Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2015-5-37 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 15-41/682-243
Karar Tarihi : 20.11.2015
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN,
Doç. Dr. Tahir SARAÇ, Kenan TÜRK
B. RAPORTÖR : İmren KOL, Cihan BİLAÇLI
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : Gizlilik talebi bulunmaktadır
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILAN : Mars Sinema ve Sportif Tesisler İşletmeciliği A.Ş.
Adres: Dereboyu Cad. Ambarlıdere Yolu No:4 Kat:1 Beşiktaş,
İstanbul
(1) E. DOSYA KONUSU: Mars Sinema ve Sportif Tesisler İşletmeciliği A.Ş.’nin
gösterim pazarındaki hâkim durumunu kullanarak dağıtım pazarında faaliyet
gösteren teşebbüslerin faaliyetini zorlaştırdığı iddiası ile, yaptığı franchise
sözleşmelerinde yer alan bilet ve büfe fiyatlarının yeniden satış fiyatının tespitine
ilişkin hükümlerin 4054 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilmesi.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: 29.06.2015 tarihli, 3034 sayılı başvuruda özetle; Mars Sinema
ve Sportif Tesisler İşletmeciliği A.Ş.’nin (MARS) hâkim durumda olduğu ve bu hâkim
durumunu dağıtım pazarında kötüye kullandığı ifade edilerek 4054 sayılı Rekabetin
Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun) kapsamında gereğinin yapılması talep
edilmiştir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 29.06.2015 tarihinde giren başvuru
01.09.2015 tarihli Kurul toplantısında görüşülmüş ve 15-34/521-M sayı ile önaraştırma
yapılmasına karar verilmiştir. Anılan karar uyarınca düzenlenen 13.11.2015 tarih ve
2015-5-37/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; başvuru konusu iddialara yönelik olarak;
- MARS’ın başvuru konusu uygulamalarının hâkim durumun kötüye kullanılması
olarak değerlendirilemeyeceği, dolayısıyla MARS hakkında 4054 sayılı Kanun’un 41.
maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek olmadığı,
- Bununla birlikte, 90 gün içinde Next Level Ankara ve MarkAntalya sinema
işletmelerinde gişe ve büfe fiyat listesinin yüklendiği sistem üzerinde sinema
yatırımcısının değişiklik yapabilmesine imkân tanıyacak değişikliklerinin yapılarak
Rekabet Kurumuna tevsik edilmesi, yenileme yapılmadan devam edilmesi halinde
hakkında 4054 sayılı Kanun kapsamında işlem başlatılacağının bildirilmesi yönünde
4054 sayılı Kanun’un 9/3. maddesi uyarınca görüş verilmesinin uygun olacağı,
belirtilmiştir.

I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
15-41/682-243
2/24

I.1. İlgili Teşebbüs
(5) MARS, 2001 yılında sinema gösterim alanında faaliyetlerine başlamıştır. 2005 yılında
Tepe Cinemaxx Grubu’nu satın almış, 2011 yılına dek çeşitli ortaklıklarla finansal ve
operasyonel olarak Türkiye’de sinema salonu işletmeciliği bakımından hızlı bir
büyüme gerçekleştirmiştir. 2011 yılı sonunda Rekabet Kurulu’nun (Kurul) da onayıyla,
diğer bir sinema gösterimcisi AFM Uluslararası Film Prodüksiyon Ticaret ve Sanayi
A.Ş. (AFM)’yi bünyesine katan MARS, yirmidokuz ilde altıyüzü aşkın sinema salonuyla
sektörde yer almaktadır. Bununla birlikte teşebbüs, 01.09.2014 tarihinde dağıtım
faaliyetine başlamış olup ilk filmini 10.10.2014 tarihinde dağıtmıştır.
I.2. İlgili Pazar
I.2.1. İlgili Ürün Pazarı
(6) Sinema endüstrisinin temelde, filmlerin yapımı, dağıtımı ve gösterimini içeren bir
faaliyet zincirinden meydana geldiği kabul edilmektedir. Yapım aşaması, sinema
filmlerinin çekimlerinin tamamlanarak sinema salonlarında gösterilebilecek hale
getirilmesi işlemidir. Yapımcılar tarafından hazırlanan filmler, mülkiyet hakkı yapımcıda
kalmak kaydıyla sinemalara dağıtılmak üzere dağıtıcılara dağıtım hakkı verilerek
iletilmektedir. Dağıtıcıların genel olarak rolü ise filmlerin Türkiye’nin çeşitli yerlerinde
yer alan sinema salonlarına iletilmesinin sağlanmasıdır.
(7) Sinema salonları, asıl faaliyetleri olan film gösterim faaliyetleri dışında, yan faaliyetler
olarak bu salonlarda ve fuayelerde yiyecek, içecek, kitap gibi ürünlerin satışını
gerçekleştirmekte ve ayrıca reklam yeri satışı faaliyetlerini de yapmaktadır. Bu
anlamda sinema sektöründe yapım, dağıtım ve gösterimden oluşan bir zincir
bulunmakta ve bu faaliyet alanlarındaki çeşitli pazarlar birbirleri ile alt pazar-üst pazar
konumunda bulunmaktadır.
(8) Kurulun önceki kararlarında yer verildiği gibi, sinema endüstrisinde yaygın olan
“sezon” kavramının da etkisiyle aynı dönemde gösterime girmeyi bekleyen çok sayıda
yapım bulunmaktadır. Sinema endüstrisinde dağıtıcıların yeni filmleri gösterime
sunabilmesi için uygun sinema salonlarının bulunması gerektiği; sinema salonlarının
da gelir elde edecekleri filmleri göstermek istekleri göz önüne alındığında, dağıtıcılarla
sinema salonu işletmecileri arasındaki ilişki yeni filmlerin seyirciye ulaştırılması
açısından önemlidir.
(9) Şikâyet dilekçesinin konusu temel olarak MARS’ın gösterim pazarındaki pazar gücünü
kullanarak dağıtım pazarında kendine birtakım avantajlar sağladığı ve diğer dağıtıcı
teşebbüslerin faaliyetini zorlaştırdığıdır. Dolayısıyla önaraştırma konusu iddialar,
gösterim ve dağıtım pazarlarına ilişkindir. Bu bakımdan, Kurulun önceki kararları
çerçevesinde ilgili ürün pazarları “filmlerin sinemalarda gösterimi amacıyla dağıtımı
pazarı” ve “sinema salonu hizmetleri pazarı” olarak tanımlanabilir.
I.2.2. İlgili Coğrafi Pazar
(10) Dosya kapsamında incelenen MARS, yapım-dağıtım-gösterim şeklinde
özetlenebilecek film tedarik zincirinin öncelikle gösterim ayağında faaliyet göstermekte
ve Türkiye sınırları içerisinde film gösterim hizmetleri sunmaktadır. Bunun yanında
yapım ortağı ve film ithalatçısı olarak da zincirin yapım ayağında birtakım faaliyetlerde
bulunmaktadır. Ayrıca teşebbüs 2014 yılının Ekim ayından itibaren dağıtım
faaliyetlerine başlamıştır.
(11) MARS ile sektörde bulunan diğer dağıtımcıların faaliyetleri açısından Türkiye sınırları
içerisinde alt bölgelere ayrıştırılmayı gerektirecek coğrafi bir farklılaşma
15-41/682-243
3/24

bulunmamaktadır. Piyasaya giren her bir yapım, potansiyel olarak her ilde ve her
salonda gösterilebilmektedir. Gösterim bakımından, AFM-MARS birleşmesine ilişkin
Kurulun 17.11.2011 tarihli ve 11-57/1473-539 sayılı kararında (AFM-MARS Birleşme
Kararı) sinema salonlarının başka illerdeki potansiyel müşterilerin talebini karşılama
ihtimalleri ile tüketicilerin mesafe ve zaman kısıtı nedeniyle başka bir ile film izlemeye
gitme olasılıklarının düşük olması sebebiyle oldukça az olduğu ifade edilmiştir. Bu
bağlamda ilgili coğrafi pazar il ve ilçe bazında belirlenmiştir. Buna ek olarak sinema
salonlarının dağıtıcı ve yapımcılarla olan ilişkisi özelinde gösterim ayağına erişim ve
alıcı gücü bakımından Türkiye olarak da ilave bir coğrafi pazar tanımı yapılmış olup
Türkiye geneli alım pazarı bakımından dikkate alınmıştır. Bu çerçevede filmlerin
sinema salonlarında gösterilmesi amacıyla dağıtımı bakımından, Türkiye sınırları
içerisinde herhangi bir bölgeyi diğerinden ayıracak bir husus bulunmadığından,
başvuru konusu bakımından ilgili coğrafi pazar “Türkiye” olarak belirlenmiştir.
(12) Bununla birlikte, işbu önaraştırma çerçevesinde incelenen yönetim sözleşmeleri
arasında sadece Next Level Ankara ve MarkAntalya sinemaları için yapılan
sözleşmelerin 4054 sayılı Kanun’u ihlal edebilecek nitelikte hükümler içerdiği
görülmüştür. Bu bakımdan, yönetim sözleşmeleri hakkında yapılan değerlendirmeler,
anılan AFM-MARS Birleşme Kararı’na paralel olarak, “Batı Ankara” ve “Antalya”
bölgesel coğrafi pazarları göz önünde bulundurularak yapılmıştır
I.3. Tespitler
(13) Önaraştırma kapsamında biri başvuru konusu şikâyetlere, diğeri sektör incelemesi
kapsamında edinilen sözleşmelere ilişkin hususlar olmak üzere iki farklı konu
incelenmiştir. Dolayısıyla, ilk önce başvuru konusu şikâyetler üzerine yapılan
tespitlere, ardından sektör incelemesi kapsamında edinilen sözleşmelere ilişkin
tespitlere yer verilmiştir.
I.3.1. Yerinde İncelemede Edinilen Bilgi ve Belgeler Çerçevesinde Yapılan
Tespitler
(14) MARS’ın gösterim pazarındaki gücü sayesinde yapımcılara filmlerini dağıtabilmek
adına, salon sayısı, gösterim haftası, “Virtual Print Fee” (VPF) (Sanal Kopya Bedeli)
alınmayacağı gibi diğer dağıtıcıların öneremeyeceği koşullar sunabildiği ve böylelikle
dağıtım pazarındaki rekabetin olumsuz yönde etkilendiği yönündeki başvuru üzerine
yapılan önaraştırma çerçevesinde 15.10.2015 tarihinde MARS’ta yerinde inceleme
gerçekleştirilmiştir.
(15) Yapılan yerinde incelemede edinilen, MARS Film Dağıtım Satış Müdürü Mengü
ATASAĞUN tarafından sinema salonlarına gönderilen 13.10.2015 tarihli e-postada;
sinema salonlarının dağıtımı MARS tarafından gerçekleştirilecek filmler için Kasım ayı
taleplerinin toplandığı anlaşılmaktadır. E-postada Kasım ayında gösterime girmesi
planlanan filmlerin listesi, format seçenekleri, tavsiye gösterim süreleri ve gösterim
koşulları yer almaktadır. Gösterim koşullarının içinde gösterim süresine ilişkin
herhangi bir ifade bulunmamaktadır. Bunun yanında, gösterim koşullarının 6.
maddesinde sinema işletmelerinin bilet fiyatlarını belirlemede serbest olduğu, talep
edilen film için uygulanacak bilet fiyatının ve varsa uygulanacak indirimin bildirilmesi
gerektiği ifade edilmektedir.
(16) Yerinde incelemede edinilen bir başka belgede, (…..).Bunun üzerine (…..). Netice
itibarıyla, 13.03.2015 tarihinde gösterime giren filme ilk haftasında Trump Tower’da
yer verilmediği anlaşılmıştır.
15-41/682-243
4/24

(17) Bir diğer belgede, (…..) tarafından kendilerince dağıtılan “Yapışık Kardeşler” filmi için,
(…..) ifade edilmiştir. Belgede (…..) görülmektedir. Bununla birlikte, teşebbüsten
edinilen bilgilerden, “Yapışık Kardeşler” filminin ilk gösterim haftasında belgede
belirtilen ek lokasyonlardan sadece (…..) gösterime girebildiği anlaşılmıştır.
(18) MARS tarafından dağıtılan “Azem 2: Cin Garezi” adlı film hakkında elde edilen
belgede (…..)
(19) Yerinde incelemede edinilen 14.10.2015 tarihli bir başka e-posta yazışmasında, (…..).
(20) Yukarıda yer verilen yerinde incelemede elde edilen belgelerin yanı sıra, önaraştırma
sürecinde teşebbüs ve şikâyetçiden dosya konusu iddialara ilişkin detaylı bilgiler talep
edilmiş olup söz konusu bilgi ve belgeler çerçevesinde yapılan tespitlere aşağıda yer
verilmektedir.
I.3.2. Başvuru Hakkında Talep Edilen Bilgiler Çerçevesinde Yapılan Tespitler
I.3.2.1. Filmlerin Gösterimde Kaldığı Süre ve Salon Sayısı Çerçevesinde Yapılan
Tespitler
(21) Başvuru konusu iddialar temelde MARS’ın gösterim pazarındaki gücü sayesinde
yapımcılara, filmlerini dağıtabilmek adına, salon sayısı, gösterim haftası, VPF
alınmayacağı gibi diğer dağıtıcıların öneremeyeceği koşullar sunabildiği ve böylelikle
dağıtım pazarındaki rekabetin olumsuz yönde etkilendiği yönündedir. Bu bağlamda,
dosya kapsamında MARS’ın bünyesindeki sinema salonlarında (MARS’ın dağıtım
faaliyetine başlamasından öncesini ve sonrasını değerlendirebilmek adına)
01.01.2014 ile 09.10.2015 tarihleri arasında gösterime giren filmlerin toplam
gösterimde kaldığı hafta sayısı, aynı anda en çok kaç salonda gösterildiği ve
gösterimde kaldığı ortalama salon sayısı verileri incelenmiştir.
(22) Daha önce değinildiği üzere, dağıtım pazarı bakımından bölgesel bazda pazar
ayrımlarına gerek olmamakla birlikte gösterim pazarı bakımından bölgesel nitelikte
coğrafi pazarlar tanımlanması mümkündür. Başvuru konusu hususlar bölgesel nitelik
arz etmese de Türkiye’deki toplam sinema salonlarının %45’inin İstanbul, Ankara ve
İzmir illerinde bulunduğu ve elde edilen toplam gişe hasılatının %50 ile %60’ının bu
illerde bulunan sinemalardan elde edildiği göz önünde bulundurulduğunda1, dosya
konusu iddialar bakımından bu iller bazında değerlendirme yapılması yeterli
görülmüştür.
(23) Öte yandan, bir filmin gösterime girdiği salon sayısı ve gösterim süresi, filmin hasılat
beklentisinin yüksek olması veya gösterimde kaldığı ilk hafta sonunda yüksek
hasılatının olması ve menşei ile yakından ilgilidir. Bir filmin gişe beklentisi yükseldikçe,
film daha çok sayıda salonda gösterime girmekte ve gösterimde kalma süresi diğer
filmlere göre daha uzun olmaktadır. Bu nedenle, gişe hasılatı düşük olan veya olması
beklenen filmler ile gişe hasılatı yüksek olan veya olması beklenen filmlerin farklı bir
değerlendirmeye tabi tutulması gerekmektedir. Bu bağlamda, detaylarına aşağıda yer
verilen analizlerde hasılatı 250.000 TL’den az olan filmler, hasılatı 250.000 TL ile
1.000.000 TL arasında olan filmler ve hasılatı 1.000.000 TL’den fazla olan filmler
bakımından ayrıma gidilmiştir. Bunun yanında, Türkiye’de yerli sinema filmleri, sayıları
yabancı film sayısına göre oldukça az olmasına rağmen, yabancı sinema filmlerine
göre daha fazla seyredilmekte ve toplam hasılattan daha fazla pay almaktadır. 2014
yılında toplam seyirci sayısının ve hasılatının yaklaşık %60’ını yerli filmler
oluşturmaktadır. Bu bakımdan, yerli filmler yabancı filmlere kıyasla daha uzun süre

1 Salon sayısı oranı 2014 yılının Kasım ayı, hasılat oranı 2014 yılının Haziran ayı verisini içermektedir.
15-41/682-243
5/24

gösterimde kalabildiğinden veya hasılatını arttırması için daha fazla şans
tanınabildiğinden, yapılan analizlerde yabancı filmlerden ayrı olarak değerlendirilmiştir.
(24) Yapılan analizlerin sonuçları aşağıda özetlenmiştir:
- Ankara pazarında, her üç hasılat aralığındaki yerli ve yabancı filmler bakımından,
MARS’ın dağıtım faaliyetine başlamasının ardından MARS bünyesindeki sinema
salonlarında gösterime giren filmlere verilen toplam gösteri süresi ve salon sayısı
bakımından, MARS ile pazardaki diğer dağıtıcıların dağıttığı filmler arasında bariz
bir farklılık bulunmamaktadır.
- İstanbul pazarı üç mikro pazar arasında en yüksek ortalamalara sahip olmakla
birlikte, benzer şekilde, her üç hasılat aralığındaki yerli ve yabancı filmler
bakımından, dağıtım faaliyetine başlamasının ardından MARS bünyesindeki
sinema salonlarında gösterime giren filmlere verilen toplam gösteri süresi ve salon
sayısı bakımından, MARS ile pazardaki diğer dağıtıcıların dağıttığı filmler arasında
bariz bir farklılık bulunmamaktadır.
- İzmir pazarı salon kapasitesinin diğer iki pazara göre düşük olması nedeniyle en
düşük ortalamalara sahip olmakla birlikte, diğer iki pazara benzer şekilde, her üç
hasılat aralığındaki yerli ve yabancı filmler bakımından, dağıtım faaliyetine
başlamasının ardından MARS bünyesindeki sinema salonlarında gösterime giren
filmlere verilen toplam gösteri süresi ve salon sayısı bakımından, MARS ile
pazardaki diğer dağıtıcıların dağıttığı filmler arasında bariz bir farklılık bulunmadığı
görülmektedir.
I.3.2.2. Filmlerin Dağıtım Hakkını Alabilmek İçin MARS’ın Daha Uzun Gösterim
Süresi Taahhüdü Verdiği İddiasına Yönelik Yapılan Tespitler
(25) Başvuruya konu hususlardan biri de pazardaki dağıtımcıların filmlerinin MARS
bünyesindeki sinema salonlarında gösterilebilmesi için yalnızca bir hafta gösterimde
kalma vaadi alabildiği, ancak MARS’ın dağıtmak istediği filmler için yapımcılara daha
uzun gösterim süresi taahhüdünde bulunabildiğidir.
(26) Önaraştırma sürecinde MARS’ın imzaladığı dağıtım sözleşmeleri incelenmiş olup
sözleşme metinlerinde gösterim süresine ilişkin herhangi bir hükmün bulunmadığı
görülmüştür. Ayrıca, yapılan yerinde incelemede MARS’ın bir yapımcıya filminin
dağıtım hakkını alabilmek için gösterim taahhüdünde bulunduğuna yönelik herhangi
bir bilgi ya da belge edinilememiştir.
I.3.2.3. MARS Tarafından Dağıtılan Filmler İçin Sanal Baskı Bedelinin Alınmadığı
İddiasına Yönelik Yapılan Tespitler
(27) Başvuru metninde belirtilen bir diğer husus MARS’ın bazı filmlerin dağıtım hakkını
almak için sektörde istisnasız olarak uygulanan sanal baskı bedellerini kendi
sinemalarında almayacağı yönünde taahhütte bulunduğu yönünde sektörde duyumlar
olduğudur.
(28) Hâlihazırda sektörde yapımcılar, 35 mm film kopyalarına göre basımı daha az masraflı
olan dijital kopyaların kullanımı neticesinde elde edecekleri maliyet avantajının bir
kısmını, filmlerini gösteren sinema salonlarına film kopyası başına ödeme yapmak
suretiyle transfer etmektedir. “Virtual Print Fee” (Sanal Kopya Bedeli) ifadesinin
kısaltması olan VPF bu ödemeleri ifade etmektedir2.

2 Ayrıntılı bilgi için bkz. 27.9.2013 tarihli ve 13-55/760-319 sayılı Kurul kararı.
15-41/682-243
6/24

(29) MARS’ın hak sahipleri ile yaptığı dağıtım sözleşmeleri incelendiğinde, sözleşme
konusu filmden VPF alınmayacağına dair herhangi bir hüküm bulunmadığı, aksine
alınacağı yönünde hüküm bulunduğu anlaşılmıştır. Bunun yanında, taraflardan
edinilen bilgilerde MARS tarafından dağıtımı gerçekleştirilen filmler için kesilen VPF
faturalarının örneklerine yer verilmiştir.
(30) Bununla birlikte, yapılan yerinde incelemede edinilen MARS Film Programlama ve
Film Satın Alma Müdürü Bülent KÜÇÜKÖZCAN’dan MARS Muhasebe Yöneticisi
Özlem KORKUT’a gönderilen (…..).
(31) E-postadaki tabloda yer alan (…..). Söz konusu filmlere ilişkin fatura örnekleri
taraflarca sunulmuştur. Bununla birlikte, MARS tarafından (…..) filminin dağıtım
haklarının yanında lisans haklarının da kendilerinde olması sebebiyle fatura
kesilmediği bildirilmiştir.
I.3.2.4. MARS Tarafından Dağıtılan Filmlerin Tanıtımlarının Daha Fazla Yapıldığı
İddiasına Yönelik Yapılan Tespitler
(32) Başvuru metninde yer alan başka bir husus, MARS’ın salonlarında kendi dağıttığı
filmlerin fragmanlarına/tanıtımlarına diğer dağıtıcılara göre daha fazla yer verdiğidir.
Sinemada gösterilen bir fragman, bir filmin reklamı için, doğrudan sinema izleyicisine
hitap etmesi nedeniyle en etkili yol olarak kabul edilmektedir. Bu bakımdan, dağıtıcılar
için filmlerinin fragmanlarının salonlarda gösterilmesi filmlerinin tanıtımı için oldukça
önemlidir.
(33) Başvuru metninde MARS’ın, büyük bütçeli Hollywood stüdyolarının filmleri bir kenara
bırakıldığında, diğer dağıtıcıların filmlerinin fragmanlarının kendi dağıttığı filmlerinkine
kıyasla çok daha az döndüğü, ya da boş salonlarda gösterildiği ifade edilmektedir.
Ancak, başvuru metninde de yer verildiği üzere, fragmanların gösterim dakikalarını ve
ulaştıkları kişi sayısını hesap etmek, böyle bir verinin tutulmaması nedeniyle mümkün
görünmemektedir.
(34) MARS’tan edinilen bilgilere göre, sinemada gösterilecek bir filmin fragmanının hangi
salonlarda gösterileceği haftalık programlarla belirlenmektedir. Bununla birlikte, bir
fragmanın o gün içinde kaç kere oynatılacağına dair bir belirlilik bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle fragmanlara ilişkin detaylı bilgi elde edilemese de, aşağıda yer
alan Tablo 1’de MARS’ın dağıtım faaliyetinin başladığı tarihten 30.10.2015 tarihine
kadarki dönemde MARS bünyesindeki salonlarda gösterilen fragmanların sayısının ve
gösterildiği ortalama salon sayısının dağıtıcılara göre dağılımına yer verilmiştir.

…..(TİCARİ SIR)…..

(35) Tablo 1 incelendiğinde, ilgili dönemde MARS bünyesindeki sinema salonlarında sayı
itibarıyla en çok (…..) tarafından dağıtılan filmlerin fragmanları gösterilmiştir. Bununla
birlikte, (…..) ile MARS arasında fragmanların gösterildiği ortalama salon sayısı
bakımından önemli oranda farklılık bulunmamaktadır. Öte yandan, başvuru metninde
belirtildiği gibi, gösterim yaygınlığı bakımından, (…..) fragmanlarının gösterildiği
ortalama salon sayısının MARS’tan daha fazla olduğu görülmektedir.
(36) Sonuç olarak, Tablo 1’de yer alan verilerin, tek başına MARS’ın fragmanlarının
gösterildiği salon sayıları bakımından diğer dağıtıcılardan bariz şekilde ayrıldığı
sonucuna ulaşmada yeterli olmadığı kanaatine ulaşılmıştır. Yapılan yerinde
incelemede, konuya ilişkin herhangi bir belge elde edilemediği görülmektedir.
15-41/682-243
7/24

I.3.3. Ek Dilekçe İle Sunulan Hususlara Yönelik Tespitler
(37) (…..) 03.11.2015 tarihinde 5117 sayı ile intikal eden ek dilekçe sunulmuştur. Dilekçede
MARS’ın gösterim pazarındaki hâkim durumunu, dağıtım pazarında rekabet hukukuna
aykırı biçimde kullandığına örnek olarak iki film sunulmuştur. Akabinde konuya ilişkin
olarak MARS’tan ek bilgi talep edilmiş olup söz konusu bilgiler 09.11.2015 tarih ve
5206 sayı ile Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
(38) Ek başvuruda zikredilen filmlerden ilki (…..) filmidir. Söz konusu film, MARS tarafından
dağıtılan (…..) filmi ile aynı tarihte gösterime girmiştir. Başvuruda her iki filmin
dördüncü hafta sonundaki Türkiye genelindeki hasılatları karşılaştırıldığında (…..)
filmin hasılatının diğerine göre (…..) daha fazla olduğu ifade edilmektedir. Başvuruya
göre, (…..) filmin gişe başarısı daha yüksek olmasına rağmen, beşinci gösterim
haftasında filmlerin oynadığı seans sayısı (…..) filmi lehine bozulmuştur. (…..)
hesaplamalarına göre, beşinci gösterim haftasında (…..) filmi günde (…..) seans
oynarken, (…..) filmi günde ancak (…..) seans oynamaktadır.
(39) Aşağıda yer alan Tablo 2’de söz konusu filmlerin MARS bünyesindeki sinema
salonlarında gösterimde kaldığı hafta, günlük seans ve salon sayısı ile MARS
bünyesinde elde ettiği hasılat rakamlarına yer verilmektedir. Tabloda yer alan
verilerden anlaşılacağı üzere, dördüncü hafta sonunda (…..) filminin hasılatı daha az
seans oynamasına rağmen (…..) daha fazladır3; ayrıca gösterimde kaldığı süre
boyunca seans başına düşen hasılat miktarı bakımından (…..) filminin üstündedir.
Beşinci gösterim haftasında (…..) filmi, (…..) filmi ile neredeyse aynı sayıda salonda,
daha fazla seans sayısı ile oynamakta iken, daha fazla haftalık hasılat elde etmiştir.
(…..) gösterim haftası ile birlikte (…..) filminin günlük seans sayısı büyük ölçüde
azalarak (…..) inerken, (…..) filminin günlük seans sayısında büyük değişiklikler
görülmemektedir.

…..(TİCARİ SIR)…..

(40) Başvuruda adı geçen bir diğer film (…..) tarafından dağıtılan (…..) adlı yerli filmdir.
Söz konusu film başvuruda yine (…..) filmi ile kıyaslanmış ve ticari olarak ilk
haftasında başarı sağlayan filmin devam eden haftalarda salon sayısının
arttırılabileceği ancak (…..) filminin gösterimi devam ederken (…..) filminin salon
sayısının arttırılmadığı belirtilmiştir. Başvuruda iki filmin kıyaslaması yapılırken Türkiye
genelinde elde ettiği seyirci ve hasılat dikkate alınmıştır. Buna karşın, MARS’ın
eylemleri değerlendirilirken, MARS bünyesinde elde edilen hasılatın dikkate alınması
daha uygun olacaktır. Bu nedenle, aşağıda yer alan Tablo 3’te, her iki filmin MARS
bünyesindeki sinema salonlarında elde ettiği hasılata, gösterimde kaldığı süreye,
gösterime girdiği salon ile günlük seans sayısına yer verilmiştir. Anılan tablodan
görülebileceği üzere, (…..) filmi (…..) filmine göre daha az seans sayısına sahip
olmasına rağmen daha fazla gelir elde etmiştir. Bununla birlikte, gösterimlerinin
çakıştığı haftalarda, (…..) filmine benzer şekilde (…..) filminin günlük seans sayısında
büyük değişiklikler olmadığı görülmektedir.


3 (…..) filminin süresi (…..) dakika, (…..) filminin ise (…..) dakikadır. Bu bakımdan, her iki filmin
gösterime girdiği salon sayısı ile oynadığı seans sayısının oranı farklılaşabilecektir. Bunun yanında,
sinema salonlarının kimi zaman aynı salonda günün farklı bölümlerinde farklı filmlere yer verebiliyor
olması da bu oranın farklılaşmasına katkıda bulunmaktadır.
15-41/682-243
8/24

…..(TİCARİ SIR)…..

(41) Başvuru metninde ayrıca (…..) filmine ilişkin olarak filmin dağıtıcısının MARS’tan daha
fazla salon istemiş olmasına rağmen MARS bünyesinde ancak (…..) salonda
gösterime girebildiği ifade edilmiş, ancak hangi sayıda salon istenildiğine dair bilgi
sunulmamıştır. Öte yandan, önaraştırma sürecinde edinilen bilgilere göre, ilgili film ilk
gösterim haftasında MARS bünyesindeki (…..) salonda gösterime girmiştir.
I.3.4. Franchise Sözleşmeleri (Yönetim Sözleşmeleri) Kapsamında Yapılan
Tespitler
(42) Mevcut önaraştırma çerçevesinde, MARS tarafından Seans Sinema Hizmetleri
Organizasyon Reklamcılık Turizm ve Ticaret Ltd. Şti ile imzalanan sözleşmeye ilişkin
re’sen başlatılan inceleme kapsamında, MARS tarafından, kurulduğu tarihten bu yana
imzalanan tüm yönetim sözleşmeleri incelenmiştir. Söz konusu yönetim
sözleşmelerinin imzalandığı sinemaların listesi ve söz konusu işletmeler ile hâlihazırda
geçerli bir sözleşme bulunmamaktaysa sözleşmelerin sonlanma tarihi aşağıdaki
tabloda sunulmaktadır.
15-41/682-243
9/24

Tablo 4: Yönetim/Franchise Sözleşmeleri
Sözleşmeye Konu
Sinema
Bulunduğu İl Sözleşmenin
Tarafı Olan
Teşebbüs
(…..) (…..)
Next Level AVM Ankara Pasifik Perakende
Sinema ve Spor
Hizmetleri A.Ş.
(…..) (…..)
MarkAntalya AVM Antalya Seans Sinema
Hizmetleri
Organizasyon
Reklamcılık
Turizm ve Ticaret
Ltd. Şti.
(…..) (…..)
Fitaş Beyoğlu İstanbul Sifisan
Sinemacılık ve
Filmcilik San. ve
Tic. A.Ş.
(…..) (…..)
Trump Towers İstanbul Doğan Müzik
Kitap Mağazacılık
Pazarlama A.Ş.
(…..) (…..)
Park 328 AVM Osmaniye Pekintaş Yapı
San. ve Tic. Ltd.
Şti.
(…..) (…..)
Bodrum Midtown Muğla Markaya Turizm
İthalat İhracat
San. ve Tic. Ltd.
Şti.
(…..) (…..)
Konya Oval Çarşı Konya Arena Sinema
Sportif Tesisleri
Turizm İnşaat
Sarraf San. ve Tic.
Ltd. Şti.
(…..) (…..)
Astoria AVM İstanbul Astoria Turizm ve
Gayrimenkul
İşletmeciliği A.Ş.
(…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüslerden elde edilen bilgiler.
(43) Yukarıdaki tabloda görüldüğü üzere hâlihazırda MARS ile imzaladığı yönetim
sözleşmesi kapsamında faaliyet gösteren, biri Ankara diğeri Antalya’da bulunan iki
adet sinema mevcuttur. Geçmişte MARS tarafından franchise verilen ancak
hâlihazırda sözleşmelerinin sonlanmış olduğu yukarıdaki tabloda sunulan diğer
sinemalardan bir kısmı kapanmış, bir kısmı ise MARS tarafından devralınmıştır.
Tablodaki sözleşmelerde yer alan hükümler, halen yürürlükte olan ve sona ermiş
sözleşmeler şeklinde iki ayrı başlık altına aşağıda incelenmiştir.
I.3.4.1. Yürürlükteki Sözleşmeler
(44) Yukarıdaki tabloda sunulan sözleşmelerden hâlihazırda sadece Next Level AVM ve
MarkAntalya AVM’de bulunan sinemaları konu alan Yönetim Sözleşmeleri
yürürlüktedir. Söz konusu sözleşmelerden, Pasifik Perakende Sinema ve Spor
Hizmetleri A.Ş (PASİFİK) ile Next Level AVM’de bulunan sinemaya ilişkin imzalanan
sözleşmenin 15.8. maddesinde (…..) denilmekte ve birebir aynı ifadelere 17.1.2.
maddede de yer verilmektedir. Aynı sözleşmenin 15.10 maddesinde ise (…..)
denilmektedir. Seans Sinema Hizmetleri Organizasyon Reklamcılık Turizm ve Ticaret
15-41/682-243
10/24

Ltd. Şti. (SEANS) ile MarkAntalya AVM’de bulunan sinemaya ilişkin imzalanan
sözleşmenin 15.8. maddesinde (…..) 15.10. maddesinde (…..) denilmektedir.
(45) (…..) Söz konusu yönetim hizmetinin genel çerçevesine ilişkin olarak, sözleşmelerin
4. maddesinde, PASİFİK ya da SEANS’ın (…..) olduğu düzenlenmiştir. MARS’ın ise
(…..) olduğu düzenlenmiştir. PASİFİK ile imzalanan sözleşmenin 5.2. maddesinde
sözleşmenin, sinemanın fiilen ve resmen açıldığı tarihten itibaren (…..) müddetle
geçerli olacağı, tarafların süre bitiminden (…..) SEANS ile imzalanan sözleşmenin 5.2.
maddesinde, sözleşmenin (…..) düzenlenmiştir.
(46) Sözleşmelerin “Hazırlık Dönemi “ başlıklı 6., “Sinemanın Hazırlanması” başlıklı 7.,
”Hazırlık Dönemi ve Teknik Yardım” başlıklı 8., “Kararlaştırılan Eşyaları ve Destek
Araçlarının Alımında Yardım” başlıklı 9. maddelerinde (…..) düzenlenmektedir.
“Sinema Personelinin İstihdamı” başlıklı 12. maddenin incelenmesinden, (…..)
anlaşılmaktadır. Aynı maddede ayrıca, (…..) düzenlenmiştir. Sözleşmelerin 13.
maddesinde (…..) düzenlenmiştir.
(47) Sözleşmelerin 15. ve 16. maddelerinde MARS ve SEANS/PASİFİK’in karşılıklı
sorumlulukları, hak ve yetkileri düzenlenmektedir. Buna göre (…..) MARS’ın görev ve
hakları arasında sayılmıştır. Ayrıca sinemanın (…..) tarafından karşılanacaktır. (…..)
(48) Sözleşmelerin “Ücret ve Ödemeler” başlıklı 17. maddesine göre, SEANS/PASİFİK
tarafından; (…..) sabit bedel ödenecektir. Ayrıca ilgili ay içerisinde yapılmış bilet ve
büfe satışları ile sinema alanı içinde elde edilebilecek tüm kiralama gelirlerden
indirimler, iadeler ve tüm vergiler düşüldükten sonra oluşacak net ciro matrahının (…..)
söz konusu aylık sabit bedeli geçmesi halinde ilave olarak aradaki fark da MARS’a
ödenecektir. Ayrıca MARS’ın çeşitli firmalarla akdedeceği reklam ve sponsorluk
anlaşmaları çerçevesinde elde edilen gelirlerden, (…..) MARS tarafından ödenecektir.
Ayrıca sözleşmelerin 23.1. maddesinde (…..) denilmektedir.
(49) Önaraştırma kapsamında Next Level AVM’de bulunan sinemada inceleme yapılmış ve
sinema işletme müdürünün bilgisayarında yer alan sisteme MARS tarafından gişe ve
büfe fiyatlarının listesinin yüklendiği ve sistem üzerinde gişe ve büfe fiyatlarına ilişkin
olarak sinema yönetimi tarafından değişiklik yapılamadığı tespit edilmiştir. Buna
ilaveten yapılan görüşmede, PASİFİK Proje Geliştirme ve Gayrimenkul Yönetim
Direktörü Bünyamin MUTLU tarafından sinema işletmesinde hem mal sahibi hem de
sinema salonu yatırımını gerçekleştiren tarafın kendileri olduğu, sinema salonuna
yaptıkları yatırımın tüm riskinin kendi üstlerinde olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca sinema
işletmesi müdürünün MARS’ın çalışanı olmakla birlikte, sözleşme gereği bordrosunun
kendilerine fatura edildiği, işletme müdürünün hem MARS’a hem de kendilerine karşı
sorumluluğunun bulunduğu belirtilmiştir. Diğer personel giderinin ise doğrudan
kendilerince karşılandığı eklenmiştir. İşletmenin yıllık bütçesinin MARS tarafından
hazırlandığı ve sözleşme gereği kendilerinin mutabakatı alınarak uygulandığı,
sinemada gösterilecek filmlerin, sinema bileti ve büfedeki ürünlerin satış fiyatlarının
münhasıran MARS tarafından belirlendiği, sinema kompleksinin işletmesi için gerekli
tüm standartların sağlanması ve sinemanın yönetiminin MARS tarafından
gerçekleştirildiği belirtilmektedir.
(50) Bütçeye ilişkin olarak PASİFİK ile imzalanan sözleşmelerin 15.6. maddesinde (…..)
denilmektedir. SEANS ile imzalanan sözleşmede de aynı hüküm bulunmaktadır.
(51) Öte yandan PASİFİK ile imzalanan sözleşmenin “Temerrüt Hükümlerinin Uygulanması
ve Sözleşmenin Fesih Sebepleri” başlıklı 19. maddesinde tarafların sözleşmeyi
feshedebileceği durumlar arasında (…..) yer almakta, SEANS ile imzalanan
sözleşmede de aynı başlık altında benzer bir hükme yer verilmektedir. Ancak bunun
15-41/682-243
11/24

haricinde her iki sözleşmede de işletmenin yıllık bütçesinin belirlenmesi özelinde
herhangi bir fesih sebebi belirtilmemektedir.
(52) Dosya kapsamında ayrıca SEANS Yatırımcı Şirket Genel Müdürü Özgür ÇAKMAK ile
telefon görüşmesi yapılmış, kendilerinin film programlama vb. faaliyetler konusunda
tecrübeleri olmadığı için MarkAntalya AVM’de bulunan sinemalarında MARS ile
çalışmaya başladıkları, bir tür danışmanlık hizmeti aldıkları ifade edilmiştir. Bilet ve
büfe fiyatlarının MARS tarafından sisteme tanımlandığı, bununla birlikte, özellikle
sinemanın açıldığı ilk dönemde bilet fiyatları konusunda MARS’a telkinde bulundukları
ve bu yolla fiyatlarda düzeltme yapıldığı ifade edilmiştir. Kendisinin de sinema
işletmesinde SEANS’ı temsilen sinemada müdür olarak görev yaptığı, kendisi
haricinde sinemada bordrosu MARS’a ait bir işletme müdürünün daha bulunduğu ve
film programlama gibi konularla bu müdürün ilgilendiği, aralarında hiyerarşik bir ilişki
bulunmadığı belirtilmiştir. Buna ek olarak bahsi geçen işletme müdürünün işletmenin
bütçesini hazırladığı, ardından SEANS’ın mutabakatını almak üzere kendilerine
sunduğu, bu anlamda SEANS’ın bütçeyi veto hakkının olduğu belirtilmiştir.
I.3.4.2. Sona Ermiş Sözleşmeler
(53) Bodrum Midtown AVM’de bulunan sinemayı konu alan yönetim sözleşmesinin 12.6.
maddesinde (…..) denilmektedir. Aynı madde Astoria AVM’de bulunan sinemayı konu
alan yönetim sözleşmesinin 12.7. maddesinde; Konya Oval Çarşı’da bulunan
sinemayı konu alan sözleşmenin 12.6. maddesinde, Park 328 AVM’de bulunan
sinemayı konu alan sözleşmenin 12.6. maddesinde, Tr