Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2017-3-9 (Muafiyet)
Karar Sayısı : 17-28/461-200
Karar Tarihi : 07.09.2017
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Adem BİRCAN, Şükran KODALAK, Mehmet AYAN
B. RAPORTÖRLER : E. Cenk GÜLERGÜN, Nesrin ATA
C. BİLDİRİMDE
BULUNAN : - Novo Nordisk Sağlık Ürünleri Tic. Ltd. Şti.
Temsilcileri: Derya GENÇ, Av. Togan TURAN, Av. Deniz ÖZKAN,
Av. Nur Duygu BOZKURT
Orjin Maslak Eski Büyükdere Cad. No:27 Kat:11 Maslak 34485 İstanbul
(1) D. DOSYA KONUSU: Novo Nordisk Sağlık Ürünleri Tic. Ltd. Şti. ile Aksel Ecza
Deposu Ticaret A.Ş. arasında akdedilen, İhalelerle İlgili Tek Satıcılık Çerçeve
Sözleşmesi’ne muafiyet tanınması talebi.
(2) E. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 03.03.2017 tarihinde giren bildirim ve
10.08.2017 tarihinde giren ek bilgiler üzerine düzenlenen 24.08.2017 tarih ve 2017-3-
9/MM sayılı Muafiyet Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(3) F. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda;
- Novo Nordisk Sağlık Ürünleri Tic. Ltd. Şti. (NOVO NORDİSK) ile Aksel Ecza
Deposu Ticaret A.Ş. (AK-SEL) arasında imzalanan “İhaleler ile İlgili Tek Satıcılık
Çerçeve Sözleşmesi”nin (Sözleşme) 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi
kapsamında olduğu,
- 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği’nin (2002/2 sayılı
Tebliğ) 2. maddesinin ikinci fıkrasında belirlenen pazar payı eşiğinin aşılması
nedeniyle Sözleşme’nin grup muafiyetinden faydalanamayacağı,
- Ancak Sözleşme’ye 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesi kapsamında bireysel
muafiyet tanınabileceği
ifade edilmiştir.
G. İNCELEME ve DEĞERLENDİRME
G.1. İlgili Teşebbüsler
G.1.1. NOVO NORDİSK
(4) 1993 yılında kurulan NOVO NORDİSK; beşeri tıbbi ürünlerin, özellikle diyabet
ürünleri, hemostatis yönetimi, hormon tedavisi ve hormon replasman tedavisi
ürünlerinin satışı ve pazarlanması ile iştigal eden bir ilaç firmasıdır.
G.1.2. AK-SEL
(5) Merkezi Selçuk Ecza Holding A.Ş. tarafından kontrol edilen AK-SEL, eczacılık
ürünleri ile eczacılık müstahzarlarının toptan ticareti ile iştigal etmektedir.
17-28/461-200
2/6
G.2. İlgili Pazar
G.2.1. İlgili Ürün Pazarı
(6) Sözleşme kapsamındaki ürün, NOVO NORDİSK’in anti-inhibitör koagülasyon
komponenti olarak tanımlanan NovoSeven markalı ürünün iki farklı dozajıdır.
(7) İlaçları tedavi endikasyonlarına ya da kullanım amaçlarına göre kategorize eden
ATC-3 sınıflaması, rekabet hukukunda ilgili ürün pazarının belirlenmesinde referans
olarak kabul edilmektedir. Bildirim formunda Sözleşme konusu ürünlerin ATC-3
sınıflamasına göre anti-inhibitör koagülasyon komponentleri alt grubunda yer aldığı,
NovoSeven’ın yanısıra Türkiye’de sadece Eczacıbaşı-Baxter Hast. Ürünl. San. ve
Tic. A.Ş.’nin FEIBA markalı ilacının satışının bulunduğu ifade edilmektedir. Diğer
yandan Sözleşme konusu ürünlerin inhibitörlü (diğer pıhtılaşmayı önleyici faktörlere
direnç geliştiren) hemofili hastalarında kanama epizodlarının tedavisinde ya da
cerrahi uygulamalarında ve invazif girişimlerinde kullanıldığı; ATC-3 sınıflamasında
yer alan diğer ilaçların ürüne ikame olmadığı ifade edilmektedir.
(8) ATC-4 sınıflaması açısından ise, NovoSeven markalı ürünün bu sınıfın bir alt grubu
olan anti-inhibitör koagülasyon komponentleri grubunda yer aldığı; ürünlerin
jeneriğinin veya aynı etken maddeyi içeren başka bir ürünün bulunmadığı
belirtilmiştir.
(9) İnceleme konusu Sözleşme yalnızca kamu sağlık kuruluşlarının kamu ihale mevzuatı
kapsamında yapacağı belli türde alımlarını kapsamaktadır. İlaç alımı ihalelerinin
tamamına yakınının etkin maddenin yanında form ve doz da belirtilerek açıldığı ve
buna bağlı olarak bir ihale kaleminde farklı etkin maddeli ürünler için teklif
verilmesinin mümkün olmadığı da bilinmektedir. Dolayısıyla, farklı etkin maddeli
ürünlerin rakip konumda olmadığı ilaç alımı ihaleleri bakımından, ilgili ürün pazarı en
geniş haliyle etkin madde seviyesinde belirlenebilecektir. Sözleşme’nin konusu olan
ürünün etkin maddesi ise “Rekombinant Koagülasyon Faktör VII A”dır.
G.2.2. İlgili Coğrafi Pazar
(10) Bildirime konu Sözleşme uyarınca, AK-SEL ilgili ürünlerin ihale satışlarında Türkiye
genelinde münhasır dağıtıcı olarak yetkilendirilmektedir. Bunun yanı sıra, dosyada
bölgesel seviyede değerlendirme yapılmasını gerektirecek herhangi bir unsur da söz
konusu olmadığından, ilgili coğrafi pazar “Türkiye” olarak belirlenmiştir.
G.3. Değerlendirme
G.3.1. Bildirime Konu Sözleşme
(11) Bildirime konu Sözleşme kapsamında; NOVO NORDİSK’e ait NovoSeven markalı
ürünün iki farklı dozajı için Türkiye sınırları içinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu
kapsamında açılan ihalelerin takip edilmesi, söz konusu ihalelere katılım sağlanması
ve ihalelerde bu ürünlerin teklif edilmesi işlerinin AK-SEL tarafından yerine getirilmesi
düzenlenmiştir. Dolayısıyla, Sözleşme ile NOVO NORDİSK’e sözü edilen ürün için
kamu ihale mevzuatı kapsamında yapılacak alımlar bakımından, kural olarak, “tek
alıcıya sağlama yükümlülüğü” getirilmektedir.
(12) Sözleşme’nin 2.1. maddesinde; AK-SEL, ürünlerinde tüm Türkiye’de Sözleşme’de
tanımlanan kamu sağlık birimlerince açılacak ihaleler için münhasıran
yetkilendirilmiştir. Farklı ilaç firmalarına ait birden fazla ürünün tek bir liste üzerinden
teklif edildiği grup ihaleleri ve çerçeve anlaşmalara ilişkin ihaleler ise münhasırlık
kapsamı dışında bırakılmıştır (Sözleşme madde 10).
17-28/461-200
3/6
(13) Ancak AK-SEL’in ilgili ihaleye gerekçesiz katılmaması, ihale şartlarını taşımaması,
sözleşmesel yükümlülüklerini ihlal etmesi, AK-SEL’in kendisine tanınan kredi limitini
aşması gibi bir sebeple ihaleye katılamadığı durumlarda NOVO NORDİSK ya da
yetkilendirdiği üçüncü bir kişi ihaleye teklif verebilecektir (Sözleşme madde 9(a), (b))
(14) AK-SEL Sözleşme kapsamında ihale kazanıldığı takdirde ihaleye konu olan ürünleri
münhasıran NOVO NORDİSK’ten almakla yükümlüdür; ancak ürünün teklif
edilmesinin mümkün olmadığı hallerde NOVO NORDİSK rakibi ürünleri ile teklif
vermekte serbesttir (Sözleşme madde 11).
(15) Sözleşmenin süresi bir yıl olarak öngörülmekte, her yıl sonunda taraflarca aksi yönde
beyanda bulunulmadıkça sözleşmenin bir yıl daha uzayacağı, bu şekilde uzayan
sözleşme süresinin beş yılı geçmeyeceği düzenlenmektedir (Sözleşme madde 30).
Taraflar için geçerli olan rekabet yasağı hükmü de, sözleşme süresi ile
sınırlandırılmıştır.
G.3.2. Hukuki Değerlendirme
G.3.2.1. Menfi Tespit Değerlendirmesi
(16) Başvuru kon
