Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2018/3255 Esas 2019/5014 Karar

MAHKEMESİ : İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 12. HUKUK DAİRESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA

Taraflar arasında görülen davada Bakırköy 5. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 17/05/2017 tarih ve 2016/259 E. - 2017/450 K. sayılı kararın davalı Enco İstanbul Sey ve Taş. Ticaret Limited Şirketi vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine dair İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi'nce verilen 12/04/2018 tarih ve 2017/691 E. - 2018/410 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalı Enco İstanbul Sey ve Taş. Ticaret Limited Şirketi vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacılar vekili, müvekkili şirketler ile davalı Enco Ltd. Şti.'nin diğer davalı şirketin ortakları olduğunu, davalı ... İstanbul Ltd. Şti.'ye ait ana sözleşmenin 12. maddesinin a ve b bentlerinde diğer davalı ortak Enco şirketi lehine rekabet yasağı içeren düzenleme yapıldığını, söz konusu düzenlemenin TTK.'nın 613. maddesine aykırı olduğunu, mevcut rekabet yasağının müvekkili şirketler aleyhine davalılardan Enco şirketi lehine haksız rekabet yarattığını, ileri sürerek söz konusu düzenlemenin geçersizliğinin tesbitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... İstanbul Ltd. Şti. temsilcisi, davacı tarafın iddia ettiği ana sözleşme maddesinde öngörülen rekabet yasağının hukuka aykırı sınırlama getirdiğini beyan ederek davayı kabul ettiklerini belirtmiştir.
Davalı Enco Ltd. Şti. vekili, davacı tarafın rekabet yasağı getirdiğini öne sürdüğü düzenlemenin, hukuka aykırı olmadığını, TTK.'nın 613. maddesinin rekabet yasağı yönünde bir hüküm getirmediğini, davaya konu maddenin ortaklar arasındaki rekabeti engellemek amacıyla düzenlendiğini, müvekkili şirketin Rekabet Kuruluna olumsuz tespit başvurusunda bulunduğunu, başvuru neticesinin beklenmesi geretiğinden bu beklenmeksizin açılan davanın öncelikle dava şartı yokluğu nedeniyle usulden ve ayrıca esastan reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, tüm dosya kapsamı ve alınan bilirkişi raporuna göre, davacılar ile davalı Enco Ltd. Şti.'nin ortak olduğu diğer davalı ... İstanbul Ltd. Şti.'ye ait ana sözleşmenin 12. maddesinin a ve b bentlerinde yer alan ve ortaklardan davalı Enco Ltd. Şti. lehine oluşturulan rekabet yasağının ortaklardan biri lehine hakkaniyete aykırı rekabet yasağı getirdiği, halbuki rekabet yasağında korunanın bizzat sözleşmenin ait olduğu şirketin menfaati olması gerektiği, bu bağlamda ortak olan davalı Enco Ltd. Şti. lehine oluşturulan rekabet yasağının TTK'nın 613, 579/1 maddeleri ile TBK'nın 27/1 maddesi gereğince geçersizliğinin tespitinin gerektiği gerekçesiyle, davanın kabulüne İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğünün 737899 sicil numarasında kayıtlı davalı ... İstanbul Tekstil Kalite Kontrol Hizmetleri Ltd. Şti.'ye ait ana sözleşmenin 12.maddesi a ve b bendinde yer alan ve davacı şirketler aleyhine rekabet yasağını öngören düzenlemenin geçersizliğinin tespitine karar verilmiştir.
Karara karşı davalı Enco Ltd. Şti. vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesince, tüm dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebeplerine göre ilk derece mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı, ana sözleşme maddesinin bir kısım ortakların şirketin faaliyet alanına giren ve rekabet teşkil eden davranışlarda bulunmasını bir başka ortağın onayına tabi kıldığı, bu suretle 4054 sayılı Yasa ve 6102 sayılı TTK'nın 579. maddesinde belirtilen emredici hükümlere aykırı olduğu gerekçesiyle davalı Enco Ltd. Şti. vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı Enco Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde, İlk Derece Mahkemesince verilen kararda aşağıdaki bent dışında bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/b-1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından davalı Enco İstabul Ltd. Şti. vekilinin aşağıdaki bent dışındaki sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava limited şirket esas sözleşmesinde rekabet yasağını düzenleyen 12. madde hükmünün a ve b bentlerinin kanuna aykırı olduğu iddiasına dayalı olarak hükümsüzlüğünün tespiti istemine ilişkin olup, Mahkemece yazılı gerekçeyle davanın kabulüne, şirket esas sözleşmesinin 12. maddesinin a ve b bentlerinde yer alan ve davacı şirketler aleyhine rekabet yasağı öngören düzenlemenin geçersizliğinin tespitine karar verilmiş, kararın istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi davalı Enco İstanbul Ltd. Şti. vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.
6102 sayılı TTK’nın 613/2. maddesinde şirket sözleşmesiyle ortakların şirketle rekabet eden işlem ve davranışlardan kaçınmak zorunda olduklarının düzenlenebileceği belirtilmiş; yine aynı kanunun emredici hükümler başlıklı 579. maddesinde ise şirket sözleşmesinin, kanunun limited şirketlere ilişkin hükümlerinden ancak kanunda açıkça cevaz verildiği hallerde sapabileceği düzenlenmiştir. Nitekim, davalı ... İstanbul Ltd. Şti.'nin ana sözleşmesinin 12. maddesinde de anılan hükümlere uygun olarak; a bendinin ilk paragrafında, ortakların şirketin faaliyet alanlarında faaliyette bulunamayacakları; b bendinde, rekabet yasağının şirket ortaklığından ayrılmayı müteakip 2 yıl süre ile devam edeceği; c bendinde ise faaliyette bulunmak isteyen ortağın kendisinin katılımı olmaksızın alınacak ortaklar kurulu kararıyla rekabet yasağından muaf tutulabileceğine yer verilmiştir. Ancak anılan Kanun hükümlerine uygun olan mezkur düzenlemelerden ayrı olarak, esas sözleşmenin 12. maddesinin a bendinin “bununla birlikte” ifadesiyle başlayan paragrafında ise esas sözleşme sahibi davalı ... İstanbul Ltd. Şti.'nin faaliyet alanıyla alakası olmadığı görülen sayılı alanlarda davacı şirketlerin faaliyet göstermeleri ancak davalı Enco İstanbul Ltd. Şti.'nin yazılı onayına tabi kılınmıştır.Şu halde, İlk Derece Mahkemesince esas sözleşmede yer alan ve esas sözleşmenin 12. maddesinin a bendinin “bununla birlikte” ifadesiyle başlayan düzenlemenin, her ne kadar TTK’nın 579. maddesine göre sözleşme sahibi davalı ... İstanbul Ltd. Şti.'yi bağlayacağından bahsedilemeyecekse de, esas sözleşmede imzası bulunan imzacı ortakları bağlayıp bağlamayacağı, onlar açısından da hükümsüz olup olmadığı değerlendirilip, tartışılmaksızın davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmediğinden, davalı Enco İstanbul Ltd. Şti. vekilinin istinaf talebinin kabulüyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak yeniden esas hakkında karar verilmesi gerekirken, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi bozmayı gerekmiştir.
Ayrıca yine İlk Derece Mahkemesince yanılgılı şekilde, ortakların şirketle rekabet etmemelerine dair esas sözleşmenin a bendinin ilk paragrafında yer alan ve TTK’nın 613/2. maddesine de uygun olan düzenlemeyi de kapsar şekilde genel bir ifadeyle hükümsüzlüğün tespitine karar verilmesi doğru olmadığı gibi; sadece davalı Enco İstanbul Ltd. Şti. lehine olduğundan bahsedilemeyen 12. maddenin b bendinin hükümsüzlüğünün tespitine karar verilmesi de doğru görülmediğinden davalı Enco İstanbul Ltd. Şti. vekilinin istinaf talebinin bu nedenle de kabul edilip İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak açıklanan doğrultuda yeniden esas hakkında karar verilmesi gerekirken, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenle, davalı Enco İstanbul Ltd. Şti. vekilinin sair temyiz itirazının REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenle, davalı Enco İstanbul Ltd. Şti. vekilinin temyiz isteminin kabulü ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi'nin 2017/691 E.-2018/410 K. sayılı kararının mümeyyiz davalı yararına BOZULARAK KALDIRILMASINA, HMK'nın 373/1. maddesi uyarınca dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz edene iadesine,
01.07.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.