Dosya Sayısı : 2018-3-18 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 18-42/664-325
Karar Tarihi : 08.11.2018
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Adem BİRCAN, Mehmet AYAN, Ahmet ALGAN,
Hasan Hüseyin ÜNLÜ, Şükran KODALAK
B. RAPORTÖRLER: Didem ULUÇ SÜDEMEN, Cansu TOPAK KORKMAZ,
Dilara Nur CANSU, Osman Can AYDOĞDU
C. BAŞVURUDA
BULUNAN :- Gizlilik talebi bulunmaktadır.
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILANLAR : - Pak Gıda Üretim ve Pazarlama A.Ş.
Pak İş Merkezi Prof. Dr. Bülent Tarcan Cad. No:5 Gayrettepe
Beşiktaş/İstanbul
- Lesaffre Turquie Mayacılık Üretim ve Ticaret A.Ş.
Sahrayı Cedit Mah. Cebesoy Sok. No:8 34734 Kadıköy/İstanbul
Temsilcileri: Av. Şahin ARDIYOK, Dilara YEŞİLYAPRAK,
Av. Gediz ÇINAR
- Mauri Maya Sanayi A.Ş.
Aksakal Köyü, P.K. 101 Bandırma/Balıkesir
(1) E. DOSYA KONUSU: Maya üreticilerinin ve/veya bayilerinin aralarında anlaşarak
fiyat belirledikleri ve müşteri paylaştıkları iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Rekabet Kurumu (Kurum) kayıtlarına intikal eden başvuruda;
yaş maya tedariğinde tekelleşme nedeniyle yüksek fiyatlar uygulandığı, Pak Gıda
Üretim ve Pazarlama A.Ş.’nin Aydın’daki bayisi Ay-Pak Gıda Tekstil Turizm İnşaat
Pazarlama Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’nin (Ay-PAK) yıl başında zam yapılacağını
söylemesi üzerine iletişime geçilen rakip firma bayilerinin yüksek fiyat verdiği ya da
kendilerine maya tedarik etmek istemediği, bu noktada maya firmalarının müşterileri
paylaştığı izleniminin uyandığı ifade edilerek, 4054 sayılı Rekabetin Korunması
Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun) kapsamında gerekli işlemlerin yapılması talep
edilmiştir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 07.02.2018 tarih ve 1186 sayı ile intikal eden
gizlilik talepli başvuru üzerine hazırlanan 08.03.2018 tarih ve 2018-3-18/İİ sayılı İlk
İnceleme Raporu’nun görüşülmesi sonucunda, 15.03.2018 tarih ve 18-08/145-M sayı
ile önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir.
(4) İlgili karar uyarınca düzenlenen 31.10.2018 tarih ve 2018-3-18/ÖA sayılı Önaraştırma
Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda özetle; dosya konusuna ilişkin olarak 4054
sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek olmadığı sonuç ve
kanaatine ulaşıldığı ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
(5) Önaraştırma kapsamında başvuru sahibi ile yapılan telefon görüşmesinde, farklı
üreticilerin çalıştığı maya bayilerinin aynı fiyatı verdiği, bu noktada maya fiyatlarındaki
esas sorunun bayi kanalında olmadığı zira bayilerin üreticilerin haberi olmaksızın fiyat
düzenlemesi yapamayacağı, maya fiyatlarının üreticiler nezdinde yapılan anlaşmadan
kaynaklı olabileceği vurgulanmıştır.
1.1. Hakkında Önaraştırma Yürütülen Taraflar
1.1.1. Pak Gıda Üretim ve Pazarlama A.Ş. (PAK MAYA)
(6) Pak Gıda grubu bünyesinde bulunan ve 1973 yılında faaliyetine başlayan PAK MAYA,
başta yaş ekmek mayası olmak üzere ekmek katkı maddeleri, ekmek miksleri ve
yardımcı maddeleri, pudra şekeri, hamur kabartma tozu, şekerli vanilin gibi pişirme
yardımcıları üretim, pazarlama ve satışı faaliyetlerini yürütmektedir. PAK MAYA’nın
idari merkezi İstanbul’da olup, İzmit’e bağlı Köseköy ilçesinde fabrikası bulunmaktadır.
1.1.2. Lesaffre Turquie Mayacılık Üretim ve Ticaret A.Ş. (LESAFFRE)
(7) LESAFFRE, merkezi Kuzey Fransa'da bulunan ve 1853 yılında kurulan bir aile
şirketidir. Lesaffre Ailesi'nin mensupları, LESAFFRE'nin hisselerinin doğrudan veya
dolaylı olarak sahibidirler.
(8) LESAFFRE dünya çapında ekmek mayası üreticisi olarak bilinmekte; pişirme sürecini
ve/veya fırınların nihai ürünlerinin kalitesini geliştirmek amacıyla çeşitli ekmek katkı
maddeleri de üretmektedir. Bunun yanı sıra, hamur kıvamlaştırıcı ve ekşi hamur gibi
spesifik ürünler de geliştirmekte; ekmek mayası ve katkı maddeleri ile ilgili olarak un
değirmenleri için enzim kokteyli de tedarik etmektedir. LESAFFRE’nin ekmek mayası
sektöründe dünya genelinde birçok ülkede üretim tesisi bulunmaktadır.
(9) LESAFFRE, beslenme ve sağlık alanında, özel maya bazlı ürünler ve gıdalar için maya
özütü geliştirmektedir. Bu alandaki bir diğer faaliyeti de gıda sektöründe doğal
tatlandırıcı olarak kullanılan otolize mayalardır. Şirketin hayvan sağlığı ve beslenme
bölümü ise hayvanların sağlığı için ürünler geliştirmekte ve pazarlamaktadır.
(10) LESAFFRE’nin Türkiye iştiraki olan ÖZ MAYA Sanayi A.Ş. (ÖZ MAYA), Sociedad
General Azucarera De Espana S.A. (SGAE) ve Garipoğlu Ailesi tarafından ortak girişim
şirketi olarak 1987 yılında kurulmuştur. Kısa bir süre sonra SGAE, Garipoğlu Ailesi’nin
bütün hisselerini satın alarak ÖZ MAYA'nın tüm hisselerine sahip olmuştur. 1992
yılında LESAFFRE, SGAE'den ÖZ MAYA'yı devralarak, ÖZ MAYA ile Türkiye pazarına
girmiştir.
(11) ÖZ MAYA 1988 yılında Adana Ceyhan’da üretime başlamış, Amasya’da kurulu
Safmaya San. A.Ş.’nin (SAF MAYA) Garipoğlu Ailesi’ne ait olan bütün hisseleri 1992
yılında satın alınmak suretiyle ÖZ MAYA grup bünyesine katılmıştır. LESAFFRE,
Türkiye ekmek mayası pazarındaki faaliyetlerini tamamen ÖZ MAYA bünyesinde
toplamıştır.
(12) ÖZ MAYA'nın merkezi Adana Ceyhan olup esas faaliyet alanı ekmek mayası üretimi
ve dağıtımıdır. ÖZ MAYA iki ayrı maya üretim tesisi (Amasya ve Ceyhan) işletmektedir.
Amasya tesisi kuru ekmek mayası alanında faaliyet göstermekte olup üretiminin
yaklaşık % (..... ) ihraç etmektedir. ÖZ MAYA, kuru ekmek mayası pazarında Yuva ve
Saf Instant markalarıyla faaliyet göstermektedir. Bu tesiste, ekmek katkı maddeleri de
üretilmektedir. Ceyhan tesisi ise esas olarak Türkiye pazarı için sadece yaş ekmek
mayası üretmektedir. Yaş ekmek mayası pazarındaki başlıca markaları ise Öz Maya,
LeSafmaya, Canmaya, Yuva, Rende, Frigo, Fontana, Kastalia’dır.
(13) 15.12.2014 tarih ve 14-52/903-411 sayılı Kurul kararının1 ardından mevcut durumda;
ÖZ MAYA’nın Dosu Maya Mayacılık A.Ş. (DOSU MAYA) bünyesine alınması suretiyle
DOSU MAYA ve ÖZ MAYA tüzel kişilikleri birleştirilmiş ve DOSU MAYA’nın ticari
unvanı Lesaffre Turquie Mayacılık Üretim ve Ticaret A.Ş. olarak değiştirilmiştir.
1.1.3. Mauri Maya San. ve Tic. A.Ş. (MAURI MAYA)
(14) MAURI MAYA Associated British Foods Grubunun uluslararası maya ve fırıncılık
hammaddeleri bölümü olan AB MAURI’nin bir parçası olup, 1989 yılından itibaren
Türkiye’de yaş ekmek mayası ve diğer unlu mamullerin üretiminde kullanılan katkı
maddelerinin üretimini ve pazarlamasını gerçekleştirmektedir. Şirketin merkezi
Balıkesir’e bağlı Bandırma ilçesindedir
I.2. İlgili Pazar
1.2.1. Yaş Ekmek Mayası Pazarına İlişkin Genel Bilgiler
(15) Ekmek mayası yaş ekmek mayası ve kuru ekmek mayası olmak üzere iki formda
üretilmektedir. Yaş ekmek mayası daha çok ekmek sektörünün ihtiyaçları için
üretilirken, kuru ekmek mayası evlerde kullanılmaktadır. Her iki tip ekmek mayası da
benzer işlemlerle üretilmektedir. Kuru maya, yaş mayanın da üretiminde ortak olarak
kullanılan krem mayanın bazı kimyasal maddeler eklenerek kurutulmuş halidir. Yaş
mayanın 40 gün içinde tüketilmesi gerekirken, kuru mayanın iki yıl kullanım süresi
bulunmaktadır.
(16) Kuru maya, aktif kuru maya ve instant kuru maya olmak üzere iki formda üretilmektedir,
Türkiye’de kuru maya temel olarak ihracat amaçlı üretilmektedir. Türk ekmek
üreticilerinin kullanım alışkanlıklarına ve iki ürün arasındaki fiyat farkına bağlı olarak
yurt içinde ekmek üretiminde neredeyse tamamen yaş maya tüketilmekte, kuru
mayanın yurt içi satışları yok denecek düzeyde kalmaktadır.
(17) Önaraştırmaya konu olan pazar, homojen bir ürün olan yaş ekmek mayasının az sayıda
satıcı tarafından, endüstriyel alıcı olarak nitelendirilebilecek çok sayıdaki tek tip
müşteriye arz edildiği oligopolistik bir yapı sergilemektedir.
(18) İlgili ürün olan yaş ekmek mayasının kullanıcısı olan fırınlar, yaş ekmek mayasının
kendileri için bir ara mal olmasının da etkisiyle üretimde kullandıkları maya markaları
arasında herhangi bir fark gözetmemekte, birçoğu birden fazla markayı aynı anda
üretimde kullanabildikleri gibi bir markadan diğerine rahatlıkla geçebilmektedirler.
Marka bağımlılığının düşük seviyede olduğu, kullanıcılar açısından homojen bir ürün
olan mayanın satışlarının arttırılmasında reklam, tanıtım, ürün çeşitlendirme gibi
faaliyetlerin fazla etkili olmadığı yaş ekmek pazarı bakımından değerlendirildiğinde,
maya üreticisi firmalar için "fiyat" unsuru, rekabet açısından önem kazanmaktadır.
(19) Yaş ekmek mayası kolay bozulduğu için, maya firmalarının veya bayiilerinin satış
elemanları fırınları sıkça ziyaret etmekte ve maya bırakmaktadırlar. Bu ziyaretler
sırasında fırınlar, satış elemanlarına rakip maya üreticilerinin fiyatlarına ilişkin olarak
bilgiler vermekte ve ucuz maya alabilmek amacıyla rakip maya üreticilerinin satış
elemanlarından daha ucuza ürün alabildiklerini ifade edebilmektedirler. Böylece, maya
üreticilerinin satış fiyatları hakkında bilgiler birbirlerine rahatlıkla aktarılabildiği gibi,
ekmek fırınları tarafından maya üreticilerinden önemli indirimler alınabilmektedir.
1 Rekabet Kurulunun bu kararı Ankara 8. İdare Mahkemesinin 19.01.2017 tarih ve 2015/2488 E.,
2017/172 K. sayılı kararı ile iptal edilmiştir. Bunun üzerine 31.05.2018 tarih ve 18-17/316-156 sayılı Kurul
kararı alınmıştır.
(20) Maya üreticilerinin fırınlar ile uzun süreli iş ilişkisi kurarak kendi müşteri kitlelerini
oluşturamamaları ve satış elemanları tarafından aynı müşteri kitlesine homojen bir
ürünün satılmaya çalışılması sonucu pazar şeffaf hale gelmekte ve maya üreticileri
Türkiye'nin bir bölgesindeki herhangi bir fırına rakiplerinin hangi fiyatla mal sattıklarını
rahatlıkla takip edebilmektedirler. Rakiplerin faaliyetleri hakkında bilgiye erişimin kolay
olduğu şeffaf pazarlarda faaliyet gösteren teşebbüslerin birbirlerinin hareketlerine kısa
sürede tepki gösterebilme olanağına sahip olduklarını ifade etmek mümkündür.
(21) Mevcut durumda Türkiye yaş ekmek mayası pazarında PAK MAYA, LESAFFRE ve
MAURI MAYA olmak üzere üç üretici firma faaliyet göstermektedir.
(22) Dosya içeriğinde yer alan bilgilerden, 2017-2018 dönemi satış miktarları cinsinden
pazar payı verileri dikkate alındığında; yaklaşık % (..... ) pazar payı ile PAK MAYA’nın
yaş ekmek mayası pazarında lider durumda olduğu, ÖZ MAYA ve DOSU MAYA’dan
oluşan birleşik teşebbüs LESAFFRE’ın % (......) pazar payı ile PAK MAYA’ya yakın bir
pazar payına ulaştığı, MAURI MAYA’nın ise % (..... ) pazar payı ile pazardaki en küçük
oyuncu olduğu anlaşılmıştır.
I.2.2. İlgili Pazar
(23) PAK MAYA, LESAFFRE ve MAURI MAYA’nın başlıca faaliyet alanları ekmek mayası
üretimi, satışı ve pazarlanmasıdır. Yaş ekmek mayasının endüstriyel pazarda ve ekmek
üretiminde ağırlıklı olarak kullanılması nedeniyle firmaların faaliyetlerinin büyük ölçüde
bu tür maya üretimi üzerine yoğunlaşması dikkate alındığında, ilgili ürün pazarı geçmiş
tarihli Kurul kararlarına paralel şekilde “yaş ekmek mayası” ve ilgili coğrafi pazar ise
“Türkiye” olarak tespit edilmiştir.
I.3. Yapılan Tespitler ve Hukuki Değerlendirme
1.3.1. Yapılan Tespitler
(24) Aşağıda üreticilerin karşılaştırmalı olarak aylık maya satış fiyatlarına yer verilmektedir:
Tablo 1: Yaş Maya Üreticilerinin 201 / Eylül-2018 Ağustos Dönemi Aylık Ortalama Satış Fiyatları
Aylar
Aylık Ortalama Satış Fiyatları (KDV Dâhil, T L/Kg)
PAK MAYA ÖZ MAYA DOSU MAYA MAURI MAYA
Eylül (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Ekim (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Kasım (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Aralık (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (.....)
Ocak (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Şubat (.....) (..... ) ( ..... ) (..... )
Mart (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Nisan (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Mayıs (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Haziran (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Temmuz (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Ağustos (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Kaynak: Dosya mevcudu bilgiler
(25) Üreticilerin ortalama aylık satış fiyatlarına bakıldığında, birbirine nisbeten yakın
seyretmekle birlikte, fiyatlarda bir örtüşme olmadığı anlaşılmaktadır. Fiyatlardaki nisbi
yakınlığın sebebinin, maya maliyet kalemlerindeki benzerlikten kaynaklandığı kanaati
oluşmuştur. Son bir yılda PAK MAYA ortalama satış fiyatında % (..... ); LESAFFRE’nin
ÖZ MAYA markasında % (..... ); DOSU MAYA markasında % (......); MAURI MAYA’da
% (......) artış gerçekleşmiştir.
(26) Aşağıda firmaların fiyatlarını ve fiyat değişimlerini gösteren grafiğe yer verilmiştir.
Grafik 1 - Maya Firmalarının Fiyatları (TL) ve Aylık Fiyat Değişimi (2016-2018)
( TİCARİ SIR )
(27) Üreticilerin zam tarihleri incelendiğinde, aynı ekonomik bütünlük içerisinde yer alan ÖZ
MAYA ve DOSU MAYA markalarının zam tarihlerinin birbirine yakın olduğu, PAK MAYA
ve MAURI’nin ise zam tarihleri bakımından ÖZ MAYA ve DOSU MAYA (LESAFFRE)
ile paralel hareket etmediği anlaşılmaktadır.
(28) Teşebbüsler tarafından maya maliyet kalemleri genel olarak; melas, yardımcı
malzeme, ambalaj, direkt işçilik, endirekt işçilik, enerji, amortisman olarak sıralanmıştır.
Bu tablodan melasın, toplam maliyetin % (......) oluşturduğu görülmüştür. Öte yandan,
aşağıda üreticilerin aylık ortalama maliyetlerine yer verilmiştir.
Tablo 2: Üreticilerin 2017-2018 Dönemi Maliyetleri
Aylar
Aylık Ortalama Maliyetler (TL/Kg)
PAK MAYA OZ MAYA DOSU MAYA MAURİ MAYA2
Eylül ( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Ekim (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Kasım (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Aralık (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Ocak (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Şubat (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Mart (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Nisan (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Mayıs (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Haziran (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Temmuz (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Ağustos (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Kaynak: Teşebbüslerden Alınan Bilgiler
(29) Maliyet artışları incelendiğinde ise PAK MAYA’nın maliyetlerinde % (.....); Ö ZM AYA’nın
% (......); DOSU MAYA’nın % (......); MAURI MAYA’nın % (..... ) artış olduğu anlaşılmıştır.
PAK MAYA ve MAURI MAYA’nın maliyet artış oranının ( ......) olduğu, ÖZ MAYA ve
DOSU MAYA’nın ise fiyat artış oranının ( ......) olduğu değerlendirilmiştir.
2 ilgili teşebbüs, verilerin hesaplanmasında sadece değişken üretim maliyetlerinin dikkate alındığını, sabit
genel üretim maliyetlerinin dikkate alınmadığını belirtmiştir.
I.3.2. Önaraştırma Döneminde Yapılan Görüşmeler ve Elde Edilen Belgeler
1.3.2.1. PAKMAYA Aydın Bayisi AY-PAK ile Yapılan Görüşme
(30) Dosya kapsamında gerçekleştirilen yerinde incelemede herhangi bir belge elde
edilemeyen PAKMAYA Aydın bayisi AY-PAK ile yapılan görüşmede;
- Mayanın müşterilere satış fiyatının piyasa koşullarına göre belirlendiği, satış
fiyatının ödeme vadesine, alış miktarına, ödeme zamanına göre değişiklik
gösterebildiği,
- Müşterinin farklı markaların distribütörleriyle çalışmasının mümkün olduğu, yine
aynı markanın farklı distribütörleriyle de çalışabildiği,
- Başka markalarla çalışan fırınların ödemelerinde herhangi bir sorun yoksa birlikte
çalışmakta herhangi bir sakıncanın bulunmadığı,
- Bir fırına mal vermeme durumumun fırının borç durumuyla ilgili olduğu, bunun
dışında bölge dışından gelen firmalara da herhangi bir kısıt olmaksızın ilgili ücreti
ödediği sürece ürün verildiği ve bu konuda müşteriye farklı fiyat uygulanmasının söz
konusu olmadığı,
- Fırınlara yapılan indirimlerin müşterinin ödeme durumuna, yakınlığına, sadakatine
göre değiştiği
ifade edilmiştir.
1.3.2.2. ÖZ MAYA Aydın Distribütörü ile Yapılan Görüşme
(31) ÖZ MAYA Aydın distribütörü ile yapılan görüşmede;
- Fiyatların fırınların alım yaptıkları miktara ve ödeme gücüne göre belirlendiği,
- Maya ürünlerinde ortalama %10 kar marjıyla satış yapılabildiği,
- Aydın geneline ürün verdiği, Aydın dışına ise maliyet artışı sebebiyle satışa
çıkamadığı,
- Ürün talebinde bulunan fırın ödeme konusunda güvenilir olduğu sürece mal
verildiği,
- Farklı ilden gelen müşterinin ürün alabilmesi için peşin ödemenin şart olduğu,
nitekim tanımadıkları firmalara vadeli olarak ürün vermedikleri, bölge dışından ürün
alanlara da bölge içindeki benzer fiyatlardan ürün sağlandığı,
- Üretici firma tarafından farklı illere satışı engelleyen bir durumun söz konusu
olmadığı
- Maya üzerinde bulunan barkodlara göre dağıtım yerinin görece tespit edilebildiği,
fakat ÖZMAYA satıcılarının maliyetleri kurtardığı sürece istedikleri ilerde satış
yapabileceği, barkod numarası anlamında bir kısıt olmadığı,
ifade edilmiştir.
1.3.2.3. LESAFFRE’den Alınan Belgeler
(32) Önaraştırma döneminde LESAFFRE Genel Müdürlüğünde yapılan yerinde incelemede
alınan, maya fiyatlarına yönelik belgelerden bazılarına tarih sırasına göre aşağıda yer
verilmiştir.
(33) LESAFFRE Bölge Satış Uzmanı ( )’ ın bilgisayarında bulunan, “fiyatlar 06.04.2017”
başlıklı Excel dosyasındaki pazar fiyatlarına aşağıda yer verilmiştir:
Pazar adı Segment öz dosu pak mau ort.(tl/k)
İSTANBUL
Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
Endüstriyel ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
İSTANBUL PAZAR ORTALAMASI ( ..... )
ANTALYA
Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
Endüstriyel ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
ANTALYA PAZAR ORTALAMASI ( ..... )
DENİZLİ
Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
Endüstriyel ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
DENİZLİ PAZAR ORTALAMASI ( ..... )
BURSA
Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
Endüstriyel ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
BURSA PAZAR ORTALAMASI ( ..... )
İZMİR
Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
Endüstriyel ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
İZMİR PAZAR ORTALAMASI ( ..... )
KÜTAHYA Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
İSPARTA Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
AYDIN Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
MUĞLA Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
UŞAK Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
(34) 03.07.2017 tarihinde LESAFFRE Yurtiçi Satış Müdürü (ÖZ MAYA Kanalı Sorumlusu)
( j ’dan LESAFFRE Satış ve Pazarlama Direktörü ( .....)’a gönderilen “JUNE 2017
COMPETITION & MAIN EVENTS REPORTS AND PRICE ADJUSTMENT
PROPOSALS” başlıklı e-postanın “June Competition Report” başlıklı ekinde, pazardaki
rekabet koşullarına ilişkin değerlendirmeler yer almaktadır. Söz konusu e-postada,
pazardaki teşebbüslerin tümünün önceliğinin tonaj olduğu, fiyatın arka planda kaldığı,
bazı teşebbüslerin distribütörlerinin fiyat belirlemede etkin rol oynadıkları, pazardaki
oyuncuların pazar payı kaybından endişeli oldukları ifade edilmektedir. Aynı e-postanın
ekinde yer alan “Price Decrease Request Ordu Boztepe july 2017” başlıklı Excel
dosyasında, Boztepe bölgesinde ÖZ MAYA’nın fiyatının ( .....), PAK MAYA’nın ( ...... ),
MAURI MAYA’nın ( .....) olduğu belirtilerek, kilogram fiyatının ( ..... ) düşürülmesi teklif
edilmektedir.
(35) 19.12.2017 tarihinde LESAFFRE İstanbul bayisi ( )’den ( .....)’a gönderilen
“CANMAYA HK” konulu e-postada;
“ Yeni bayilik verdiğiniz can maya bayiniz her geçen gün daha fazla fırınımıza fiyat ve
maya vermektedir. Bu bayinin bölgesinde ( .....) hizmet verdiği fırınlarda ortalama fiyatı
( .....) den maya satmaktadır. Canmaya bayisi bölgesinde ( ..... ) tl ortalama ile dolaşıp
fiyat ve maya vermektedir.
Geçen hafta firmanız dan gelen mesaj doğrultusunda 1 ocak 2018 tarihi itibari ile
tavsiye edilen ( .....) tl olan satış fiyatını müşterilerimize deklare ettik.
Müşterilerimizden aynı fabrikanın başka bayisi fiyat düşürürken siz nasıl fiyat
yükseleceğinizi düşünüyorsunuz şeklinde olumsuz tepkiler alıyoruz.
Bu bayi ile ilgili sıkıntımız şunlardır.
-Bu bayiye müşteri kaybediyor ve fiyat dolayısıyla rekabet edemiyoruz ve fiyat
konusundaki bu agresif tutumları istediğimiz fiyat artışını imkansız kılıyor.
bu konuda sizden görüş ve yardım talep etmekteyiz.’’
denildikten sonra, ilgili distribütörün satış yaptığı fırınlar ve bölgeleri/fiyatlarına yer
verilmiştir.
(36) 23.01.2018 tarihinde ( )’dan bir grup LESAFFRE çalışanına gönderilen RE: 2018
Yeast Price Study ***ÖNEMLİ*** başlıklı e-postada, Şubat 2018’den itibaren
uygulanacak yeni fiyatların belirlenmesi amacıyla, ÖZ MAYA bayileri ve rakip bayilerin
mevcut fiyatları ile Şubat 2018 itibarıyla uygulanması önerilen fiyatlara ilişkin çalışma
yapılması talep edilmiştir.
(37) 14.03.2018 tarihinde LESAFFRE İstanbul bayisi ( )’dan ( ..... )’a gönderilen “Fwd:
İstanbul maya hk.” başlıklı e-postada,
“İstanbul’daki maya fiyatları ve pazardaki rakip firmaların yapmış olduğu aksiyonları
sîzlerle sıklıkla paylaşıyoruz. Zaten Sîzlerde ( ..... ) bey ile beraber yakından takip
ediyorsunuz.
Bildiğiniz üzere maya fiyatları ( .....) tl/koli fiyatı üzerinden satılması planlanıp sahaya
sürüldü. Genel olarak piyasadaki yaşadığımız güçlükleri ve gelişmeleri görerek sizler
alış fiyatımız üzerinden bir iyileştirme yaptınız.
3. ay itibariyle geldiğimiz noktada fiyatlar ( .....) ile.( ..... ) tl arasına oturmuş bulunuyor.
Ayrıca rakip firmalarımızdan birisi ( .....) tl kdv dahil fiyat üzerinden ( ..... ) yıl taahhütlü
maya veriyor. Kayıplarımız her geçen gün azalmak yerine artmaya devam ediyor.
Mevcut gelişmeleri sürekli beklemede kalarak izlemeye devam ediyoruz. ( )+kdv
birim fiyatı üzerinden hesaplanan maya alış fiyatımızla da ıskontolarımızı düştükten
sonra bile rakiplerle mücadele etmemiz çok mümkün gözükmüyor.
Tam iş yapacağımız kış sezonunda bu durumla karşı karşıya kalmak bize ve size ciddi
zarar veriyor.” ifadeleri yer almaktadır.
(38) 14.05.2018 tarihinde LESAFFRE Endüstriyel Satış Müdürü ( .....) tarafından ( ...... )’a
gönderilen, “( .....) -Konya destek talebi” başlıklı e-postada, Konya distribütörü ( )’nın
fiyat yükselişinde birçok fırını kaybettiği, özellikle MAURI ve PAK MAYA
distribütörlerinin ( .....) ve ( ..... ) adlı büyük endüstriyel fırınlara maya tedarik etmek
konusunda ısrarcı oldukları ifade edilmiştir. Bu noktada, ( )’nın endüstriyel fırınlara
koli başına ( .....) TL, Mauri/Pak’ın ise (...... ) TL fiyat uyguladığı, aynı fiyatın
uygulanmaması durumunda satış kaybı yaşanacağı vurgulanmakta ve ( )’nın
desteklenmesi talep edilmektedir.
(39) Aynı konuda, ( .....) tarafından ( ..... )’a gönderilen, “Dosu maya distribütörlerine Ağustos
ayında verilen destekler” konulu 03.09.2018 tarihli e-postada;
- Konya’daki ( )’nın desteklenmesine rağmen ( .......)’in Mauri’ye kaybedildiği,
» Rakiplerin baskıları nedeniyle İstanbul’da ( ......), İzmir’de ( ..... ) ve ( ...... ),
Kahramanmaraş’ta ( ..... ) adlı distribütörlerin desteklendiği,
- PAK MAYA’nın agresif fiyat politikası nedeniyle; iki önemli endüstriyel fırının
korunması amacıyla Mersin distribütörü ( ..... ), Kahramanmaraş ve Gaziantep’te
( .....) ve (..... ) desteklendiği, ayrıca Gaziantep’te bulunan ( ..... ) adlı üç önemli
fırının Pakmaya’dan geri alındığı, Kayseri’de ( .....), Mersin’de ( ..... ) ve
Antalya’da ( .....) adli distribütörlerin desteklendiği,
- MAURI MAYA’nın baskıları nedeniyle Nizip’teki ( .......)’in desteklendiği,
ifade edilmiştir.
(40) 03.05.2018 tarihinde LESAFFRE Endüstriyel Satış Yöneticisi ( .....) tarafından ( ...... )’a
gönderilen, “Ankara Endüstriyel Fırın Fiyatları” konulu e-postada, bazı endüstriyel
fırınların, rakip firmaların daha düşük fiyat verdiğini duydukları ve maya fiyatlarında
indirim talep ettikleri;
a. ( ..... ) adına ( ), bir fırına ( .....) TL fiyat verildiğini duyduğu ancak hangi fırın
olduğunu söylemediği, bu fırının mevcut durumda Özmaya ve Mauri’den alım
yaptığı, ancak bu fırına indirim yapılması durumunda Ankara’daki diğer fırınların
da aynı fiyatı talep edeceği,
b. Beypazarı’nda rakiplerden ( ...... ) TL fiyat alındığı ancak ( ..... ) TL’den de maya
alınabildiği konusunda bilgi verildiği, ancak bunun ekstra indirim almak için yapılan
bir blöf olabileceği,
c. ( .....) hem Pakmaya hem Özmaya’dan maya aldığı, firmanın (..... ) koli
kendilerinden, ( .....) koli Pakmaya’dan alırken, mevcut durumda ( ...... )
Özmaya’dan (..... ) koli Pakmaya’dan alım yaptığı, söz konusu fırının iki farklı
yerden alım yapmak suretiyle teşebbüsleri birbirine düşürmek yönünde bir
stratejisi olduğu
ifade edilerek, rakip fiyatlarının araştırılması talep edilmiştir.
(41) 03.07.2018 tarihinde ( )’tan ( )’ya gönderilen “ IHE Sıvı Maya İhalesi” konulu e-
postada; İstanbul Halk Ekmek (İHE) fabrikasının 500 ton sıvı yaş maya için açacağı
ihalede PAK MAYA’nın güncel fiyatının ( .....) TL+KDV, İHE fiyatının ise ( ..... ) TL+KDV
olduğu, hedef fiyatın ( .....) TL+KDV olması gerektiği, PAK MAYA ya da MAURI’nin ilk
teklifte rekabetçi fiyatlar vermesi durumunda, ( .....) TL+KDV’yi hedefleyebilecekleri
ifade edilmiştir.
(42) Anılan ihaleye ilişkin bilgi içeren, 10.09.2018 tarihinde ( )’tan LESAFFRE merkezine
gönderilen, “RE: Ağustos satış raporu” başlıklı e-postada;
a. İHE ihalesinin kaybedilmesi nedeniyle ( ...... ) tonun PAKMAYA’ya geçtiği,
b. ÖZMAYA Bursa distribütörünün fiyat artışından itibaren PAKMAYA’dan alım
yapmaya başlaması nedeniyle ( .....) tonluk kayıp yaşandığı,
c. Fiyat artışından sonraki rekabet nedeniyle ( ...... ) ton düşük alım yaptığı,
d. Fiyat artışı nedeniyle Konya pazarında ( ...... ) tonun MAURI’ye kaptırıldığı,
e. İstanbul pazarında fiyat artışı nedeniyle (...... ) kanalında (..... ) tonluk kayıp
gerçekleştiği
ifade edilmektedir.
(43) 17.08.2018 tarihinde Bölge Satış Uzmanı ( .....) tarafından ( ..... )’a gönderilen “RE: Bayi-
-Pazar Fiyatları” başlıklı e-postada,
“( .....) Bey merhaba,
Öz rıetwork bayileri ve fırın ziyaretlerinden edindiğim bilgilere göre tahmini pazar
fiyatları ekli dosyadadır.”
ifadesi bulunmakta olup, belge ekinde aşağıdaki tablo yer almaktadır3:
3 Tablo uzunluğu nedeniyle tüm illere yer verilmemiştir.
il/ilçe Adı Segment Öz-LeSaf
Marka Satan
Bayi Satış
Fiyat Ort.
Has-Can
Marka
satan
Bayi
tahmini
Satış
Fiyat Ort.
Pak-M. d ağ
Marka
Satan Bayi
tahmini
Satış Fiyat
Ort.
Mau-
Marmara
Marka satan
Bayi tahmini
Satış Fiyat
Ort.
Tahmin
edilen
Ortalama
Fiyat
(TUKOLİ)
Ankara Endüstriyel
Segment(*)
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Geleneksel
Segment
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Kırıkkale
(Orkide)
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Çankırı
(Şahinler)
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Konya Endüstriyel
SegmentÇ)
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Geleneksel
Segment
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Konya
/Ereğli
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Konya
/Karapına
r
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Konya/Ak
şehir
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Afyon
(Depa)
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Ordu
/Ünye
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Trabzon Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
02.08.2018 tarihinde Bölge Satış Uzmanı ( )’ten ( .....)’a gönderilen, “Ağustos ayı
boyunca destek verilmesi gereken end.fırınlar” başlıklı e-posta ekinde, eski fiyat
desteğinin devam etmesi gereken fırınlara açıklamaları ile birlikte yer verilmiştir. Bu ek
aşağıdaki gibidir:
İli/İlçe Marka Ozmaya
bayi
mevcut
satış
(k/Gün)
Endüstriyel
Fırın Adı
Oz bayi
mevcut satış
fiyatı
(tl/kg+kdv)
Fab-bayi-
%5
düşülmüş
%10
kazanırsa
AÇIKLAMA
Mersin/Silifke öz (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) bayi eski fiyatlı
vermeye
devam ediyor.
Mersin/Tarsus öz (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Has/pak
nekabeti,bayiyi
etkiliyor.
Mersin/Tarsus öz ( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Has/pak
-ekabeti,bayiyi
etkiliyor.
Adana saf (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Alımı bıraktı.
Adana öz (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Mau ile
görüşüyor.
Adana öz (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Mau ile
görüşüyor.
Hatay öz (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Mau ile
görüşüyor.
Hatay saf (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Mau ile
görüşüyor.
Kayseri öz hızlı (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Alternatif
arıyor. İthal
getirtebilir.
Kayseri saf (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Pak alabilir.
K.maraş öz (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Pak alıyor
Antalya/Alanya saf (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Pak alabilir.
Antalya saf (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Pak alabilir.
(45) 29.08.2018 tarihinde ( ) tarafından (..... )’a gönderilen, “FW: Ankara Dosu Maya
Fiyatları” başlıklı e-postada;
“Ankara pazarında Dosu maya bayisi halen ( .....) TL fiyatından ürün satmaktadır.
Rakibin uygulamış olduğu ( .....) TL fiyatı ile bizim mücadele etme şansımız artık
kalmamıştır. Diğer rakip maya bayilerde müşterilerini korumak adına ( .....) TL fiyatını
baz alıp fiyatlarını yükselememektedirler. Konuyla ilgili tarafımıza acil dönüş
yapılmasını rica ederiz.”
ifadeleri yer almaktadır.
I.3.2.4. MAURI MAYA’dan Alınan Belgeler
(46) MAURI MAYA’da önaraştırma döneminde yapılan yerinde incelemede alınan, maya
fiyatlarına, fiyat geçişi sürecine ve maliyetlere yönelik belgelerden bazılarına aşağıda
yer verilmiştir.
(47) 17.05.2017 tarihinde, ( )4 sorumlusu ( )