Rekabet Kurumu Başkanlığından,
(Yargı Kararları Üzerine Verilen)
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2012-2-58 (Soruşturma)
Karar Sayısı : 16-04/82-36
Karar Tarihi : 10.02.2016
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN,
Doç. Dr. Tahir SARAÇ, Kenan TÜRK
B. RAPORTÖRLER : Özgür Can ÖZBEK, M. Özgür GÜLTEKİN
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : Doğan TV Dijital Platform İşletmeciliği A.Ş.
Temsilcisi: Şahin ARDIYOK
Çamlıca Köşkü Francalacı Sk. No:28 Arnavutköy
34345 Beşiktaş/İstanbul
D. HAKKINDA SORUŞTURMA YAPILANLAR:
- Türkiye Futbol Federasyonu
İstinye Mah. Darüşşafaka Cad. No: 45 Kat: 2-3 PK:34460
İstinye/İstanbul
- Krea İçerik Hizmetleri ve Prodüksiyon A.Ş.
Cihannuma Mah. Yıldız Cad. No:46 Beşiktaş/İstanbul
(1) E. DOSYA KONUSU: Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) ile Krea İçerik Hizmetleri ve
Prodüksiyon A.Ş. (Digitürk) arasında 21 Mayıs 2012 tarihinde imzalanan 2015-2016
ve 2016-2017 Futbol Sezonu Yayın Hakları Sözleşmesi’ne koşullu olarak bireysel
muafiyet tanınan 04.11.2014 tarihli ve 14-43/804-361 sayılı Rekabet Kurulu kararının
yürütülmesinin Ankara 1. İdare Mahkemesi’nin 25.11.2015 tarihli ve 2015/1261 E.
sayılı kararı ile durdurulması üzerine, TFF ile Digitürk arasında imzalanan Ek
Sözleşme’nin bireysel muafiyet koşullarını sağlayıp sağlamadığı hususunun
yeniden değerlendirilmesi.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda özetle;
-Doğan TV Dijital Platform İşletmeciliği A.Ş. (D-Smart) tarafından 30.04.2012 tarih ve 12-
23/659-181 sayılı Rekabet Kurulu (Kurul) kararı kapsamında başvuruda bulunulduğu ve
bahse konu kararda Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) ile Krea İçerik Hizmetleri ve
Prodüksiyon A.Ş. (Digitürk) arasında Spor Toto Süper Ligi’nin (Süper Lig) yayın
haklarının ihalesiz uzatılmasına ilişkin Ek Sözleşme’nin “Kanun’un 5. maddesi uyarınca
muafiyet şartlarını sağlamadığına ve söz konusu sözleşmeye muafiyet tanınmamasına”
hükmedildiği,
-Başvuruların yapıldığı tarihlerde D-Smart’a ulaşan duyumların ve basına yansıyan
haber içeriklerinin TFF ve Digitürk’ün mezkûr karara aykırı davrandığı yönünde ciddi
şüpheler uyandırdığı,
16-04/82-36
2 / 22
-08.06.2012 tarihli Fanatik Gazetesi’nde ve 13.07.2012 tarihli AMK Spor Gazetesi’nde
Süper Lig yayın haklarının Digitürk lehine iki yıl süreyle uzatıldığı şeklinde haberlere yer
verildiği,
-Fanatik Gazetesi’ndeki haberin doğru olmadığına dair, TFF, Digitürk ve ilgili gazete
tarafından açıklama yapılmadığı,
iddia edilmiş, TFF ve Digitürk arasında yayın haklarını ihalesiz olarak uzatan bir
sözleşmenin imzalanıp imzalanmadığının tespit edilmesi ve yayın hakları devrinin
süresini uzatan bir sözleşmeye ulaşılması halinde TFF ve Digitürk hakkında soruşturma
açılması ve geçici tedbir kararı verilmesi talep edilmiştir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Rekabet Kurumu (Kurum) kayıtlarına 18.06.2012 tarih ve 4978
sayı; 16.07.2012 tarih ve 5700 sayı ile giren başvurular üzerine düzenlenen 17.07.2012
tarih ve 2012-2-58/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu Kurul’un 23.07.2012 tarihli toplantısında
görüşülmüş ve dosya konusu iddialara yönelik olarak önaraştırma yapılmasına 12-
41/1200-M sayı ile karar verilmiştir.
(4) Yapılan önaraştırma sonucunda düzenlenen 28.11.2012 tarih ve 2012-2-58/ÖA sayılı
Önaraştırma Raporu, Kurul’un 06.12.2012 tarihli toplantısında görüşülmüş ve TFF ile
Digitürk arasında 21.05.2012 tarihinde imzalanan 2015-2016 ve 2016-2017 Futbol
Sezonu Yayın Hakları Sözleşmesi (21.05.2012 tarihli Sözleşme) ile 4054 sayılı Kanun’un
4. maddesinin ihlal edilip edilmediğinin ve anılan sözleşmenin bireysel muafiyet şartlarını
taşıyıp taşımadığının tespitine yönelik olarak, TFF ve Digitürk hakkında, 4054 sayılı
Kanun’un 41. maddesi uyarınca soruşturma açılmasına 12-62/1619-M sayı ile karar
verilmiştir.
(5) Kurul’un soruşturma açılmasına ilişkin kararının ardından taraflara bildirimler, 4054 sayılı
Kanun’un 43. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca 19.12.2012 tarihinde yapılmış ve
taraflardan 30 gün içinde yazılı savunmalarını göndermeleri istenmiştir. Digitürk’ün ilk
yazılı savunması 22.01.2013 tarih ve 440 sayı, TFF’nin ilk yazılı savunması ise
23.01.2013 tarih ve 480 sayı ile Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
(6) Kurul’un 15.05.2013 tarih ve 13-28/389-M sayılı kararı ile soruşturma süresi iki ay
uzatılmıştır.
(7) Soruşturma Heyeti tarafından hazırlanan 02.08.2013 tarih ve 2012-2-58/SR sayılı
Soruşturma Raporu ve ekleri, Kanun'un 45. maddesinin birinci fıkrası uyarınca Kurul
üyeleri ile ilgili taraflara tebliğ edilmiş ve aynı maddenin ikinci fıkrası gereğince hakkında
soruşturma yürütülen teşebbüslerden 30 gün içinde ikinci yazılı savunmalarını
göndermeleri istenmiştir.
(8) Digitürk’ün ikinci yazılı savunması 21.08.2013 tarih ve 5428 sayı ile, TFF’nin ikinci yazılı
savunması ise 28.08.2013 tarih ve 6158 sayı ile Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
(9) İkinci yazılı savunmaların ardından, 4054 sayılı Kanun’un 45. maddesi uyarınca,
soruşturma heyeti tarafından hazırlanan 11.09.2013 tarih ve 2012-2-58/EG sayılı ek yazılı
görüş taraflara gönderilmiştir. Teşebbüslerin ek görüşe karşı üçüncü yazılı savunmaları
Digitürk’ün 20.09.2013 tarih ve 6649 sayı ile TFF’nin 23.09.2013 tarih ve 6670 sayı ile
olmak üzere yasal süresi içinde Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
(10) Sözlü savunma toplantısı yapılıp yapılmamasına ilişkin olarak, Kurul’un 03.10.2013 tarih
ve 13-56/783-M sayılı kararıyla sözlü savunma yapılmamasına oyçokluğu ile karar
verildiğinden, Kurul 11.10.2013 tarihli toplantısında, 13-58/821-346 sayılı nihai kararını
vermiştir.
16-04/82-36
3 / 22
(11) 11.10.2013 tarih ve 13-58/821-346 sayılı Kurul kararına ilişkin D-Smart tarafından Ankara
10. İdare Mahkemesi nezdinde açılan davada; 10.07.2014 tarih ve 2014/1029 E. sayı ile
yürütmenin durdurulmasına karar verilmiş ve 11.10.2013 tarih ve 13-58/821-346 sayılı
Kurul kararının sözlü savunma toplantısı yapılmaksızın alınmasında hukuka uyarlık
bulunmadığı belirtilmiştir.
(12) Bunun üzerine TFF tarafından gönderilen 15.08.2014 tarih ve 4649 sayılı yazıda; dosya
kapsamında sözlü savunma toplantısı talep edilmediği ve bu talepten feragat edildiği
ifade edilmiştir.
(13) Ankara 10. İdare Mahkemesi 10.07.2014 tarih ve 2014/1029 E. sayılı kararında tespit
edilen eksikliğin giderilmesini teminen konu, 01.09.2014 tarih ve 2012-2-058/BN sayılı
Bilgi Notu ile Kurul’un 03.09.2014 tarihli toplantısında görüşülmüş ve 4054 sayılı
Kanun’un 46. maddesi ve 2010/2 sayılı “Rekabet Kurulu Nezdinde Yapılan Sözlü
Savunma Toplantıları Hakkında Tebliğ” uyarınca 15.10.2014 tarihinde sözlü savunma
toplantısı yapılmasına 14-30/641-M sayı ile karar verilmiştir.
(14) Bununla birlikte Kurum kayıtlarına 15.10.2014 tarih ve 5858, 5859 sayılar ile giren
başvurularla sözlü savunma toplantı tarihinin ertelenmesi talep edilmiştir. Bu talebe
istinaden Kurul 15.10.2014 tarihli toplantısında; başvurularda yer verilen gerekçelerin
makul ve kabul edilebilir nitelikte olduklarını gözeterek 14-39/726-M sayılı kararı ile sözlü
savunma toplantısını 03.11.2014 tarihine ertelemiştir.
(15) Teşebbüs temsilcilerinin katılımıyla sözlü savunma toplantısı 03.11.2014 tarihinde
yapılmış ardından Kurul, 04.11.2014 tarihli toplantısında 14-43/804-361 sayılı nihai
kararını vermiştir.
(16) Ancak D-Smart tarafından Ankara 1. İdare Mahkemesi nezdinde, 04.11.2014 tarih ve 14-
43/804-361 sayılı Kurul kararının hukuka aykırı olduğu, bireysel muafiyetin şartlarının
neler olduğunun kararda belirtilmediği, belirli ve öngörülebilir olmayan birtakım şartlara
dayanarak ana unsur olan bireysel muafiyet başvurusuna hukuken geçerlilik
tanınamayacağı, ihalesiz süre uzatım sözleşmesinin rekabete aykırı olduğu, sözleşmenin
ihtiva ettiği hakların belirli aralıklarla açık ve şeffaf bir ihale ile verilmesi gerekliliğinin göz
ardı edildiği, münhasırlık süresinin üç yılla sınırlandırılması gerektiği, uzatmaya yönelik
otomatik yenilemelerin yapılmamasının futbol yayın haklarının satışı ile ilgili en önemli
ilkelerden olduğu, Süper Lig yayın haklarının bu şekilde tek yayıncıya devredilmesinin
tekele sebep olduğu ve pazara girişleri engellediği; alt lisanslama konusunda asıl
yükümlünün Digitürk olduğunun belirtilmediği, canlı maç yayınının kapsamı, sayısı ve
niteliği hakkında açıklık sağlayacak bir şart ortaya konmadığı ileri sürülerek söz konusu
Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması talebiyle açılan davada Ankara 1. İdare
Mahkemesi tarafından dava konusu işlemin yürütülmesinin durdurulmasına 25.11.2015
tarih ve 2015/1261 E. sayı ile karar verilmiştir.
(17) Ankara 1. İdare Mahkemesi’nin 25.11.2015 tarihli kararının yerine getirilmesini teminen
alınan 06.01.2016 tarih ve 16-01/2-M sayılı Kurul kararına istinaden hazırlan 01.02.2016
tarih ve 2015-2-16 sayılı Bilgi Notu Kurul’un 10.02.2016 tarihli toplantısında
görüşülmüştür.
(18) Kurul, 10.02.2016 tarihli toplantısında 16-04/82-36 sayılı nihai kararını vermiştir.
16-04/82-36
4 / 22
H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ
(19) İlgili Bilgi Notu’nda; alt lisanslama koşulunun getirilmesi halinde 21 Mayıs 2012 tarihinde
imzalanan 2015-2016 ve 2016-2017 Futbol Sezonu Yayın Hakları Sözleşmesi’nin
bireysel muafiyet koşullarını taşıdığı; bununla birlikte alt lisanslama koşulunun getirilmesi
durumunda devam eden sezon için oluşan fiili imkânsızlık karşısında uygulamanın hayata
geçebileceği 2016-2017 sezonunun başlamasından önce alt lisanslama yapan
teşebbüslerin pazarlama, tedarik vb. faaliyetleri için olanak sağlayacak bir sürenin
verilmesi gerektiği; alt lisanslama için verilen son sürenin, sezonun Ağustos ayı ortasında
başladığı dikkate alınarak Haziran ya da Temmuz ayı başı şeklinde tespit edilebileceği
ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. Hakkında Soruşturma Yürütülen Teşebbüsler
I.1.1. TFF
(20) TFF, 17.06.1992 tarih ve 3813 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri
Hakkında Kanun ile kurulmuş, özel hukuk hükümlerine tabi özerk bir kuruluştur. 3813
sayılı Kanun, 05.05.2009 tarih ve 5894 sayılı aynı adlı Kanun ile yürürlükten kaldırılmıştır.
5894 sayılı Kanun’un 3. maddesinin birinci fıkrası (a) bendi uyarınca TFF, Türkiye’deki
her türlü futbol faaliyetini yürütmek, düzenlemek ve denetlemekle yetkilidir. Ayrıca TFF,
5894 sayılı Kanun’un 13. maddesi uyarınca yayın haklarını merkezi olarak pazarlamakta
ve elde edilen geliri yetkili organlar tarafından alınacak kararlar uyarınca kulüplere
dağıtmaktadır.
I.1.2. Digitürk
(21) 1999 yılında kurulan Digitürk, sahip olduğu platformun içerik hizmetlerinin pazarlanması
ve tüketicilere üyelik satışı alanında faaliyet gösteren bir teşebbüstür. Digitürk, TFF’nin
açtığı ihale sonucu Süper Lig Paket A Yayın Hakları’na sahip bulunmaktadır. Söz konusu
haklar, 2013-2014 futbol sezonunu kapsamakta olup, uzatma hakkının kullanılması
sonucunda 2014-2015 futbol sezonunu da kapsamıştır. Ayrıca Türkiye Basketbol Ligi
müsabakalarını münhasıran yayınlama hakkı da 2015 sezon sonuna kadar Digitürk’e ait
olmuştur.
I.2. İlgili Pazar
I.2.1. İlgili Ürün Pazarı
(22) Spor müsabakalarının yayın hakları ile ilgili piyasaların değerlendirilmesinde analiz
edilecek iki farklı seviye öne çıkmaktadır. Bunlar; içeriğin üretilerek yayın haklarının
pazarlandığı/satışının yapıldığı piyasa (üst pazar) ile bu hakların oldukça önemli bir girdi
olduğu ve içeriğin tüketicilere ulaştırıldığı yayıncılık piyasasıdır (alt pazar).
(23) Geçmiş tarihli Kurul kararlarında; ilgili ürün pazarı “Türkiye 1. Profesyonel Futbol Ligi
(daha sonra Süper Lig) maçlarının/karşılaşmalarının yayın hakları(nın satışı) pazarı”
şeklinde tanımlanmıştır. Bununla birlikte önemli spor müsabakalarının yayın hakları
ödemeli televizyon yayıncıları ve/veya dijital platform işletmecilerinin başlıca içeriğini
oluşturmaktadır. Ödemeli televizyon yayıncılığı, tek kanal üzerinden yapılabileceği gibi
çok sayıda ve çeşitte kanal içeren platformlar üzerinden de yapılabilmektedir.
(24) Hâlihazırda Digitürk’ün faaliyetlerinin hem ödemeli televizyon yayıncılığı hem de dijital
platform yayıncılığı/hizmetleri altında değerlendirilebileceği ve Süper Lig
müsabakalarının bahse konu iki pazar açısından da kritik öneme sahip olduğu dikkate
alındığında, sonuca etki etmemesi sebebiyle ilgili pazar “ödemeli televizyon yayıncılığı
pazarı” ve/veya “dijital platform yayıncılığı/hizmetleri pazarı” olarak tanımlanabilecektir.
16-04/82-36
5 / 22
(25) Digitürk’ün sahip olduğu Paket A, karasal vericiler, kablo, uydu, IPTV/Internet (Web) TV,
3G mobil telefon şebekelerinin tamamı üzerinden münhasır yayın hakkını kapsamaktadır.
İnternet teknolojisindeki gelişmeler ve ülkemizde fiber optik altyapıya olan yatırımın
artmasıyla önümüzdeki yıllarda internet bağlantı hızlarında yaşanması beklenen artışlar
IPTV/Internet TV üzerinden canlı yayın futbol müsabakalarına olan talebin, dolayısıyla bu
yayın haklarının ekonomik değerinin artacağını göstermektedir. Ayrıca Türkiye’de mobil
şebekeler üzerinden 3G teknolojisiyle genişbant erişimin sağlanmaya başladığı Temmuz
2009 tarihinden itibaren bu pazar çok hızlı bir gelişme göstermiştir. Tüm bu hususlar
birlikte ele alındığında mevcut dosya kapsamında “alternatif teknolojiler üzerinden Süper
Lig futbol müsabakalarının yayın hakları pazarı” şeklinde ayrı bir ürün pazarı ortaya
çıkmaktadır.
(26) Paket A haricindeki paketlerdeki 15 dakikalık özet görüntüler ve 3 dakikalık haber amaçlı
görüntüler değerlendirildiğinde, TFF ile hak sahibi yayıncı kuruluşlar arasında imzalanan
sözleşmelerin, açık televizyon yayıncılığı pazarında da etki göstermesi söz konusu
olabilecektir.
(27) Bu bilgiler ışığında ilgili ürün pazarları, ödemeli televizyon yayıncılığı pazarı, dijital
platform yayıncılığı/hizmetleri pazarı, Türkiye Süper Lig futbol müsabakalarının televizyon
yayın hakları pazarı ve alternatif teknolojiler üzerinden Süper Lig futbol müsabakalarının
yayın hakları pazarı olarak belirlenmiştir.
I.2.2. İlgili Coğrafi Pazar
(28) Soruşturmanın konusunun Türkiye Süper Ligi’nde yer alan futbol kulüplerinin aralarında
yaptıkları müsabakaların yayın haklarına ilişkin olması, Digitürk’ün Türkiye genelinde
yayın ve satış-pazarlama faaliyetlerini sürdürmesi, ülkenin herhangi bir bölgesindeki
rekabet koşullarının diğer bölgelerden farklılık göstermemesi ve 4054 sayılı Kanun’un
kapsam maddesi çerçevesinde ilgili coğrafi pazar Türkiye olarak belirlenmiştir.
I.3. Yapılan Tespitler ve Değerlendirmeler
(29) TFF ile Digitürk arasında akdedilen dosya konusu 21.05.2012 tarihli Sözleşme’nin (yeni
sözleşme) bazı önemli maddelerine aşağıda yer verilmiştir:
“MADDE-I
TFF, 04.02.2010 tarihli Paket A Yayın Hakları Sözleşmesi kapsamında Digitürk'e
devredilmiş olan Medya Haklarının 2015-2016 ve 2016-2017 futbol sezonlarını da
kapsayacak şekilde aşağıdaki şartlara tabi olarak Digitürk'e devredilmesini kabul ve
beyan etmiştir. 04.02.2010 tarihli Paket A Yayın Hakları Sözleşmesi'nin bu Sözleşmede
düzenlenen hususlar dışındaki hükümlerinin 2015-2016 ve 2016-2017 futbol sezonları
için de bu Sözleşme ile hüküm altına alınmış gibi tatbikinde taraflar mutabıktırlar. İşbu
Sözleşme ile özel olarak düzenlenen hususlar ile ilgili olarak ise bu Sözleşme hükümleri
uygulanır
……………….
MADDE-2
İşbu Sözleşme imza tarihinden itibaren yürürlüğe girecek olup, 2016-2017 futbol
sezonunun son müsabakasının oynandığı tarihte sona erer.
……………..
MADDE-4
İşbu Sözleşme'nin herhangi bir hükmünün 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında
Kanun ("Rekabet Kanunu") maddelerinin ihlal edildiği tespit edilerek Rekabet Kurulu
tarafından taraflardan herhangi birine bir bildirimde bulunulması halinde, ihlale son
16-04/82-36
6 / 22
verecek şekilde ancak Digitürk'e bu Sözleşme ile tanınmış olan hakların en azami biçimde
korunması kayıt ve şartıyla işbu Sözleşme'de gerekli değişiklikleri yapmak ve
gerektiğinde yeni bir sözleşme akdetmek hususunda taraflar mutabıktırlar.
…………………..”
(30) Soruşturmanın esasını teşkil eden bu sözleşmeye ilişkin değerlendirmeye geçmeden
önce mevcut durumun çerçevesinin çizilmesi, bu durumun ve sözleşmenin 30.04.2012
tarih ve 12-23/659-181 sayılı Kurul kararıyla ilişkilendirilmesi gerekmektedir.
(31) Kurul 30.04.2012 tarihli kararında; TFF ile Digitürk arasında 05.03.2012 tarihinde
imzalanan Ek Sözleşme’ye 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinde sayılan koşulların
karşılanmaması sebebiyle muafiyet tanınmamasına karar vermiştir. Bu kararın ardından
Ek Sözleşmenin tarafları olan TFF ve Digitürk 21.05.2012 tarihinde bu kez daha kısa
süreli başka bir sözleşme akdetmişler, ancak anılan sözleşme ile ilgili olarak Kurum’a
herhangi bir bildirimde bulunmamışlardır.
(32) Taraflarca yapılan bu sözleşmenin 30.04.2012 tarihli Kurul kararına aykırı olduğu
yönündeki şikayetler üzerine Kurul, ilgili piyasa(lar)da rekabet ihlali olup olmadığının
tespiti amacıyla TFF ve Digitürk hakkında mevcut karara konu olan soruşturmayı
başlatmıştır.
(33) 30.04.2012 tarih ve 12-23/659-181 sayılı kararda yapılan muafiyet değerlendirmesinde
Kurul; “malların üretimi ve dağıtımı ile hizmetlerin sunulmasında yeni gelişme ve
iyileşmelerin ya da ekonomik veya teknik gelişmelerin sağlanması” koşulunu sağladığına
ilişkin olarak ele alınabilecek hususlar öne sürüldüğü, ancak bunların belgelendirilemediği
değerlendirmesini yapmış, bu noktadan hareketle Kanun’un 5. maddesinin diğer
şartlarının sağlanıp sağlanmadığının önem kazandığını belirtmiştir.
(34) Diğer şartlara yönelik yapılan değerlendirmede ise, Süper Lig müsabakalarının yayın
haklarının 3 yıl süreyle Digitürk’e aynı kapsamda devredilmesinin Süper Lig
müsabakalarının yayın hakları pazarı başta olmak üzere, ödemeli televizyon yayıncılığı,
dijital platform hizmetleri ve müsabakaların alternatif teknolojiler üzerinden yayımlanması
pazarlarındaki rekabeti önemli ölçüde ortadan kaldıracağı ve Ek Sözleşme’nin Kanun’un
5. maddesinin (a) ve (b) bentlerindeki amacın elde edilmesi için zorunlu olandan daha
fazla rekabeti sınırladığı sonucuna ulaşılmıştır.
(35) Süper Lig müsabakalarının yayın haklarının TFF tarafından münhasıran tek bir yayıncıya
devredilmesi, bu pazarda sözleşme süresini kapsayacak bir tekel yaratmakta ve pazara
girişleri engellemektedir. Ayrıca, futbol yayın haklarının ödemeli TV yayıncılığı/dijital
platform hizmetleri pazarı için önemi dikkate alındığında, Ek Sözleşme’nin bu
pazarlardaki rekabeti önemli ölçüde azaltacağı kanaatine varılmıştır.
(36) Yine aynı kararda Kurul tarafından; Digitürk’ün sahip olduğu Paket A’nın, karasal vericiler,
kablo, uydu, IPTV/Internet (Web) TV, 3G mobil telefon şebekelerinin tamamı üzerinden
münhasır yayın hakkını kapsadığı, bu çerçevede TV yayın hakları haricinde alternatif
teknolojiler üzerinden sunulabilecek hakların da Digitürk’te kalmasının, teşebbüsün pazar
gücünü artırarak rekabeti kısıtlayacağı, alternatif teknolojilerin gelişimini yavaşlatacağı ve
bu pazarın oluşmasını engelleyerek tüketici refahını olumsuz yönde etkileyeceği
kanaatine ulaşıldığı ifade edilmiştir.
(37) Benzer şekilde TFF ve Digitürk arasında imzalanan yeni sözleşmeye konu yayın
haklarının kullanımı ile ilgili olarak da öne çıkan en önemli rekabetçi endişe, Paket A yayın
haklarının alternatif teknolojiler üzerinden yapılabilecek yayınları da kapsayacak şekilde
münhasıran bir teşebbüse verilmesi ve bu haklar konusunda fiili bir tekel oluşturularak
pazara girişlerin engellenmesidir.
16-04/82-36
7 / 22
(38) Bununla birlikte, tek başına kritik öneme sahip içerik olarak nitelendirilen Süper Lig yayın
hakları, alternatif teknolojiler üzerinden faaliyet gösteren teşebbüsler de dâhil olmak
üzere ödemeli TV (platform) işletmeciliği pazarında faaliyet gösteren teşebbüsler
açısından, ikamesi mümkün olmayan bir özelliğe sahiptir. Zira yalnızca reklam gelirlerine
bağlı olarak çalışan açık televizyon yayıncılarından farklı olarak daha fazla yatırımın söz
konusu olduğu ödemeli televizyon yayıncılığı (platform işletmeciliği) pazarındaki
teşebbüslerin ana gelir kalemini oluşturan abone sayısının ve gelirlerinin artması
noktasında bütün dünyada olduğu gibi popüler spor müsabakalarının yayın hakları tek
başlarına çok önemli bir içerik olarak ortaya çıkmaktadır.
(39) Kurul bu nedenle önceki kararında Süper Lig yayın haklarının aynı münhasırlık
koşullarında 3 yıl daha ilgili teşebbüse devredilmesi işlemine muafiyet tanımamış ve
akabinde Kurul kararı hilafına işlem tesis edildiği yönünde yapılan başvuru kapsamında
ilgili piyasalarda rekabet ihlali olup olmadığının tespitine ilişkin olarak soruşturma
başlatmıştır.
(40) Bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde, taraflar arasında 21.05.2012 tarihinde yapılan
ve 2015-2016 sezonu ile birlikte uygulamaya geçirilmesi öngörülen dosya konusu
sözleşmenin, 4054 sayılı Kanun‘un 4. maddesine aykırı olduğu, ancak 5. maddede
sayılan koşulları karşılaması halinde bireysel muafiyet kapsamında değerlendirilebileceği
kanaatine varılmıştır.
(41) Ankara 1. İdare Mahkemesi 25.11.2015 tarih ve 2015/1261 E. aayılı kararında, “Rekabet
Kurulu’nun ancak 4054 sayılı Kanunun 5.maddesinin (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde
belirtilen şartların tamamının varlığı halinde, teşebbüsler arası anlaşma, uyumlu eylem
ve teşebbüs birlikleri kararlarının aynı Kanunun 4. madde hükümlerinin uygulanmasından
muaf tutulmasına karar verebileceğini ve Kurulun ancak bu şartların tamamının varlığı
halinde muafiyetin verilmesini ayrıca belirli şartların ve/veya belirli yükümlülüklerin yerine
getirilmesine bağlayabileceğini” ve söz konusu dosya bağlamında “4054 sayılı Kanunun
4. maddesinin uygulanmasından muaf tutulabilmek için 5. maddenin 1. fıkrasında
tamamının varlığı aranan şartların TFF ile Digitürk arasında imzalanan süre uzatım
sözleşmesi açısından gerçekleşip gerçekleşmediği hususu değerlendirilip
irdelenmeksizin yalnızca Digitürk'ün sahip olduğu Paket A yayın haklarının, özellikle canlı
maç yayın haklarının, kısmen veya bir bütün olarak (alıcının tercihleri saklı kalmak kaydı
ile) rakip teşebbüs(ler)e ve alternatif teknoloji ile yayın yapan teşebbüslere makul piyasa
koşullarında alt lisanslama yoluyla devredilmesi ve paylaşılması koşulunun sağlanması
yeterli görülmek suretiyle 4054 sayılı Kanunun 5. maddesi uyarınca bireysel muafiyet
tanınmasına ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uyarlık bulunmadığını” belirterek
gerekçesini açıklamıştır.
(42) TFF ile Digitürk arasında imzalanan Ek Sözleşme’nin bireysel muafiyet koşullarını
sağlayıp sağlamadığı hususu, konuyla ilgili daha önce alınan üç karar doğrultusunda
değerlendirilmiştir.
(43) Ek Sözleşme’nin bireysel muafiyet analizine geçmeden önce 2012 yılında TFF ile Digiturk
arasında Süper Lig yayın hakları devir süresinin bir sözleşmeyle uzatılmasına sebep olan
sürecin ekonomik boyutunun hatırlatılmasında fayda görülmektedir. Zira devam etmekte
olan süreç esasen 03.07.2011 tarihinde başlatılan Şike Operasyonu nedeniyle oluşan
koşullar sebebiyle öncelikle yayıncı kuruluşun gelirlerinde öngörülmesi mümkün olmayan
düşüşler yaşanması ve bunun da Süper Lig kulüpleri için kaldırılamayacak maddi ve
manevi zorluklar yaratması karşısında ulaşıldığı iddia edilen bir mutabakatı
kapsamaktadır.
16-04/82-36
8 / 22
(44) Bu çerçevede öncelikle “Şike Skandalının” salt Digitürk nezdinde doğurduğu olumsuz
etkilere değinilmesi yerinde olacaktır. Digitürk tarafından sunulan bilgilere göre
Digitürk’ün Temmuz 2011- Kasım 2012 arasında gerçekleşen net abone artışı (yeni
abone eksi giden abone), aynı dönem için bütçelenen net abone artışından (…..) adet
düşük gerçekleşmiştir. Bu dönemde geçen yılın aynı dönemine göre net abone artışı ise
(…..) adet düşüktür. Buna göre teşebbüs, bir aboneden ortalama olarak elde ettiği (…..)
TL ve ortalama sistemde kalış süresi olan (…..) ayı dikkate alarak bütçeleme üzerinden
(…..) TL gelir kaybı yaşadığını iddia etmektedir. Bir diğer olumsuz etki “Şike Skandalı”
sonrasında mevcut abonelerin yoğun şekilde üyeliklerini iptal, dondurma ya da borcunu
ödememe şeklindeki aksiyonları ile kendini göstermiştir. Bu aksiyonlar abonelerin bir
kısmının üyeliklerinin sona ermesiyle ya da abonelerin kendi istekleri doğrultusunda yahut
faturalarını ödememeleri sebebiyle üyeliklerinin askıya alınmasıyla sonuçlanmıştır.
Teşebbüse göre herhangi bir ücretlendirmeye tabi olmaksızın üyelikleri dondurulan bu
aboneler bütçelenenden daha fazla adette inaktif statüde kalmıştır. Bu da her ay için ilgili
ayın ortalama kişi başı gelirinden yapılan hesaplamaya göre Temmuz 2011- Kasım 2012
arasında (…..) TL’lik bir gelir kaybı olarak hesaplanmaktadır. Buna ek olarak, bu
dönemdeki inaktif abone sayıları önceki dönemdeki inaktif aboneler ile karşılaştırıldığında
ortaya çıkan artışın (…..) TL’lik gelir kaybına işaret ettiği ifade edilmektedir. Gelir kaybı
açısından ileri sürülen son bir kalem “Şike Skandalı” sonrası oluşan abone tepkileri
sebebiyle herhangi bir fiyat artışı gerçekleştirilememiş olmasıdır. Bu durumun sonucu
olarak ortalama (…..) aylık abone ömrü üzerinden (…..) milyon TL’lik gelir kaybı yaşandığı
ifade edilmiştir.
I.3.1. 21.05.2012 tarihli Yayın Hakları Sözleşmesi’ne İlişkin Bireysel Muafiyet
Değerlendirmesi
(45) Bu sözleşmeye ilişkin muafiyet değerlendirmesine geçmeden önce 30.04.2012 tarihli
Kurul kararında önceki sözleşmeye ilişkin yapılan muafiyet değerlendirmesinin
detaylarına değinmek gerekmektedir. Yaptığı bu değerlendirmede Kurul, yayın haklarının
devri ve kullanımı ile ilişkili olarak, ilgili piyasalarda rekabete daha az zarar verecek bazı
hususlar üzerinde durmuştur.
(46) Buna göre;
Diğer yayıncılara belirli koşullarda alt lisans verilmesi, hakların bir kısmının devredilmesi,
Alternatif teknolojilere ilişkin yayın haklarının ayrı bir şekilde ihaleye çıkarılması,
Sözleşme süresinin kısaltılması
gibi hususların, hem futbol endüstrisine ilişkin taraflarca dile getirilen endişelerin
giderilmesi hem de ilgili piyasalardaki rekabeti kısıtlayıcı etkilerin azalması amaçlarına
hizmet edebileceği ifade edilmiştir.
(47) Kurul kararında yer verilen ve mezkur amaçlara ulaşılması noktasında katkı sağlayacağı
ifade edilen bu hususlar içerisinde yer alan yayın haklarının alt lisanslama yoluyla başka
yayıncılara devredilmesi/paylaşılması ve alternatif teknolojiler üzerinden yayın yapan
yayıncıların da bu hakları elde edebilmelerine imkan tanıyabilecek olan bu konu, özellikle
yayın haklarının devri konusundaki en temel rekabetçi endişeyi teşkil eden münhasırlığın
kaldırılması/esnetilmesi ve böylelikle yayın hakları pazarına birden fazla teşebbüsün
girebilmesi ve bu kritik önemdeki içeriğe rakip teşebbüslerin ve/veya alternatif teknoloji
kullanan yayıncı teşebbüslerin de erişebilmeleri anlamına gelmektedir.
16-04/82-36
9 / 22
(48) Bu çerçevede sözleşme tarafları olan TFF ve Digitürk arasındaki ticari ilişkinin yukarıda
yer verilen hususları içerecek şekilde düzenlenmesi durumunda, münhasırlığın ilgili
piyasalarda doğurduğu rekabetçi endişelerin önemli ölçüde azalacağı kanaati
oluşmuştur. Nitekim taraflar sözleşmenin 4. maddesine göre Kurul tarafından 4054 sayılı
Kanun’un ihlaline ilişkin bir bildirim yapılması durumunda sözleşmede değişiklik yapmak
ve gerekli olduğu takdirde de yeni bir sözleşme imzalamak konusunda mutabıktırlar.
(49) 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinde, Kurul’un, teşebbüsler arası anlaşma, uyumlu eylem
ve teşebbüs birlikleri kararlarının 4. madde hükümlerinin uygulanmasından muaf
tutulmasına karar verebilmesi için şu şartların tamamının sağlanması gerektiği
belirtilmektedir: a) Malların üretim veya dağıtımı ile hizmetlerin sunulmasında yeni
gelişme ve iyileşmelerin ya da ekonomik veya teknik gelişmenin sağlanması, b)
Tüketicinin bundan yarar sağlaması, c) İlgili piyasanın önemli bir bölümünde rekabetin
ortadan kalkmaması, d) Rekabetin (a) ve (b) bentlerindeki amaçların elde edilmesi için
zorunlu olandan fazla sınırlanmaması.
(50) Bu noktada yukarıda yer verilen hususları içerecek şekilde düzenlenmesi durumunda
TFF ve Digitürk arasındaki ticari ilişki, 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinde yer verilen
bireysel muafiyet şartları bakımından ayrı ayrı aşağıda değerlendirilmiştir.
I.3.1.1. Malların Üretim veya Dağıtımı İle Hizmetlerin Sunulmasında Yeni Gelişme ve
İyileşmelerin ya da Ekonomik Veya Teknik Gelişmenin Sağlanması
(51) Tamamının birlikte varlığı aranan ve değerlendirilecek olan muafiyet koşullarının ilki
malların üretim veya dağıtımı ile hizmetlerin sunulmasında yeni gelişme ve iyileşmelerin
ya da ekonomik veya teknik gelişmenin sağlanmasıdır. Bu koşula ilişkin argümanlar
Digiturk tarafından; Süper Lig yayın haklarına sahip olduğu süre boyunca yayıncılık
hizmetinin sunulmasında gerçekleştirilen iyileşmeleri ve teknik ilerlemeleri sıralamak
suretiyle öne sürülmüştür. Bu gelişmeler şunlardır:
Digiturk tarafından HD yayın, ilk 3D canlı maç yayını gibi gelişen teknolojinin, futbol
yayınlarında uygulanması başlatılmış ve Türkiye Süper Ligi Dünya'da canlı 3D maç
yayını yapan 3. lig olmuştur. 2010-2011 sezonundan itibaren yayınlanan maçların
tamamı HD olarak iletilmeye başlanmıştır.
Teşebbüse göre, futbolun paralı olarak izlenmeye başlandığı Teleon ve Cine-5 yayın
döneminde peşin yapılan ödemeler, istikrarsızlık, hakların el değiştirmesi, müşteri
hizmeti alamama, muhatap bulamama gibi nedenlerle zedelenen güven sonucu
alışılan yıllık sistemin aksine aylık üyelik sistemi getirilmiştir.
2008 yılında lansmanı yapılan Digitürk Plus (PVR) ile futbol izleyicileri futbol izlerken
canlı yayını durdurma, geri/ileri alma imkânına sahip olmuşlardır.
2009 yılında aynı anda 7 canlı maç yayını gerçekleştirilmiştir.
İçinde bulu
