZKAN, Doç. Dr. Tahir SARAÇ
B. RAPORTÖRLER : Osman ÇATALCALI, Ferhat BOZKAYA
C. BİLDİRİMDE
BULUNAN : AbbVie Tıbbi İlaçlar Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
Av. Efser Zeynep ERGÜN, Av. Sibel YILMAZ ATİK,
Av. Ceren GÖRMÜŞ AVUNDUK
(1) D. DOSYA KONUSU: AbbVie Tıbbi İlaçlar San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Erdem Ecza Deposu
Tic. A.Ş., Polimed İlaç ve Tıbbi Cihazlar San. ve Tic. Ltd. Şti., Deniz Ecza Deposu Tic.
A.Ş. ve Mertsel Ecza Depoları San. ve Tic. A.Ş. arasında ayrı ayrı akdedilen “İhaleler
ile ilgili Tek Satıcılık Çerçeve Sözleşmesi” başlıklı beş sözleşmeye menfi tespit
belgesi verilmesi/muafiyet tanınması talebi.
(2) E. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 17.06.2014 tarihinde giren başvuru üzerine
düzenlenen 26.08.2014 tarih ve 2014-3-36/MM sayılı Muafiyet/Menfi Tespit Ön İnceleme
raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(3) F. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda;
- Bildirim konusu sözleşmelerin içerdiği rekabete aykırı hükümler nedeniyle menfi tespit
belgesi alamayacağı,
- Anılan sözleşmelerden sadece AbbVie Tıbbi İlaçlar Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. (ABBVİE)
ile Polimed İlaç ve Tıbbi Cihazlar San. ve Tic. Ltd. Şti. (POLİMED) arasında akdedilen
sözleşmenin, düzenlemeye tabi ürünün pazar payının 2002/2 sayılı “Dikey Anlaşmalara
İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği”nin 2. maddesinde belirlenen pazar payı eşiğini aşmaması
nedeniyle grup muafiyetinden yararlanabileceği,
- Diğer sözleşmelere ise 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinin birinci fıkrasında sayılan
şartların tamamının karşılanması nedeniyle bireysel muafiyet tanınabileceği
ifade edilmiştir.
G. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
G.1. İlgili Pazar
(4) Dosya mevcudu bilgiler çerçevesinde, Erdem Ecza Deposu Tic. A.Ş. (ERDEM ECZA),
Mertsel Ecza Depoları San. ve Tic. A.Ş. (MERTSEL ECZA) ve POLİMED ile akdedilen 1, 2
ve 3. sözleşme için ilgili ürün/hizmet pazarı Kalsitriol”, “Levobupivakain”, “Desflurane”,
“Beraktant”, “Palivizumab” ve “Parikalsitol” ilaçlarının kamu kurumları tarafından
düzenlenen ihalelere katılım pazarı, DENİZ ECZA ile akdedilen 4. sözleşme için aynı etken
maddeler için özel kuruluşlar tarafından düzenlenen ihalelere katılım pazarı ve POLİMED
ile akdedilen 5. sözleşme içinse “İsoflurane” isimli etken madde için kamu kurumları veya
özel kuruluşlar tarafından düzenlenen ihalelere katılım pazarı olarak, ilgili coğrafi pazar ise
yukarıda belirtilen üç pazar için sözleşmelerin geçerli olduğu iller, diğer iki sözleşme için ise
“Türkiye” olarak belirlenmiştir.
14-30/629-278
2/6

G.2. Bildirim Konusu Sözleşmeler
(5) Dosya konusu başvuru ile toptan dağıtım seviyesinde faaliyet gösteren ERDEM ECZA,
MERTSEL ECZA, Deniz Ecza Deposu Tic. A.Ş. (DENİZ ECZA) ve POLİMED ile sağlayıcı
seviyesinde faaliyet gösteren ABBVİE arasında ayrı ayrı akdedilen ve birbiriyle sadece
bölge, kapsam ve ürün grupları bakımından farklılıklar taşıyan sözleşmelere 4054 sayılı
Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 8. maddesi uyarınca menfi tespit belgesi
verilmesi, bu mümkün olmazsa sözleşmelerin aynı Kanun’un 5. maddesi uyarınca 4054
sayılı Kanun’un 4. maddesinin hükümlerinin uygulanmasından muaf tutulması
istenmektedir.
(6) Başvuruya konu sözleşmeler bir bütün olarak incelendiğinde, sözleşmelerde benzer rekabet
kısıtlarının olduğu görülmüştür. Bu kapsamda, ABBVİE ve anılan ecza depoları arasında
imzalanan sözleşmelerin getirdiği aşağıdaki düzenlemeler, 4054 sayılı Kanun kapsamında
inceleme gerektiren hususlardır:
- Tek satıcı koşulu getirilmesi (sözleşme 1, 2 ve 3’te 8, 9, 10, 11, 12; sözleşme 4’te 9,10,
11, 12, 13; sözleşme 5’te 7, 8, 9, 10, 11. maddeler).
- Tek sağlayıcı koşuluna ilişkin düzenlemeler bulunması (sözleşme 1, 2 ve 3’ün 12.d.
maddesi, sözleşme 4’ün 13.d. maddesi ve sözleşme 5’in 10.d. maddesi).
- Bölge ve müşteri sınırlamasına yönelik hususlara yer verilmesi (sözleşme 1, 2 ve 3’ün 6.
maddesinde, sözleşme 4’ün 7. maddesinde ve sözleşme 5’in 5. maddesinde POLİMED,
ERDEM ECZA, MERTSEL ECZA ve DENİZ ECZA’nın sözleşmelerde sayılan ilaçlar için
hangi bölgelerdeki hangi tip sağlık kuruluşunun ihalesine katılabilecekleri
düzenlenmektedir.)
(7) Diğer yandan Sözleşme 1, 2 ve 3’ün 9. maddesinde deponun bölge dışında kalan alıcılara
satmak için sözleşmeye konu ABBVİE ürünlerini satın almak istemesi durumunda alım
koşullarının ayrıca karşılıklı görüşmeler yoluyla ve ABBVİE tarafından belirleneceği ve 12.a.
maddesinde deponun sözleşmede yer verilen ABBVİE ürünlerini ABBVİE tarafından
atanmış başka bir tek satıcının (münhasır) bulunduğu bölgelerdeki ihalelere teklif ederek
katılamayacağı belirtilmiştir.
(8) - Süre koşuluna ilişkin düzenleme yapılması (sözleşme 1, 2 ve 3’ün 32, 33. maddelerinde,
sözleşme 4’ün 33, 34. maddelerinde ve sözleşme 5’in 31, 32. maddelerinde sözleşmelerin
süresinin bir yılla sınırlandırıldığı, ABBVİE’nin sözleşmenin feshiyle ilgili olarak,
sözleşmenin sona ereceği tarihten bir ay önce sözleşmenin diğer taraflarını yazılı olarak
bilgilendirmediği takdirde anlaşmanın aynı koşullarda bir yıllık süre için de uzatılmış
sayılacağı, depo için bu sürenin 6 ay olduğu ve her halükarda sözleşmenin hiçbir ihbara
gerek kalmadan beş yılın dolması üzerine kendiliğinden sona ereceği belirtilmiştir).
G.3. Değerlendirme
G.3.1. Menfi Tespit Değerlendirmesi
(9) Sözleşme 1, 2 ve 3’ün 8, 9, 10, 11 ve 12. maddelerinde, sözleşme 4’ün 9, 10, 11, 12 ve 13.
maddelerinde ve sözleşme 5’in 7, 8, 9, 10 ve 11. maddelerinde sözleşmelerin tarafı olan
ecza depolarına bölge ve müşteri kısıtlaması getirilmiştir. Dolayısıyla, 4054 sayılı Kanun’un
4. maddesi kapsamında yasaklanan hükümler içeren bu sözleşmelere Kanun’un 8. maddesi
uyarınca menfi tespit belgesi verilemeyeceği sonucuna ulaşılmıştır.
G.3.2. 2002/2 sayılı Tebliğ Kapsamında Değerlendirme
(10) Bildirime konu sözleşmeler, sağlayıcı seviyesinde faaliyet gösteren ABBVİE ile dağıtıcı
seviyesindeki ecza depolarının ihalelere yönelik çalışma koşullarını düzenlemektedir.
2002/2 sayılı Tebliğ’de, “üretim ve dağıtım zincirinin farklı seviyelerinde faaliyet gösteren iki
14-30/629-278
3/6

ya da daha fazla teşebbüs arasında belirli mal veya hizmet alımı, satımı veya yeniden
satımı amacıyla yapılan anlaşmalar” dikey anlaşma olarak tanımlanmaktadır. Bildirime konu
sözleşmeler de, yukarıda yer verilen niteliği itibarıyla, ilaç sektöründe üretici olarak faaliyet
gösteren ABBVİE ile alt pazarda toptan satış faaliyeti ile iştigal eden ecza depoları arasında
akdedilmiş olup, rekabet hukuku anlamında dikey anlaşmalardır.
(11) 2002/2 sayılı Tebliğ dikey anlaşmalar bakımından 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesindeki
yasağa karşı sağlanan grup muafiyetinin koşul ve esaslarını düzenlemektedir. Anılan
Tebliğ’in 2. maddesine göre grup muafiyetinin, sağlayıcının ilgili pazardaki payının %40’ı
aşmaması halinde uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Yine aynı maddenin devamında,
tek alıcıya sağlama yükümlülüğü içeren dikey anlaşmalarda anlaşmanın tebliğ ile tanınan
muafiyetten yararlanabilmesi için, alıcının an