Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiş, asıl ve birleşen dosya davalısı vekili tarafından duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde asıl ve birleşen dosya davacısı vekili Avukat ... ... ile asıl ve birleşen dosya davalısı vekili Avukat ... geldi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu işin gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, asıl davada; sözleşmenin davalı tarafından feshinin haksız ve geçersiz olduğunun tespiti ile sözleşme konusu işten kaynaklanan bakiye alacağın tahsili, birleşen davada ise sözleşme kapsamı dışında yapılan ilave iş bedelinin ve sözleşmenin haksız feshi nedeniyle uğranılan kâr kaybı alacağının tahsili istenmiş, mahkemece ıslahla arttırılan tutarlar da gözetilerek asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, taraf vekillerince temyiz olunmuştur.
Davacı yüklenici asıl ve birleşen davasında; davalı iş sahibi ile 08.10.2007 günlü asıl sözleşme ve 07.12.2009 tarihli ek protokol imzaladıklarını, 08.10.2007 günlü toplam "30.701.560 euro + %18 KDV" bedelli, ''.... inşaatı işi '' sözleşmesi ve 07.12.2009 tarihli ek protokol uyarınca tüm edimlerini tam ve eksiksiz biçimde ifa ettiğini, davalının yaptığı proje tadilatına göre ekstra olarak bazı mahallerde istinat duvarlarını yükselttiğini, ... kat imalâtlarının projeye eklendiğini, sözleşme dışı faydalı ve zaruri ilave işler yaptığını, sözleşme dışı ekstra işlerin bedelinin mahkeme aracılığıyla yaptırdığı tespit ve alınan bilirkişi heyeti raporunda hesaplandığını, davalının sözleşme konusu ve sözleşme harici yaptığı tüm işlerin bedelini tam olarak ödemediğini, haksız şekilde 10.02.2011 günlü ihtarnamesi ile sözleşmeyi feshettiğini iddia ederek asıl davada 08.10.2007 günlü sözleşmenin feshinin haksız ve geçersiz olduğunun, inşaat sözleşmesinin halen yürürlükte olduğunun tespitine, davalının inşaatlara müdahalesinin men'ine, sözleşme konusu işten bakiye alacağının tahsiline karar verilmesini istemiş; birleşen davasında ise; sözleşme dışı yaptığı ilave imalâtların bedelini ve sözleşmenin haksız feshi nedeniyle uğradığı kâr kaybı zararının tazminini talep etmiş; 10.02.2016 günü harçlandırdığı ıslah dilekçesiyle asıl ve birleşen davasına konu istemlerini arttırmıştır.
Davalı iş sahibi asıl ve birleşen davaya karşı verdiği cevap dilekçesinde; davacı ile 08.10.2007 günlü inşaat sözleşmesi, 22.08.2008 ve 07.12.2009 tarihli iki adet ek protokol imzaladıklarını, yüklenicinin sözleşmeye uygun, tam ve eksiksiz biçimde edimlerini yerine getirmediğini, mahkemede yaptırdığı tespit ve alınan rapor ile ispatladığını, noterden keşide ettiği 10.02.2011 tarihli ihtarı ile haklı şekilde sözleşmeyi feshettiğini, davacının sözleşme dışında ekstra iş yapmadığını, yüklenicinin gerçekleştirdiği tüm imalâtların sözleşme kapsamında kalan işler olduğunu, gerçekleştirdiği tüm imalât bedelini tam olarak ödediğini ve borçlu olmadığını, her iki davanın da reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece mahallinde 30.11.2013 günü yapılan keşif sonucu makine mühendisi, inşaat mühendisi, elektrik mühendisi, peyzaj mimarı ve mimar bilirkişiden oluşan teknik bilirkişi heyetinden 30.06.2014 tarihli birinci rapor alınmış; sonrasında davacı yüklenici şirketin ticari defter ve kayıtlarını inceleyen iki kişilik serbest muhasebeci mali müşavir bilirkişinin düzenlediği 31.01.2016 günlü rapor ile hukukçu bilirkişi tarafından tanzim edilen 14.03.2016 tarihli rapor alınarak asıl ve birleşen davanın ıslahla arttırılan tutarlar da gözetilerek kısmen kabulüne karar verilmiş, verilen hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Taraflar arasında imzalanan, her iki tarafın kabulünde ve ihtilâfsız olan 08.10.2007 günlü ''.... adlı iskan alanının ikâmet etmeye hazır şekilde inşası, gerekli bütün çizim ve projelerin temini'' konusu olan sözleşmenin 13. maddesinde sözleşme bedeli toplam "30.701.560 euro + %18 KDV" sabit ve toplam bedel olarak kararlaştırılmış; sözleşme bedelinin 53.013.37 m2'ye örtülü inşa edilebilir alan, 14.534.82 m2'ye sıraevler ve 2.120.40 m2'ye ise merdivenler inşa edilmesi için olduğu belirtilmiştir. Sözleşmede iş bedelinin 6098 sayılı TBK 480. (818 sayılı BK 365. maddesi) maddesinde düzenlenen götürü bedel olarak kararlaştırıldığı anlaşılmaktadır. Götürü bedelli sözleşmede, yüklenicinin hakettiği imlât bedeli, fiziki oran yöntemi ile başka bir ifadeyle yüklenicinin sözleşme kapsamında gerçekleştirdiği imalâtların eksik ve ayıpları da dikkate alınarak işin tamamına göre fiziki oranı tespit edilip, bulunacak bu oranın götürü iş bedeline uygulanması suretiyle saptanmalı ve bulunacak bu rakamdan kanıtlanan ödemeler düşülerek hesaplanmalıdır.
Mahkemece mahallinde yapılan keşif sonucu düzenlenen teknik bilirkişi heyetinin 17.07.2014 havale, 30.06.2014 tanzim tarihli raporunda davacı yüklenicinin toplam imalât bedeli %18 KDV dahil 20.356.683,66 euro hesaplanmıştır. Ne var ki raporda yapılan bu hesaplamanın, götürü bedelli eser sözleşmesinde yüklenicinin hakettiği imâlat bedelinin fiziki oran yöntemi ile bulunması ilkesine uygun olduğundan söz etmek mümkün değildir. Mahkemece 08.10.2007 günlü sözleşmenin 30.701.560,00 euro + KDV götürü bedelli olduğu,
davacı yüklenicinin hakettiği imalât bedelinin fiziki oran kurularak saptanması gerektiği dikkate alınmaksızın; Dairemizin yerleşmiş uygulamaları gereğince götürü bedelli sözleşmede fiziki oran kuralına uygun hesaplama yapmayan teknik bilirkişi raporu hükme esas alınarak verilen karar doğru olmamıştır.
2-Davacı yüklenici birleşen davasında sözleşme harici ilave imalâtlar yaptığını iddia ederek sözleşme dışı iş bedelinin tahsilini istemiş; mahkemece ilave iş bedeli hesaplanırken, bedel konusunda yanlar arasında kararlaştırılan bir tutar bulunmadığından, sözleşme kapsamı dışında kalan fazla işlerin bede