Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2017-2-16 (Muafiyet)
Karar Sayısı : 18-27/438-208
Karar Tarihi : 08.08.2018
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN (İkinci Başkan), Adem BİRCAN,
Mehmet AYAN, Ahmet ALGAN, Şükran KODALAK
B. RAPORTÖRLER : Recep GÜNDÜZ, Didem ULUÇ SÜDEMEN, Gözde MAVİ
C. BİLDİRİMDE
BULUNAN :- Vodafone Net İletişim Hizmetleri A.Ş.
Temsilcileri: Av. Prof. Dr. İ. Yılmaz ASLAN, Av. Orhan ÜNAL
Gazi Umur Paşa Sok. Bimar Plaza 38/8 Balmumcu,
Beşiktaş/İSTANBUL
(1) D. DOSYA KONUSU: Vodafone Net İletişim Hizmetleri A.Ş. ile Superonline
İletişim Hizmetleri A.Ş.’nin birbirlerine kendi şebekeleri üzerinden toptan
seviyede fiber veri akış erişimi hizmeti ve destek hizmetleri sunmasına yönelik
anlaşmaya muafiyet tanınması talebi.
(2) E. DOSYA EVRELERİ: Rekabet Kurumu (Kurum) kayıtlarına 14.04.2017 tarih ve 2599
sayı ile giren bildirim üzerine düzenlenen 12.07.2018 tarih ve 2017-2-16/MM sayılı
Muafiyet/Menfi Tespit Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(3) F. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda;
- Superonline İletişim Hizmetleri A.Ş. (SUPERONLINE) ile Vodafone Net İletişim
Hizmetleri A.Ş. (VODAFONE) arasında imzalanan Toptan Seviyede Fiber Veri
Akış Erişimi Hizmeti ve Destek Hizmetleri Çerçeve İşbirliği Sözleşmesi’nin
(Sözleşme) 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (4054 sayılı
Kanun) 4. maddesi kapsamında olması nedeniyle Sözleşme’ye menfi tespit
belgesi verilemeyeceği,
- 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesindeki koşulların tamamının varlığından
hareketle bildirime konu Sözleşme’ye üç yıl süreyle bireysel muafiyet
tanınabileceği,
- (…..) hükmünü içeren Ek 8/1.8-II maddesinin bireysel muafiyetin dışında
tutulması gerektiği
ifade edilmiştir.

G. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
G.1. Taraflar
G.1.1. VODAFONE
(4) Uluslararası mobil iletişim şirketlerinden Vodafone Grubu’nun bünyesinde yer alan
VODAFONE; sabit telefon hizmetleri, genişbant internet erişim hizmetleri ve altyapı
işletmeciliği alanlarında faaliyet göstermektedir. 2006 yılında Türkiye pazarına giren
Vodafone Telekomünikasyon Hizmetleri A.Ş.’nin bağlı şirketi konumundaki teşebbüs,
18-27/438-208
2/18
mobil iletişim sektöründe hizmet veren Vodafone Holding A.Ş. tarafından Koç.net
Haberleşme Teknolojileri ve İletişim Hizmetleri A.Ş.’nin devralınması akabinde
kurulmuştur. Bir diğer grup şirketi Vodafone Dağıtım Hizmetleri A.Ş. ise
telekomünikasyon ekipman ve parçalarının toptan ticareti alanında faaliyet
göstermektedir.
G.1.2. SUPERONLINE
(5) 2004 yılında kurulan ve Turkcell Grubu’nun bünyesinde faaliyet gösteren
SUPERONLINE, kablolu ağlar üzerinden internet erişiminin sağlanması hizmetleri
(internet servis sağlayıcılığı, sabit telefon hizmeti, altyapı işletmeciliği hizmeti, uydu
haberleşme hizmetleri, kablolu yayın hizmeti, sanal mobil şebeke işletmeciliği hizmeti)
ile iştigal etmektedir. Teşebbüs; bireysel, kurumsal ve toptan seviyede müşterilerine
ses, veri, genişbant internet erişimi, toplu ses taşıma, kiralık veri hattı hizmetleri ve
katma değerli servisler sunmaktadır.
G.2. Bildirime Konu Sözleşme
(6) Mezkûr Sözleşme’nin konusunu, VODAFONE ile SUPERONLINE’nın birbirlerine kendi
şebekeleri üzerinden toptan seviyede fiber veri akış erişimi hizmeti ve destek hizmetleri
sunması oluşturmaktadır. Söz konusu Sözleşme ile;
 Taraflardan her birinin diğer tarafa, Sözleşme’de öngörülen ücretlerin ödenmesi
karşılığında, Sözleşme’de belirtilen kapsamda ve altyapılarının uygun olduğu
yerlerde toptan seviyede fiber Veri Akış Erişimi (VAE) hizmetini sunacağı,
 Toptan seviyede sunulacak fiber VAE hizmetinin, Sözleşme taraflarından her
birinin sahip olduğu şebeke üzerinden tarafların kendi abonelerine sağlanacağı,
 Taraflardan her birinin diğer tarafın abonesine destek hizmetlerini1 temin edeceği
kararlaştırılmakta ve sıralanan hususlara ilişkin usul ve esaslar belirlenmektedir.
(7) Mevcut başvurunun elektronik haberleşme sektörünü ilgilendirmesine istinaden,
yapılacak değerlendirmede dikkate alınmak üzere 5809 sayılı Elektronik Haberleşme
Kanunu’nun 7. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca Bilgi Teknolojileri ve İletişim
Kurumu’ndan (BTK) görüş talep edilmiştir. Anılan görüşe aşağıda yer verilmektedir.
G.3. BTK Görüşü
(8) Anılan görüşte özetle;
 VODAFONE ve SUPERONLINE’ın, ilgili toptan pazarda etkin piyasa gücüne
(EPG) sahip olmadıklarından, "tarife düzenleme, erişim teklifi hazırlama ve
yayımlama" yükümlülüklerine tabi bulunmadıkları,
 Diğer taraftan Sözleşme’nin 2.1.1. maddesinin "(…..)." şeklinde tadil edilmesi
gerektiğinin düşünüldüğü;

1 (…..).
18-27/438-208
3/18
 Sözleşme’nin 2.1.2. maddesinin ise "(…..)." şeklinde değiştirilmesinin uygun
düşeceği,
 Öte yandan, Sözleşme’nin tüketici menfaatleri (hizmet kalitesinin geliştirilmesi,
tarife ücretlerinin geliştirilmesi, destek ve müşteri hizmetlerinin üst seviyede
çalıştırılması, arıza ve problemlerin hemen giderilmesi vb.) ve potansiyel rekabet
problemleri göz önüne alınarak değerlendirilmesinin fayda sağlayacağı,
 Bildirim Formunda geçen “(…..).” ifadesinin belirsizlik içerdiği ve rekabet ilkeleri
ile tüketici memnuniyeti açısından ele alınarak söz konusu belirsizliğin
giderilmesinin yararlı olacağı,
 Yine Bildirim Formunda açıklanan Destek Hizmetleri kapsamında birtakım özel
durum ve arızalarda tüketicilerin muhatap bulma konusunda sıkıntı yaşayıp
yaşamayacağının değerlendirilmesinde fayda görüldüğü,
 Sözleşme’de beş yıl olarak belirlenen sürenin; küresel, bölgesel ve ulusal
ekonomik gelişmeler, ilgili pazarın yapısı, teknolojik koşullar ve ilgili pazardaki
potansiyel değişme ve gelişmeler göz önünde bulundurulduğunda, gerek rekabet
gerekse tüketici hakları açısından bir mağduriyet yaratma ihtimali taşıyıp
taşımadığının analiz edilmesinde yerinde olacağı,
dile getirilmektedir.
G.4. İlgili Pazar
G.4.1. İlgili Ürün Pazarı
(9) İlgili Pazarın Tanımlanmasına İlişkin Kılavuz’da 2010/4 sayılı Rekabet Kurulundan İzin
Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ (2010/4 sayılı Tebliğ)
hükümlerine atıfta bulunularak, ilgili ürün pazarının tespitinde dikkate alınacak unsurlar
belirtilmektedir. Buna göre, belirli bir ürün ve onunla yüksek ikame edilebilirliği olan
diğer ürünlerden oluşan pazarlar ilgili ürün pazarını oluşturmaktadır. Bir ürünün diğer
bir ürünle aynı pazarda yer alabilmesi için bahse konu ürünlerin tüketici gözünde
nitelikleri, kullanım amaçları ve fiyatları açısından benzer olmaları ve birbirleriyle ikame
edilmeleri gerekmektedir. Ayrıca tespit edilen pazarı etkileyebilecek diğer unsurlar da
değerlendirilebilmektedir.
(10) Bildirim konusu Sözleşme ile VODAFONE ve SUPERONLINE, genişbant internet
hizmetlerinin perakende seviyede sunumu için birbirlerine, altyapılarının uygun olduğu
ölçüde toptan seviyede fiber VAE hizmeti ve birbirlerinin abonelerine destek hizmetleri
sunacaktır. Bu bağlamda, ilgili ürün pazarın tanımı bakımından sabit genişbant internet
erişim hizmetlerinin2 esas alınması gerekmektedir.
(11) Sabit genişbant internet erişim pazarını toptan ve perakende olmak üzere ikiye ayırmak
mümkündür. Toptan genişbant internet hizmetleri pazarında internet servis sağlayıcılar
(İSS) kendi altyapılarını tesis edebildikleri gibi, tesisi son derece maliyetli olan
yatırımlara katlanmak yerine, altyapı sahibi teşebbüslerden toptan seviyede internet

2 Genişbant erişim için kullanılan teknolojiler sabit ve mobil olarak ikiye ayrılmaktadır. Sabit genişbant;
bakır kablo ağı üzerinden sunulan hizmetler, kablo TV şebekesi üzerinden sunulan hizmetler ile fiber
erişim hizmetlerini kapsamaktayken; mobil genişbant, 3G veya daha üstündeki mobil standartları
kullanan internet erişimi olarak tanımlanmaktadır. Bununla birlikte başvuru konusu işlemin toptan
düzeyde sunulan sabit genişbant hizmetlerine ilişkin olması, Kurul’un genişbant internet piyasasında
sabit ve mobil ikamesini incelediği kararlarından bu yana piyasa koşullarında bir değişikliğin
yaşanmaması ve BTK tarafından da bu yönde bir tespitin bulunmamasından hareketle mevcut dosya
kapsamında sabit-mobil genişbant internet hizmetlerinin ikame olup olmadığı incelenmeksizin sabit
genişbant internet erişim pazarı dikkate alınmıştır.
18-27/438-208
4/18
erişim hizmeti alabilmektedir. İSS’ler toptan seviyede altyapı sahibi teşebbüsten
aldıkları bu hizmeti perakende seviyede son kullanıcılara sunmaktadır. Genişbant
hizmetlerine erişim için kullanılan teknolojik altyapılar bakır kablo ağı üzerinden sunulan
hizmetler (ADSL), Kablo TV şebekesi üzerinden sunulan hizmetler (Kablo İnternet),
Fiber, Genişbant Telsiz Erişim, Wi-Fi, Uydu, Asenkron/Eşzamansız Transfer Modu
(ATM), Frame relay/Çerçeve Röle (FR), Metro Ethernet (ME) ve Simetrik Yüksek Hızlı
Sayısal Abone Hattı (G.SHDSL) gibi altyapılar olarak sıralanmaktadır.
(12) BTK tarafından Veri Akış Erişimini İçeren Toptan Genişbant Erişim Pazarı pazar analizi
dokümanında yapılan arz ve talep yönlü ikame değerlendirmeleri kapsamında; xDSL,
ATM, FR, ME internetin aynı ilgili ürün pazarında olduğu tespitine yer verilmiştir. Fibere
ilişkin olarak ise “… fiber internetin yüksek hız ve düşük ücretler ile yaygınlaşması
durumunda da xDSL erişime ikame olabileceği düşünülmekte olup, halihazırdaki
durumda perakende hizmet sunan işletmecilerin toptan pazarda temin edecekleri fiber
genişbant erişim ürünleri ile xDSL hizmetlerine ikame olacak yaygınlıkta hizmet
sunmadıkları …” hususu belirtimiştir3. Rekabet Kurulu (Kurul) kararlarında ise
perakende ve toptan seviyede DSL ile fiber teknolojilerinin birbirine ikame olduğu
sonucuna ulaşılmıştır4.
(13) Ülkemizde faaliyet gösteren İSS’lerin tamamı DSL hizmetlerini, toptan seviyede
genişbant internet pazarında Türk Telekomünikasyon A.Ş.’nin (TÜRK TELEKOM) bakır
kablo altyapısına erişmek suretiyle sunmaktadırlar. BTK düzenlemelerine göre İSS’ler;
“yeniden satış” (Al-Sat), “veri akış erişimi” (VAE) ve “yerel ağa ayrıştırılmış erişim”
(YAPA) yöntemleri üzerinden TÜRK TELEKOM’un bakır kablo şebekesine
erişebilmektedirler. Bahse konu erişim modelleri arasındaki temel fark, İSS’lerin TÜRK
TELEKOM altyapısına bağımlılık dereceleri ve dolayısıyla kendi altyapılarına
yapacakları yatırımın maliyetidir. Yeniden satış modeli, İSS’nin altyapıya en az yatırım
yapmasını gerektiren erişim yöntemiyken; YAPA modelinin tercih edilmesi halinde,
işletmecinin kendi altyapısına yapması gereken altyapı yatırımı artmaktadır.
(14) TÜRK TELEKOM, 07.01.2010 tarih ve 2010/DK.I0/20 sayılı BTK kararı ile "Veri Akış
Erişimini içeren Toptan Genişbant Erişim Piyasası"nda EPG’ye sahip işletmeci olarak
belirlenmiştir. Bu doğrultuda TÜRK TELEKOM, erişim sağlama (xDSL), referans erişim
teklifi hazırlama ve yayınlama (xDSL Al-Sat, xDSL IP seviyesinde VAE), ayrım
gözetmeme, şeffaflık, maliyet esaslı tarife belirleme (tarife kontrolü) yükümlülüklerine
tabi tutulmuştur. TÜRK TELEKOM’un toptan seviyede uygulayacağı xDSL VAE
ücretleri, BTK tarafından belirlenmektedir. Diğer taraftan, bildirim konusu fiber altyapıya
bakıldığında; BTK’nın 03.10.2011 tarih ve 2011/DK-10/511 sayılı kararı ile, fibere erişim
hizmetlerinin, beş yıl boyunca veya fiber internet abonelerinin sabit genişbant internet
aboneleri içerisindeki payı %25’e ulaşana dek pazar analizine dahil edilmemesine
hükmedildiği görülmektedir. Dolayısıyla fiber genişbant internete erişim hususunda
halihazırda BTK tarafından getirilen (referans erişim teklifi vb.) yükümlülükler ve
herhangi bir EPG tespiti bulunmamaktadır5.

3 İşbu başvurunun incelenmesi aşamasında taslak halinde bulunan Toptan Sabit Yerel ve Merkezi Erişim
Pazarları Pazar Analizi’nde fiber şebekeler de ilgili pazara dahil edilmiştir.
4 19.12.2013 tarih ve 13-71/992-423 sayılı, 05.02.2015 tarih ve 15-06/74-31 sayılı, 09.02.2017 tarih ve
17-06/52-19 sayılı, 09.02.2017 tarih ve 17-06/53-20 sayılı Kurul kararları.
5 İşbu başvurunun incelenmesi aşamasında taslak halinde bulunan Toptan Sabit Yerel ve Merkezi Erişim
Pazarları Analizi’nde fiber şebekeler de ilgili pazara dahil edilerek; TÜRK TELEKOM, EPG’ye sahip
işletmeci olarak belirlenmiştir. Bu doğrultuda teşebbüse; erişim, ortak yerleşim ve tesis paylaşımı, tarife
kontrolü, referans erişim teklifleri hazırlama ve yayınlama, ayrım gözetmeme, şeffaflık gibi yükümlülükler
getirilmektedir. Ancak, analiz henüz yürürlüğe girmediğinden, piyasadaki uygulamasının ve etkilerinin
nasıl olacağı hakkında bilgi bulunmamaktadır.
18-27/438-208
5/18
(15) Yukarıda ifade olunan hususlar ve bildirim konusu Sözleşme’nin, tarafların perakende
seviyede sundukları genişbant internet hizmetlerinin gelişmesi amacıyla toptan
seviyede sahip oldukları altyapıda işbirliğine ilişkin olması sebepleriyle, ilgili pazarın ilk
olarak Kurul’un geçmiş kararlarıyla paralel şekilde “toptan sabit genişbant internet
hizmetleri “pazarı olarak belirlenebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte; anılan
Sözleşme’nin, fiber altyapıya toptan seviyede erişime ilişkin olması ve gelişmekte olan
bir altyapı konumundaki fiber altyapının daha yakından incelenerek Sözleşme’nin
etkilerinin tespit edilmesine imkan tanıyacak olması bakımından bir diğer ilgili ürün
pazarı, “toptan sabit fiber genişbant internet erişim hizmetleri” şeklinde tayin edilmiştir.
(16) Öte yandan; Sözleşme’nin, tarafların internet hizmetlerini perakende seviyede
tüketicilere sunmaları nezdindeki etkisinin ortaya konulması gerekliliği ve toptan
pazarda yaşanabilecek gelişmelerin son kullanıcıları doğrudan etkileyebileceği göz
önünde bulundurularak; ayrıca, Sözleşme’nin unsurlarından biri konumundaki destek
hizmetlerinden etkilenmesi muhtemel olan bir pazar niteliği taşıması da dikkate
alınarak, mevcut dosya bakımından belirlenecek bir diğer ilgili ürün pazarı, “perakende
sabit genişbant internet erişim hizmetleri” pazarıdır.
G.4.2. İlgili Coğrafi Pazar
(17) Sözleşme aracılıyla sunulması öngörülen hizmetler bakımından ülke çapında rekabet
şartlarının homojen olması gerekçesiyle ilgili coğrafi pazar “Türkiye” olarak tespit
edilmiştir.
G.5. Değerlendirme
G.5.1. Bildirim Konusu Sözleşme
(18) Yukarıda da açıklandığı üzere mevcut başvuru özetle, VODAFONE ile
SUPERONLINE’nın birbirlerine kendi şebekeleri üzerinden toptan seviyede fiber veri
akış erişimi hizmeti ve destek hizmetleri sağlamasına yönelik Sözleşme’ye muafiyet
tanınması talebini içermektedir.
(19) Sözleşme taraflarından her biri, hem toptan sabit genişbant hizmetlerinde hem de
perakende sabit genişbant hizmetlerinde birbirinin rakibi konumundadır. Her iki tarafın
kendisine ait fiber altyapısı bulunmakta ve her iki taraf da nihai tüketicilere sabit
genişbant internet hizmeti sunmaktadır. Bu yönüyle mezkûr Sözleşme’nin rekabet
hukuku zemininde yatay etkilerinin söz konusu olacağı anlaşılmaktadır.
(20) Öte yandan, adı geçen teşebbüslerin ana faaliyet sahasını elektronik haberleşme
hizmetlerinin perakende sunumu teşkil etmekte olup bildirim konusu Sözleşme de,
perakende pazardaki faaliyetler bakımından zorunlu unsur niteliğindeki altyapının
paylaşımına yöneliktir. Dolayısıyla, rakip teşebbüsler arasında yatay etkileri olan
Sözleşme, aynı zamanda pazarda toptan ve perakende pazarlarda dikey yönlü etkiler
de doğurabilecektir. Bu bakımdan, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi odağındaki
analizde yatay ve dikey etkilerin birlikte ele alınması gerekmektedir. Zira, ilgili pazar
kısmında belirtildiği üzere; İSS’ler, kendi altyapıları üzerinden veya başka bir
sağlayıcının altyapısına erişim sağlamak yoluyla nihai tüketicilere hizmet sunmaktadır.
Bu bağlamda, tarafların yaptığı toptan hizmetlere yönelik Sözleşme’nin; perakende
hizmetlerin sunumu ve fiyatları üzerinde rekabet karşıtı bir etkisi olup olmayacağı
hususu gündeme gelmektedir. Ayrıca, anlaşma taraflarının altyapı işletmeciliği
alanındaki faaliyetlerinin koordinasyon riski ekseninde incelenmesi de yapılacak
değerlendirmede önem arz eden bir diğer husustur. Açıklanan nedenlerle, bildirim
konusu Sözleşme’nin yatay ve dikey etkileri temelinde irdelenmesine aşağıda yer
verilmektedir.
18-27/438-208
6/18
G.5.2. 4054 Sayılı Kanun’un 4. Maddesi Kapsamında Değerlendirme
(21) Muafiyetin Genel Esaslarına İlişkin Kılavuz’da (Kılavuz) öncelikle; incelemeye konu
anlaşmanın 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin kapsamında olup olmadığının
araştırılması ve 4. madde kapsamında olduğu sonucuna ulaşılması halinde ise aynı
Kanun’un 5. maddesi uyarınca muafiyet analizine tabi tutulması gerektiği ifade
edilmektedir.
(22) VODAFONE ile SUPERONLINE arasında akdedilen Sözleşme, genişbant internet
hizmetlerinin sunumunda yatay ve dikey etkileri olan bir işbirliği anlaşması
niteliğindedir. Bu anlaşma ile taraflar, kendilerinin altyapısının bulunmadığı bölgelerde
abonelerine, karşı tarafın altyapısı üzerinden hizmet verebilecektir. Anılan işbirliği
merkezinde teşebbüsler, rakibinin toptan pazardaki stratejik bilgilerine sahip olacak; bu
bilgileri, gerek toptan gerek perakende seviyede kendi rekabetçi davranışlarını
belirlerken göz önünde bulundurabilecektir. Her iki teşebbüsün de hem toptan hem de
perakende sabit genişbant hizmetleri pazarında faaliyet göstermeleri nedeniyle böyle
bir işbirliği, rekabetin kısıtlanmasına yol açabilecektir. Dolayısıyla, genel itibarıyla
rakipler arasında yapılan bu tür bir işbirliği anlaşması rekabeti kısıtlayıcı olabilecektir.
(23) Mevcut Sözleşme’nin, birbiri ile rekabet halinde olan taraflar arasında sürekli bir işbirliği
ve bilgi alışverişini gerektirdiği görülmektedir. Bu anlamda, ilgili anlaşmanın rakip
teşebbüsler arasındaki bilgi alışverişini kolaylaştırması ve rekabeti kısıtlayıcı nitelikte
bir koordinasyona yol açabilmesi olasıdır. İlgili koordinasyonun olumsuz etkilerinin,
gerek altyapı işletmeciliği alanında gerekse internet hizmetinin nihai tüketiciye
sunulmasında görülebilmesi mümkündür.
(24) Diğer taraftan, rekabet karşıtı amaç taşımamakla birlikte, rakip teşebbüsler arasında
yapılan bu tür bir dikey anlaşmanın, yatay anlaşmaların pazarda yaratabileceği
muhtemel rekabet sorunlarına benzer etkilere yol açma olasılığı da bulunmaktadır. Zira;
böyle anlaşmalar, rekabeti doğrudan kısıtlayan hükümler barındırmasalar da doğaları
gereği bazı rekabet karşıtı etkileri beraberinde getirebilmektedirler.
(25) Yukarıda yer verilen izahat ışığında, bildirim konusu Sözleşme’nin 4054 sayılı
Kanun’un 4. maddesi kapsamında olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
G.5.3. Grup Muafiyeti Değerlendirmesi
(26) Kılavuz’da, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında olan bir anlaşmaya ilişkin
yapılacak muafiyet analizinde öncelikle, anlaşmanın grup muafiyeti tebliğlerinden
faydalanıp faydalanmayacağının incelenmesi; ardından, bireysel muafiyet
değerlendirmesi yapılması gerektiği belirtilmektedir.
(27) 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği (2002/2 sayılı Tebliğ),
gerekli şartların varlığı halinde dikey anlaşmaları 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin
uygulamasından muaf kılmakla birlikte, prensip olarak; rakipler arasında akdedilen
dikey anlaşmaları kapsamına almamıştır. İstisnaen, sağlayıcının anlaşma konusu
malların hem üreticisi hem dağıtıcısı, alıcının ise malların sadece dağıtıcısı olması
halinde ilgili anlaşma Tebliğ kapsamına girebilecektir. Fiber altyapı paylaşımına ilişkin
mevcut Sözleşme özelinde bakıldığında, tarafların, hem birbirinin rakibi hem de
birbirilerinin alıcısı konumunda olduğu görülmektedir. Bu yönüyle Sözleşme, 2002/2
sayılı Tebliğ kapsamında değildir.
G.5.4. Bireysel Muafiyet Değerlendirmesi
(28) 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi hükmüyle yasaklanan rekabet karşıtı anlaşma,
uyumlu eylem ve teşebbüs birliği kararları, aynı Kanun’un 5. maddesindeki koşulların
18-27/438-208
7/18
varlığı halinde anılan yasaklamadan muaf tutulabilmektedir. Kanun’un 5. maddesinde
muafiyetin koşulları şu şekilde sayılmıştır:
(a) Malların üretim veya dağıtımı ile hizmetlerin sunulmasında yeni gelişme ve
iyileşmelerin ya da ekonomik veya teknik gelişmenin sağlanması,
(b) Tüketicinin bundan yarar sağlaması,
(c) İlgili piyasanın önemli bir bölümünde rekabetin ortadan kalkmaması,
(d) Rekabetin (a) ve (b) bentlerindeki amaçların elde edilmesi için zorunlu olandan
daha fazla sınırlanmaması.
(29) Anılan hüküm uyarınca, herhangi bir rekabet kısıtlamasına bireysel muafiyet
tanınabilmesi için yukarıdaki iki olumlu ve iki olumsuz koşulun kümülatif olarak
karşılanması gerekmektedir. Bu çerçevede, bildirime konu Sözleşme’nin bireysel
muafiyete uygunluğunun tespiti için mezkûr koşulları sağlayıp sağlamadığı, her bir
koşul özelinde ayrı ayrı analiz edilmelidir.
G.5.4.1. Malların Üretimi veya Dağıtımı ile Hizmetlerin Sunulmasında Yeni
Gelişme ve İyileşmelerin ya da Ekonomik veya Teknik Gelişmenin Sağlanması
(30) 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi çerçevesinde yapılacak
muafiyet değerlendirmesinde öncelikle bir etkinlik kazanımının gerçekleşmiş olması
gerekmektedir. Söz konusu etkinlik kazanımı; ekonominin geneli için geçerli, objektif ve
somut olmalıdır. Dağıtım maliyetlerinin düşürülmesi, ürün çeşitliliğinin arttırılması, satış
öncesi hizmet kalitesinin arttırılması gibi etkiler bu türden kazanımlara örnek olarak
gösterilebilecektir. Etkinlik kazanımları genellikle, teşebbüslerin tek başlarına etkin bir
şekilde başaramadıkları amaçları gerçekleştirebilmek için varlıkların bir araya
getirilmesi ya da bir teşebbüsün diğerinden daha etkin olarak gerçekleştirdiği görevleri
devralması/üstlenmesi sonucu ortaya çıkmaktadır.
(31) Bildirim konusu Sözleşme ile, sabit genişbant internet hizmetlerinin sunumu için altyapı
ve destek hizmetlerinin verilmesinde taraflar arasında işbirliği yapılması
amaçlanmaktadır. İSS’lerin perakende seviyede internet erişim hizmeti sunabilmesi için
kendi altyapılarına sahip olması veya böyle bir altyapıya erişebiliyor olması
gerekmektedir. Aşağıda açıklanacağı üzere, yeni bir şebeke oluştururken katlanılması
gereken yatırım maliyetleri yüksek düzeyde olmakla birlikte batık maliyet niteliğindedir.
İlaveten, bu şebekelerde yüksek seviyeli ölçek ve kapsam ekonomileri ve Ulaştırma
Bakanlığı’nın ilgili mevzuatına istinaden alınması gereken izinler bulunmaktadır. Hal
böyleyken, VODAFONE ve SUPERONLINE arasında hedeflenen işbirliği,
teşebbüslerin münferiden yaptıkları yatırım ile güçlükle ulaşabilecekleri şebeke
yaygınlığına tarafları ulaştırabilecektir. Bu durum, aynı bölgeye birden fazla altyapı
kurulması için katlanılacak maliyeti, bir diğer deyişle çifte yatırımdan kaynaklanabilecek
yatırım maliyetini azaltarak maliyet tasarrufu da sağlayabilecektir.
(32) Tarafların ilgili pazardaki rakiplerine bakıldığında, gerek toptan gerek perakende
seviyede TÜRK TELEKOM’un Türkiye’yi kapsayan geniş şebekesiyle ciddi pazar
gücüne sahip olduğu görülmektedir. BTK’nın 2017 Yılı 4. Çeyrek Pazar Verileri
Raporu’na göre, 2017 sonu itibariyle TÜRK TELEKOM’un sahip olduğu fiber altyapı
uzunluğu 254.474 km iken alternatif işletmecilerin fiber