Yeni Birim Fiyat
… tarih ve …sayılı İlamın …’inci maddesine ilişkin düzenlenen … tarihli ilk sorguda, … “Stabilize malzeme temini” pozu için belirlenen … TL/m3’lük birim fiyatın, sadece … tarihli yeni birim fiyat tutanağında yazılı olan … m3’lük miktar için geçerli olduğu, bu sebeple de bahsedilen fiyatın tutanakta yazılı olan miktarı aşan kısma (…- …)= … m3’e uygulanamayacağı iddiasına dayandırıldığı ve sorumlulardan bu gerekçe doğrultusunda oluşan kamu zararına yönelik savunma alındığı, Yargı Raporunun sonuç bölümünde ise stabilize malzeme teminine ilişkin yeni birim fiyat tespitinin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Mülga Maden İşleri Genel Müdürlüğü (MİGEM) tarafından yıllık olarak ilan edilen “Alt temel malzemesi kalker (mıcır)” ocak başı fiyatlarına göre yapılması gerektiği yönünde yeni bir iddiada bulunularak kamu zararı tutarının yeniden hesap edildiği ancak söz konusu iddiaya ilişkin olarak sorumluların savunmalarının alınmadığı anlaşıldığından, Raporun sonuç kısmında ileri sürülen söz konusu iddiaya ilişkin olarak ek sorgu yazılarak sorumluların savunmalarının alınması suretiyle düzenlenecek ek raporun yargılanmasına değin konunun hüküm dışı bırakılmasına karar verilmişti.
Bu karar üzerine, Denetçi tarafından ek sorgu yazılarak ve sorumluların savunmaları alınarak ek rapor düzenlendiği görüldüğünden 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 50’nci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü uyarınca konunun görüşülmesinin devamına karar verildi.
… İş Ortaklığının yükleniminde bulunan … işinde, ihale dokümanı muhteviyatında bulunan birim fiyat teklif cetvelinin …’üncü sırasında yer alan “Stabilize malzeme temini” pozunda belirtilen malzemenin tarla içi yolların yapımında kullanılması, ancak işin devamı sırasında köy içi yolların yapımı için de stabilize malzemeye ihtiyaç duyulması ve köy içi yolların yapımında kullanılan stabilize malzeme ile tarla içi yolların yapımında kullanılan stabilize malzemenin aynı vasıfta olmaması nedeniyle birim teklif cetvelinde bulunmayan ancak uygulamada yapılması gerekli görülen stabilize malzeme (0,50 mm alt temel malzemesi) için Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22’nci maddesi hükmü çerçevesinde Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’nden alınan … tarih ve … sayılı Olur’a istinaden yeni birim fiyat yapılmasına karar verildiği ve alım miktarının … m3 olarak hesaplandığı, söz konusu stabilize malzemenin yeni birim fiyatının tespiti amacıyla projenin uygulandığı yerde faaliyet gösteren … (…), … İnş. San. Tic. ve Ltd. Şti. ve … İnş. Temz. Pet. Özel Güv. Sis. Yem. İth. İhrc. San. ve Tic. Ltd. Şti. adlı üç farklı firmadan proforma fatura ile teklif alındığı, yapılan karşılaştırmalı birim fiyat çalışması sonucunda, stabilize malzeme fiyatı için en uygun teklifin (nakliye unsuru da göz önünde bulundurularak) … TL/ton ile …’e ait olduğuna karar verildiği ve bu fiyatın yeni birim fiyat analizlerinde kullanılması neticesinde, … “Stabilize malzeme temini” pozunun yeni birim fiyatının … TL/m3 olarak belirlendiği görülmüştür.
Ancak, işin başında … m3 olarak öngörülen stabilize malzeme miktarının yetmemesi üzerine İdarece ilave olarak satın alınan (…- …) … m3 stabilize malzeme için de Yükleniciye … TL/m3 fiyatı üzerinden ödemede bulunulması hususu denetçi tarafından … tarihinde sorgu konusu edilmiş, söz konusu sorguda … TL/m3 lük birim fiyatın … m3’lük miktar için geçerli olduğu, dolayısıyla da, İdarece yeni bir olur alınmaksızın bu fiyatın imalatın tamamı olan … m3’e uygulanamayacağı belirtilerek (… m3 x …. TL) … TL kamu zararına yol açıldığı iddia edilmiştir.
İlk sorgu üzerine, sorumlular tarafından gönderilen savunmada, … tarihi itibariyle, … ton stabilize malzemenin birim fiyatının tespiti amacıyla … Belediye Başkanlığı, … Ticaret ve Sanayi Odası ile faaliyet konuları stabilize malzeme satışı olan ve daha önce proforma faturaların alındığı … (…), … İnş. San. Tic. ve Ltd. Şti. ve … İnş. Temz. Pet. Özel Güv. Sis. Yem. İth. İhrc. San. ve Tic. Ltd. Şti.’den teklif alındığı, teklif yazısının istenildiği tarihte yani 2018 yılı Temmuz ayındaki Yİ-ÜFE katsayısının 365,60 olduğu, bu katsayıya karşılık ihalenin yapıldığı tarih olan 2012 Şubat ayı Yİ-ÜFE katsayısının 0,55501 olduğu, bu katsayılar üzerinden fiyatların geriye dönüşüm çalışması yapıldığında, başka bir deyişle 2018 yılı Temmuz ayında alınan birim fiyat rayici 2012 yılı Şubat ayına dönüştürüldüğünde, alınan beş fiyat teklifinden dördünün, ödenen birim fiyat tutarından daha yüksek olduğu, yine beş teklifin ortalamasının da … TL/m3 olduğu göz önüne alındığında, herhangi bir fazla ödemenin söz konusu olmadığı belirtilmiştir.
Bu savunmalar üzerine, Denetçi tarafından “0,50 mm alt temel malzemesi” birim fiyatının tespiti amacıyla … ili dahilinde faaliyette bulunan ve işin başında proforma teklif alınan … (…), … İnş. San. Tic. ve Ltd. Şti. ve … İnş. Temz. Pet. Özel Güv. Sis. Yem. İth. İhrc. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne ait 2012-2017 yılı alt temel malzemesi kalker (mıcır) ocak başı satış fiyatları, Sayıştay Başkanlığının … tarih ve … sayılı yazısı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Mülga Maden İşleri Genel Müdürlüğünden (MİGEM) istenilmiş, MİGEM tarafından gönderilen … tarih ve … sayılı cevabi yazıda, … ili için Genel Müdürlük tarafından oluşturulan komisyonlar tarafından belirlenen ortalama ocak başı satış fiyatları ve işletme izni olup üretim faaliyetinde bulunan firmaların MİGEM’e vermiş oldukları satış bilgi formlarında yapmış oldukları devlet hakkına esas ocak başı satış beyanları bildirilmiştir. Gönderilen bu bilgi üzerine, denetçi tarafından, “0,50 mm stabilize (alt temel) malzemesi” yeni birim fiyat tespitinin MİGEM tarafından gönderilen ocak başı satış fiyatları dikkate alınarak yapılması gerektiği gerekçesiyle kamu zararı tutarı yeniden … TL olarak hesap edilmiş ve sorumlulara bu husus ek sorgu ile bildirilmiştir.
İhale tarihinde geçerli olan Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Sözleşmede bulunmayan işlerin fiyatının tespiti” başlıklı 22’nci maddesinde yer alan,
“(1) 12 üncü maddenin 4 üncü fıkrasında belirtilen proje değişikliği şartlarının gerçekleştiği hallerde, işin yürütülmesi aşamasında idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği ve ihale dokümanında ve/veya teklif kapsamında fiyatı verilmemiş yeni iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının bedelleri ile 21 inci maddeye göre sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin bedelleri, ikinci fıkrada belirtilen usuller çerçevesinde yüklenici ile birlikte tespit edilen yeni birim fiyatlar üzerinden yükleniciye ödenir.
(2) Yeni fiyatın tespitinde iş kalemi veya iş grubunun niteliğine göre aşağıdaki sıralamaya uyularak oluşturulan analizlerden biri kullanılır:
a) Yüklenicinin birim fiyatlarının/teklifinin tespitinde kullanarak teklifi ekinde idareye sunduğu ve yeni iş kalemi/grubu ile benzerlik gösteren iş kalemlerine/gruplarına ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine/grubuna benzerlik gösteren analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.
c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan iş kalemleri/gruplarına ait maliyet analizleriyle kıyaslanarak bulunacak analizler.
ç)
