Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2015-3-79 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 16-19/313-142
Karar Tarihi : 01.06.2016
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Fevzi ÖZKAN, Doç. Dr. Tahir SARAÇ,
Kenan TÜRK, Adem BİRCAN
B. RAPORTÖRLER: Bahar ERSOY ZENGİN, İbrahim Hilmi KOÇAK,
Ömer Volkan YAZAR
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : Yıldırımlar Marketçilik San. ve Tic. Ltd. Şti.- Süleyman YILDIRIM
Temsilcileri: Av. Şükrü IŞIK, Av. Yusuf ATAŞ, Av. Fatma KELEBEK
Reşatbey Mah. 62005 Sok. Bozdoğan Apt. B Blok K:1/5
Seyhan/Adana
D. HAKKINDA İNCELEME YAPILANLAR :
- LMC Gıda Tahm. Tah. Nak. Tar. Ür. San. Tic. Ltd. Şti.
Levent Mah. Girne Blv. No:238/A Yüreğir/Adana
- Groseri Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Tic. ve San. Ltd. Şti.
Beyazevler Mah. Bülent Angın Blv. No:132/A Çukurova/Adana
- Horizon Hızlı Tüketim Ürünleri Üretim Pazarlama Satış ve Tic. A.Ş.
Kısıklı Mah. Ferah Cad. No:1 Üsküdar/İstanbul
(1) E. DOSYA KONUSU: Groseri Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin
ortağı olan LMC Gıda Tahm. Tah. Nak. Tar. Ür. San. Tic. Ltd. Şti.’nin, henüz ödeme
günü gelmiş bir çek mevcut değilken, önceden verilmiş teminat senedi ile ihtiyati
haciz kararı aldırarak Yıldırımlar Marketçilik San. ve Tic. Ltd. Şti.’ni iflas noktasına
getirdiği ve pazardan çıkardığı iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda özetle;
- 2004 yılında Adana’da perakende ticaret alanında faaliyetine başlayan Yıldırımlar
Marketçilik San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin (MY MARKET) Ülker markalı ürünleri Adana
ili bölge distribütörü olan LMC Gıda Tahm. Tah. Nak. Tar. Ür. San. Tic. Ltd.
Şti.’den (LMC GIDA) temin ettiği,
- LMC GIDA’nın aynı zamanda Adana’da en büyük yerel market zinciri konumunda
olan Groseri Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin (GROSERİ) (…..)
ortağı olduğu,
- MY MARKET’in 2013 yılında 12 şubeye ulaşarak, yerel market zincirleri
bakımından GROSERİ’nin Adana’daki en büyük rakibi konumuna geldiği,
- GROSERİ’nin Adana ilinde kendisine rakip konuma gelen yerel market zincirlerini
iflas ettirmek amacıyla LMC GIDA’yı devreye soktuğu,
- LMC GIDA’nın, Adana ilinde GROSERİ’ye rakip konuma gelen yerel market
zincirlerini, Ülker markalı ürünlerin distribütörü olmanın verdiği avantajı kötüye
kullanarak ve en küçük bir ödeme problemini fırsat bilerek icraya verdiği,
- Nitekim 2013 yılının Mart ayında LMC GIDA’nın vadesi gelmiş herhangi bir
alacağı olmadığı halde, GROSERİ’nin çıkarlarını korumak amacıyla, MY
16-19/313-142
2/19
MARKET tarafından keşide edilen (…..) teminat senedini kullanarak ihtiyati haciz
yoluna başvurduğu,
- İhtiyati haciz esnasında alınan ürünlerin yediemin sıfatıyla GROSERİ’nin
deposuna kaldırılarak muhafaza altına alındığı, akabinde 09.04.2013 tarihinde
ihale yöntemiyle satışa çıkarıldığı ve ihale neticesinde LMC GIDA’nın söz konusu
ürünleri satın aldığı,
- LMC GIDA’nın MY MARKET’i icraya vermesiyle piyasada bir telaş yaratıldığı ve
diğer alacaklıların da alacaklarını tahsil edememe korkusuyla hareket ederek MY
MARKET aleyhine icra takibi başlattığı, bu suretle LMC GIDA’nın MY MARKET’i
iflas noktasına getirdiği,
- LMC GIDA ve GROSERİ’nin 2006 yılında aynı şekilde, Adana’da yerel marketler
zinciri olarak 3. sırada yer alan ve 10 şubesi bulunan (…..) da, rakip konumunda
olması sebebiyle, küçük bir finansal sıkıntı yaşanması üzerine icraya vererek
ihtiyati haciz kararı aldırdığı; bunun üzerine diğer alacaklıların da telaşa kapılarak
(…..) hakkında icra takibine başladığı ve nihayetinde (…..) iflas ettiği,
- Ülker Gıda San. ve Tic A.Ş.’nin LMC GIDA ve GROSERİ isimli şirketlerin tüm bu
davranışlarına sessiz kaldığı ve LMC GIDA’nın Adana ili bölge distribütörlüğünü
iptal etmediği
ifade edilerek, konunun 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (4054
sayılı Kanun) 4. maddesinin (d), (e) ve (f) bentleri ile 6. maddesinin (a), (b) ve (d) bentleri
kapsamında incelenmesi talep edilmiştir.
(3) Öte yandan, başvuru sahibi tarafından daha sonra gönderilen yazıda başvuru
dilekçesindeki iddialara ek olarak özetle;
- MY MARKET’i batırmak isteyen LMC GIDA’nın başka bir toptancı olan Se-Fa Nas
Dağ. ve Paz. Tic. Ltd. Şti. (SE-FA NAS) ile birlikte hareket ettiği, bu çerçevede
LMC GIDA ve SE-FA NAS’ın ellerinde bulunan ve MY MARKET tarafından
düzenlenen (…..) teminat senetlerini icra dairesine birlikte başvurmak suretiyle
icraya koydukları ve MY MARKET’i iflas ettirmeyi planladıkları,
- LMC GIDA’nın GROSERİ’ye rakip konuma gelen (…..) 2006 yılında Ülker ürünleri
satışını durdurduğu,
- LMC GIDA’nın Adana ilinde yerel market zinciri olarak faaliyet gösteren (…..) de
Ülker markalı ürünlerin satışını çeşitli bahaneler ile durdurduğu,
- (…..) Ülker ürünlerini LMC GIDA’dan temin edememesi ve müşterilerden tepki
alması üzerine Ülker ürünlerini başka kaynaklardan tedarik etmeye çalıştığı,
ancak Ülker bayilerinin bayiliklerinin iptal edilmemesi için “bölge ihlali” yapmaktan
kaçınarak (…..) Ülker markalı ürünleri satmadığı; bunun üzerine (…..) müşteri ve
ciro kaybı yaşayarak iflasın ertelenmesi kararı almak durumunda kaldığı
ifade edilmiştir.
16-19/313-142
3/19
G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 09.12.2013 tarihinde giren başvuru
Kurulumuzun 26.12.2013 tarihli toplantısında görüşülmüş ve 4054 sayılı Kanun
kapsamında inceleme yapma olanağının bulunmaması gerekçesiyle, aynı Kanun’un 42.
maddesinin ikinci paragrafı doğrultusunda şikayetin reddine 13-72/1010-M sayı ile karar
verilmiştir. Bunun üzerine, anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada Ankara
12. İdare Mahkemesi “...davalı idarece 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında
Kanun 40. maddesince kendisine intikal eden başvurular üzerine doğrudan soruşturma
açılmasına ya da soruşturma açılmasına gerek olup olmadığının tespiti için önaraştırma
yapılmasına karar verilmesi gerekirken, bu Kanun kapsamına girmediğinden bahisle
gerçekleştirilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır” gerekçesiyle,
25.11.2015 tarih ve 2014/422 E. 2015/2044 K. sayı ile dava konusu işlemin iptaline karar
vermiştir.
(4) Yargı kararının gereğinin yerine getirilebilmesini teminen hazırlanan 06.01.2016 tarih ve
2015-3-79/BN sayılı Bilgi Notu, 14.01.2016 tarihli Kurul toplantısında görüşülmüş ve
önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir. Konuya ilişkin karar uyarınca düzenlenen
18.05.2016 tarih ve 2015-3-79/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu görüşülerek karara
bağlanmıştır.
(5) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; başvuru konusu hakkında 4054 sayılı
Kanun’un 41. maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek olmadığı ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. Hakkında Önaraştırma Yürütülen Teşebbüsler
I.1.1. Groseri Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Tic. ve San. Ltd. Şti.
(6) 12.10.1988 tarihinden itibaren perakende sektöründe faaliyet göstermekte olan
GROSERİ’nin hâlihazırda, altısı Mersin’de, 16’sı Adana’da olmak üzere toplam 22
şubesi bulunmaktadır. Adana’daki şubelerin sekizi Seyhan’da, yedisi Çukurova’da, biri
ise Ceyhan’da yer almaktadır. GROSERİ, 1996 yılından bu yana LMC GIDA’dan ürün
tedarik etmektedir. GROSERİ’nin hâlihazırdaki ortaklık yapısı ve Müdürler Kurulu üyeleri
aşağıdaki tablolarda gösterilmektedir:
Tablo 1: GROSERİ’nin Hissedarlık Yapısı
Hissedar Oranı (%)
(…..) (…..)
(…..) (…..)
LMC GIDA1 (…..)
(…..) (…..)
Tablo 2: GROSERİ’nin Müdürler Kurulu Üyeleri2
Ad Soyad Görevi
Ersin ÖZDEMİR Müdür
Levent UĞURSES Müdür
Kazım ÖNÜR Müdür
1 2006 yılından önce, söz konusu hisse LMC GIDA ortaklarından (…..) UĞURSES’e ait iken, 2006 yılı
sonrasında LMC GIDA’ya devredilmiştir.
2 GROSERİ tarafından gönderilen bilgilerden, şirketin Müdürler Kurulu üyelerinin 2010-2016 yılları
arasında hiç değişmediği bilgisi edinilmiştir.
16-19/313-142
4/19
I.1.2. LMC GIDA
(7) LMC GIDA 24.10.1996 tarihinde Adana’da toptan gıda ticareti yapmak üzere
kurulmuştur. LMC GIDA ve Yıldız Holding A.Ş.’nin (YILDIZ HOLDİNG) iştiraki
konumunda bulunan Horizon Hızlı Tüketim Ürünleri Üretim Pazarlama Satış ve Ticaret
A.Ş.3 (HORİZON GIDA) arasında 14.03.2012 tarihinde tanzim edilen Tek Elden Dağıtım
Sözleşmesi uyarınca, Adana ilinin Çukurova, Karaisalı, Merkez, Pozantı, Seyhan
ilçelerinde4; Mersin ilinin ise Çamlıyayla ve Tarsus ilçelerinde Ülker markalı ürünlerin
münhasır distribütörlük hakkı LMC GIDA’ya verilmiştir5. LMC GIDA’nın hâlihazırdaki
ortaklık yapısı aşağıda gösterilmektedir:
Tablo 3: LMC GIDA’nın Hissedarlık Yapısı
Hissedar Oranı (%)
(…..) (…..)
(…..) (…..)
(…..) (…..)
(…..) (…..)
(…..) (…..)
Toplam (…..)
(8) LMC GIDA’nın 2012-2016 yılları arasındaki Müdürler Kurulu üyelerine ise aşağıdaki
tabloda yer verilmiştir:
Tablo 4: LMC GIDA’nın Müdürler Kurulu Üyeleri
Ad Soyad Görevi
Zihni UĞURSES Müdür
Levent UĞURSES Müdür
Cenk UĞURSES Müdür
Mert UĞURSES6 Müdür
I.1.3. HORİZON GIDA
(9) Her ne kadar başvuru dilekçesinde Ülker Gıda San. ve Tic. A.Ş. hakkında birtakım
iddialara yer verilmiş olsa da, önaraştırma kapsamında, LMC GIDA ile arasındaki
14.03.2012 tarihli Tek Elden Dağıtım Sözleşmesi’nden, bahsi geçen şirketin HORİZON
GIDA olduğu anlaşılmıştır. Bu nedenle incelemede YILDIZ HOLDİNG’in bir iştiraki
konumunda olan Ülker Gıda San. ve Tic. A.Ş.7 yerine HORİZON GIDA esas alınmıştır.
3 Sözleşmenin imzalandığı tarihte Horizon Şekerleme ve Gıda Endüstrisi A.Ş. olan ticaret unvanı, 2012
yılının Nisan ayında güncel halini almıştır.
4 YILDIZ HOLDİNG tarafından gönderilen cevabi yazıdan, Adana ilinin Aladağ, Feke, İmamoğlu, Kozan ve
Saimbeyli ilçelerinde Ülker ürünleri distribütörlüğünün Güngör Gıda Mad. San. ve Topr. Mah. Ltd. Şti.
(GÜNGÖR GIDA) tarafından yürütüldüğü anlaşılmıştır.
5 Dosya kapsamında, 14.03.2012 tarihli sözleşme öncesindeki dönemde (1997-2012 yılları arasında)
Ülker markalı ürünlerin distribütörlüğünü YILDIZ HOLDİNG bünyesinde bulunan farklı şirketlerin yaptığı
anlaşılmıştır.
6 LMC GIDA tarafından sunulan bilgilerden, anılan şahsın 2012 yılı Aralık ayından önce Müdürler Kurulu
üyesi olmadığı tespit edilmiştir.
7 Dosya kapsamında yapılan araştırmalardan, Ülker Gıda San. ve Tic. A.Ş.’nin ticaret unvanının 2007
yılında Ülker Bisküvi San. A.Ş. olarak değiştirildiği anlaşılmıştır. Anılan şirket, halihazırda bağlı ortaklıkları
aracılığıyla çikolata, kek, bisküvi ve kraker üretimi alanında faaliyet göstermektedir.
16-19/313-142
5/19
(10) 2012 yılında YILDIZ HOLDİNG bünyesinde bulunan dört şirketin birleşmesinden oluşan
HORİZON GIDA, başta Ülker markalı gıda ve içecek ürünleri olmak üzere birçok ürünün
geleneksel kanala satışını gerçekleştirmektedir8. HORİZON GIDA, halihazırda Türkiye
çapında belirli kriterlere göre seçilen ve münhasır bölgesi belirlenen (…..) distribütör ile
Ülker ürünlerini bakkal, orta market veya yerel zincirlere ulaştırmaktadır. HORİZON
GIDA’nın ortaklık yapısı aşağıdaki gibidir:
Tablo 5: HORİZON GIDA’nın Hissedarlık Yapısı
Hissedar Oranı (%)
(…..) (…..)
(…..) (…..)
Toplam (…..)
I.2. Yerinde İncelemede Elde Edilen Bilgi ve Belgeler
I.2.1. Adana İlinde Organize Perakendecilik
(11) Adana’da organize perakende kanalında ulusal zincirlerin yanı sıra yerel zincirler önemli
bir yere sahip bulunmaktadır. Bu çerçevede halihazırda ulusal zincirlerden başlıca
MİGROS, CARREFOUR ve ÇETİNKAYA; yerel zincirlerden ise GROSERİ, EKOROMA
ve GİZERLER faaliyet göstermektedir. Daha önceleri yerel zincir olarak faaliyet gösteren
MY MARKET 2013 yılında, EVMAR ise 2006 yılında piyasadan çıkmıştır. Söz konusu
zincirler haricinde Adana’da geleneksel kanalda çok sayıda tek şubeli yerel marketler ile
bakkallar yer almaktadır.
(12) Dosya kapsamında elde edilen bilgilerden, Adana’da faaliyet gösteren ulusal ve yerel
zincirlerin ağırlıklı olarak Seyhan ve Çukurova ilçelerinde süpermarket formatında
faaliyet gösterdiği ve birbirleriyle rekabet içinde oldukları anlaşılmıştır. Bu çerçevede ilgili
ilçeler bazında ulusal ve yerel market zincirlerinin elde ettikleri toplam cirolar ve bunun
oran olarak dağılımı aşağıdaki tablolarda gösterilmektedir:
8 YILDIZ HOLDİNG tarafından gönderilen cevabi yazıdan, Ülker ürünlerinin modern kanala satışının ise
Pasifik Tüketim Ürünleri Satış ve Ticaret A.Ş. tarafından yürütüldüğü anlaşılmıştır.
16-19/313-142
6/19
Tablo 6: Adana’da Faaliyet Gösteren Süpermarket Zincirlerinin Ciro Dağılımı (TL)9
İlçe 2010 2011 2012 2013 2014 2015
GROSERİ
Seyhan (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Çukurova (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Toplam (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
MY
MARKET10
Seyhan (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Çukurova (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Toplam (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
GİZERLER11
Seyhan (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Çukurova (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Toplam (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
EKOROMA
Seyhan (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Çukurova (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Toplam (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ÇETİNKAYA Seyhan (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
CARREFOUR
Seyhan (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Çukurova (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Toplam (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
MİGROS
Seyhan (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Çukurova (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Toplam (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
9 Tabloda yer alan “Toplam” verileri yalnızca Seyhan ve Çukurova ilçeleri bazında yapılan toplam satışları
kapsamaktadır.
10 MY MARKET 2013 yılı itibarıyla pazardan çıktığı için, ilgili yıldan itibaren herhangi bir satışı
bulunmamaktadır.
11 GİZERLER’in muhasebe sisteminde kullanılan programda yapılan değişiklikten dolayı 2010-2013 yılları
arasında ilçe bazlı kırılıma yer verilememiştir.
16-19/313-142
7/19
Tablo 7: Adana’da Faaliyet Gösteren Süpermarket Zincirlerinin Pazar Payları (%)12
İlçe 2010 2011 2012 2013 2014 2015
GROSERİ
Seyhan (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Çukurova (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Toplam (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
MY
MARKET13
Seyhan (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Çukurova (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Toplam (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
GİZERLER14
Seyhan (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Çukurova (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Toplam (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
EKOROMA
Seyhan (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Çukurova (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Toplam (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ÇETİNKAYA Seyhan (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
CARREFOUR
Seyhan (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Çukurova (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Toplam (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
MİGROS
Seyhan (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Çukurova (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Toplam (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
(13) Özellikle yerel zincirler açısından sektörün işleyişine bakıldığında, süpermarketlerin
birçok toptancı firma ile vadeli olarak çalıştığı, ödeme aracı olarak çek veya senet
kullandığı görülmektedir. Bu çerçevede örneğin Ocak ayı içinde alımı yapılan ürünlere
ilişkin olarak, Şubat ayının ilk iki haftası içinde taraflar arasında fatura bedeli üzerinde
mutabakat sağlanmakta, akabinde Şubat ayının 3. veya 4. haftasında borca karşılık
olarak ileri tarihli (vadeli) banka çekleri verilmektedir15. Esasen görüldüğünde ödenmesi
gereken çeklerin, uygulamada sıklıkla ileri tarihli olarak keşide edildiği ve böylece vadeli
hale geldiği bilinmektedir16. Bunlara ek olarak, borç riski yüksek olan zincir marketlerin
ise borçların ödenmemesi riskine karşı teminat senedi karşılığında toptancılardan alım
yaptığı bilinmektedir. Yerel zincirler ile toptancılar arasındaki ticari ilişki genellikle yazılı
bir sözleşmeye dayanmamakta olup, ticari teamüller çerçevesinde sürdürülmektedir.
12 Tabloda yer alan “Toplam” verileri yalnızca Seyhan ve Çukurova ilçeleri bazında yapılan toplam satışları
kapsamaktadır.
13 MY MARKET 2013 yılı itibariyle pazardan çıktığı için, ilgili yıldan itibaren herhangi bir satışı
bulunmamaktadır.
14 GİZERLER’in muhasebe sisteminde kullanılan programda yapılan değişiklikten dolayı 2010-2013 yılları
arasında ilçe bazlı kırılıma yer verilememiştir.
15 Bu bağlamda borçluya genellikle bir ya da iki ay gibi bir vade tanındığı bilinmektedir.
16 Türk Ticaret Kanunu’nun 795. maddesinin ilk fıkrasında “Çek görüldüğünde ödenir. Buna aykırı bir kayıt
yazılmamış hükmündedir.” düzenlemesi yer almaktadır. Ancak, uygulamada ileri tarihli olarak keşide
edilen çekler vasıtasıyla, çekte vade uygulaması fiilen gerçekleştirilmektedir. Bu bağlamda, çek üzerine
yazılan ileri tarih, çekin bankaya ibraz tarihinin belirlenmesi amacı ile kullanılmaktadır. Hamil de çeki bu
şekilde kabul ederek esasen çekin üzerinde yazılı vadeyi kabul etmiş olmaktadır. Reel sektör ve
ekonomiye etkisi dikkate alınarak, 6273 sayılı Çek Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 5941
sayılı Çek Kanunu’nda önemli yasal değişiklikler yapılmıştır. Bu doğrultuda Çek Kanunu’na eklenen bir
geçici madde ile çekin üzerinde yazan tarihten önce bankaya ibrazına ilişkin olarak daha önce
benimsenmiş ibraz yasağı 31.12.2017 tarihine kadar uzatılmıştır.
16-19/313-142
8/19
(14) Dosya kapsamında elde edilen bilgilerden, Adana’daki yerel zincirlerin -ulusal zincirlerin
aksine- üretici/tedarikçi firmaların merkezinden alım yapmadığı, anılan firmaların bölge
distribütörlerinden alımlarını gerçekleştirdiği anlaşılmaktadır.
I.2.2. MY MARKET ile SE-FA NAS Arasındaki Alacak/Borç İlişkisi Hakkında Bilgi17
(15) Dosya kapsamında yapılan araştırmalardan, Adana ilinde yerel market zinciri olarak
hizmet veren MY MARKET’in faaliyet gösterdiği dönemde, Evyap, Henkel, Söke Un,
Duru gibi şirketlerin Adana bayiliğini yapan SE-FA NAS’tan18 gıda, temizlik, kozmetik ve
içecek ürünlerini tedarik ettiği anlaşılmaktadır. Taraflar arasında yaklaşık 10 yıldır
süregelen ticari ilişki 2013 yılına kadar sorunsuz olarak devam etmekle birlikte, bu
ilişkinin 2013 yılının Mart ayında bozulduğu ve taraflar arasında ticari açıdan bir
husumetin gündeme geldiği görülmektedir. Nitekim SE-FA NAS, MY MARKET sahibi
Süleyman YILDIRIM tarafından (…..), söz konusu bonoyu 07.03.2013 tarihinde icraya
koymuş ve MY MARKET’in 12 şubesinde haciz işlemi gerçekleştirmiştir. SE-FA NAS
tarafından MY MARKET aleyhine Adana 3. İcra Müdürlüğünün (…..) sayılı dosyası ile
icra takibine başlanmakla birlikte, icra takibi 15.05.2014 tarihinde üçüncü bir kişiye temlik
edilmiştir. İcra takibinin haksız yapıldığına istinaden MY MARKET ve Süleyman
YILDIRIM tarafından, Adana 1. Asliye Ticaret Mahkemesinde (…..) sayılı dosya ile SE-
FA NAS ve anılan teşebbüsün ortaklarından (…..) aleyhine bir menfi tespit ve istirdat
davası açılmış olup, söz konusu dava halen devam etmektedir.
I.2.3. MY MARKET ile LMC GIDA Arasındaki Alacak/Borç İlişkisi Hakkında Bilgi19
(16) Dosya kapsamında yapılan incelemeden, MY MARKET’in faaliyet gösterdiği dönemde,
Ülker markalı ürünleri LMC GIDA’dan tedarik ettiği; SE-FA NAS ile MY MARKET
arasındaki ilişkiye benzer bir şekilde, MY MARKET ile LMC GIDA arasında yaklaşık 10
yıldır süregelen ticari ilişkinin 2013 yılının Mart ayında bozulduğu belirlenmiştir.
(17) Önaraştırma kapsamında edinilen bilgilerden, MY MARKET sahibi Süleyman YILDIRIM
tarafından (…..) bedelli bir bononun tanzim edildiği; ancak bononun vadesinde
ödenmemiş olmasından hareketle, LMC GIDA tarafından söz konusu bononun
08.03.2013 tarihinde icraya konulduğu ve 13.03.2013 tarihinde Adana 10. İcra Dairesi
tarafından MY MARKET’in üç şubesinde ihtiyati haciz işlemi gerçekleştirildiği; haczedilen
menkullerin GROSERİ’nin deposuna yediemin olarak teslim edildiği, 09.04.2013
tarihinde ise ürünlerin ihale yöntemiyle satışa çıkarıldığı anlaşılmıştır. İcra takibinin
haksız yapıldığına istinaden MY MARKET ve Süleyman YILDIRIM tarafından, Adana 1.
Asliye Ticaret Mahkemesinde (…..) sayılı dosya ile senedin iptali ve manevi tazminat
talebi istemiyle LMC GIDA aleyhine bir dava açılmış olup, söz konusu dava halen devam
etmektedir. MY MARKET ve SÜLEYMAN YILDIRIM tarafından yapılan savunmalarda,
MY MARKET’in ödeme günü gelmiş bir çeki olmadığı ve LMC GIDA’ya verilen bononun
teminat senedi olduğu iddia edilmekte iken LMC GIDA tarafından ise söz konusu
bononun teminat senedi niteliğinde olmadığı ve MY MARKET’ten olan alacaklara
istinaden söz konusu bononun icraya konulduğu iddia edilmektedir.
17 Bu bölümde MY MARKET ve SE-FA NAS tarafından Kurumumuza sunulan bilgi ve belgelerden
yararlanılmıştır.
18 Teşebbüs bir aile şirketi olup, ortakları (…..) ve (…..). Teşebbüs Adana ilinde birçok markete dağıtım
yapmakta olup, bunların başında ÇETİNKAYA, GİZERLER, GROSERİ ve EKOROMA gelmektedir.
19 Bu bölümde MY MARKET ve LMC GIDA tarafından Kurumumuza sunulan bilgi ve belgelerden
yararlanılmıştır.
16-19/313-142
9/19
I.2.4. (…..) Elde Edilen Bilgiler
(18) Önaraştırma kapsamında (…..) ortaklarından (…..) ile 29.04.2016 tarihinde bir telefon
görüşmesi yapılmıştır. Görüşmede (…..) yetkilisinden; (…..) faaliyet gösterdiği dönem,
piyasadan çıkma süreci ve piyasanın işleyişi hakkında bilgiler elde edilmiştir.
(19) Bu kapsamda (…..) yetkilisi, LMC GIDA tarafından (…..) keşide ettiği ve 10 gün geciken
çek ile birlikte bankaya yazdırılan iki çeke ilişkin olarak iki mağazaya haciz konulduğunu,
malların yediemin olarak kendilerine teslim edildiğini, ancak takip eden günde 70 ayrı
icra talebinin daha geldiğini ve devam eden süreçte şirkete kayyum atanarak borçların
ifa edildiğini belirtmiştir. Bu çerçevede, pazarda birçok distribütöre borçlu olmalarına
rağmen icraya başvuran ilk teşebbüs olan LMC GIDA’nın Ülker bölge distribütörü
olmasından kaynaklanan avantajlarını kullanarak 1990 yılından 2005 yılına kadar en az
10 yerel firma için aynı eylemde bulunmak suretiyle pazardan çıkmalarına sebep olduğu
ifade edilerek, bunda o dönem henüz sekiz mağazası bulunan GROSERİ ile LMC GIDA
arasındaki ortaklık ilişkisinin ve yönetim kadrolarında bulunan ikisi LMC GIDA’da biri
GROSERİ’de olmak üzere üç kardeşin etkili olduğu vurgulanmıştır.
(20) Görüşmede ayrıca, Adana ilinde faaliyet gösteren bir yerel market zincirinin, ulusal
ölçekli firmalar gibi merkezden tedarik alternatifi olmadığından Ülker ürünlerinin bölge
distribütörüne bağımlı olduğu belirtilmiştir. Çevre şehirlerin distribütöründen ürün talep
edildiğinde ise bunun maliyet dezavantajı ve ıskonto imkansızlığı gibi gerekçelerle
sürdürülebilir olmadığı ve spot yoluyla ürün temininin Ülker markalı ürün portföyü
açısından çok güç olduğu, nihayetinde tüm bunların distribütöre olan bağımlılıklarını
artırdığı ifade edilmiştir. Son olarak, (…..) pazardan çıktığı dönemde faaliyet gösteren
yaklaşık 10 yerel market zincirinin bulunduğu, ancak bugün gelinen noktada pazarda
sadece GROSERİ’nin kaldığı belirtilmiştir.
I.2.5. (…..) Elde Edilen Bilgiler20
(21) Önaraştırma kapsamında (…..) birtakım bilgi ve belge talebinde bulunulmuştur. Bu
çerçevede teşebbüsten alınan cevabi yazıda, (…..) 2009 yılında bir aile şirketi olarak
dört ortak tarafından kurulduğu; halihazırda Adana il merkezinde 12, Mersin il ve
ilçelerinde ise yedi olmak üzere toplam 19 şube ile süpermarket formatında faaliyet
gösterdiği belirtilmiştir. Bunun yanı sıra, (…..) Adana ilinde ilk şubesini açtığı 25.06.2009
tarihinden 19.03.2015 tarihine kadar Ülker markalı ürünlerin tedariki kapsamında LMC
GIDA ile Mersin ilinde ise Ülker ürünlerinin bölge distribütörü o
