Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2017-4-12 (Soruşturma)
Karar Sayısı : 18-38/618-299
Karar Tarihi : 11.10.2018
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Adem BİRCAN, Mehmet AYAN,
Ahmet ALGAN, Hasan Hüseyin ÜNLÜ, Şükran KODALAK
B. RAPORTÖRLER: Mücteba ALTUN, Muhammed Safa UYGUR, Cüneyd DAL,
Nazif IŞIK
C. BAŞVURUDA
BULUNAN :- Gizlilik talebi bulunmaktadır

D. HAKKINDA SORUŞTURMA
YAPILAN :- Çelebi Bandırma Uluslararası Limanı İşletmeciliği A.Ş.
Temsilcileri: Av. Sinan Görkem GÖKÇE, Av. Deniz OKUYUCU
Abide-i Hürriyet Cad. No: 158, K.2, Şişli/İSTANBUL
(1) E. DOSYA KONUSU: Bandırma Limanı’nı işleten Çelebi Bandırma Uluslararası
Limanı İşletmeciliği A.Ş.’nin, ro-ro taşımacılığı yapan teşebbüslere verdiği liman
hizmetlerinde aşırı fiyat uygulamak suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesini
ihlal ettiği iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Rekabet Kurumu (Kurum) kayıtlarına 27.02.2017 tarih ve 1308
sayı ile intikal eden gizlilik talepli başvuruda;
 Bandırma Limanı’nın 2010 yılına kadar T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi Genel
Müdürlüğü (TCDD) tarafından işletildiği, bu tarihten sonra mezkûr limanın
işletme hakkının Çelebi Bandırma Uluslararası Limanı İşletmeciliği A.Ş.’ye
(ÇELEBİ) devredildiği,
 Başvuru sahibinin Ambarlı-Bandırma hattında ağır vasıta taşımacılığı yaptığı,
 Şikayetçinin yapmakta olduğu seferlerde liman ücretlerini gemilere binen ve
gemilerden inen araçlardan ayrı ayrı olmak üzere, araç başına ABD Doları
olarak ödediği, ayrıca liman işletmecisine palamar ve barınma ücreti ödediği,
 Bandırma Limanı’nın özelleştirilmesinden sonra araç başına alınan ücretlerde
yıllık enflasyon oranlarının çok üzerinde artışlar yaşandığı,
 Buna göre 2010-2017 yılları arasında ABD Doları bazında %87,5; Türk Lirası
(TL) bazında %347 oranında zam yapıldığı,
 Şikayetçinin dahili kabotaj hattı geçiş bedellerini karayolu maliyetlerinin altında
kalacak şekilde belirlemesi gerektiği ve gelirlerinin TL cinsinden olduğu, bununla
birlikte ÇELEBİ’nin araç başı liman kira bedellerini artırması ve dolar kurunun
artmasından dolayı her yıl zarar ettiği,
 Bandırma Limanı’nın İstanbul’un Ege Bölgesi’ne açılan tek limanı olduğu,
18-38/618-299

2/58

 Söz konusu limanın dışında Güney Marmara’da yanaşılabilecek başka bir liman
olmadığı,
 Bandırma Limanı’ndaki aşırı fiyatlamadan haberdar olan diğer liman
işletmecilerinin de her yıl enflasyon oranının çok üzerinde zam istedikleri
ifade edilerek, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun)
kapsamında gereğinin yapılması talep edilmektedir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Başvuruda yer verilen bilgi ve belgelerin incelenmesi
sonucunda düzenlenen 21.03.2017 tarih ve 2017-4-12/İİ sayılı İlk inceleme Raporu
Rekabet Kurulunun (Kurul) 06.04.2017 tarihli toplantısında görüşülmüş ve 17-12/152-
M sayı ile şikayet konusu iddialara yönelik olarak 4054 sayılı Kanun'un 40. maddesinin
birinci fıkrası uyarınca önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir.
(4) Hazırlanan 18.05.2017 tarih ve 2017-4-012/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu ve ekleri
Kurulun 01.06.2017 tarihli toplantısında ele alınmış ve 17-18/266-M sayı ile ÇELEBİ
hakkında soruşturma açılmasına karar verilmiştir. Soruşturma açılmasına ve 4054
sayılı Kanun’un 43. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca ilk yazılı savunmanın 30 gün
içinde gönderilmesi gerektiğine ilişkin 13.06.2017 tarih ve 7390 sayı ile yapılan
bildirime mukabil gönderilen ÇELEBİ’nin birinci yazılı savunması, 17.07.2017 tarih ve
5090 sayı ile süresi içinde Kurum kayıtlarına intikal etmiştir. Teşebbüsün birinci yazılı
savunmasına ilave olarak, ro-ro taşımacılığına yönelik liman hizmetlerinde katlanılan
maliyetler ile fiyatlama politikalarının karşılaştırılması ve değerlendirilmesine yönelik
sunulan ekonomik analiz 26.01.2018 tarihinde Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
(5) Soruşturma sürecinde Başkanlık Makamının 29.06.2017 tarihli 8234 sayılı Olurları ile
Ekonomik Analiz ve Araştırma Dairesinden (EAAD) soruşturma konusu hususlara
ilişkin teknik görüş talep edilmiştir. Mezkûr talep, EAAD tarafından hazırlanan
21.05.2018 tarih ve 2018-EAA-02 sayılı Ekonomik Analiz Raporu sunulmak suretiyle
cevaplandırılmıştır.
(6) Diğer taraftan, 12.09.2017 tarihinde ÇELEBİ ve S.S. Erdek Deniz Motorlu Taşıyıcılar
Kooperatifi (S.S. ERDEK) yetkilileri, 13.09.2017 tarihinde Erdek Limanı Başkanı (…..)
ve 14.09.2017 tarihinde ise Mudanya Limanı Başkanı (…..) ile görüşmeler
gerçekleştirilmiştir. İlaveten, dosya çerçevesinde 25.08.2017 tarih ve 10973 sayı ile
Tramola Taşıma ve Ticaret A.Ş. (TRAMOLA), Hidiv Denizcilik Ltd. Şti. (HİDİV), Bostan
Denizcilik Ltd. Şti. (BOSTAN), İstanbul Deniz Nak. San. Tic. Ltd. Şti. (İSTANBUL
DENİZ), Yener Denizcilik ve Tersane İşletmeciliği Tic. Ltd. Şti. (YENER), Ali IŞIK,
Martaş Ro-ro Denizcilik ve Tic. A.Ş. (MARTAŞ) ve S.S. ERDEK’ten çeşitli hususlarda
bilgi ve belge talep edilmiştir.
(7) Dosya kapsamında ayrıca 18.09.2017 tarih ve 11621 sayılı bilgi isteme yazısıyla
ÇELEBİ, Kumport Liman Hizmetleri ve Lojistik San. ve Tic. A.Ş. (KUMPORT), Akçansa
Çimento Sanayi A.Ş. (AKÇANSA), Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş. (TDİ) Tekirdağ
Liman İşletmesi Müdürlüğü (TDİ TEKİRDAĞ), Haydarpaşa Limanı TCDD Liman
İşletmesi Müdürlüğü (HAYDARPAŞA LİMANI), UN Ro Ro İşletmeleri A.Ş. (UN RORO),
Burulaş Bursa Ulaşım Toplum Taşım İşletmeciliği Turizm San. ve Tic. A.Ş.
(BURULAŞ), Balıkesir Büyükşehir Belediyesi (BALIKESİR BELEDİYESİ), Çanakkale
Liman İşletmesi San. ve Tic. A.Ş. (ÇANAKKALE LİMANI) ve Çanakkale
Belediyesi’nden çeşitli hususlarda bilgi ve belge talebinde bulunulmuştur. Ek olarak,
29.09.2017 tarih ve 12071 sayılı bilgi isteme yazısıyla İstanbul Deniz Kurtarma Nakliyat
ve Danışmanlık Tic. Ltd. Şti. (İSTANBUL KURTARMA) ve Kale Nakliyat Seyahat ve
Turizm A.Ş.’den (KALE) bilgi ve belge talebinde bulunulmuştur. Bunun yanı sıra;
18-38/618-299

3/58

09.03.2018 tarihinde Gemport Gemlik Liman ve Depolama İşletmeleri A.Ş.
(GEMPORT), Borusan Lojistik Dağıtım Depolama Taşımacılık ve Ticaret A.Ş.
(BORUSAN) ve Martaş Marmara Ereğlisi Liman Tesisleri A.Ş.’ye (MARTAŞ) 3159
sayılı, AKÇANSA’ya 3162 sayılı, KUMPORT’a 3160 sayılı, TDİ’ye 3161 sayılı,
TCDD’ye 3164 sayılı, İDO İstanbul Deniz Otobüsleri San. ve Tic. A.Ş.’ye (İDO) 3165
sayılı yazılar gönderilerek teşebbüslerden bilgi talebinde bulunulmuştur. Öte yandan,
30.03.2018 tarih ve 4201 sayılı yazı ile Ambarlı-Bandırma hattında faaliyet gösteren
ro-ro gemilerini kullanarak nakliyecilik faaliyeti gösteren gerçek kişiler Muhlis DAĞ,
Sinan ÖZBAY, Mesut GERÇEK ve Ekrem ARSLAN ile Bigadiç Motorlu Taşıtlar
Kooperatifi (BİGADİÇ), Manisa Kamyoncular ve Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi
(MANİSA KOOPERATİF), Aydıntaş Vinç A.Ş. (AYDINTAŞ), Meşe Prestij Akaryakıt
Nakliyat Ltd. Şti. (MEŞE PRESTİJ), 4A Nakliye Taşımacılık Turizm Temizlik Gıda
Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. (4A NAKLİYE), Aliağa 32 Nolu Kamyoncular Kooperatifi
(ALİAĞA KOOPERATİF), Gökdere Kardeşler Nakliyat (GÖKDERE) ve Ekay Proje Ağır
Nakliyat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’den (EKAY) çeşitli hususlarda bilgi ve belge talep
edilmiştir.
(8) Sözü edilen bilgi isteme yazıları kapsamında, teşebbüslerin cevabi yazıları;
 MARTAŞ’tan 21.09.2017 tarih 6735 sayı,
 ÇANAKKALE LİMANI’ndan 27.09.2017 tarih ve 6838 sayı,
 TRAMOLA’dan 27.09.2017 tarih 6855 sayı,
 AKÇANSA’dan 02.10.2017 tarih 6944 sayı,
 BALIKESİR BELEDİYESİ’nden 02.10.2017 tarih 6971 sayı,
 BURULAŞ’tan 03.10.2017 tarih 6995 sayı,
 HAYDARPAŞA LİMANI’ndan 03.10.2017 tarih 7014 sayı,
 Çanakkale Belediyesi’nden 04.10.2017 tarih 7045 sayı,
 ÇELEBİ’den 09.10.2017 tarih 7130 sayı,
 KALE’den 09.10.2017 tarih 7161 sayı,
 KUMPORT’tan 09.10.2017 tarih 7165 sayı,
 UN RORO’dan 12.10.2017 tarih ve 7303 sayı,
 TDİ TEKİRDAĞ’dan 13.10.2017 tarih ve 7361 sayı,
 İSTANBUL DENİZ’den 16.10.2017 tarih ve 7439 sayı,
 S.S. ERDEK’ten 16.10.2017 tarih ve 7453 sayı,
 YENER’den 25.10.2017 tarih ve 7712 sayı,
 HİDİV’den 12.01.2018 tarih ve 481 sayı,
 BOSTAN’dan 12.01.2018 tarih ve 482 sayı,
 TCDD’den 23.03.2018 tarih ve 2437 sayı,
 KUMPORT’tan 23.03.2018 tarih ve 2452 sayı,
 AKÇANSA’dan 23.03.2018 tarih ve 2443 sayı,
 MARTAŞ’tan 26.03.2018 tarih ve 2504 sayı,
 BORUSAN’dan 27.03.2018 tarih ve 2546 sayı,
18-38/618-299

4/58

 GEMPORT’tan 02.04.2018 tarih ve 2674 sayı,
 TDİ’den 04.04.2018 tarih ve 2776 sayı,
 İDO’dan 18.05.2018 tarih ve 4007 sayı,
 MEŞE’den 12.04.2018 tarih ve 3000 sayı,
 EKAY’dan 16.04.2018 tarih ve 3071 sayı,
 Mesut GERÇEK’ten 17.04.2018 tarih ve 3120 sayı,
 ALİAĞA KOOPERATİF’ten 18.04.2018 tarih ve 3149 sayı,
 Ekrem ARSLAN’dan 09.05.2018 tarih ve 3681 sayı,
ile Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
(9) Soruşturma sürecinde dosya konusu iddialar hakkında detaylı bilgiye sahip olmak
amacıyla 19.04.2017 ve 20.04.2017 tarihlerinde ÇELEBİ’de yerinde incelemeler
gerçekleştirilmiştir.
(10) Kurulun 26.10.2017 tarihli toplantısında, 17-35/561-M sayılı ile soruşturmanın ilk altı
aylık süresinin bitiminden itibaren altı ay uzatılması yönünde karar tesis edilmiştir.
(11) Yürütülen soruşturmaya istinaden hazırlanan 2017-4-12/SR-1 sayılı Soruşturma
Raporu ve ekleri Kurul üyelerine ve ÇELEBİ’ye 4054 sayılı Kanun’un 45. maddesi
gereğince tebliğ edilmiş ve teşebbüsün ikinci yazılı savunması ilgili yazıyla birlikte talep
edilmiştir. Soruşturma Raporunu 30.05.2018 tarihinde tebellüğ eden teşebbüsün ikinci
yazılı savunması, süresi içerisinde Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
(12) ÇELEBİ’nin ikinci yazılı savunmasına karşılık hazırlanmış bulunan 05.07.2018 tarih ve
2017-4-012/EG sayılı Ek Görüş, Kurul üyeleri ve dosya tarafı teşebbüse tebliğ
edilmiştir. ÇELEBİ tarafından mevcut soruşturma kapsamında hazırlanan üçüncü
yazılı savunma süresi içinde Kurum’a sunulmuştur.
(13) 4054 sayılı Kanun’un 46. maddesi uyarınca sözlü savunma toplantısı yapılması
hususunun görüşülmesi hakkındaki 03.08.2018 tarih ve 70922894-9665 sayılı
Başkanlık Önergesi, 08.08.2018 tarihli Kurul toplantısında ele alınmış ve 18-27/465-M
sayı ile 02.10.2018 tarihinde sözlü savunma toplantısı yapılmasına karar verilmiştir.
Anılan tarihte sözlü savunma toplantısı gerçekleştirilmiştir.
(14) Kurul; yürütülen soruşturma ile ilgili olarak düzenlenen Rapor, Ek Görüş, toplanan
deliller, yazılı savunmalar, sözlü savunma toplantısında yapılan açıklamalar ve
incelenen dosya muhteviyatına göre 11.10.2018 tarih ve 18-38/618-299 sayı ile işbu
nihai kararı tesis etmiştir.
(15) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: Mevcut soruşturma çerçevesinde elde edilen bilgi ve
belgeler ışığında;
 ÇELEBİ’nin, Kuzey Marmara-Güney Marmara arasındaki ro-ro hatları
bağlamında, “Ege, Güney Marmara ve İç Anadolu’nun batısı”nı kapsayan “ro-ro
gemilerine yönelik liman hizmetleri” pazarında hakim durumda olduğu,
 Bununla birlikte, adı geçen ilgili pazarda 2012-2017 döneminde aşırı fiyatlama
yapmak suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesi kapsamında hakim
durumunu kötüye kullandığının tespit edilmediği
belirtilmektedir.
18-38/618-299

5/58

I. İNCELEME, GEREKÇE VE HUKUKİ DAYANAK
I.1. Hakkında Soruşturma Yürütülen Teşebbüs: ÇELEBİ
(16) Ticaret siciline 06.05.2010 tarihinde tescil edilerek Bandırma’da faaliyet göstermeye
başlayan ÇELEBİ, Çelebioğlu Ailesi tarafından kontrol edilen Çelebi Holding’in
iştirakidir. Teşebbüsün faaliyet alanlarını; demiryolu bağlantısı ile kombine taşımacılık
ve kuru dökme yük başta olmak üzere, genel (kargo) yük, sıvı dökme yük, proje
yükleri, ro-ro hizmetleri, canlı hayvan tahmil-tahliye, araç elleçlemesi ile konteyner
yüklerine liman hizmetleri sunulması oluşturmaktadır.
(17) Teşebbüs, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) ve TCDD ile imzalanan 18.05.2010
tarihli “TCDD Çelebi Bandırma Limanının İşletme Hakkının Devrine İlişkin İmtiyaz
Sözleşmesi” (SÖZLEŞME) uyarınca 36 yıllık süre ile Bandırma Limanı’nın işletme
hakkını elinde bulundurmaktadır.
I.2. Sektöre İlişkin Bilgi1
I.2.1. Genel Olarak Liman Hizmetleri, Denizyolu ve Ro-ro Taşımacılığı
(18) Dünyada gerçekleştirilen ticaretin hacim olarak yaklaşık %84’ü, değer olarak ise
yaklaşık %70’i deniz yolu ile taşınmaktadır2. TÜİK verilerine göre; ülkemizin ithalat ve
ihracat taşımalarında dolar bazında toplam ticaretin %57’sinin gerçekleştiği deniz yolu
bu açıdan en çok tercih edilen taşıma türüdür. Deniz yolu taşımacılığının uluslararası
ticarette en fazla tercih edilen yöntem olmasının başlıca sebepleri, diğer taşıma
türlerine kıyasla daha ucuz bir taşıma türü olması ve bir defada büyük miktarlardaki
yüklerin bir yerden başka yere taşınmasına olanak sağlamasıdır. Genel olarak deniz
taşımacılığının demir yolu taşımacılığına göre yaklaşık %75, kara yolu taşımacılığına
göre ise %85 daha ucuz bir taşıma türü olduğu kabul edilmektedir.
(19) Günümüzde artan ticaret hacmi deniz yolu taşımacılığını sürekli gelişmeye zorlamış
ve teknolojik gelişmeler ile birlikte sektörde yapısal değişim yaşanmıştır. Bu çerçevede
gemi sürat ve boyutları artmış, deniz yolu taşımacılığı diğer taşımacılık türleri ile
entegre olmaya başlamıştır. Ayrıca yükte uzmanlaşmanın bir sonucu olarak, belirli yük
grupları için özel olarak inşa edilmiş gemilerin kullanımı yaygınlaşmıştır. Örneğin;
demir cevheri, kömür, tarımsal yükleri taşımak üzere dökme yük gemileri, petrol
ürünleri, sıvı kimyasallar veya sıvılaştırılmış doğal gaz gibi yükleri taşımak üzere
tankerler (dökme sıvı yük gemileri), paketlenmiş ve kolay istif edilebilen yükleri taşımak
üzere genel kargo gemileri, çeşitli ebatlardaki konteynerleri taşıyan konteyner gemileri,
bozulabilecek yükleri taşımak üzere soğuk hava depolu gemiler, tekerlekli yükleri
taşımak için ro-ro gemileri kullanılmaktadır. Taşınan yük özelinde farklılaşan gemiler,
yanaşacakları limanlarda farklı altyapı özelliklerine ve elleçleme olanaklarına ihtiyaç
duymaktadır. Limanlarda verilen hizmetler de bu çerçevede farklılaşmaktadır. Bazı
limanlarda, liman kapasite ve olanakları her türde gemiye hizmet verilmesine imkan
sağlayabilirken, bazı limanların altyapısı sadece belli gemilerin yanaşabilmesine imkan
tanımakta ve bu limanlarda sadece belli yük tiplerine hizmet verilebilmektedir.

1 03.05.2012 tarih ve 12-24/661-183 sayılı Kurul kararından faydalanılmıştır.
2 T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (UDHB), “Ulaşan ve Erişen Türkiye 2017”, s. 401.
(Son Erişim Tarihi: 13.03.2018).
18-38/618-299

6/58

(20) Deniz yolu taşımacılığında kullanılan ve yukarıda da kısaca değinilen yöntemlerden
biri olan ro-ro taşımacılığı, taşımalara hız kazandıran yöntemlerin başında gelmektedir.
Ro-ro kelimesi, İngilizce’de “roll on” ve “roll off” kelimelerinin kısaltılmasından
oluşmakta ve en genel anlamıyla; kendi tekerleğiyle hareket edebilen veya çekilebilen
bütün araçların, lokomotiflerin, vagonların, makinelerin veya diğer nakil vasıtalarının
taşınabildiği gemileri ifade etmektedir. Ro-ro (tekerlekli veya mobil yük) gemileri; kendi
tekerleği ile hareket edebilen araçların yüklenebilmesine ve taşınmasına müsait olacak
şekilde, bu amaca özgü olarak inşa edilmektedir. Dolayısıyla ro-ro yük taşımacılığı;
deniz yolu ile yapılan sıvı yük, kuru yük, dökme yük ve konteyner taşımacılığı gibi diğer
taşımacılık türlerinden ayrılmaktadır.
(21) Ro-ro gemileri taşıma kapasiteleri veya taşıdıkları yüklere bakılarak bir sınıflandırmaya
tabi tutulabilmektedirler3. Ancak ro-ro tiplerini kesin sınırlarla birbirinden ayırmak
mümkün değildir. Zira ro-ro gemileri en fazla yük esnekliğine ve en kolay revize
edilebilme özelliklerine sahip gemilerin başında gelmektedir. Ro-ro gemileri, kısa ve
orta mesafeli taşımalar4 için oldukça ekonomik bir taşıma türüdür. Ayrıca, elleçleme
ihtiyacının sınırlı olması ve yükün limandaki bekleme süresinin kısa olması sebebiyle
ro-ro gemilerinin liman masrafları da oldukça düşüktür.
(22) Ro-ro taşımacılığı, sahip olduğu birtakım avantajlar nedeniyle taşımacılar tarafından
da özellikle tercih edilmektedir. Ro-ro gemilerinin tercih edilmesinde en büyük
etkenlerden birisinin fabrikada üretilen malın bir tek taşıyıcı araca, sadece bir kez
yüklenip boşaltılmasına olanak vermesi ve taşıma süratini büyük ölçüde arttırması
olduğu söylenebilir. Böylece hem malın aktarımlar esnasında meydana gelebilecek
hasarlara karşı korunması hem de daha az yol kat eden araçların yıpranma sürelerinin
azalması sağlanmaktadır. Bunların dışında ro-ro taşımacılığının avantajlarının şu
şekilde sıralanması mümkündür:
a) Tahliye ve yükleme çabukluğu ile limanlarda kalış süresinin azlığı nedeniyle
liman giderlerinin azalması,
b) Süratlerinin yüksek oluşu ve limanlarda bekleme sürelerinin düşük olması
nedeniyle daha çok sayıda sefer olanağı,
c) Gemi personel sayısının azlığı ve limanda işçilere az ihtiyaç duyulması nedeniyle
insan gücünden tasarruf olanağı,
d) Yüklerin yük sahiplerine daha kısa sürede ulaşabilmesi,
e) Genelde düzenli hatlar üzerinde çalışılması.
(23) Ro-ro taşımacılığının dezavantaj olarak kabul edilebilecek nitelikleri ise şunlardır:
a) Gemilerin özel maksatlı olarak dizayn edilmiş olmaları,
b) Gemilerin seri olması ve manevra kabiliyetlerinin yüksek olması nedeniyle yakıt
masraflarının artması,
c) Yüklerin özel taşıyıcılarda bulunması ve gemiye özel taşıma aygıtları ile yüklenip
tahliye edilebilmesi,
d) Özel liman yerleri gerektirmesi,

3 Örneğin, 4000 dwt’den daha düşük tonaja sahip ro-ro gemilerine “yakın yol ro-ro gemileri”, 4000
dwt’den daha yüksek tonaja sahip olanlara ise “uzak yol ro-ro gemileri” denilmektedir.
4 1.800 mile kadar olan taşımalar için ro-ro taşımacılığı mevcut taşıma türleri içerisinde en ekonomik
olanı olarak değerlendirilmektedir.
18-38/618-299

7/58

e) Sadece belirli yüklerin taşınabilmesi,
f) Yüklerin ağır olması nedeniyle yükleme ve boşaltma esnasında geminin kolayca
yalpaya düşebilmesi,
g) Hangar içi kayıp hacmin diğer gemilere nazaran fazla olması.
I.2.2. Ülkemizde Liman Hizmetleri
(24) Denizcilik sektörünün en önemli altyapı unsuru olan liman hizmetleri, hem yolcu hem
de yük taşımacılığı bakımından kilit konumda bulunmaktadır. T.C. Ulaştırma Denizcilik
ve Haberleşme Bakanlığı’nın (UDHB, T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı) 2017 yılı
verilerine göre ülkemiz kıyılarında toplamda 210 liman ve iskele tesisi bulunmaktadır5.
Farklı işlevlerde ve faal olarak liman, iskele tesisi, marina, yat limanı, yanaşma yeri,
tersane, tekne imal yeri, çekek yeri, balıkçılık kıyı yapısı ve gemi söküm tesisi olmak
üzere kıyılarımızda toplam 940 yapı bulunmaktadır6.
(25) Türkiye Liman İşletmecileri Derneğinin (TÜRKLİM) 2017 yılı Türk Limancılık Sektörü
Raporu’na göre, 2016 yılı itibarıyla limanlarımızda toplamda (…..) milyon ton yük
elleçlenmiştir. Oransal olarak incelendiğinde, toplam yük içerisinde en yüksek pay
%(…..) oranı ile sıvı yüklere aittir. Sıvı yükleri sırasıyla kuru yükler (%(…..)), konteyner
(%(…..)), genel yük (%(…..)) ve ro-ro (%(…..)) takip etmektedir. Limanlar bakımından
incelendiğinde ise 2016 yılında en fazla yük Botaş (Ceyhan) Limanı’nda elleçlenmiştir.
Liman başkanlıkları bazında yük sıralamasına aşağıdaki tabloda yer verilmektedir:
Tablo 3: Liman Başkanlıkları Bazında Yük Sıralaması (İlk 10 Teşebbüs)
Liman Başkanlığı Yük (Ton)
Botaş (Ceyhan) (…..)
Kocaeli (…..)
Aliağa (…..)
İskenderun (…..)
Ambarlı (…..)
Mersin (…..)
Tekirdağ (…..)
Gemlik (…..)
Karabiga (…..)
Karadeniz Ereğli (…..)
Kaynak: TÜRKLİM 2017 Türk Limancılık Sektörü Raporu, s. 41
(26) TÜRKLİM raporuna göre limanlarda elleçlenen toplam yükler bakımından bir önceki
yıla göre ton bazında %(…..) oranında bir büyüme gerçekleşmiştir. Bu kapsamda, bir
önceki yıla göre konteyner yüklerinde %(…..) artış yaşanırken sıvı yük ve ro-ro’da ton
bazında %(…..) azalma olmuştur. Araç sayısı bakımından ise 2009-2015 yılları
arasında kesintisiz büyüyen ro-ro taşımacılığı 2016 yılında %(…..) azalmıştır.
(27) Çelebi Bandırma Limanı incelendiğinde ise, TÜRKLİM raporuna göre, limanın yıllık
bazda 350 bin TEU konteyner, 11 milyon ton dökme katı ve genel yük, 2 milyon ton
dökme sıvı yük, 700 bin teorik araç kapasitesi bulunmaktadır7. Toplamda 268.348 m2

5 UDHB, Ulaşan ve Erişen Türkiye 2017, s. 421.
6 UDHB, adı geçen kaynak/karar (a.g.k ), s. 420.
7 TÜRKLİM, 2017 Türk Limancılık Sektörü Raporu, s. 155.*
* TÜRKLİM’den gelen yazıda, Bandırma Limanı’nın teorik araç kapasitesinin 148.608 araç olduğu
belirtilmektedir. Bununla birlikte, 2017 yılında Bandırma Limanı’ndan hizmet alan araç sayısının 198.283
araç olduğu göz önüne alındığında, bahse konu raporda yer alan bilginin daha tutarlı olduğu
anlaşılmaktadır.
18-38/618-299

8/58

alan üzerine kurulmuş liman sahasının 2.973 metre uzunluğu bulunmaktadır. Sözü
edilen alanın 99.908 m2’si gümrüklü açık alan olarak nitelendirilmektedir.
I.2.3. Ülkemizde Ro-ro Taşımacılığı
(28) Ülkemizde ro-ro taşımacılığı faaliyetlerini, kabotaj hattı ro-ro taşımacılığı ve
uluslararası ro-ro taşımacılığı olmak üzere iki ana kısımda incelemek mümkündür.
Kabotaj hattı ro-ro taşımacılığı, Türk limanları arasında yapılan ro-ro taşımacılığını
kapsamaktadır. Genel olarak Türkiye limanları arasında yapılan deniz yolu taşımacılığı
1926 tarihli ve 815 sayılı Türkiye Sahillerinde Nakliyatı Bahriye (Kabotaj) ve Limanlara
Karasuları Dahilinde İcrayı San’at ve Ticaret Hakkında Kanun’a (Kabotaj Kanunu)
tabidir. Adı geçen kanuna göre Türkiye sahillerinin bir noktasından diğer bir noktasına
emtia ve yolcu nakletme hakkı yalnızca Türk bayrağı taşıyan gemilere ait
bulunmaktadır. Ülkemizde kabotaj ro-ro hattı taşımacılığı halihazırda İstanbul,
Marmara havzası, Çanakkale bölgesi, İzmir bölgesi ve Van Gölü’nde
gerçekleştirilmektedir8.
(29) Uluslararası ro-ro taşımacılığı ise Türk limanları ile yabancı limanlar arasında araç ve
yük taşınması faaliyetlerini kapsamaktadır. Söz konusu ro-ro taşımacılığı faaliyetlerinin
dünyada olduğu gibi ülkemizin dış ticaretinde de önemli rolü bulunmaktadır. Ülkemizde
uluslararası ro-ro taşımacılığına 1977 yılında bir kamu kuruluşu olan Deniz Nakliyatı
T.A.Ş. tarafından alınan iki geminin İtalya hattına (Alsancak-Venedik; Mersin-
Alsancak-Venedik) konulması ile başlanmış akabinde ise 1982 yılında gemi adedi
dörde çıkarılarak İtalya hattının yanı sıra Bulgaristan’daki geçiş sıkıntısı nedeniyle
Köstence hattı açılmıştır. 1990’lı yılların ilk yarısında, kara yolu ile Avrupa’ya yapılan
taşımalarda sınırlarda uzun süreli beklemeler, Balkanlar’da yaşanan olumsuz siyasi
gelişmeler ve buna dayalı olarak kara yolu güvenliğinin azalması, otoban ücretlerinin
sürekli artışı, özellikle Balkan ülkeleri karayollarının altyapı eksiklikleri ve yüksek geçiş
ücretleri gibi olumsuz faktörler ülkemiz ro-ro taşımacılığının hızlı bir gelişme trendi
çizmesine yol açmıştır. Aşağıda ülkemiz ile Akdeniz ve Karadeniz’deki limanlar
arasında faaliyette olan ro-ro hatları gösterilmektedir:
Şekil 1: Yurtdışı Ro-ro Hatları


8 TÜRKLİM Türk Limancılık Sektörü Raporu 2017, s. 91.
18-38/618-299

9/58

Kaynak: UDHB, “Ulaşan ve Erişen Türkiye 2017”, s. 414.
(30) UDHB verileri incelendiğinde genel olarak ülkemizde ro-ro taşımacılığının hacimsel
bazda büyüme trendinde olduğu görülmektedir. Aşağıdaki grafikte ro-ro taşımacılığının
son yedi yıldaki durumuna yer verilmektedir:
Grafik 1: Ro-ro Taşımacılığında Taşınan Toplam Araç Sayısı (Kabotaj ve Uluslararası Ro-ro Toplamı)

(31) Kabotaj hattında taşınan araç sayısına aşağıdaki grafikte yer verilmektedir:
Grafik 2: Kabotaj Ro-ro Taşımacılığında Taşınan Araç Sayısı9

(32) Satış amaçlı binek araçlar da dahil olmak üzere mevcut verilerden yola çıkılarak
oluşturulan işbu grafik incelendiğinde; 2017 yılında kabotaj hattı ro-ro taşımalarında
%3,15 oranında bir düşüş yaşandığı görülmektedir. Öte yandan, son altı yıldaki eğilim
genel bir büyümeye işaret etmektedir. Bu bağlamda, son yedi yıl içerisinde kabotaj ro-
ro taşımacılığında hacim olarak %21,4 oranında olmak üzere önemli düzeyde bir
büyüme gerçekleşmiştir. Toplam rakamlar göz önüne alındığında ise 2011-2017 yılları
arasında %22,1 oranında bir büyüme olduğu izlenmektedir.

9 Sunulan rakamlar ticari ve binek dahil bütün araçları içermektedir.
10.733.631 11.059.214
11.755.039
12.632.060
13.511.689 13.501.913 13.180.590
0
2.000.000
4.000.000
6.000.000
8.000.000
10.000.000
12.000.000
14.000.000
16.000.000
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Araç Sayısı
10.402.917 10.710.645
11.318.561
12.166.505
13.042.399 13.050.241
12.638.289
0
2.000.000
4.000.000
6.000.000
8.000.000
10.000.000
12.000.000
14.000.000
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Araç Sayısı
18-38/618-299

10/58

(33) Yurtdışı ro-ro taşımacılığı kapsamında 2017 yılı Türk Limancılık Sektörü Raporu’na
göre, son üç yılda büyüme hızı yavaşlamakla birlikte, 2009 yılından 2015 yılına kadar
ro-ro taşımacılığının kesintisiz büyüdüğü anlaşılmaktadır. 2016 yılında hacimsel bazda
pazarın %3,7 küçüldüğü görülse de 2017 yılında uluslararası ro-ro taşımacılığının 542
bin araç taşımasıyla 2016 yılına göre %20 büyüdüğü görülmektedir10. Bu bakımdan
yurtdışı ro-ro taşımacılığı faaliyetinin genel olarak artan bir talep yapısına sahip olduğu
söylenebilecektir.
Grafik 3: Uluslararası Ro-ro Taşımacılığında Taşınan Araç Sayısı

(34) Grafiklerden görülebileceği üzere; ro-ro taşımacılığına olan talep hem kabotaj hatları
hem de uluslararası ro-ro taşımacılığında her geçen yıl daha da artmaktadır. İstisnai
olarak 2016 yılında ise her iki pazardaki talepte de düşüşler yaşanmıştır.
(35) UDHB verileri incelendiğinde, 2016 yılında yaşanan uluslararası ro-ro hatlarındaki bu
düşüşün ana nedeninin Ortadoğu ve Rusya’ya olan seferlerin azalmasından
kaynaklandığı görülmektedir. Kabotajda ise özellikle Marmara havzasında yer alan
Eskihisar-Topçular/Tavşanlı, Yenikapı-Bandırma, Marmara Adası-Tekirdağ ve Erdek-
Tekirdağ hatlarına olan talepteki azalma etkili olmuştur. Aynı yılda Ambarlı-Bandırma
ro-ro hattında %3,01 oranında artış gözlenmektedir. UDHB verilerine göre Ambarlı-
Bandırma hattında taşınan araç sayısına Grafik 4’te yer verilmektedir:
Grafik 4: Ambarlı-Bandırma Hattında Kabotaj Ro-ro Taşımacılığında Taşınan Araç Sayısı ve Fiyat


(…..TİCARİ SIR…..)


Kaynak: UDHB verileri
(36) Grafikte yer alan veriler incelendiğinde genel olarak kabotaj hatlarında taşınan araç
sayısının arttığı görülmektedir. 2017 yılında ise talepte çok önemli artışlar yaşandığı
göze çarpmaktadır. ÇELEBİ tarafından gönderilen bilgi ve belgelere göre, yıllar
itibarıyla Tekirdağ-Bandırma hattı incelendiğinde de benzer şekilde talebin artması söz
konusudur. Öte yandan, Ambarlı-Bandırma hattında ro-ro taşımacılığı faaliyetinde
bulunan İstanbullines Narlı Feribot İşletmeciliği A.Ş. (İSTANBUL LINES) tarafından

10 Türkiye Liman İşletmecileri Derneği Türk Limancılık Sektörü Raporu 2017; UDHB, a.g.k.. s.414.
330.714
348.569
436.478
465.555 469.290 451.672
542.301
0
100.000
200.000
300.000
400.000
500.000
600.000
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Araç Sayısı
18-38/618-299

11/58

gönderilen nakliye araçlarına uygulanan fiyatların yıllara göre ortalamasına dair veri
incelendiğinde11, ro-ro fiyatlarının artmasına rağmen ro-ro hatlarına olan talepte artış
yaşanması dikkat çekicidir.
Grafik 5: Tekirdağ-Bandırma Hattında Kabotaj Ro-ro Taşımacılığında Taşınan Araç Sayısı


(…..TİCARİ SIR…..)


Kaynak: ÇELEBİ tarafından sunulan veriler
(37) Grafik 5 incelendiğinde, genel olarak Tekirdağ-Bandırma hattında, Ambarlı-Bandırma
hattına göre daha az bir talep oluştuğu, bununla birlikte bahse konu talebin genel
itibarıyla artış gösterdiği görülmektedir.
I.3. TCDD Bandırma Limanı’nın 36 Yıl Süre İle İşletme Hakkının Devrine İlişkin
İmtiyaz Sözleşmesi
(38) TCDD’ye ait Bandırma Limanı’nın işletme hakkının 36 yıl süre ile devredilmesi işlemine
Kurul’un 12.06.2008 tarih ve 08-39/517-191 sayılı kararıyla izin verilmiştir. Zikredilen
karar dairesinde; idare ile devralan arasında imzalanması öngörülen “TCDD Bandırma
Limanının 36 Yıl Süre İle İşletme Hakkının Devrine İlişkin İmtiyaz Sözleşmesi Nihai
Taslak”ın çeşitli hükümleri incelenmiştir. Bu bağlamda işbu dosya konusu
SÖZLEŞME’nin bazı hükümlerine aşağıda yer verilmektedir.
(39) SÖZLEŞME’nin “Maliyet Ayrıştırması” başlıklı 9.13. bölümünde yer alan 9.13.1.
maddesinde,
“(…..).”
hükmü yer almaktadır. Ayrıca 9.13.2. maddede maliyet ayrıştırması uygulanacak 16
farklı faaliyet alanı sayılmaktadır.
(40) SÖZLEŞME’nin “Tarifeler” başlıklı 9.16. maddesinde,
“(…..).
(…..)12.”
hükmüne yer verilmektedir.
(41) SÖZLEŞME’nin “TCDD’nin Denetim Yetkisi ve Görevi” başlıklı 11. maddesinde,
“(…..). …”
hükmü yer almaktadır.
(42) SÖZLEŞME’nin “Sözleşmeye Aykırılığın Sonuçları” başlığını taşıyan 17. maddesinde,
(…..).

11 Grafikte kırkayak kamyonlara uygulanan liste fiyatlarının yıllık ortalamasına yer verilmektedir.
12 SÖZLEŞME’nin 18.1 maddesi fesih hallerini düzenlemektedir.
18-38/618-299

12/58

I.4. İlgili Pazar
I.4.1. İlgili Ürün Pazarı
(43) İlgili ürün pazarının, belirli bir ürün ile tüketici gözünde fiyatı, kullanım amaçları ve
nitelikleri bakımından benzer olan ürünlerden oluştuğu kabul edilmektedir. Başka bir
deyişle ilgili ürün pazarı; ürün özellikleri, fiyatları ve kullanım amaçları bakımından
tüketici tarafından ikame edilebilir sayılan bütün ürünleri kapsamaktadır. Bu kapsamda,
talep ikamesinin ilgili ürün pazarı tanımında belirleyici etkisi yüksek olmakla birlikte, arz
ikamesi de talep ikamesine eşdeğer etkisi olduğu durumlarda hesaba katılmaktadır.
Bahsi geçen unsurlardan hareketle, ilgili ürün pazarının tanımına ilişkin
değerlendirmelere aşağıda yer verilmektedir.
(44) Gemilerin limana yanaşma işleminden limandan ayrılma işlemine kadar gemi ve
yolcunun ihtiyaçlarını karşılayan tüm hizmetler, liman işletmecileri tarafından
sunulmaktadır. Bu kapsamda liman işletmecileri; kılavuzluk, römorkaj, barınma, acente
hizmetleri, atık alım, kullanma suyu, sağlık hizmeti, yakıt ikmali ve özel güvenlik
hizmetleri gibi hizmetler vermektedirler. Bununla birlikte, limanlara yönelik ilgili ürün
pazarı tespitinde belirleyici faktör, limanın hizmet verdiği yük ve gemi tipi olarak ortaya
çıkmaktadır. Zira farklı tipteki yük ve gemiler için limanlarda farklı tipte elleçleme ve
depolama ekipmanı ile farklı rıhtım özelliklerine ihtiyaç duyulmaktadır.
(45) Kurul’un, TCDD’ye ait Bandırma Limanı’nın işletme hakkının 36 yıl süre ile
devredilmesi işlemine izin verilmesine ilişkin 03.07.2008 tarih ve 08-43/594-226 sayılı
kararında Bandırma Limanı’nda sunulan hizmetler dikkate alınarak ilgili ürün pazarları,
- Konvansiyonel yük elleçleme hizmetleri pazarı,
- Ro-ro gemilerine yönelik liman hizmetleri pazarı,
- Konteyner elleçleme hizmetleri pazarı,
- Tren ferisi taşımacılığına yönelik liman hizmetleri pazarı
- Feribotla yolcu taşımacılığına yönelik liman hizmetleri pazarı
olarak belirlenmiştir.
(46) Sektöre yönelik bilgiler dairesinde de açıklandığı üzere, ro-ro taşımacılığı bir başka
ifade ile tekerlekli ve mobil yük taşıyan ro-ro gemileri ile yapılan tarifeli deniz
taşımacılığı, deniz yolu taşımacılığının özel bir türü olup deniz yolu ile yapılan dökme
yük veya konteyner taşımalarından operasyonel olarak farklılaşmaktadır. Bunun yanı
sıra, özellikle Kabotaj Kanunu kapsamında yürütülen ro-ro taşımacılığı hizmetlerinden
faydalanan nakliyecilerin faaliyetlerinin esasında bir yükü bir noktadan diğerine
taşımak olduğu göz önüne alındığında, kara yolu taşımacılığının ro-ro taşımacılığına
ikame olup olmadığı değerlendirilmelidir. Bu yönüyle, daha uzun karayolu mesafelerini
içeren ve çeşitli bürokratik geçiş engellerinin oluşabildiği uluslararası karayolu
taşımacılığından farklı olarak, kabotaj hattı ro-ro taşımacılığı bağlamında karayolu
alternatifinin daha ayrıntılı incelenmesi yerinde olacaktır.
(47) Bu kapsamda ilk olarak belirtilmesi gereken husus, ro-ro taşımacılığı ile kara yolu
taşımacılığının birbirinden tamamen farklı iki taşıma türü olması sebebiyle birbirleri
arasında arz ikamesinin bulunmadığı hususudur. Talep ikamesi bakımından yapılacak
değerlendirmede ise ro-ro taşımacılığının müşterileri olan nakliyecilerin tercihlerinin
dikkate alınması ve kara yolunu ro-ro taşımacılığının alternatifi olarak görüp
18-38/618-299

13/58

görmediklerinin ortaya konması gerekmektedir. Bu hususa ilişkin bilgi talep edilen bazı
nakliyecilerin13 yorumları şu şekildedir:
a. (…..) tarafından, araçların yıpranma maliyetlerini de dikkate alarak meydana
gelen fiyat artışı sonucu ro-ro kullanım maliyetinin ro-ro kullanmadan yapılan
taşımacılığın maliyetini aşması durumunda ro-ro taşımacılığı hizmetinden
faydalanmaktan vazgeçecekleri ifade edilmiştir. Teşebbüsün sağladığı maliyet
verileri doğrultusunda, ro-ro taşımacılığı hizmet fiyatlarının yaklaşık %30
oranında artması durumunda karayolunu tercih edebilecekleri anlaşılmaktadır.
b. (…..) tarafından gönderilen yazıda ise, ro-ro taşımacılığı fiyatlarında meydana
gelebilecek %10 ve üzeri bir artış halinde ro-ro hizmetini kullanmaktan
vazgeçecekleri belirtilmiştir.
c. (…..) de %20 oranındaki bir fiyat artışının kendisini sadece karayolunu
kullanmaya iteceğini, ro-ro hizmetini tercih etme sebebinin sadece maliyet
olduğunu vurgulamıştır.
d. (…..) da benzer bir şekilde %30 oranındaki bir fiyat artışı olması durumunda ro-
ro taşımacılığı hizmetinden faydalanmayacağını ifade etmiştir.
e. (…..) ise ro-ro taşımacılığı hizmetlerinden maliyetlere bağlı olarak faydalanıp
faydalanmayacaklarını ifade etmiştir.
(48) Talep ikamesi bakımından ilgili ürün pazarının belirlenmesinin bir yolu; göreceli
fiyatlarda küçük, kalıcı bir değişim meydana geldiği varsayılarak müşterilerin bu
değişime yönelik olası tepkilerinin değerlendirilmesidir. Bu bağlamda kullanılan ve
“küçük ama önemli ve kalıcı fiyat artışı testi” olarak nitelendirilebilecek SSNIP14 testi
ile; rekabet hukuku uygulamasında genel olarak bir ürün veya hizmetin fiyatında %5
veya %10 artış olması durumunda tüketicilerin diğer ürün veya hizmeti tercih edip
etmedikleri/etmeyecekleri değerlendirilmektedir.
(49) Bu çerçevede, yukarıda yer verildiği üzere nakliyecilerin bir kısmının ro-ro taşımacılığı
hizmet fiyatının %10 oranında artması durumunda, bir kısmının da %20 ve %30
oranında artış olması durumunda sadece karayolunu kullanmayı tercih edeceğini
belirtmesi göz önünde bulundurulduğunda; fiyatlarda meydana gelen küçük, kalıcı bir
değişimin, bu teşebbüsler nezdinde kara yolunun ro-ro taşımacılığı hizmetine ikame
teşkil etmesine yol açmayacağı söylenebilecektir.
(50) Ro-ro taşımacılığı hizmetlerine ilişkin Kurul kararlarında da ro-ro taşımacılığı ayrı bir
ilgili ürün pazarı olarak tanımlanmıştır. Aşağıdaki tabloda, Kurul’un sektöre yönelik
geçmiş kararları ve kararlardaki ilgili ürün pazarı tanımları aktarılmaktadır.


13 Bilgi talebinde bulunulan nakliyecilerin tamamı Ambarlı-Bandırma hattında ro-ro taşımacılığı hizmeti
alan teşebbüslerdir. Bahse konu nakliyecilerin ro-ro taşımacılığı hizmetine ödedikleri tutar göz önünde
bulundurularak, mevcut soruşturma dairesinde ilgili hatta ro-ro gemisi işleten teşebbüslerin en çok gelir
elde ettiği ilk üç nakliyeciden bilgi istenmiştir.
14 Small but significant and non-transitory increase in price.
18-38/618-299

14/58

Tablo 4: Geçmiş Tarihli Kurul Kararlarındaki İlgili Ürün Pazarı Tanımları
Karar Tarihi/Sayısı Karar Türü İlgili Ürün Pazarı
27.06.2002
02-41/468-19615
Önaraştırma Türkiye çıkışlı/varışlı uluslararası ro-ro taşımacılığı pazarı
19.08.2004
04-56/754-190
Önaraştırma
Tekerlekli ve mobil yük taşıyan ro-ro gemileri ile yapılan tarifeli
deniz taşımacılığı pazarı
13.07.2005
05-46/668-170
Soruşturma
Tekerlekli ve mobil yük taşıyan ro-ro gemileri ile yapılan tarifeli
deniz taşımacılığı pazarı
19.10.2005
05-69/959-260
Soruşturma
Tekerlekli ve mobil yük taşıyan ro-ro gemileri ile yapılan tarifeli
deniz taşımacılığı pazarı
24.04.2006
06-29/357-88
Önaraştırma
Tekerlekli ve mobil yük taşıyan ro-ro gemileri ile yapılan tarifeli
deniz taşımacılığı pazarı
03.05.2007
07-37/380-141
Muafiyet
Tekerlekli ve mobil yük taşıyan ro-ro gemileri ile yapılan tarifeli
deniz taşımacılığı pazarı
23.05.2007
07-42/465-177
Önaraştırma Türkiye çıkışlı/varışlı uluslararası ro-ro taşımacılığı pazarı
29.11.2007
07-88/1113-435
Devralma
Tekerlekli ve mobil yük taşıyan ro-ro gemileri ile yapılan tarifeli
deniz taşımacılığı pazarı ve ro-ro gemilerine yönelik liman
hizmetleri pazarı
31.07.2008
08-49/697-273
Önaraştırma
Tekerlekli ve mobil yük taşıyan ro-ro gemileri ile yapılan tarifeli
deniz taşımacılığı pazarı
01.10.2012
12-47/1412-473
Muafiyet
Tekerlekli ve mobil yük taşıyan ro-ro gemileri ile yapılan tarifeli
deniz taşımacılığı hizmetleri (ro-ro taşımacılığı hizmetleri)
01.10.2012
12-47/1413-474
Soruşturma
Tekerlekli ve mobil yük taşıyan ro-ro gemileri ile yapılan tarifeli
deniz taşımacılığı hizmetleri (ro-ro taşımacılığı hizmetleri)
21.05.2013
13-29/402-179
Soruşturma
Tekerlekli ve mobil yük taşıyan ro-ro gemileri ile yapılan tarifeli
deniz taşımacılığı hizmetleri (ro-ro taşımacılığı hizmetleri)
16.01.2014
14-02/41-19
Önaraştırma
Tekerlekli ve mobil yük taşıyan ro-ro gemileri ile yapılan tarifeli
deniz taşımacılığı hizmetleri (ro-ro taşımacılığı hizmetleri)
06.01.2016
16-01/12-5
Önaraştırma Ro-ro taşımacılığı hizmetleri
09.11.2017
17-36/595-259
Nihai
İnceleme
Tekerlekli ve mobil yük taşıyan ro-ro gemileri ile yapılan tarifeli
deniz taşımacılığı hizmetleri (ro-ro taşımacılığı hizmetleri)
(51) Yukarıda yer verilen açıklamalar ve Kurul’un konuyla ilgili içtihadı ışığında, kara
yolunun “tekerlekli ve mobil yük taşıyan ro-ro gemileri ile yapılan tarifeli deniz
taşımacılığı hizmetleri”ne (ro-ro taşımacılığı hizmetleri) ikame olarak görülmediği
sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanı sıra, halihazırda ro-ro taşımacılığı hizmetlerinde
küçük, kalıcı bir fiyat artışı sonucunda nakliyecilerin karayolunu kullanmayacakları
anlaşılmıştır. Bu çerçevede, ilgili ürün pazarının kara yolunu kapsamaksızın ro-ro
taşımacılığı hizmeti bağlamında belirlenebileceği kanaatine varılmıştır. Bu itibarla,
soruşturma konusu iddiaların Bandırma Limanı’nın ro-ro gemilerine verdiği hizmet
bağlamında olduğu da nazara alındığında, mevcut dosya özelinde ilgili ürün pazarı “ro-
ro gemilerine yönelik liman hizmetleri pazarı” şeklinde belirlenmiştir16.


15 Mezkûr karar, 12.12.2006 tarih ve E.2005/1759, K:2006/4714 sayılı Danıştay 13. Dairesi hükmü ile
iptal edilmiştir. Buna istinaden, Kurul tarafından aynı konuya ilişkin 23.05.2007 tarih ve 07-42/465-177
sayı ile yeni bir karar tesis edilmiştir. Diğer taraftan; Danıştay’ın söz konusu iptal kararı, dava konusu
Kurul kararının hukuka uygun olduğu gerekçesiyle Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 29.03.2012
tarih ve 2007/583 E., 2012/231 K. sayılı kararı ile bozulmuştur.
16 İlgili ürün pazarına ilişkin aynı doğrultuda değerlendirmelere yer verilen bir diğer karar için bkz.
09.11.2017 tarih ve 17-36/595-259 sayılı Kurul kararı.
18-38/618-299

15/58

I.4.2. İlgili Coğrafi Pazar
(52) İlgili coğrafi pazarlar, teşebbüslerin mal ve hizmetlerin arz ve talebi konusunda faaliyet
gösterdikleri, rekabet koşullarının yeterli derecede homojen ve özellikle rekabet
koşulları komşu bölgelerden hissedilir derecede farklı olduğu için bu bölgelerden
kolayca ayrılması beklenen pazarlardır.
(53) Bu paralelde, Ambarlı-Bandırma ve Tekirdağ-Bandırma hatlarında ro-ro taşımacılığı
hizmetlerinden faydalanan nakliyecilerin Bandırma Limanı’na ulaştıktan sonra hangi
coğrafi bölgeye yük taşıdıkları, ÇELEBİ’nin 01.10.2015-15.08.2016 tarihleri arasında
araç sürücülerinden edindiği veriler17 çerçevesinde değerlendirilecektir. Aşağıda
ÇELEBİ’nin belirtilen tarihler arasında tutmuş olduğu verilere, araç adedi ve toplam
içindeki oranı (yüzde) bazında yer verilmektedir.

17 ÇELEBİ’nin edindiği verilerin düzenli olmadığı ilgili tarih aralıklarından görüleceği gibi, ÇELEBİ
yetkililerince de, söz konusu verilerin her araç sürücüsünün cevap vermemesi nedeniyle eksik
olduğunun değerlendirildiği belirtilmelidir. Bununla birlikte, sunulan verilerin yapılacak değerlendirmede
gösterge olarak dikkate alınabilmesi mümkündür.
18-38/618-299

16/58

Tablo 5: Bandırma Limanı’nı Kullanan Araçların Çıkış/Varış Noktalarına Göre Sayıları

Tablo 6: Bandırma Limanı’nı Kullanan Araçların Çıkış/Varış Noktalarına Göre Dağılımı (%)

01.10.2015 -
31.10.2015
01.11.2015 -
30.11.2015
01.12.2015 -
31.12.2015
01.02.2016 -
15.02.2016
01.03.2016 -
31.03.2016
01.04.2016 -
30.04.2016
01.05.2016 -
31.05.2016
01.06.2016 -
15.06.2016
01.08.2016 -
15.08.2016
TOPLAM
Aydın (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Balıkesir (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Bursa (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Çanakkale (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Denizli (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
İzmir (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Manisa (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Muğla (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Diğer (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TOPLAM ~100 100 ~100 100 ~100 ~100 100 ~100 ~100 100
Kaynak: ÇELEBİ’den edinilen veriler
01.10.2015 -
31.10.2015
01.11.2015 -
30.11.2015
01.12.2015 -
31.12.2015
01.02.2016 -
15.02.2016
01.03.2016 -
31.03.2016
01.04.2016 -
30.04.2016
01.05.2016 -
31.05.2016
01.06.2016 -
15.06.2016
01.08.2016 -
15.08.2016
TOPLAM
Aydın (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Balıkesir (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Bursa (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Çanakkale (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Denizli (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
İzmir (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Manisa (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Muğla (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Diğer (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TOPLAM (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kaynak: ÇELEBİ’den edinilen veriler
18-38/618-299

17/58

(54) Yer verilen tablolardaki veriler ışığında; Bandırma Limanı’na gelen araçların yaklaşık
%(…..)’inin İzmir ve Manisa, %(…..)’unun Balıkesir, %(…..)’unun ise Çanakkale
illerine/illerinden hareket ettiği görülmektedir. Bu çerçevede, araçların yaklaşık
%(…..)’ünün İzmir, Manisa, Balıkesir ve Çanakkale illerine/illerinden hareket ettiği
söylenebilecektir.
(55) Bandırma Limanı’ndan kalkış yapan nakliye araçlarının hangi illere yük taşıdığına
ilişkin bilgi talep edilen nakliye firmalarının yanıtları şu şekildedir:
a. (…..) tarafından yüklerin yaklaşık %(…..)’inin İstanbul Avrupa Yakası’na,
(…..)’inin Tekirdağ bölgesine taşındığı,
b. (…..) tarafından yüklerin yaklaşık %(…..)’inin İstanbul’a kalan %(…..)’inin ise
liman yakınlarındaki illere taşındığı,
c. (…..) tarafından yüklerin yaklaşık %(…..)’ının İstanbul’a, %(…..)’sinin
Tekirdağ’a, %(…..)’sinin ise Edirne’ye nakledildiği,
d. (…..) tarafından da yüklerin %(…..)’inin İstanbul’a, %(…..)’unun Tekirdağ’a
taşındığı
ifade edilmiştir.
(56) Anılan nakliyecilerden gelen cevaplar doğrultusunda Bandırma Limanı’ndan kalkan
araçların %(…..)’inin İstanbul’a, %(…..)’sinin Tekirdağ’a gittiği anlaşılmaktadır.
Bandırma Limanı çıkışlı ve varışlı hatlarda hizmet alan araçlar bağlamında
özetlendiğinde ise, ro-ro taşımacılığı hizmetlerinden faydalanan nakliye araçlarının
büyük kısmının İstanbul-İzmir/Manisa arasında taşımacılık yaptığı görülmektedir.
(57) Bununla birlikte, kalkış-varış güzergâhları irdelenerek yapılacak bütüncül bir
değerlendirmede, “ro-ro gemilerine yönelik liman hizmetleri pazarı” şeklinde tespit
edilen ilgili ürün pazarına yönelik coğrafi pazar boyutu; Tekirdağ, İstanbul, Edirne,
İzmir, Manisa, Çanakkale, Bursa ve diğer illerde kullanılan ro-ro hatları dikkate alınarak
ortaya konulmalıdır. Teşebbüslerden edinilen bilgiler çerçevesinde, adı geçen bölgeler
arasında nakliyecilik faaliyeti gösteren teşebbüsler; Tekirdağ-Erdek, Tekirdağ-
Bandırma, Ambarlı-Bandırma hatlarında faaliyet gösteren ro-ro taşımacılarından
hizmet almaktadır.
(58) Yukarıda yer verilen bilgi, açıklama ve değerlendirmeler ışığında; işbu dosya
kapsamında ilgili coğrafi pazar “Ege, Güney Marmara ve İç Anadolu’nun Batısı” olarak
belirlenmiştir.
I.5. Dosya Kapsamında Yapılan İnceleme ve Tespitler
I.5.1. Yerinde İncelemede Elde Edilen Bilgi ve Belgeler
(59) Dosya konusu iddiaların araştırılması amacıyla yürütülen soruşturma çerçevesinde
ÇELEBİ’de yerinde incelemeler gerçekleştirilmiştir. Yapılan yerinde incelemelerde elde
edilen belgelere aşağıda yer verilmektedir:
(60) Delil 1: ÇELEBİ Genel Müdürü (…..)’dan Raporlama ve İstatistik Uzmanı (…..)’e
gönderilen 24.03.2017 tarihli e-postada:
“(…..) hanım,
(…..) beyin sorularının bazıları;
15 Şubatdan Pazartesi gününe 3.53 sabitlemeden dolayı Ro-ro'da ne kadar
kaybımız oldu? Bütçe hedefi aşıldıysa ne kadarı telafi oldu? Ortalama kur 3.65
olursa 15 Mayısa kadar ne kadar daha kaybımız olur?
18-38/618-299

18/58

Yaklaşık olarak Mart ayı gelir-gider-ebitda ne olur?
Bu soruların cevabını Pazartesi öğleden önce rica ediyorum.
Konu hakkında görüşelim.
Syg.”
ifadeleri yer almaktadır.
(61) Delil 2: ÇELEBİ Genel Müdürü (…..)’dan Yönetim Kurulu Üyesi (…..)’a gönderilmek
üzere hazırlanan taslak e-postada şu ifadeler yer almaktadır:
“(…..) bey,
Limanımız 2013-2016 Ro-ro trafiği tablosu ektedir.
Ayrıca, Ambarlı bölgesi için;
Kumport limanına giden hat : İstanbul lines gemileri Bostan N ve İstanbul N olup
Kumport limanının uyguladığı ücret 48 TL.
Akçansa limanına giden gemiler : Aysu, Kale nakliyat -3,”
(62) Delil 3: ÇELEBİ Genel Müdürü (…..)’dan (…..)’e gönderilen 25.02.2016 tarihli e-
postanın “roterdam limanı ziyaret heyeti” başlıklı ekinde aşağıdaki ifadelere yer
verilmektedir:
“Çelebi Uluslararası Bandırma Limanı, Güney Marmara’nın en büyük limanı
olup bölgede ulusal demiryolu hattının ulaştığı tek limandır. Ayrıca Bandırma-
Tekirdağ arasında çalışacak olan tren-feri projesinin (BALO projesi) feri rıhtımı
tamamlanmış olup rıhtımın ulusal demiryolu ağına bağlantısı çalışmaları devam
etmektedir. Projenin 1-2 ay içerisinde tamamlanması ve tren-feri gemisinin de
ihalesi yapılarak projenin Mayıs ayı başlarında hayata geçirilmesi
beklenilmektedir.
Sonuç olarak, Çelebi Uluslararası Bandırma Limanı elleçleme kapasitesi,
müşterilerine sunduğu liman kolaylıkları ve operasyon hızı ile bölgenin en
büyük ve güvenilir limanıdır. Ayrıca, RO-RO ve Tren Ferry gemileri ile Güney
Marmara ile Kuzey Marmara’yı birbirine bağlayan en önemli limandır.”
(63) Delil 4: TÜRKLİM Genel Sekreteri (…..)’den gönderilen 05.04.2017 tarihli e-postada
aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:
“Sayın Üyeler;
Son zamanlarda ihracatı arttırmak adına özellikle kamu tarafından liman
ücretlerin azaltılması için limanlarımıza baskılar yapılmaya başlandığı,
Bakanlık nezdinde tüm liman ücretlerine üst tavan belirleme yönünde
düşünceler oluştuğu ve bu yönde çalışmalar yapıldığını daha önce sizlere
iletmiştik. Konu ile ilgili gelişmeler aşağıda sunulmuştur:
30 Mart 2017 Perşembe günü liman ücretleri konusunda Ekonomi Bakanlığın
da yapılan toplantıya iştirak edilmiştir. Toplantıya Ulaştırma Denizcilik ve
Haberleşme Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı yetkilileri ile diğer ilgililer
katılmıştır. Yapılan görüşmeler sırasında Bakanlığın bu çalışmayı yapmasına
“655 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile belirlenen görev tanımlarındaki “ö)
Deniz ve içsular ulaşımını geliştirmek ve serbest, adil, sürdürülebilir bir rekabet
ortamı sağlamak amacıyla sınırlı olmak üzere; liman, iskele ve kıyı yapılarının
kullanım ücretleri ile taşımacılık faaliyetlerine ilişkin gerektiğinde taban ve tavan
ücret tespit etmek ve uygulamasını denetlemek” maddesi dayanak olarak
gösterilmektedir.
18-38/618-299

19/58

Kendilerine maliyetlerin limandan limana değişken olduğu, bölgesel farklılıkların
bu maliyetlerle rol oynadığı hatta buna paralel olarak limanların Maliye
Bakanlığına ödedikleri kiralama ücretlerinin farklı olduğu, rekabetteki en önemli
hususun kalite olduğu dolayısıyla kalite ve diğer ticari beklentiler ile her
işletmenin girdilerinin standart olarak hesaplanamayacağı ve ortak olarak
belirlenemeyeceği, ayrıca rekabet ortamında hiçbir ticari kuruluşun maliyetlerini
veremeyeceğini, dolayısıyla yapılacak çalışmanın bir amaca hizmet
etmeyeceğini, Avrupa Birliği ülkeleri limanlarında hiçbir şekilde tavan ve taban
fiyat uygulamasının olmadığı belirtilmiştir.
Ayrıca büyük sermaye gerektiren liman özelleştirme ve yatırımlarının geriye
dönüşünün çok uzun yıllar aldığı, yapılan fizibilite çalışmalarında esas alınan
ticari faaliyetlerin devamlılığı ve güvenilirlik gibi bazı değerlerin bu tip
uygulamalarla zedelenmesinin özellikle yabancı yatırımcıları ve hat
operatörlerinin tedirgin edebileceği, yapılacak bu tip kısıtlamalarla sermayenin
ve hat operatörlerinin komşu ülkelere rahatlıkla kayabileceği, sonucunda ise
ihracatçılarımız ve ülkemizin ticari faaliyetlerini yürütebilmek için çok daha
büyük ücretlere katlanmak zorunda kalabileceği vurgulanmıştır.
Bakanlığın bu çalışma kapsamında özelleşen limanların sözleşmelerindeki “
tarife belirleme serbestisini aşmak için formül bulmaya çalıştığı öğrenilmiştir.
Maliyet belirleme çalışmaları kapsamında limanınıza yapılacak ziyaretlerde
yukarda belirtilen hususların vurgulanması fiyat tariflerinin azlığı veya
çokluğundan ziyade devletin ticari faaliyete müdahalesinin geri dönülemez
sonuçlar vereceğini belirtilmesini, konu açıklığa kavuşana kadar ve bu konuda
stratejimiz belirlene ne kadar herhangi bir uygulamaya geçmeden önce
derneğimizden gelişmelerin öğrenilmesini, bilgilerinize sunarım.”
(64) Delil 5: İSTANBUL LİNES yetkilisi (…..) tarafından ÇELEBİ Genel Müdürü (…..)’a
gönderilen “Acil İndirim Talebi” konulu 9.02.2017 tarihli e-postada aşağıdaki ifadeler
yer almaktadır:
“(…..).”
(65) Delil 6: İSTANBUL LİNES yetkilisi (…..) tarafından gönderilen 10.02.2017 tarihli “Acil
Düzeltme Talebi” başlıklı e-postada ise,
“(…..).”
ifadelerinin yer aldığı görülmektedir. Mevcut e-postada ayrıca UDHB’den bir kişinin de
bilgi kısmına eklendiği görülmektedir.
(66) Delil 7: (…..) tarafından (…..)’a gönderilen 13.03.2017 tarihli e-postada konuyla ilgili
olarak şu ifadeler yer almaktadır:
“(…..)”
(67) Delil 8: Aynı gün (…..) tarafından (…..)’a gönderilen e-postada,
“(…..) bey,
(…..) bey’in, Limanımızdan talep ettiği istek aşağıdadır. Limanımızın vereceği
cevaba ilişkin bilgi ve gereğini arz ederim.”
denilmektedir. Öte yandan, söz konusu talebe ilişkin olarak teşebbüs yetkilisine
herhangi bir yanıt verilmediği görülmektedir.
(68) Delil 9: Nitekim (…..) tarafından (…..)’a gönderilen “RE:Acil Düzeltme Talebi” konulu
ve 27.03.2017 tarihli e-postada “(…..)” ifadelerine yer verilmektedir.
18-38/618-299

20/58

(69) Delil 10: ÇELEBİ Genel Müdürü (…..) tarafından ÇELEBİ Operasyon Müdürü (…..)’a
gönderilen 31.03.2017 tarihli e-postada,
“(…..) bey,
Limanımızda çalışan Ro-ro şirketlerinin performansları dikkate alındığında
01.04.2017 tarihi 00:00 dan itibaren Ro-ro yük grubu araç başı 15$
ücretinde yaklaşık %15 indirim yapılarak
Araç başı 13$ olarak ücretlendirme yapılacaktır. Bilgi ve gereğini rica ederim.
Syg.”
ifadeleri yer almaktadır.
(70) Delil 11: İlgili e-postaya cevaben ÇELEBİ Operasyon Müdürü (…..) tarafından
gönderilen e-postada ise,
“(…..) bey,
Talimatınız alınmış olup, 01.04.2017 tarihi 1. Vardiyadan itibaren Ro-ro yük yük
grubu araçbaşı ücretlendirmesi 13. USD olarak uygulanacaktır.
Arz ederim.
Saygılarımla,”
denilmektedir.
(71) Delil 12: ÇELEBİ Genel Müdürü (…..) tarafından ÇELEBİ Operasyon Müdürü (…..)’a
gönderilen ve ro-ro hizmetlerinde %15 oranında indirim yapılmasını öngören e-
postadan yedi dakika sonra ÇELEBİ Yönetim Kurulu Üyesi (…..) tarafından 31.03.2017
tarihinde ÇELEBİ Genel Müdürü (…..)’a gönderilen e-postada aşağıdaki ifadeler yer
almaktadır:
“(…..) bey, Konuştuğumuz gibi şimdilik tarifede değişiklik yapılmaması kaydıyla.
Selamlar,”

“(…..) bey,
Limanımızda çalışan Ro-ro şirketlerine 01.04.2017 tarihi 00:00 dan itibaren Ro-
ro yük grubu araç başı 15$ ücretinde yaklaşık %15 indirim yapılarak
Araç başı 13$ olarak ücretlendirme yapılacaktır. Bilgi ve gereğini rica ederim.
Syg.”
(72) Delil 12: ÇELEBİ Raporlama ve İstatistik Uzmanı (…..) tarafından Yönetim Kurulu
Üyesi (…..)’a gönderilen 24.03.2017 tarihinde gönderilen e-postada,
“(…..) Bey,
Roro indirim çalışması, 2016 araç adetlerinin %(…..)’sine ve 2016 araç
adetlerinin %(…..)’ine göre kademeli indirim çalışması eklenerek ekte bilginize
sunulmuştur. Yeşil ile işaretli sheetler yeni çalışmalardır.
Saygılarımla,”
denilmektedir. Adı geçen e-posta ekinde yer verilen kademeli indirim çalışması
incelendiğinde, birkaç olasılığa dayalı olarak indirim senaryoları oluşturulduğu
görülmektedir. Bahse konu senaryolara aşağıdaki tabloda yer verilmektedir:

18-38/618-299

21/58

Tablo 7: Belge Ekinde Yer Alan “2017 Ro-ro İndirimli Tarife Çalışması_22032017” Tablosunun Özeti

2016
Toplam
Araç
Sayısı
2017
(Ocak-
Şubat)
Toplam
Araç
Sayısı
2017
Toplam
Araç
(Bütçe)
2017
Birim
Fiyat
(ABD
Doları)
2017
Gelir
(ABD
Doları)
2017
Birim
Fiyat
İndirimli
(ABD
Doları)
2017 Gelir
(ABD
Doları)
2017
Birim
Fiyat
İndirimli
(ABD
Doları)
2017
Gelir
(ABD
Doları)
2017
Birim
Fiyat
İndirimli
(ABD
Doları)
2017
Gelir
(ABD
Doları)
2017
Toplam
Gelir
(ABD
Doları)
Fark
(ABD
Doları)
2016 Araç
Adedinin
%(…..) ve
(…..)
İndirim
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
2016 Araç
Adedinin
%(…..)’i ve
(…..)
İndirim
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Hacim Bazlı
İndirim18
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kademeli
İndirim19
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Hat Bazında
Kademeli
İndirim20
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)

18 (…..).
19 (…..).
20 (…..).
18-38/618-299



22/58
(73) Delil: 13: ÇELEBİ Raporlama ve İstatistik Uzmanı (…..) tarafından ÇELEBİ Genel
Müdürü (…..)’a gönderilen 27.03.2017 tarihinde gönderilen e-postada ise aşağıdaki
ifadelere yer verilmektedir:
“(…..) Bey,
Roro sabit kur gelir farkı çalışması ekte bilginize sunulmuştur.
Saygılarımla,”
Tablo 8: Belge Ekinde Yer Alan “Ro-ro Sabit Kur Fark Çalışması” Tablosunun Özeti
Tarih
Aralığı
Araç
Sayısı
Sabit Kur
(TL/ABD
Doları)
Ortalama
Kur (TL/
ABD
Doları)
Sabit Kura
Göre Gelir
(TL)
Ortalama
Kura Göre
Gelir (TL)
Fark (Sabit
Kur -
Ortalama
Kur) (TL)
Fark (Sabit
Kur -
Ortalama
Kur) (ABD
Doları)
Sabit Kurun
Telafisi için
Gerekli
Araç Sayısı
15 Şubat-
26 Mart
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
27-31 Mart (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Nisan 2017
Bütçe
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
01 -15
Mayıs
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Toplam (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
(74) Yapılan yerinde incelemede ÇELEBİ Genel Müdürü (…..) tarafından özetle,
- Bandırma Limanı’nda ro-ro hizmetlerine ilişkin olarak fiyatların 2010 yılında 10
ABD Doları iken 2012 yılında 12 ABD Doları’na, 2014 yılında ise 15 ABD
Doları’na yükseldiği,
- Öte yandan liman ücretlerinin düşürülmesine ilişkin taleplerin fiyat artışlarının
yaşandığı dönemlerde değil, kur artışlarının yaşandığı dönemlerde başladığı,
- Bahsi geçen talepler üzerine ÇELEBİ tarafından liman hizmetlerine ilişkin
ücretlerin 13 ABD Doları’na, döviz kurunun ise 3,53’e sabitlendiği,
- Yurtdışı ro-ro taşımacılığında emsal araçlara uygulanan tarifenin 25-30 ABD
Doları civarında olduğu,
- ÇELEBİ’nin yurtdışı ro-ro taşımacılığı ile aynı hizmet ve şartlar söz konusu
olmasına rağmen, rekabetin sağlanabilmesi ve yurtiçi taşımacılığı desteklemek
üzere fiyatlarını bu seviyelerde belirlediği,
- İlave olarak ro-ro taşımacılığında liman ücretlerinin dışında romörkaj ve kılavuz
hizmetlerinin mevzuat gereği zorunlu tutulmadığı ve bu muafiyetin ro-ro şirketleri
için önemli bir teşvik olduğu,