MAHKEMESİ: Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi


TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR
A) Davacı İstemi;
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle, davacılardan ...'ın davalılardan işverene ait işyerinde çalışırken, 12/07/2009 tarihinde iş kazası sonucu yaralanıp malul kaldığını, Sosyal Güvenlik Kurumunca gelir bağlandığını, olayda davalıların tamamen kusurlu ve sorumlu olduğunu, ceza yargılamasında kusur raporu aldırılmışsa da, iş güvenliği kuralları nazara alınarak tüm davalıların kusur durumlarının yeniden değerlendirilmesi gerektiğini, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere davacılardan kazalı ... için 150.000,00.-TL, davacılardan kazalının annesi ... için 50.000,00.-TL manevi tazminatın olay tarihinden yasal faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, davanın belirsiz alacak kabulü ile müteselsil sorumlulardan istenebilecek manevi tazminat tutarlarının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabı;
Davalılardan ... ve ... vekili cevap dilekçesinde özetle; olayın tamamen davacının tedbirsizlik ve dikkatsizliğiyle, kendi kusurundan kaynaklandığını, davacıyla tedavi sürecinde ilgilenildiğini, davalı işverenin kusurlu olmadığını, istenilen manevi tazminatın fahiş olduğunu, davalılardan ...'ın manevi tazminat talep edemeyeceğini, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalılardan ...'a usulüne uygun davetiye tebliğine rağmen cevap dilekçesi sunulmamış, duruşmalara katılmamıştır.
C) İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi:
“Olaya ilişkin işveren tahkikat evrakları, işyeri şahsi sicil dosyası, SGK tahkikat evrakları ve müfettiş raporları getirtilmiş, SGK tahkikatıyla olayın iş kazası olduğu, kurumca olay nedeniyle davacının işgöremezlik oranının % 51 olarak belirlenip gelir bağlandığı görülmüş, tarafların delilleri toplanmış, tanıklar dinlenmiş, ekonomik ve sosyal durum araştırma yapılmıştır. ... Asliye Hukuk Mahkemesi'ne ait 2010/246 E, 2013/624 K sayılı dava dosyası getirtilerek incelendiğinde; davacısının ..., davalıların ... İşletmesi ve ... olduğu, davacının 12/07/2009 tarihinde geçirdiği iş kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat talep edildiği, yargılama sırasında aldırılan 17/05/2012 tarihli bilirkişi raporuyla davacının %50, davalı ... İşletmesinin %50 kusurlu olduğunun belirlendiği, taraflarca takip edilmemekle 28/05/2013 tarihli karar ile davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği görülmüştür. ... 1. Sulh Ceza Mahkemesi'ne ait 2010/55 E, 2013/1067 K sayılı dava dosyasının Uyap'ta kayıtlı evrakları getirtilip incelendiğinde 12/07/2009 tarihli kaza nedeniyle sanıklar ..., ... hakkında taksirle yaralamaya neden olma suçundan yargılama sonucu sanıkların cezalandırılmasına karar verildiği görülmüştür.Mahkememizce kusur oranlarına ilişkin uzman bilirkişi kurulundan aldırılan rapor ile davalılardan işveren ... İşletmesinin işyerinde işçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin tedbirleri yeterince almaması, denetim ve kontrolleri yapmaması nedeniyle %50 kusurlu olduğu, bu kusurun %5'lik kısmının işveren şirket yetkilisi davalılardan ...'e, %5'lik kısmının da işveren lunapark müdürü davalılardan ...'a ait olduğu, dikkatli ve tedbirli davranmayan, şahsi güvenliğini sağlamayan davacının %50 kusurlu olduğu belirlenmiş, bilirkişi kurulu raporu ayrıntılı ve gerekçeli olup, oluşa, dosya kapsamına uygun düştüğünden, az önce özetlenen ... Asliye Hukuk Mahkemesi'ne ait 2010/246 E, 2013/624 K sayılı dava dosyasında aldırılan kusur raporuyla uyumlu ve birbirini teyit ettiği görülmekle hükme esas alınmıştır.
Yargılama ve tüm dosya kapsamına göre; davacılardan ... açısından yapılan değerlendirmeye göre, dava konusu iş kazası nedeniyle davacının %51 oranında maluliyeti bulunduğu, davalı işverenin diğer davalılarla birlikte olayın oluşumunda %50 oranında kusurlu olduğu, buna göre davacının sosyal yaşantısı, iş göremezlik derecesi, ilerdeki artış ihtimali, hayat boyu çekeceği üzüntü, davalı işyerinin ekonomik durumu, paranın satın alma gücü, iş kazasının oluşumundaki kusur durumu, olayın oluş tarihi ve işleyecek faiz, TBK.nın 56.maddesi (yürürlükten kaldırılan BK'nın 47.maddesi) hükmüyle, 22.06.1966 gün, 7/7 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında belirtilen ilkeler gözönünde tutularak hükümde gösterilen miktarda manevi tazminat takdirinin davacıda tatmin duygusu yaratabileceği görülmüştür.Diğer davacı ... açısından yargılama ve tüm dosya kapsamına göre; her ne kadar kazalının annesi olan davacı lehine iş kazası sonucu oluşan maluliyet nedeniyle manevi tazminat isteminde bulunulmuş ise de, davanın yasal dayanağı davanın açıldığı tarihte yürürlükte olan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 56.maddesi 2.fıkrası olup, ağır bedensel zarar veya ölüm halinde, zarar görenin veya ölenin yakınlarına da manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesine karar verilebilir hükmünün yer aldığı (yürürlükten kalkan BK ), kural olarak bedensel zarara uğrayanın kendisinin manevi acısının bulunacağı ve yansıma yoluyla yakınlarının manevi tazminat isteyemeyeceği, ancak çok ağır bedensel zarar halinde yakınların da manevi acı duyacakları ve manevi tazminat isteyebilecekleri, kazalının iş kazası nedeniyle maluliyet oranının %51 olarak belirlendiği, emsal nitelikli Yargıtay kararlarına göre ağır bedensel zarardan söz edebilmek için maluliyetin %100'e yakın olması ya da doğrudan doğruya cismanı zarara uğrayan kazalının yakınının ruhsal sağlığının ağır şekilde bozulup, şok geçirip, tedavi görmek zorunda kalmaları halinde illiyet bağının gerçekleşmiş sayılacağı gibi, kazalının yakını olan davacının kazalının geçirdiği iş kazası nedeniyle böyle bir zarara maruz kaldığı iddia ve ıspat olunmamakla, buna ilişkin herhangi bir delil de sunulmamakla, koşulları oluşmadığından manevi tazminat talebinin reddi gerekmiştir” şeklinde belirtilmiştir.
D) İlk Derece Mahkemesi Kararı:
“Davacılardan ... açısından manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile, takdiren 75.000,00 TL'nin 12/07/2009 olay tarihinden yasal faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
Fazla istemin reddine,
Davacılardan ... açısından manevi tazminat isteminin reddine, ” karar verilmiştir.
E)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesinde Özetle;
“Taraflar arasında kusur oranları, davanın belirsiz alacak davası olarak açılıp açılamayacağı ile manevi tazminat miktarı konularında uyuşmazlık bulunmaktadır.
İnsan yaşamının kutsallığı çevresinde işverenin, işyerinde işçilerin sağlığını ve iş güvenliğini sağlamak için gerekli olanı yapmak ve bu husustaki şartları sağlamak ve araçları noksansız bulundurmakla yükümlü olduğu 4857 sayılı İş Kanunu'nun 77. maddesinin açık buyruğu iken, 4857 sayılı Kanun'un 77. ve devamı bir kısım maddeleri 30.06.2012 tarih ve 28339 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun 37. maddesiyle, 01.01.2013 tarihinde yürürlüğe girmek üzere yürürlükten kaldırılmış olup 6331 sayılı Kanun ile işverenin sağlık ve güvenlik önlemlerini alma yükümü daha ayrıntılı bir biçimde düzenlenmiştir.Buna göre, 6331 sayılı Kanun’un "İşverenin Genel Yükümlülüğü" kenar başlıklı 4. maddesinde:"İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede;
a)Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dahil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
b)İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
c)Risk değerlendirmesi yapar ve yaptırır.
ç)Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu gözönüne alır.
d)Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır." hükmü düzenlenmiştir.
Aynı Kanun’un 5. maddesinde de risklerden korunma ilkeleri düzenlenmiştir. Buna göre maddede, "İşverenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aşağıdaki ilkeler göz önünde bulundurulur:
a)Risklerden kaçınmak,
b)Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek,
c)Risklerle kaynağında mücadele etmek,
ç)İşin kişilere uygun hale getirilmesi için işyerlerinin tasarımı ile iş ekipmanı, çalışma şekli ve üretim metotlarının seçiminde özen göstermek, özellikle tekdüze çalışma ve üretim temposunun sağlık ve güvenliğe olumsuz etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek,
d)Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
e)Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek,
f)Teknoloji, iş organizasyonu çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir önleme politikası geliştirmek,
g)Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine öncelik vermek,
ğ)Çalışanlara uygun talimatlar vermek." hükmü yer almaktadır.
Görüldüğü üzere, işverenin çalışanlarla ilgili sağlık ve güvenliği sağlama yükümünün genel çerçevesi, 6331 sayılı Kanun’un 4. maddesinde çizilmiştir. Bu çerçevede işverenin, “çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü” olduğu belirtildikten sonra işverenin yapacağı ve uymakla yükümlü bulunacağı birtakım esaslara yer verilmiştir. Bunun gibi aynı kanunun 5. maddesinde işverenin risklerden korunma sırasında uyacağı ilkeler, 10. maddede de, işyerinde sağlık ve güvenlik sağlanırken, işverenin yapacağı risk değerlendirmesi çalışmasında dikkate almakla yükümlü bulunduğu hususlar belirlenmiştir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 09.10.2013 tarih ve 2013/21-102 Esas, 2013/1456 Karar sayılı kararı).
Anılan düzen