Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2017-4-49 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 17-41/650-288
Karar Tarihi : 14.12.2017
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Adem BİRCAN, Şükran KODALAK, Mehmet AYAN
B. RAPORTÖRLER: Kerem TOMUR, Mehmet Yavuz GÜNER, Damla YAZ
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : Gizlilik talebi bulunmaktadır.
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILAN : Mercedes-Benz Türk A.Ş.
Akçaburgaz Mah. Süleyman Şah Cad. No:2 34522
Esenyurt/İstanbul
(1) E. DOSYA KONUSU: Mercedes Benz Türk A.Ş.’nin Bursa Servisçiler Odasına
kayıtlı müşterilere yapılan minibüs satışlarında Mengerler Bursa Bayi’sine diğer
bayilerden farklı indirim oranı ve avantajlı koşullar sağlayarak bayiler arasındaki
rekabet ortamını bozduğu ve 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesini ihlal ettiği iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda özetle;
- Mercedes-Benz Türk A.Ş.’nin (MBT) tüm araç satışlarının bayileri aracılığıyla
gerçekleştiği,
- MBT’nin bayilere, Türkiye’deki tüm odalara kayıtlı minibüsçülere 2016 yılında %(…..)
oranında indirim uygulanacağını duyurduğu,
- 2010 yılından bu yana Bursa Servisçiler Odası’na kayıtlı müşterilere satılan toplam
1500 adet Sprinter minibüsün sadece Mengerler Bursa tarafından satılabilmesi için
MBT tarafından anılan bayi müşterilerine %(…..) indirim oranı ve ücretsiz (…..)
bakımın sunulduğunu,
- 2016 yılında %(…..) indirimin bütün bayilere duyurulduğu halde Mengerler Bursa’ya,
diğer bayilerden farklı olarak ilave %(…..) indirim ve ücretsiz (…..) bakım
uygulamasının tüm bayi teşkilatından gizli olarak gerçekleştirildiği,
- Son altı yılda satılan toplam 1500 aracın %95’inin Mengerler Bursa Bayi üzerinden
gerçekleştiği,
- Mengerler Bursa bayi araç satış müdürü ile Bursa Servisçiler Odası Başkanı
arasındaki ikili ilişkiler neticesinde üyelerin Mengerler Bursa’ya yönlendirildiği,
- Bir adet Sprinter minibüsün ortalama fiyatının 30.000 Euro, bir bakımın 150 Euro
olduğu ve altı yılda toplam 1500 aracın satıldığı dikkate alındığında, MBT tarafından
Mengerler Bursa’ya yapılan ayrıcalık ile sağlanan menfaatin 2.250.000 Euro olarak
hesaplandığı,
ifade edilmekte ve 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı
Kanun) kapsamında gereğinin yapılması talep edilmektedir.
17-41/650-288
2/9

(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 20.07.2017 tarihinde giren başvuru üzerine
hazırlanan 08.09.2017 tarih ve 2017-4-49/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu, Kurulumuzun
27.09.2017 tarihli toplantısında görüşülmüş ve 17-30/508-M sayıyla önaraştırma
yapılmasına karar verilmiştir. Konuya ilişkin karar uyarınca düzenlenen 08.12.2017 tarih
ve 2017-4-49/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; başvuru konusu hakkında 4054 sayılı
Kanun’un 41. maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek olmadığı ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. Hakkında Önaraştırma Yürütülen Taraf: Mercedes-Benz Türk A.Ş. (MBT)
(5) MBT 1967 yılında Daimler-Benz AG’nin %36 ortaklığı ile Otomarsan Otobüs ve Motorlu
Araçlar A.Ş. unvanıyla İstanbul'da kurulmuştur. “0 302” tipi otobüslerin üretimi ile
faaliyete başlayan şirket daha sonra Mercedes-Benz Türkiye Genel Mümessili olmuştur.
Daimler AG, %67’lik sermaye payı ile MBT’nin en büyük ortağıdır. Teşebbüs İstanbul’da
Hoşdere Fabrikası’nda şehirlerarası ve belediye tipi otobüsler üretirken Aksaray
Fabrikası’nda hafif, orta ağır ve ağır sınıf kamyonlar ve çekiciler imal etmektedir.
MBT’nin 51 yetkili satış noktası, 71 yetkili servis noktası bulunmaktadır. Hafif ticari araç
için ise hizmet veren 56 yetkili servisi, 41 yetkili satış noktası bulunmaktadır.
I.2. İnceleme Sürecinde Elde Edilen Bilgiler
Önaraştırma kapsamında MBT Genel Müdürlüğünde yerinde incelemede bulunulmuş,
şikayetçi ile görüşme gerçekleştirilmiş ve Koluman Motorlu Araçlar Ticaret ve Sanayi
A.Ş. Samandıra Şubesi (KOLUMAN) ile Gülsoy Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Anadolu Şubesi’ne (GÜLSOY OTOMOTİV) gidilmiş ve görüşme yapılmıştır. Ayrıca
sektörde faaliyet gösteren Mengerler Bursa Yetkili Bayi (BURSA MENGERLER) ve Has
Susurluk Yetkili Bayileri (HAS SUSURLUK) ile kampanyaya konu Bursa Servis Aracı
İşletmecileri ve Halk Otobüsçüleri Odasından (BURSA SERVİSÇİLER ODASI) bilgi
istenmiştir.
I.2.1. MBT’den Elde Edilen Bilgiler
MBT Genel Müdürlüğünde yapılan görüşmede özetle;
- Hafif ticari araçların minik, orta ve büyük olarak segmentlere ayrıldığı, MBT’nin orta
hafif ticari araç segmentinde Vito, büyük hafif ticari araç segmentinde ise Sprinter
marka araçlarıyla faaliyette olduğu, diğer segmentte satışının olmadığı orta ve büyük
hafif ticari araç segmentinde da pazar payının tahmini %(…..) civarında olduğu,
- Minibüs müşterilerinin özellikle fiyata duyarlı olduğu ve araç satın almadan mümkün
olduğu kadar çok bayiden fiyat bilgisi sorduğu; zaman zaman ilgili bayilerin talebi
doğrultusunda minibüsçü ya da servisçi odalarına yönelik kampanyalar tanımlandığı
ve bu kampanyaların tüm MBT bayilerine açıldığı,
- Filo müşterilerine ise, baştan alım taahhüdünde bulundukları için daha farklı indirim
avantajları uygulanabildiği, BURSA SERVİSÇİLER ODASI’nın ise filo müşterisi
olmadığı, müşterilerin alımlarını bireysel olarak yaptıkları, perakende satışlarda bazı
müşteriler servisçiler odası mensubu olduğu için onlara tek tek alımlarında indirim
yapıldığı, Bursa’daki servisçilere diğer illerdekinden daha fazla indirim yapılması gibi
bir durumun söz konusu olmadığı,
17-41/650-288
3/9

- BURSA SERVİSÇİLER ODASI’nın MBT’den BURSA MENGERLER Bayisi aracılığıyla
2012-2016 yılları arasında her yıl BURSA SERVİSÇİLER ODASI üyelerine indirim
yapılmasını talep ettiği ve BURSA SERVİSÇİLER ODASI üyelerine tüm bayileri
kapsayacak şekilde indirim yapıldığı,
- İndirim avantajlarının Mercedes Benz Finansman tarafından tanınan uygun koşullar,
ücretsiz bakım ya da takas desteği olabileceği, bakım veya servisin sürekli ücretsiz
olması gibi bir durumun söz konusu olamayacağı ancak yılda birkaç tanesinin ücretsiz
olabileceği, duruma göre bakım daha önemliyse indirim paketine bakımın konulacağı
ve toplamda müşteriler için yaratılan faydanın değişmeyeceği,
- MBT tarafından kampanyaların tüm bayilere açıldığı, bayiler arasında hiçbir şekilde
ayrımcılık yapılmadığı, herhangi bir bayinin diğerlerinin aleyhine olacak şekilde
desteklenmesinin bayilerinin MBT’ye olan güvenlerini sarsacağı; ancak bayilerin kendi
kâr marjları çerçevesinde yaptıkları indirimlere ve araçların satış ücretlerine
karışılmadığı,
- BURSA SERVİSÇİLER ODASI üyelerine yapılacak satışları Bursa Bayisinin yapacağı
servis hizmetini de Bursa Bayisinin vereceği gibi bir sınırlama getirmedikleri, BURSA
MENGERLER’e özel bir indirim tanımlanmadığı, zaten indirimin bayilere değil kişilere
tanımlandığı, BURSA MENGERLER kendisi indirim vermişse bunu bilmedikleri ve
buna karışamayacakları,
- BURSA SERVİSÇİLER ODASI üyelerine tanınan indirimin BURSA MENGERLER’in
yanında örneğin, HAS SUSURLUK ve KOLUMAN İSTANBUL bayilerinde de geçerli
olduğu, buna benzer başka örneklerin de bulunduğu ve bu beyanlarını destekler
nitelikte belgelerin sunulduğu,
belirtilmiştir.
(6) Yukarıda özeti verilen görüşmeye ilişkin tutanakta ayrıca teşebbüs yetkililerinin
cevaplaması için sorulara da yer verilmiştir. Bu sorulara verilen cevaplarda özetle;
- BURSA SERVİSÇİLER ODASI üyelerine tanınan kampanya koşulları,
- BURSA SERVİSÇİLER ODASI üyelerinin faaliyet gösterdikleri ilde bulunan BURSA
MENGERLER’den çoğunlukla alım yapmalarının normal olduğu, ancak bağımsız
bireylerin herhangi bir başka ildeki bayiden araç satın almak istemesi halinde hangi
bayi olduğu ayırt edilmeksizin aynı indirim koşullarından yararlanabileceği,
- 2015 yılında ticari nedenlerle herhangi bir kampanya yapılmadığı, BURSA
SERVİSÇİLER ODASI’nın bir filo müşterisi olmadığı ve üyelerinin kendi nam ve
hesaplarına araç alımı yaptıkları, MBT Hafif Ticari Araç İş Birimi’nin ülke genelinde
yapılan genel kampanya ve indirimlerini tüm bayi ve müşterilerine duyurduğu,
- İlgili oda üyelerine uygulanacak, maliyeti MBT tarafından karşılanan ve tüm bayilerde
geçerli olacak kampanya koşullarının müşterinin herhangi bir bayiye başvurması
halinde ve bayinin MBT’ye kampanya koşullarını sorması halinde bildirildiğini, bu
indirimin minimum indirim olduğu, bayinin daha fazla indirim de yapmasının mümkün
olduğu,
- MBT’nin hafif ticari araç pazarındaki pazar payının %(…..) civarında olduğu,
bilgileri verilmiştir. Yanı sıra farklı kooperatif ve odalardan gelen fiyat tekliflerinin MBT
tarafından bayilerine iletildiğini gösterir belgeler de ek olarak sunulmuştur.
17-41/650-288
4/9

I.2.2. Şikâyetçiden Elde Edilen Bilgiler
(7) Yapılan görüşmede başvuru sahibi tarafından;
- 2010 yılından itibaren BURSA SERVİSÇİLER ODASI üyelerine özel kampanyalar
tanımlanmaya başlandığı, bu dönemde satılan toplam 1500 hafif ticari aracın
%90’dan fazlasının BURSA MENGERLER tarafından satıldığı, bunun temel sebebinin
MBT tarafından BURSA SERVİSÇİLER ODASI üyelerine tanımlanan indirimin ve
ücretsiz (…..) servis hakkının yalnızca BURSA MENGERLER’den alınan araçlar için
geçerli olması olduğu,
- BURSA SERVİSÇİLER ODASI Başkanının “Araçlarınızı MENGERLER BURSA 'dan
alırsanız ilk (…..) bakım bedava verilecektir.” şeklinde ibarelerin yazdığı bir kâğıt
imzalayıp, bu kâğıdı BURSA SERVİSÇİLER ODASI’na kayıtlı minibüsçülere verdiği,
bu şekilde normalde zaten müşteriye tanımlı olan bir kampanyadan sadece BURSA
MENGERLER üzerinden yapılan satışlarda yararlanılabileceği izleniminin verildiği,
BURSA MENGERLER Satış Müdürü (…..)’ın da bu yanlış algıyı desteklediği, MBT
Hafif Ticari Araçlar Satış ve Pazarlama Direktörü (…..) ve Hafif Ticari Araç Satış
Müdürü (…..)’ın da olaydan haberdar oldukları halde MENGERLER BURSA bayisi ile
aralarındaki muammalı ilişkilerden dolayı sessiz kaldıkları, hatta bayiler arasındaki
söz konusu ayrımcılığı teşvik ettikleri,
- BURSA SERVİSÇİLER ODASI’nın bazı üyelerinin HAS SUSURLUK Bayisi’nden araç
almak istedikleri ancak buradan alınan araçlar için %(…..) indirim oranının ve ücretsiz
(…..) bakımın olmadığını gördükleri ve HAS SUSURLUK’un da bunun üzerine
durumu anladığı,
- MBT’nin kampanyalarını ve indirim oranlarını tüm bayilerine duyurmadığı, başka
bayilerden aynı indirim oranını alsa da ücretsiz servis hakkını alamayan müşterilerin
araçlarını o bayilerden almayı tercih etmedikleri,
- HAS SUSURLUK ile MBT arasında çıkan tartışmalar sonucunda birkaç aracın
ücretsiz bakım hakkıyla birlikte HAS SUSURLUK Bayisi’nden satıldığı, BURSA