Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2019-5-005 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 19-45/758-327
Karar Tarihi : 19.12.2019
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Birol KÜLE
Üyeler : Arslan NARİN, Şükran KODALAK, Ahmet ALGAN,
Hasan Hüseyin ÜNLÜ
B. RAPORTÖRLER: Cihan BİLAÇLI, Esra KÜÇÜKİKİZ, Furkan ÇELEN,
Ahmet Buğra KAZAK
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : - T.C. Edirne Valiliği Ticaret İl Müdürlüğü
Hükümet Cad. Vilayet Binası Kat 3 Merkez/EDİRNE
- Master Turizm Yatırım ve İşletmecilik Ltd. Şti.
Alayurt Cad. Emre Sok.No:1 D:4 Basınköy, Florya/İstanbul
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILANLAR : - Saros Hazır Beton İnşaat Mad. S Tic. A.Ş.
İstasyon Mah. Londra Cad. No:17 Keşan/EDİRNE
- Akçansa Çimento San. ve Tic. A.Ş.
Barbaros Mah. Kardelen Sk. Palladium Tower
Apt.No:2/125 Ataşehir/İSTANBUL
- Zofunlar Hazır Beton Madencilik İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti.
Güneş Mah. Derman Sk. No:5/1 Lüleburgaz/KIRKLARELİ
- Serin Beton İnşaat Taahhüt İnş. Malz. Haf. Taş. Gıda San.
ve Tic. A.Ş.
İstanbul Yolu Üzeri 4. Km Keşan/EDİRNE
(1) E. DOSYA KONUSU: Edirne ili Keşan ilçesinde faaliyet gösteren hazır beton
üreticilerinin müşteri paylaşımı yapmak suretiyle 4054 sayılı Kanun'u ihlal ettikleri
iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Rekabet Kurumu (Kurum) kayıtlarına 27.12.2018 tarih, 9092
sayı ve 10.01.2019 tarih, 191 sayı ile intikal eden ve sırasıyla T.C. Edirne Valiliği Ticaret
İl Müdürlüğü ile Master Turizm Yatırım ve İşletmecilik Ltd. Şti. tarafından yapılan
başvurularda özetle;
- Başvuru sahibi firmanın yaptığı inşaat için Saros Hazır Beton İnşaat Madencilik
San. ve Tic. A.Ş.’den (SAROS BETON) hazır beton aldığı, verilen hizmetten
memnun kalmamasından ötürü hazır beton tedarikçisini değiştirmek istediği, bu
nedenle diğer hazır beton tesislerinden hazır beton talep ettiği, ancak taleplerine
karşılık bulamadığı,
- Bu durumun sebebinin Edirne ilinin Keşan ilçesinde faaliyet gösteren dört hazır
beton firmasının aralarında yaptığı centilmenlik anlaşması olduğu,
- Söz konusu teşebbüslerin aralarındaki centilmenlik anlaşması gereğince
birbirlerinin müşterilerine nakit karşılığı dahi hazır beton satmaktan imtina ettikleri
ileri sürülerek, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun)
uyarınca gereğinin yapılması talep edilmiştir.
19-45/758-327
2/18
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Rekabet Kurulunun (Kurul) 07.02.2019 tarihli toplantısında;
Edirne ili Keşan ilçesinde faaliyet gösteren hazır beton firmalarının müşteri paylaşımı
yapmak suretiyle 4054 sayılı Kanun’u ihlal edip etmediklerine yönelik olarak 4054 sayılı
Kanun’un 40. maddesinin birinci fıkrası uyarınca önaraştırma yapılmasına 19-06/69-M
sayı ile hükmedilmiştir.
(4) Mezkûr karar üzerine yürütülen önaraştırma sonucunda düzenlenen 06.08.2019 tarih ve
2019-5-005/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu, Kurulun 14.11.2019 tarihli toplantısında ele
alınmış ve dosya kapsamında ek çalışma yapılmasına 19-40/662-Mİ sayı ile karar
verilmiştir.
(5) Anılan ek çalışmanın tamamlanması akabinde hazırlanan 11.12.2019 tarih ve 2019-5-
005/BN-1 sayılı Bilgi Notu, 19.12.2019 tarihli Kurul toplantısında yukarıda bahsi geçen
Önaraştırma Raporu ile birlikte görüşülerek işbu karar tesis edilmiştir.
(6) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: Mevcut dosya kapsamında raportörler tarafından; müşteri
paylaşımı iddialarına yönelik olarak; SAROS BETON, Akçansa Çimento San. ve Tic. A.Ş.
(AKÇANSA BETON), Zofunlar Hazır Beton Madencilik İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti.
(ZOFUNLAR BETON) ve Serin Beton İnşaat Taahhüt İnş. Malz. Haf. Taş. Gıda San. ve
Tic. A.Ş. (SERİN BETON) hakkında 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca
soruşturma açılmasına gerek olmadığı; AKÇANSA BETON ile SAROS BETON arasında
imzalanan fason üretim sözleşmesinin (Sözleşme), 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi
kapsamında rekabeti kısıtlayıcı nitelik arz etmeyen bir anlaşma olduğu ifade edilmektedir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. Hakkında Önaraştırma Yapılan Teşebbüsler
I.1.1. Saros Hazır Beton İnşaat Mad. S Tic. A.Ş. (SAROS BETON)
(7) SAROS BETON, 2009 yılında Edirne ili Keşan ilçesinde kurulmuştur. Keşan ilçesi ve
yakın bölgeler ile Saroz Körfezi’nde hizmet vermektedir. Teşebbüsün Keşan ilçesinde
bulunan tesisi aylık (…..) m3 üretim kapasitesine sahiptir.
I.1.2. Serin Beton İnşaat Taahhüt İnş. Malz. Haf. Taş. Gıda San. ve Tic. A.Ş. (SERİN
BETON)
(8) SERİN BETON, 1997 yılında çeşitli inşaat malzemeleri ve altyapı-üstyapı ürünlerinin
üretim ve satışını yapmak üzere Tekirdağ’da kurulmuştur. Teşebbüs 2007 yılında
Keşan’da, 2013 yılında ise Edirne/Merkez’de hazır beton mamulleri üretimi ve satışı
gerçekleştiren tesisler kurmuştur. Teşebbüsün Keşan ilçesinde bulunan tesisi aylık (…..)
m3 üretim kapasitesine sahiptir.
I.1.3. Akçansa Çimento San. ve Tic. A.Ş. (AKÇANSA BETON)
(9) Sabancı Holding ve HeidelbergCement ortak kuruluşu olan AKÇANSA BETON,
Akçimento ve Çanakkale Çimento’nun 1996 yılında birleşmesi sonucunda kurulmuştur.
AKÇANSA BETON, iştiraki olan Betonsa ile 1998 yılında birleşmesi sonucunda,
“Betonsa” markasıyla faaliyete başlamış olup hazır beton üretimini Marmara, Ege,
Karadeniz bölgelerinde bulunan yaklaşık otuz beş tesiste gerçekleştirmektedir.
(10) AKÇANSA BETON 2018 yılının Kasım ayı itibarıyla Keşan’daki faaliyetlerine son
vermiştir. Bununla birlikte, SAROS BETON’la imzaladığı ve 20.11.2018 tarihinde
yürürlüğe giren Sözleşme kapsamında, ihtiyaç duyduğu dönemlerde, SAROS BETON’un
Keşan’da bulunan üretim tesisinden hazır beton tedarik etmektedir
(11) Medcem Çimento Fabrikası, Eren Holding bünyesindeki MEDCEM tarafından 2008
yılında Mersin ili Silifke ilçesinde kurulmuş ve 2015 yılının ikinci yarısında üretim
19-45/758-327
3/18
faaliyetine başlamıştır. Günlük 11.500 ton klinker üretim kapasitesiyle tek hat ile üretim
yapmaktadır. Ağırlıklı olarak ihracata yönelik tasarlanan fabrika ürettiği ürünlerin %75’ini
ihraç etmektedir.
Zofunlar Hazır Beton Madencilik İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti. (ZOFUNLAR BETON)
(12) 1962 yılından itibaren çeşitli ticaret unvanları altında inşaat malzemeleri ve hazır beton
üretimi alanında faaliyet gösteren ZOFUNLAR BETON’un Lüleburgaz, Pınarhisar,
Tekirdağ ve Keşan’da hazır beton üretim tesisleri bulunmaktadır. Teşebbüse ait
Lüleburgaz üretim tesisinin aylık (…..) m3, Pınarhisar üretim tesisinin aylık (…..) m3,
Tekirdağ üretim tesisinin aylık (…..) m3 ve Keşan üretim tesisinin aylık (…..) m3 kapasitesi
mevcuttur. Teşebbüsün Keşan tesisi Zofunlar Beton Üretim Pazarlama Sanayi ve Ticaret
A.Ş. olarak ayrı bir şirket bünyesinde bulunmakla birlikte her iki teşebbüs de aynı
ekonomik bütünlüktedir1.
I.2. İlgili Pazar
I.2.1. İlgili Ürün Pazarı
(13) Hazır beton; belirli oranlarda çimento, agrega(çakıl), su ve birtakım katkı malzemelerin
mikserle karıştırılması yöntemiyle elde edilen bir inşaat malzemesi olup inşaatların temel
yapı malzemelerinin başında gelmektedir. Hazır beton türleri kullanım amaçları ve
dayanıklılıkları bakımından C14, C16, C18, C20, C25 ve C30 gibi alt kategorilere
ayrılabilse de alt ürün grupları arasında yüksek oranda arz ikamesi bulunmaktadır. İnşaat
sektöründe en çok kullanılan hazır beton türleri C20, C25 ve C30’dur.
(14) Dosya konusu iddiaların tüm hazır beton türlerini ilgilendirmesinden ötürü hazır betonun
alt grupları bakımından bir ayrıma gidilmesine gerek görülmemektedir. Bu sebeple ilgili
ürün pazarı “hazır beton pazarı” olarak belirlenmiştir.
I.2.2. İlgili Coğrafi Pazar
(15) Hazır beton, üretildikten sonra yaklaşık 1-2 saat içerisinde tüketilmesi gereken, bu
nedenle stoklanamayan ve üretildiği tesisten belli bir mesafeden daha uzak bölgelere
taşınması hem teknik hem de ekonomik açıdan mümkün olmayan bir üründür. Söz edilen
bu özellikleri ve yüksek taşıma maliyetleri nedeniyle, hazır beton, üretildiği santralden
yaklaşık olarak azami 50-55 km. uzaklığa kadar taşınabilmektedir. Ancak bu mesafe yol,
iklim ve doğal koşullara göre değişebilmektedir. Bu noktada, belirleyici olan unsur, hazır
betonun üretimi sonrasında geçen süredir. Hazır betonun tesiste transmiksere
yüklenmesi, tesisten transmikser ile inşaat alanına ulaştırılması, müşteri tarafından teslim
alınması ve pompa aracılığıyla kalıba yerleştirilmesi süreçlerinde geçen zamanın kritik
eşik süresinin altında tutulması, hazır betondaki kıvam ve işlenebilirlik kayıplarının önüne
geçilebilmesi noktasında önem arz etmektedir.
(16) Kurulun çeşitli kararlarında, tesisten itibaren 50 km. çapında bir daire belirlenerek bu alan
coğrafi pazar tespit edilmiş ve genel olarak ilgili coğrafi pazar il, merkez ilçeler ya da belirli
ilçeler bazında belirlenmiştir2. Hakkında inceleme yapılan teşebbüsler, Edirne ili Keşan
ilçesinde faaliyet göstermektedir. Teşebbüslerin bulundukları bölgenin çevredeki yerleşim
birimlerine uzaklıklarına aşağıdaki tabloda yer verilmektedir.
1 İşbu kararın devamında kullanılan ZOFUNLAR BETON kısaltması ekonomik bütünlüğü temsil etmektedir.
2 17.09.2013 tarih ve 13-54/755-315 sayılı; 16.04.2014 tarih ve 14-15/268-112 sayılı; 03.09.2014 tarih ve
14-30/616-268 sayılı; 21.12.2017 tarih ve 17-42/667-295 sayılı; 05.07.2018 tarih ve 18-22/383-188 sayılı
Kurul kararları.
19-45/758-327
4/18
Tablo 1: İncelenen Teşebbüslerin Hazır Beton Tesislerinin Çevre Yerleşim Birimlerine Uzaklıkları (km)
Yerleşim Birimleri Keşan İlçesine Olan Uzaklık (km)
Edirne Merkez 125,0
Havsa 85,0
İpsala 28,3
Lalapaşa 139,0
Meriç 75,0
Uzunköprü 47,8
Süloğlu 112,0
Çerkezköy 146,0
Enez 61,1
Çorlu 124,0
Hayrabolu 69,7
Şarköy 68,2
Malkara 26,3
Kaynak:
(17) Yukarıda bahsedilen 50-55 km. uzaklık dikkate alınarak teşebbüslerin üretim tesislerinin
bulunduğu Keşan ilçesinden hazır beton satışı yapılabilecek ilçelerin İpsala, Uzunköprü
ve Malkara olduğu görülmektedir. Öte yandan İlgili Pazarın Tanımlanmasına İlişkin
Kılavuz’un 20. paragrafında; dosya özelindeki iddianın belirli bir coğrafi pazar tanımı
yapılmasını gerektirmediği ve bu yönde yapılacak bir tanımlamanın dosyada ulaşılacak
sonuca herhangi bir etkisinin olmayacağı durumlarda kesin bir ilgili coğrafi pazar tanımı
yapılmayabileceği belirtilmektedir. Bu çerçevede, mevcut dosya açısından ilgili coğrafi
pazar tanımı yapılmasının gerekli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte,
yapılan analizlere teşebbüslerin bulundukları Keşan ilçesinin yanı sıra Keşan ilçesine 50-
55 km’den daha az uzaklıkta bulunan İpsala, Uzunköprü ve Malkara ilçeleri de dahil
edilmiştir.
I.3. Dosya Kapsamında Yapılan İnceleme ve Tespitler
I.3.1. Yerinde İncelemelerde Elde Edilen Bilgi ve Belgeler
(18) Yürütülen önaraştırma kapsamında 09.07.2019 tarihinde SERİN BETON, SAROS
BETON ve ZOFUNLAR BETON’da yerinde incelemeler yapılmıştır. Yapılan yerinde
incelemelerde, dosya konusu iddiaları destekleyecek veya dosya konusu iddialarla
ilişkilendirilebilecek herhangi bir belgeye ulaşılamamıştır.
I.3.1.1. Teşebbüslerden Gelen Bilgiler Çerçevesinde Yapılan Tespitler
(19) Dosya konusu şikâyet, Edirne ilinin Keşan ilçesinde faaliyet gösteren hazır beton
üreticilerinin aralarında yaptığı centilmenlik anlaşması doğrultusunda müşteri paylaşımı
yapmak suretiyle 4054 sayılı Kanun’u ihlal ettiklerine yöneliktir. İddiaların doğruluğunun
tespiti amacıyla teşebbüslerden 01.01.2017-31.05.2019 tarih aralığında
gerçekleştirdikleri hazır beton satış miktarları, satış fiyatları, satış yaptıkları müşterilerin
unvanları, müşterilerin bulundukları bölgeler ve maliyetlere ilişkin çeşitli bilgi ve belgeler
talep edilmiş; gelen bilgiler olası coğrafi pazar kapsamında analize tabi tutulmuştur. İhlal
iddialarının hangi hazır beton türüne ilişkin olduğuna yönelik bilgi verilmemesinden ötürü
hazır beton türleri arasında bir ayrıma gidilmemiştir.
(20) İddiaların müşteri paylaşımına ilişkin olması hasebiyle gelen cevaplar ilk etapta
teşebbüslerin hazır beton satışı gerçekleştirdikleri müşteriler baz alınarak analiz
edilmiştir. Aşağıdaki tabloda önaraştırma taraflarının 2017, 2018 ve 2019 yıllarında hazır
beton satışı gerçekleştirdikleri toplam müşteri sayısına yer verilmektedir.
19-45/758-327
5/18
Tablo 2: Önaraştırma Tarafı Teşebbüslerin Satış Yaptıkları Toplam Müşteri Sayıları
YIL SERİN BETON
ZOFUNLAR
BETON
AKÇANSA
BETON
SAROS BETON
2017 (…..) (…..) (…..) (…..)
2018 (…..) (…..) (…..) (…..)
20193 (…..) (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüslerden Edinilen Bilgiler Doğrultusunda Yapılan Hesaplamalar
(21) Yukarıda yer verilen Tablo 2’de hakkında önaraştırma yapılan teşebbüslerin yıllar içinde
çok sayıda müşteriye satış gerçekleştirdiği görülmektedir. Bunun yanında, teşebbüslerin
müşteri sayılarının yıllara göre istikrarlı bir seyir izlemediği anlaşılmaktadır. SAROS
BETON’un ilgili tüm dönemlerde en çok müşteri sayısına sahip olmakla birlikte müşteri
sayısının incelenen dönem içerisinde giderek azaldığı, ZOFUNLAR BETON’un 2017
yılının Eylül ayında faaliyete başlamasının ardından müşteri sayısını istikrarlı biçimde
artırdığı, SERİN BETON’un müşteri sayısının ise nispeten yatay bir seyir izlediği
görülmektedir. AKÇANSA BETON 2018 yılı Kasım ayı itibarıyla üretimini durdurduğu için
2019 yılında müşterisi bulunmamaktadır.
(22) Dosya tarafı teşebbüslerin toplam müşteri sayılarının yanında, beton satışlarını
gerçekleştirdikleri müşteriler baz alınarak satışlarının hangi çevrelere yoğunlaştığının
incelenmesinde yarar bulunmaktadır. Teşebbüslerin müşterilerinin ilçelere göre
dağılımını gösteren tabloya aşağıda yer verilmektedir:
Tablo 3: İncelenen Teşebbüslerin Satış Yaptıkları Müşterilerin Çevre İlçelere Dağılımı
2017
Teşebbüs İpsala Keşan Uzunköprü Malkara Toplam
AKÇANSA BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
SERİN BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
SAROS BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ZOFUNLAR BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
2018
Teşebbüs İpsala Keşan Uzunköprü Malkara Toplam
AKÇANSA BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
SERİN BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
SAROS BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ZOFUNLAR BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
20194
Teşebbüs İpsala Keşan Uzunköprü Malkara Toplam
AKÇANSA BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
SERİN BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
SAROS BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ZOFUNLAR BETON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüslerden Edinilen Bilgiler Doğrultusunda Yapılan Hesaplamalar
(23) Yukarıda Tablo 3’te5 yer alan veriler incelendiğinde, önaraştırma tarafı teşebbüslerin
hazır beton satışlarının tesislerinin bulunduğu Keşan ilçesinde yoğunlaştığı
3 Teşebbüslerin 2019 yılı verileri Ocak ila Mayıs ayı arasındaki beş ayı içermektedir. Bu dönemde SERİN
BETON’un (…..), ZOFUNLAR BETON’un (…..), SAROS BETON’un (…..) müşterisi bulunurken AKÇANSA
BETON’un 2018 yılı sonunda tesisini kapatmasından ötürü müşterisi bulunmamaktadır. Bu dönemdeki
müşteri sayıları, yılın bütününü içeren 2017 ve 2018 yılları ile daha sağlıklı bir kıyaslama yapılabilmesi için,
her ay eşit sayıda müşteri edinildiği varsayılarak 12 aya tamamlanmıştır.
4 Teşebbüslerin 2019 yılı verileri Ocak ila Mayıs ayı arasındaki beş ayı içermektedir. Bu dönemdeki müşteri
sayıları, yılın bütününü içeren 2017 ve 2018 yılları ile daha sağlıklı bir kıyaslama yapılabilmesi için, her ay
eşit sayıda müşteri edinildiği varsayılarak 12 aya tamamlanmıştır.
5 Tablo 3’te yer verilen toplam müşteri sayısının Tablo 2’de yer alan müşteri sayılarından farklı olması bazı
müşterilerin yıl içerisindeki hazır beton alımlarına ilişkin teslimatların birden fazla ilçeye
gerçekleştirilmesinden kaynaklanmaktadır.
19-45/758-327
6/18
görülmektedir. Öte yandan Keşan’a neredeyse aynı uzaklıkta bulunan İpsala ve
Malkara’ya gerçekleştirilen satışların da azımsanmayacak ölçüde olduğu, daha uzak bir
ilçe olan Uzunköprü’ye satışların ise beklenildiği üzere daha düşük olduğu ve hemen
hemen tüm teşebbüslerin belirli dönemlerde adı geçen ilçelere satış gerçekleştirdiği
anlaşılmaktadır. Bunun yanında, toplam müşteri sayılarına benzer şekilde, müşterilerin
ilçelere dağılımının da istikrarlı bir seyir izlemediğini söylemek mümkündür.
(24) Teşebbüslerin birbirlerinin müşterilerine nakit karşılığı olsa dahi hazır beton
satmadıklarına yönelik iddiaların test edilebilmesi için teşebbüslerden gelen müşteri
listeleri doğrultusunda bir yıl içerisinde birden fazla hazır beton üreticisinden ürün tedarik
eden müşteri sayıları incelenmiştir. Aşağıda Tablo 4’te 2017, 2018 yıllarının tümünde ve
2019 yılının ilk beş ayında birden fazla hazır beton üreticisinden hazır beton alan müşteri
sayılarına yer verilmektedir. Bunun yanı sıra, 2019 yılı verilerinin Mayıs ayının sonuna
kadar olması sebebiyle önceki yıllarla sağlıklı bir kıyaslama yapılabilmesi için 2017 ve
2018 yıllarının da ilk beş ayına ilişkin durumu gösteren verilere Tablo 5’te yer
verilmektedir.
Tablo 4: 2017-2019 Döneminde Birden Fazla Teşebbüsten Hazır Beton Alan Müşteri Sayıları
Yıl
İki Hazır Beton
Üreticisinden Hazır Beton
Alan Müşteri Sayısı
Üç Hazır Beton
Üreticisinden
Hazır Beton Alan
Müşteri Sayısı
Dört Hazır Beton
Üreticisinden Hazır
Beton Alan Müşteri
Sayısı
Toplam
2017 34 4 - 38
2018 30 3 1 34
2019 6 1 - 7
Kaynak: Teşebbüslerden Edinilen Bilgiler Doğrultusunda Yapılan Hesaplamalar
Tablo 5: 2017-2019 Yıllarının İlk 5 Ayında Birden Fazla Teşebbüsten Hazır Beton Alan Müşteri Sayıları
Yıl
İki Hazır Beton
Üreticisinden Hazır
Beton Alan Müşteri
Sayısı
Üç Hazır Beton
Üreticisinden Hazır
Beton Alan Müşteri
Sayısı
Dört Hazır Beton
Üreticisinden Hazır
Beton Alan Müşteri
Sayısı
Toplam
2017 12 - - 12
2018 19 1 - 20
2019 6 1 - 7
Kaynak: Teşebbüslerden Edinilen Bilgiler Doğrultusunda Yapılan Hesaplamalar
(25) Tablo 4 incelendiğinde, birden fazla hazır beton üreticisinden hazır beton alan müşteri
sayısının 2017 yılında 38 olduğu, bu sayının 2018 yılında bir miktar düşerek 34 olarak
gerçekleştiği anlaşılmaktadır. İlk beş aylık verileri gösteren Tablo 5 incelendiğinde, ilgili
dönemde birden fazla hazır beton üreticisinden ürün alan müşteri sayısının 2017 yılında
12 olduğu, bu sayının 2018 yılında yaşanan artışla 20 olarak gerçekleştiği, 2019’da 7
olduğu anlaşılmaktadır. İki ve üç hazır beton üreticisinden hazır beton alan ortak
müşterilerin teşebbüsler arasındaki dağılımına aşağıdaki tablolarda yer verilmektedir.
Tablo 6, 2017 ve 2018 yıllarının tümüne ilişkin verileri içermektedir. Tablo 7’de ise 2017
ve 2018 yıllarının ilk beş ayına ilişkin verilere yer verilmekte, bu doğrultuda yıllara göre
daha anlamlı bir kıyaslama yapılması amaçlanmaktadır.
19-45/758-327
7/18
Tablo 6: 2017-2019 Döneminde İki ve Üç Hazır Beton Üreticisinden Hazır Beton Alan Müşterilerin
Teşebbüsler Arasında Dağılımı
Yıl
İki Hazır Beton Üreticisinden Hazır Beton
Alan Müşterilerin Dağılımı
Üç Hazır Beton Üreticisinden Hazır Beton
Alan Müşterilerin Dağılımı
2017
SERİN BETON-SAROS BETON (…..) ZOFUNLAR BETON AŞ-SERİN
BETON-AKÇANSA BETON
(…..)
SERİN BETON-AKÇANSA BETON (…..)
SAROS BETON-AKÇANSA BETON (…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SERİN
BETON-SAROS BETON
(…..) ZOFUNLAR BETON AŞ-AKÇANSA
BETON
(…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SAROS
BETON
(…..)
SERİN BETON-SAROS BETON-
AKÇANSA BETON
(…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SERİN
BETON
(…..)
Toplam 34 Toplam 4
2018
SERİN BETON-AKÇANSA (…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SERİN
BETON-AKÇANSA BETON
(…..)
SERİN BETON-SAROS BETON (…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SERİN
BETON-SAROS BETON
(…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-AKÇANSA (…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SAROS
BETON-AKÇANSA BETON
(…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SAROS
BETON
(…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SERİN
BETON
(…..)
Toplam 30 Toplam 3
2019
SERİN BETON-SAROS BETON (…..)
ZOFUNLAR BETON AŞ-SERİN
BETON-SAROS BETON
(…..) ZOFUNLAR BETON AŞ-SAROS
BETON
(…..)
Toplam 6 Toplam 1
Kaynak: Teşebbüslerden Edinilen Bilgiler Doğrultusunda Yapılan Hesaplamalar
Tablo 7: 2017-2019 Döneminde Her Yılın ilk Beş Ayı İtibarıyla İki ve Üç Hazır Beton Üreticisinden Hazır
Beton Alan Müşterilerin Teşebbüsler Arasında Dağılımı
Yıl
İki Hazır Beton Üreticisinden Hazır Beton Alan
Müşterilerin Dağılımı
Üç Hazır Beton Üreticisinden Hazır Beton
Alan Müşterilerin Dağılımı
2017
SERİN BETON-SAROS BETON (…..)
- -
SERİN BETON-AKÇANSA BETON (…..)
SAROS BETON-AKÇANSA BETON (…..)
Toplam 12 Toplam -
2018
SERİN BETON-AKÇANSA (…..)
ZOFUNLAR BETON-SERİN
BETON-AKÇANSA BETON
(…..)
SERİN BETON-SAROS BETON (…..)
ZOFUNLAR BETON –AKÇANSA (…..)
ZOFUNLAR BETON-SAROS BETON (…..)
ZOFUNLAR BETON-SERİN BETON (…..)
SAROS BETON-AKÇANSA (…..)
Toplam 19 Toplam (…..)
2019
SERİN BETON-SAROS BETON (…..)
ZOFUNLAR BETON-SERİN
BETON-SAROS BETON
(…..)
ZOFUNLAR BETON-SAROS BETON (…..)
Toplam 6 Toplam (…..)
Kaynak: Teşebbüslerden Edinilen Bilgiler Doğrultusunda Yapılan Hesaplamalar
(26) Tablo 6 ve Tablo 7 incelendiğinde önaraştırma tarafı teşebbüslerin ilgili dönemlerde ortak
19-45/758-327
8/18
müşterilerinin belirli bir ikili ya da üçlü gruba özel şekilde kümelenmediği ve ortak
müşterilere satış yapan teşebbüsler açısından farklı kombinasyonların mevcut olduğu
anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, iki hazır beton üreticisinden hazır beton alan
müşterilerin en fazla SERİN BETON-SAROS BETON ikilisinde yoğunlaştığı
görülmektedir.
(27) Yukarıdaki Tablo 7’den görülebileceği üzere, ilk beş aylık dönemde teşebbüslerin ortak
müşteri sayıları 2018 yılında bir önceki yıla göre artarken 2019 yılında bir önceki yıla göre
düşüş göstermiştir. Bu düşüşe, 2019 yılında bölgedeki toplam hazır beton talebinde
yaşanan keskin düşüşün sebep olabileceği değerlendirilmektedir. Aşağıda teşebbüslerin
toplam satışlarının seyrine yer verilmiştir. Görüldüğü üzere, 2019 yılındaki toplam talep
ilk beş ay için yaklaşık %49, tahmini yıllık talep bakımından yaklaşık %39 oranında
azalmıştır.
Tablo 8: Teşebbüslerin Toplam Hazır Beton Satışları ve Değişimi
Yıl
Toplam Satış-İlk 5 ay
(m3)
Değişim (%)
Toplam Satış-Yıllık
(m3)
Değişim (%)
2017 36.661 - 120.575 -
2018 54.498 %48 116.826 -%3
2019 27.573 -%49 70.6996 -%39
Kaynak: Teşebbüslerden Edinilen Bilgiler Doğrultusunda Yapılan Hesaplamalar
(28) Dosya konusu iddialar müşteri paylaşımına yönelik olsa da, dosya kapsamında bütünlük
sağlaması için teşebbüslerin ortalama ağırlıklı hazır beton fiyatları ve ortalama maliyetleri
de incelenmiştir. Bu çerçevede, Grafik-1’de çizgiler ile önaraştırma tarafı dört hazır beton
üreticisi teşebbüsün ortalama metreküp fiyatlarına ve sütunlar ile ortalama maliyetlerine
yer verilmektedir.
Grafik 1: Teşebbüslerin Ortalama Ağırlıklı Fiyat ve Ortalama Maliyetleri (TL/m3)7
6 2017 yılının ilk beş ayında yapılan satışlar toplam satışların yaklaşık %30’unu, 2018 yılında ise yaklaşık
%47’sini oluşturmaktadır. 2019 yılındaki toplam satışlar, ilk beş aydaki satışların toplam satışların, 2017 ve
2018 yıllarındaki bahsi geçen oranların ortalaması olan %39’unu oluşturacağı varsayılarak hesaplanmıştır.
7 ZOFUNLAR BETON 2017 yılının Eylül ayında