MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Taraflar arasındaki davada .... İş, ... İş, ... İş ve .... İş Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeniyle yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, işçilik alacağının tahsili istemine ilişkindir.
.... İş Mahkemesince, davanın doğrudan alacak davası olmadığı, kıdeme esas sürenin tespitine ilişkin olduğu, uyuşmazlığın sosyal güvenlik mahkemesi olarak görevli ... İş Mahkemesince çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle dosyanın bu mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
... İş Mahkemesince, davacının SGK işlemlerine yönelik talebinin olmadığı, .... İş Mahkemesinin verdiği kararın bir görevsizlik kararı niteliğinde olmadığı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
... İş Mahkemesince, mahkemeler arasındaki görev uyuşmazlığının giderilmesi gerekirken, dosyanın mahkemelerine tevzi edildiği gerekçesiyle dosyanın .... İş Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
.... İş Mahkemesi tarafından ise mahkemeler arasındaki görev uyuşmazlığının giderilmesi gerekirken, dosyanın mahkemelerine tevzi edildiği gerekçesiyle dosyanın .... İş Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İki mahkemenin de görevsizlik kararı vermesi ve bu kararların kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleşmiş bulunması ile kesin yetki hâllerinde, iki mahkemenin de yetkisizlik kararı vermesi ve bu kararların kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleşmiş bulunması, 6100 sayılı HMK m. 21'de, davaya bakacak mahkemenin tayini için yargı yeri belirlenmesi yoluna başvurulacak hâller arasında sayılmaktadır. 6100 sayılı HMK m. 22/2 uyarınca da, "İki mahkemenin aynı dava hakkında göreve veya yetkiye ilişkin olarak verdikleri kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleştiği takdirde, görevli veya yetkili mahkeme, ilgisine göre bölge adliye mahkemesince veya Yargıtayca belirlenir." Buna göre, burada, usûle ilişkin nihaî kararlardan olan ve yazılması, kapsamı ve kanun yolları bakımından, hükümler gibi işlem görecek olan (HMK m. 294/6) ve HMK m. 21 ve 22'de yargı yeri belirlenmesi bakımından mevcudiyeti şart koşulan nitelikte "yetkisizik-görevsizlik kararı" bulunmadığından, merci tayini (yargı yeri belirlenmesi) için öngörülen koşullar gerçekleşmemiştir.
Öte yandan, bir yerde aynı mahkemeden birden fazla bulunuyorsa, bunlar arasındaki ilişki genel anlamda iş dağılımı ilişkisidir. Diğer bir ifadeyle, bir yerde bulunan aynı ad ve nitelikteki iş mahkemeleri arasındaki ilişki, iş dağılımı ilişkisidir.

Dar ve teknik anlamdaki işbölümü ise, aynı yerde asliye hukuk mahkemesi yanında asliye ticaret mahkemesi bulunması durumunda ortaya çıkmaktaydı. Gerçekten, asliye ticaret mahkemesi ile asliye hukuk mahkemesi (ve diğer hukuk mahkemeleri) arasındaki ilişki, hem 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununda (m.5) hem de 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun kanunlaşan ilk hâlinde (m.5/3-4), iş bölümü ilişkisi olarak kabul edilmişti. Ancak, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 5. maddesinde, 26/6/2012 tarihli ve 6335 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, asliye ticaret mahkemesi ile asliye hukuk mahkemesi ve diğer hukuk mahkemeleri arasındaki ilişki, işbölümü ilişkisi olmaktan çıkarılmış ve görev ilişkisi olarak değiştirilmiş ve böylece buna ilişkin itiraz da ilk itiraz olmaktan çıkarılıp, davanın her aşamasında ileri sürülebilecek ve hâkim tarafından re’sen gözetilebilecek bir dava şartı haline getirilmiştir.
Konuyla ilgili olarak, Yarg