Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2018-1-31 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 18-27/432-202
Karar Tarihi : 08.08.2018
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Adem BİRCAN, Mehmet AYAN,
Ahmet ALGAN, Şükran KODALAK
B. RAPORTÖRLER: Musa ÇOKUR, Ahmet YALÇIN, Tahsin KUM
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : Canberk KALKAN
Temsilcisi: Özge İÇÖZ
Güzelkent Mah. Harf Devrimi Cad. Özügüzelkent Sitesi, 4D Blok
Daire No:1 Etimesgut/Ankara
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILANLAR : - Balpet Petrol Ürünleri A.Ş.
Tatlısu Mah. Akif İnan Sok. No:10 Y. Dudullu Ümraniye/İstanbul
- Nebioğlu Petrol İnşaat Tic. Ltd. Şti.
Devrim Mah. 3816 Sok. No:10 Karabağlar/İzmir
- İzmir Yalçınlar Grup Akaryakıt San. ve Tic. Ltd. Şti.
Devrim Mah. 3816 Sok. No:10 Karabağlar/İzmir
(1) E. DOSYA KONUSU: Nebioğlu Petrol İnşaat Tic. Ltd. Şti., İzmir Yalçınlar Grup
Akaryakıt San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Balpet Petrol Ürünleri A.Ş.’nin aralarında yapmış
oldukları dikey anlaşmalar ve diğer uygulamalar ile 4054 sayılı Kanun’u ve 2002/2
sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği’ni ihlal ettikleri iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda özetle; başvuruya konu taşınmaz üzerinde Balpet
Petrol Ürünleri A.Ş. (BALPET) lehine tesis edilen 10 yıl süreli intifa hakkının 4054 sayılı
Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun) ve 2002/2 sayılı Dikey
Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği’nin (2002/2 sayılı Tebliğ) ilgili maddeleri ile
Rekabet Kurulu kararları uyarınca beş yılı aşan süreler bakımından hüküm ifade etmediği
iddia edilerek, intifa hakkının kaldırılması hususunda gereğinin yapılması talep edilmiştir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 11.05.2018 tarih ve 3781 sayı ile giren
başvuru üzerine hazırlanan 31.05.2018 tarih ve 2018-1-31/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu,
12.06.2018 tarihli Kurul toplantısında görüşülmüş ve 18-19/342-M sayı ile önaraştırma
yapılmasına karar verilmiştir. Bu karar uyarınca düzenlenen 17.07.2018 tarih ve 2018-1-
31/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda;
- Canberk KALKAN, Nebioğlu Petrol İnşaat Tic. Ltd. Şti. (NEBİOĞLU), İzmir Yalçınlar
Grup Akaryakıt San. ve Tic. Ltd. Şti. (YALÇINLAR) ve Balpet Petrol Ürünleri A.Ş.
(BALPET) arasında muhtelif sözleşmelerle kurulmuş olan dikey ilişkinin, daha önce
üzerinde akaryakıt bayilik faaliyeti yapılmayan arazi üzerinde kurulmuş yeni bir
istasyona ilişkin olması sebebiyle 06.06.2012 tarihinden itibaren 10 yıla kadar bireysel
muafiyetten yararlanabileceği,
- Dolayısıyla 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek
olmadığı ve şikâyetin reddedilmesi gerektiği
18-27/432-202
2/13

sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. Dosya Konusu Dikey Anlaşmaya Yönelik Bulgular
(5) Şikâyetçi tarafından yapılan 11.05.2018 tarihli başvuruda özetle;
- 06.06.2012 tarihinde başvuru sahibi Canberk KALKAN ile NEBİOĞLU arasında,
taşınmaz maliki Canberk KALKAN’a ait İzmir ili, Karabağlar ilçesi, Bozyaka
mahallesinde bulunan, tapuda 15095 ada, 1 parsel 21L-3C paftada kayıtlı taşınmazı
kapsayan bir “Kiralama ve İnşaat Yapımı Sözleşmesi” imzalandığı,
- İşbu kira sözleşmesine dayanarak kiracı/bayi NEBİOĞLU’nun talebi doğrultusunda
11.06.2012 tarihinde, bayisi olduğu BALPET lehine malik Canberk KALKAN
tarafından tapuda 10 yıl süre ile intifa hakkı tesis edildiği,
- Canberk KALKAN tarafından BALPET lehine tapuda tesis edilen intifa hakkının
başlangıç tarihinin 11.06.2012 olduğu ve 11.06.2017 tarihi itibarıyla bu sürenin sona
erdiği, süresi dolan işbu intifa hakkının kaldırılması gerektiği,
- 2015 yılında bayi NEBİOĞLU’nun ortaklarının, şirket paylarının tamamını Fevzi
YALÇIN’a sattığı, hem kiracı hem de ilgili taşınmazda akaryakıt istasyonu işleten Gayri
Sıhhi Müessese (GSM) ruhsat sahibi olan NEBİOĞLU yetkilisinin 30.07.2015 tarihi
itibarıyla Fevzi YALÇIN olduğu,
- Aynı kişinin 02.05.2017 tarihinde YALÇINLAR’ı kurduğu ve bu şirketin kurucu ortağı
ve yetkilisi olduğu,
- Şikâyet olunan şirketlerin, beş yıllık intifa hakkı süresinin 2017 yılı Haziran ayında
sona ereceğini ve 2002/2 sayılı Tebliğ’in 5. maddesinde düzenlenen istisnadan
yararlanamayacaklarını bildiklerinden kanunu dolanmak maksadı ile 02.05.2017
tarihinde YALÇINLAR’ın kurulmasını organize ettiği,
- 03.11.2017 tarihinde, NEBİOĞLU’nun GSM ruhsatını YALÇINLAR’a devrettiği ve
akabinde yetkilisi ve ortağı aynı olan YALÇINLAR ile 04.11.2017 tarihinde yeni bir
bayilik akaryakıt istasyon sözleşmesi imzalandığı,
- Kurul’un akaryakıt istasyonlarının intifa hakkı çerçevesinde uzun süreli kiralamaları ile
ilgili beş yıllık bir kısıtlama getirdiği, muafiyet kapsamındaki beş yıllık süre dolmadan,
faaliyetlerin sona ermesi, devralma vb. yollarla dikey anlaşmanın taraflarında
değişiklik ortaya çıkması halinde muafiyetten yararlanılacak sürenin uzamasının söz
konusu olmadığı,
- 4054 sayılı Kanun açısından ekonomik birlik prensibi gereği tüzel kişiliklerin bir
öneminin bulunmadığı, fiili olarak iki şirketin aynı kişiler tarafından yönetiliyor/kontrol
ediliyor olmasının yeterli kabul edildiği, NEBİOĞLU ile YALÇINLAR’ın sahiplerinin
aynı kişi olması nedeniyle tek bir teşebbüs olarak kabul edilmesi gerektiği,
- Sonuç olarak, esasen aynı kişilerin kontrol ettiği bir firma ile bayilik sözleşmesi
yenilendiğinde beş yıllık intifa süresinin kesilmediği ve bu sürenin aşılması nedeniyle
işbu firmalar arasındaki dikey ilişkinin sonlandırılması gerektiği
ifade edilmiştir.

18-27/432-202
3/13

(6) Konuya ilişkin bilgi isteme yazısına cevaben BALPET tarafından gönderilen ve Kurum
kayıtlarına 25.06.2018 tarihinde giren yazıda ise özetle;
- BALPET ile bayi NEBİOĞLU arasında öncelikle 06.06.2012 tarihli bir protokolün
akdedildiği ve bu protokol ile bayinin BALPET’e 5+5 olmak kaydı ile toplamda 10 yıl
süre ile bayilik sözleşmesi akdetmeyi ve taşınmaz malikinden BALPET lehine 10 yıl
süre ile intifa hakkı tesis ettirmeyi taahhüt ettiği, BALPET’in de daha önce üzerinde
herhangi bir akaryakıt istasyonu yapılmamış olan bir arazi üzerinde akaryakıt
istasyonlarına özgü nakdi ve ayni yatırımlar yapmayı taahhüt ettiği,
- İşbu protokol doğrultusunda BALPET ile bayi NEBİOĞLU arasında 06.06.2012 tarihli
ve beş yıl süreli bir bayilik sözleşmesi akdedildiği ve gerekli yatırımların
gerçekleştirildiği,
- BALPET ile taşınmaz maliki Canberk KALKAN arasında intifa tesis anlaşmasına bağlı
olarak 12.06.2012 tarih ve 9854 yevmiye numaralı intifa resmi senedi ile BALPET
lehine 10 yıl süreyle intifa hakkı tanındığı,
- Taşınmaz malikinin aynı zamanda intifa resmi senedinin 2. maddesi uyarınca intifa
hakkının süresi sona ermeden terkinini talep etmeyeceğini beyan ve taahhüt ettiği,
- BALPET’in bu anlaşmalar kapsamında taşınmaza akaryakıt istasyonu kurulması
amacıyla nakdi ve ayni yatırımlar yaptığı,
- BALPET’in bayisi NEBİOĞLU ile ilk beş yıllık süre sonunda protokol kapsamında ikinci
bir beş yıllık bayilik sözleşmesi akdettiği ve bayilik sözleşmesinin 06.06.2017 tarihinde
beş yıl süre ile yenilendiği,
- Ancak işbu bayilik sözleşmesi devam ederken bayi NEBİOĞLU’nun işyeri açma ve
çalışma ruhsatını YALÇINLAR’a devretmesi üzerine BALPET’in intifa hakkından
yararlanabilmek amacıyla NEBİOĞLU ile bayilik ilişkisini feshettiği ve YALÇINLAR ile
21.03.2018 tarihinde 12.06.2022 tarihine kadar yürürlükte olacak bir bayilik
sözleşmesi akdettiği ve bu son bayilik sözleşmesi kapsamında taşınmaz üzerindeki
akaryakıt ve LPG otogaz istasyonuna ilave yatırımlar yaptığı,
- Taşınmaz malikinin bizzat imzaladığı intifa anlaşması ile taşınmazı üzerinde tüm
yatırımın BALPET tarafından yapılacak olması sebebiyle 10 yıl süre ile intifa hakkı
tesis ettiği ve BALPET’in de bu kapsamdaki tüm taahhütlerini yerine getirdiği,
- İşbu intifa hakkının 18.09.2010 tarihinden sonra tesis edilmiş olması ve taşınmaz
malikinin 4054 sayılı Kanun, 2002/2 sayılı Tebliğ ve Rekabet Kurulunca alınan yakın
tarihli kararları da dikkate alarak, bilerek ve isteyerek 10 yıl süreli intifa hakkı tesis
ettiği,
- Taşınmaz üzerinde kurulu akaryakıt istasyonunun üzerinde daha önce gerçek ve/veya
tüzel kişi tarafından akaryakıt bayilik faaliyeti yapılmamış olması ve akaryakıt
istasyonunun kuruluşuna ilişkin maliyetin BALPET tarafından karşılanmış olması
nedeniyle rekabet hukuku mevzuatı ile Kurul kararlarına uygun işlem tesis etmiş olan
BALPET hakkında yapılan şikâyetin reddedilmesi gerektiği,
ifade edilmiştir.

18-27/432-202
4/13

(7) Şikâyetçi tarafından 11.07.2018 tarihli talep dilekçesinde ise özetle;
- Kurul’un intifa hakkı ile ilgili olarak günümüze kadar aldığı ve kamuoyuna Kurum
internet adresinden duyurduğu kararlarının tetkikinden; intifa hakkının temel olarak
maksimum on yıl ile sınırlandırıldığının anlaşıldığı,
- Alınan kararların ve ilgili mevzuatın incelenmesi sonucunda, söz konusu on yılın hangi
iktisadi ve hukuki gerekçelerle tespit edildiğinin anlaşılamadığı,
- Standart bir şekilde her intifa başvurusuna, başvuru sahibinin arsa/tesisinin
lokasyonuna, iktisadi getirisine, yapılan yatırımın maliyeti ve getirisine ilişkin herhangi
bir analiz yapılmaksızın "on yıla kadar" sürenin prensipte verilip, "kadar" kelimesi hiç
kullanılmaksızın ve göz ardı edilerek her bir Kurul kararında matbu olarak
yinelenmesinin gerekçelendirilmesi hususunda itirazlarının bulunduğu,
- Her bir tesis ve bölgenin ekonomik ve coğrafi olarak birbirinden farklı özellikler ve
finansal getiriler barındırmakta iken bu hususun göz ardı edilerek, ülkemizde faaliyet
gösteren tüm petrol işletmeleri için hiçbir kritere bakılmaksızın standart bir şekilde
karar alınmasının hakkaniyete uygun olmadığı,
- Kurul’un, on yıla kadar süreye muafiyet tanırken, yatırımın finansman maliyetinin temel
kriter olarak kabul edildiğinin bilindiği, oysa ticari hayatta her işletmenin; bulunduğu
yer, ilişki tesis edilen petrol dağıtıcısı şirketin gücü ve repütasyonu, tesisin özellikleri
ve sunduğu hizmetler (lastik servisi, kafeterya, market, yıkama-yağlama vs.) gibi
hususlar göz önünde bulundurulduğunda değerinin diğerlerinden farklılaştığı,
- Başvuru sahibinin arsası üzerine yapılan petrol istasyonunun havaalanı, toplu konut
bölgesi ve bilindik büyük bir AVM'ye (Tespo Alışveriş Merkezi) fiziksel olarak yakın
olduğu, bünyesinde market, oto yıkama ve araç bakım servisi bulunduğu, tahmini satış
bedelinin (…..) ABD Doları olup; bu rakamın istasyonun merkezi konumuna ve
ekonomik değerine işaret ettiği, bunun da yatırımın finansman bedelinin, 10 yıldan çok
daha kısa bir sürede karşılanabileceğini ve yatırım yapan şirketin kar elde
edebileceğini gösterdiği,
- Bu nedenle, Kurul tarafından karar alınmadan önce gerçekçi ve ticari yaşamın kendi
içindeki gereklerine uygun bir analiz yapılabilmesini teminen öncelikle Kurum
bünyesinde yer alan Ekonomik Analiz birimi tarafından, yukarıda yer alan itirazları
barındıran (arsa üzerinde yer alan petrol istasyonunun iktisadi değeri, finansman
getirisi, yatırımın finansman maliyeti, yatırım gelirinin yatırım harcamalarını karşılama
oranı ve süresi, gelir tablosu ve bilançolar da dikkate alınarak) bir iktisadi analiz
yapılmasının talep edildiği,
- Yatırımın finansman maliyetinin kaç yılda karşılanacağının hesaplanarak buna göre
belirlenecek intifa süresinin (on yıla kadar cümlesinden hareketle örneğin beş yıl, altı
yıl vs.) belirlenerek Kurul’un intifa kararında takdir yetkisini kullanırken talep edilen
değerlendirmeyi göz önüne alarak, "on yıla kadar" ifadesini on yıl olarak değil daha
kısa bir süre için belirlemesinin daha uygun olacağının değerlendirildiği,
- Bu analizin sonucunda iktisadi gerekçelerine de yer vermek suretiyle düzenlenecek
raporda, intifa hakkının kaç yılla sınırlandırılması gerektiğinin tespit edilmesinin
yerinde olacağı,
- İktisadi analiz talebi Kurum tarafından yerine getirilmeyecekse, bu durumda yetkin bir
bilirkişiye Kurum tarafından ekonomik analiz yaptırılarak, hakkaniyete uygun, objektif
kriterlere dayanan intifa süresinin belirlenerek dosyanın sonuca bağlanması gerektiği
hususları ifade edilmiştir.

18-27/432-202
5/13

(8) BALPET tarafından gönderilen ve 13.07.2018 tarihinde Kurum kayıtlarına intikal eden
yazıda ise özetle;
- Şirket hali hazırda intifa hakkına istinaden YALÇINLAR ile akdettiği 21.03.2018 tarihli
bayilik sözleşmesi ile faaliyetine devam etmekte iken yaşanan ihtilaf sebebiyle bayinin
ticaret sicil kayıtlarının araştırıldığı ve Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nin 27.06.2018
tarih ve 9608 sayılı nüshasında 20.06.2018 tarihli genel kurul kararı ile YALÇINLAR’ın
mevcut tek hissedarı ve imzaya yetkili münferit müdürü Fevzi YALÇIN'ın şirketin tüm
hisselerini (…..) isimli kişiye devretmiş olduğu ve aynı kişinin münferit müdür olarak
tayin edildiğinin tespit edildiği,
- Bu işlemlerin tümünün BALPET’in bilgisi ve muvafakati haricinde gerçekleşmiş
olduğu, durum Fevzi YALÇIN'a sorulduğunda taşınmaz maliki Canberk KALKAN'ın
kendisiyle görüştüğü ve anlaştıkları, bu sebeple şirket hisselerini Canberk KALKAN'ın
akrabası ((…..)) olan (…..)'a devrettiği, istasyonu artık Canberk KALKAN'ın (…..)
vasıtasıyla işleteceğinin beyan edildiği,
- Bu durumun taşınmaz malikinin dolaylı bir şekilde şirketin mevcut bayisi haline geldiği
ve bayilik sözleşmesi hükümleri ile intifa hakkını kabul etmiş olduğu anlamına geldiği,
şirketin bayilik faaliyetlerindeki fiili muhatabının taşınmaz maliki Canberk KALKAN
olduğu, (…..)’ın göstermelik şirket ortağı ve müdürü olduğu,
- Durum tespit edildikten sonra Canberk KALKAN ile yapılan görüşmeler kapsamında
İşletme Hakkı Devir Protokolü’nün temin edildiği, devir protokolü incelendiğinde
taraflarının, YALÇINLAR'ın tek hissedarı ve münferit müdürü Fevzi YALÇIN ile
taşınmaz maliki Canberk KALKAN ve akrabası olan (…..) ve (…..) olduğunun
görüldüğü,
- Bu devir sözleşmesi ile taşınmaz malikinin YALÇINLAR’ın tüm kontrolünü eline almış
olduğu ve protokolün taraflarının birbirlerini geçmişe yönelik bir şekilde ibra etmiş
oldukları, taşınmaz malikinin aynı zamanda bu devir protokolünün “kefili” statüsünde
olduğu, mevcut bayilik sözleşmesini devralmak ve üstlenmek yolu ile taşınmaz
kaydında mevcut olan şirkete ait yasal intifa hakkının varlığını ve geçerliliğini de kabul
ve taahhüt etmiş olduğu,
- Taşınmaz malikinin bu tutum ve eylemleri dikkate alındığında Kuruma yapmış olduğu
şikâyet başvurusunun iyi niyetten uzak ve bir hakkın kötüye kullanılması niteliğinde
olduğu, gerçekteki niyetinin aslında BALPET ile YALÇINLAR arasında akdedilen
bayilik sözleşmesini ve intifa hakkını sona erdirmek ve başka bir dağıtım şirketi ile
çalışmaya devam etmek olduğunun açık ve net olduğu,
- Nitekim İşletme Hakkı Devir Protokolü’nün 3.8. maddesine göre YALÇINLAR’ın
yetkilisi Fevzi YALÇIN’nın bayi adına tescilli olan işyeri açma ve çalışma ruhsatını
taşınmaz maliki tarafından kurulacak olan bir şirkete devir etmeyi taahhüt ettiği, yeni
şirket işyeri açma ve çalışma ruhsatı aldıktan ve lisansı yayımlandıktan sonra
YALÇINLAR’a ait hisselerin (…..) tarafından yeniden bedelsiz şekilde Fevzi YALÇIN'a
iade edileceğinin kararlaştırıldığı,
- Taşınmaz malikinin muvazaalı eylem ve işlem içinde bulunduğu, gerçek amacının
şirketin intifa hakkını fiilen kullanılmaz hale getirmek olduğu, bu amaçla organik bağ
içinde olduğu (…..)'ı paravan olarak kullandığı,
- Taşınmaz malikinin bu protokolü akdettikten sonra İzmir Büyükşehir Belediyesine
müracaat ederek mevcut bayiye ait işyeri açma ve çalışma ruhsatının kendi kuracağı
şirkete devredilmesini talep ettiği ancak BALPET’in intifa hakkı sahibi olarak
muvafakati bulunmadığından talebinin anılan Belediye tarafından reddedildiği,

18-27/432-202
6/13

- Yine aynı İşletme Devir Protokolü’nün tarafları araştırıldığında protokolü (…..) isimli
kişinin kefil olarak imzalamış olduğu, (…..)’nin Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nin
28.06.2017 tarih ve 9355 sayılı nüshasında yayımlanan ilana göre akaryakıt dağıtım
şirketi olan Pasifik Petrolcülük A.Ş.’nin yönetim kurulu başkanı ve münferit imza
yetkilisi olduğu,
- Bu durumun esasen taşınmaz maliki tarafından yapılan intifa hakkı ile ilgili şikâyetin
ne denli kötü niyetli ve haksız olduğunu, gerçekte taşınmaz malikinin türlü muvazaalı
ve hileli işlemlerle aslında yasal intifa hakkını boşa çıkarmak ve fiilen kullanılamaz hale
getirerek şirketin mevcut bayisi ile olan sözleşmesini uygulana