İhale Mevzuatına Aykırılık

… tarihli ve ..sayılı Ek İlamın 2’nci maddesi ile hüküm dışı bırakılmasına karar verilen konunun 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 50’nci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü gereğince görüşülmesinin devamına karar verildi.

.. tarihli ve ..sayılı İlamın 4’üncü maddesi ile .. Büyükşehir Belediyesince gerçekleştirilen ve anahtar teslim götürü bedel üzerinden ihale edilen .. İhale numaralı Spor ve Kongre Merkezi İnşaatı yapım işinde, yükleniciye proje ve teknik şartnamede yer verilen imalat için yeni birim fiyat yapılıp buna göre ödeme yapılması suretiyle kamu zararına neden olunduğu gerekçesiyle …-TL’nin tazminine karar verilmişti.

Bu tazmin hükmüne karşı sorumlular Harcama Yetkilisi (Fen İşleri Daire Başkanı) … ile Gerçekleştirme Görevlisi (Yapı İşleri Müdür V.) … (Elektrik Elektronik Mühendisi) tarafından Sayıştay Temyiz Kuruluna sunulan temyiz dilekçesi üzerine anılan Kurulca … tarih ve …tutanak sayılı İlamının 2’nci maddesiyle,

9 nolu hakedişin incelenmesi neticesinde, İşe ilişkin inşaat imalatları pursantaj icmalinde 15.140/4-N poz nolu Makine ile Tuvenan Kum Çakıl Temin Edilerek, Makine ile Serme, Sulama, Sıkıştırma Yapılması (Nakliye Dahil) imalatının bulunduğunun ve toplam imalattaki pursantaj oranının 0,0206% olduğunun (52.370.000,00-TL x 0,0206% = 10.788,22-TL), 9 nolu hakediş itibariyle de 15.140/4-N pozlu imalatın gerçekleştirilmiş olduğunun görüldüğü, dolayısıyla, söz konusu imalatla ilgili iş azalışına gidilmesinin mümkün olmadığı, ayrıca, İlam’da 15.140/4-N pozlu imalatın teknik şartnamede yer aldığı belirtilmiş olmakla birlikte, söz konu imalatın teknik şartnamede değil, İşe ilişkin inşaat imalatları pursantaj icmalinde yer aldığının tespit edildiği,

İlamda, projede toprak dolgu olarak gösterilen alanlara yeni birim fiyat analizi sonucu tespit edilen YFA.İ.02 poz numaralı “stabilize dolgu” imalatı yerine, proje ve teknik şartnamede yer alan 15.140/4-N pozlu imalatın kullanılması gerektiğinin belirtildiği, fakat kamu zararı hesabının, yeni birim fiyat analizi sonucu tespit edilen YFA.İ.02 poz numaralı “stabilize dolgu” imalatı birim fiyatıyla, yine yeni birim fiyat analizi sonucu tespit edilen YFA.İ.01 poz numaralı “toprak dolgu” imalatı birim fiyatı arasındaki tutar farkına 10.447,48 m³ imalat miktarını uygulamak suretiyle yapıldığı,

İlam’ın temel gerekçesinin, proje ve teknik şartnamede belirtilen işler için iş artışı ve yeni birim fiyat yapılamayacağı olup, bahsi geçen iş eksilişinin ve iş artışının İdarenin hangi kararları doğrultusunda yapıldığına, söz konusu eksiliş ve artışların 9 nolu hakedişe nasıl yansıtıldığına dair herhangi bir tespitte bulunulmadığı,

belirtildikten sonra, yukarıda belirtilen hususların tekrar değerlendirilmesini teminen söz konusu tazmin hükmü bozularak, dosyanın Dairemize tevdiine karar verilmiştir.

Temyiz Kurulunun anılan kararının Dairemizce Denetçisine havalesi üzerine Denetçisi tarafından düzenlenen Ek Raporda sadece bahsi geçen iş eksilişi ve iş artışının İdarenin hangi kararları doğrultusunda yapıldığına ilişkin açıklama yapıldığı, kamu zararı hesabı ile ilgili Temyiz Kurulu kararının değerlendirilmediği, ayrıca denetçi istemine de yer verilmediği gerekçeleriyle söz konusu eksikliklerinin giderilip sonucun ek rapor ile Dairemize intikaline değin konunun hüküm dışına bırakılmasına karar verilmişti.

Bu defa Dairemizin bu kararı üzerine düzenlenen ek rapor ve eklerinin incelenmesi sonucunda Denetçi tarafından Temyiz Kurulunun anılan kararında belirtilen hususların açıklandığı ve söz konusu eksikliklerin giderildiği görülerek gereği düşünüldü,

… Büyükşehir Belediyesince gerçekleştirilen ve anahtar teslim götürü bedel üzerinden ihale edilen İhale numaralı “Spor ve Kongre Merkezi İnşaatı” yapım işinde, proje bulunan ve teknik şartnamede açıklaması yapılan imalat için yeni birim fiyat yapıldığı tespit edilmiştir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Sözleşmede bulunmayan işlerin fiyatının tespiti” başlıklı 22’nci maddesi çerçevesinde yeni birim fiyat yapılabilmesi için öncelikle sözleşme kapsamında bulunmayan bir imalat kaleminin yapılması gereklidir. Bu nedenle, proje ve teknik şartnamede belirtilen işler için iş artışı ve yeni birim fiyat yapılması olanaksızdır. Zira, yapım işlerinde, projede gösterilen imalatların açıklamaları teknik şartnamede yer almaktadır, isteklilerde proje ve teknik şartnamelerde yer verilen açıklamalar çerçevesinde teklif fiyatlarını belirlemektedirler.

Anılan işte de projede toprak dolgu olarak gösterilen alanlara ilişkin teknik şartnamede “15.140/4-N Makine ile Kum Çakıl Temin Edilerek, Makine İle Serme, Sulama, Sıkıştırma, ve Yapılması (nakliye dahi)” pozu belirlenmiş ve başkaca bir açıklamaya yer verilmemiştir. Dolayısıyla, ihaleye esas projeler kapsamında yapılacak toprak dolgu imalatları da bu pozda yer alan açıklamalar çerçevesinde gerçekleştirilecektir. Bir başka anlatımla, projede istenen toprak dolgu pek çok şekilde yapılabilmekte olup söz konusu işe ait teknik şartnamede toprak dolgunun kum çakıl karışık malzemeyle yapılacağı belirtilerek, imalata ilişkin gerekli açıklama yapılmıştır.

Söz konusu işin projesinde toprak dolgu yazıldığı gerekçesiyle, yukarıda yazılı imalat için piyasadan teklif alınmak ve yeniden analiz yapılmak suretiyle YFA.İ.01 poz numaralı “toprak dolgu” imalatı adı altında yeni birim fiyat hazırlanıp iş eksilişi yapılmış, yerine ise yine piyasadan teklif almak suretiyle yeni birim fiyat yapılarak YFA.İ.02 poz numaralı “stabilize dolgu” imalatı adlı imalat için iş artışı yapılmıştır.

Ancak, teknik şartnamede yapılan açıklamadan anlaşılacağı üzere söz konusu imalatın sadece toprak değil içinde kum çakıl malzemeden oluşan karışımla yapılacağı belirtilmiştir. Dolayısıyla ilgili imalat için salt projede toprak dolgu yazdığı gerekçesiyle dolgunun toprak malzeme ile yapılacağı kabul edilip iş azalışına gidilerek, yerine stabilize malzeme yapılması olanaksızdır. Kaldı ki, teknik şartnamede öngörülen kum çakıl karışık dolgu malzemesi de, bir stabilize dolgu malzemesidir.