Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2015/17714 Esas 2015/23517 Karar

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davacı ve davalılar avukatları tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili, davalılar arasında muvaza olduğunu, iş sözleşmesinin geçerli sebep olmadan işverence feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini, boşta geçen süre ücret ve diğer haklar ile işe başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminatın belirlenmesini istemiştir.
Davalılar vekili, husumet itirazında bulunarak, iş sözleşmesinin haklı sebeple sona erdirildiğini belirterek, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak, davacının performansa dayalı verimsizlik iddiasının süreklilik gösteren en düşük veya eğilimli sonuçlar olduğuna dair dosyaya bilgi ve belge sunulmadığı, fesih bildiriminde söz konusu olan "uyarı ve kınama cezalarını" içeren fesih yazısında disiplin kurulunca tespit edilen sebeplerle iş sözleşmesinin feshedildiğinden söz edilirken işyerinde uygulanmakta olan bir disiplin yönetmeliğine uygun davranılmadığı, fesih sebebi olarak bahsedilen sebeplerin ölçülülük ilkesi ile uyumsuz olduğu, işverence fesihten önce davacıyı farklı bir pozisyonda, kısa bir eğitimle değerlendirmek şeklinde bir araştırma yapmadığı, feshin son çare olması ilkesine de uymadığı sebepleriyle feshin geçersiz olduğu, davalılar arasında asıl-altişveren ilişkisi bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar, kanuni süresi içinde taraflarca temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin geçerli sebebe dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusu olup, kanuni dayanak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. ve devamı maddeleridir.
4857 sayılı Kanun’un 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
4857 sayılı Kanun’un 18. maddesi bakımından işçinin davranışlarından kaynaklanan sebepler, işçinin aynı Kanun'un 25/II. maddesinde öngörülen sebepler niteliğinde ve ağırlığında olmayan, işyerinde işin görülmesini önemli ölçüde olumsuz etkileyen, sözleşmeye aykırı davranışlarıdır. İşçinin davranışı ancak işyerinde olumsuzluklara yol açması halinde geçerli sebep olabilir. İşçinin sosyal açıdan olumsuz bir davranışı, toplumsal ve etik açıdan onaylanmayacak bir tutumu işyerinde üretim ve iş ilişkisi sürecine herhangi bir olumsuz etki yapmıyorsa geçerli sebep sayılamaz.
4857 sayılı Kanun’un 20. maddesinin ikinci fıkrasına göre feshin geçerli sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.
Dosya içeriğinden, davacının 15.11.2007-22.11.2012 tarihleri arasında davalıya ait işyerinde müşteri temsilcisi olarak çalıştığı, iş sözleşmesinin 20.11.2012 tarihli fesih bildirimi ile, “...Şahsınıza düzenlenen 10.01.2012 tarihli tutanakta Ocak ayı içerisinde 02.01.2012 tarihinde 51%, 03.01.2012 tarihinde 40%, 04.01.2012 tarihinde 53%, 05.01.2012 tarihinde 42%, 06.01.2012 tarihinde 48% verimlilik değerleri, 02.01.2012 tarihinde 22 dk. 34 sn., 04.01.2012 tarihinde 20 dk. 58 sn., 05.01.2012 tarihinde 22 dk. 57 sn., not Avail+off job süresi, 02.01.2012 tarihinde 11 dk. 2sn, 03.01.2012 tarihinde 15 dk. 07 sn., 05.01.2012 tarihinde 25 dk. 01 sn. CMS Avail ile operasyon performans ortalamasının altında kaldığınız görülmüştür. Yazılı ve sözlü olarak bildirimi yapılan değerlere uyum konusunda gereken özeni göstermediğiniz ve operasyon kurallarına uyum sağlamadığınız tespit edilmiştir. Disiplin kurulumuzca tarafınıza uyarma cezası verilmiş olup aynı benzer eylemlerin tekrarlanmaması konusunda uyarıldığınız görülmüştür.17.01.2012, 31.01.2012, 13.03.2012 tarihli tutanaklarla yukarıdaki ölçümlere benzer kriterler ile davacının operasyon performansının altında kaldığının görüldüğü ve disiplin kurulunca uyarma cezası aldığı, 13.08.2012 tarihli tutanakta 13.08.2012 tarihinde şirketçe belirlenen görünüm giyim düzenlemesi hükümlerine aykırı davranmak sebebi ile disiplin kurulunca davacıya uyarma cezası verilmiş olduğu, 13.08.2012 tarihli tutanakta 13.08.2012 tarihinde 09:00'da olan vardiyasına saat 10:48 de sistemde olduğu tespit edildiğinden vardiya saatine geç giriş sebebi ile disiplin kurulundan kınama cezası aldığı, 13.08.2012 tarihli tutanakta 12.08.2012 tarihinde saat ll:00'de başlayan vardiyasına telefonla şehir dışında bulunduğunu belirterek gelmediği tespit edildiğinden vardiya saatine geç giriş sebebi ile disiplin kurulundan kınama cezası aldığı, 18.09.2012 tarihli tutanakta 14.09.2012 tarihinde saat 09:00'da başlayan vardiyasına telefonla rahatsız olduğunu bildirerek gelmediği tespit edildiğinden vardiya saatine geç giriş sebebi ile disiplin kurulundan kınama cezası aldığı, 24.09.2012 tarihli tutanakta 1-19.09.2012 tarihleri arasında davacının verimliliğinin düşük olduğu tespit edildiğinden disiplin kurulunca kınama cezası aldığı, 12.11.2012 tarihli tutanakta 08.10.2012-07.11.2012 tarihlerinde işyeri hekimi onayı olmadan rapor aldığı tespit edildiğinden çalışma verimsizliğine sebep olduğu tespit edildiği, 12.11.2012 tarihli tutanakta 10.11.2012 tarihinde 09:00'da başlayan vardiyasına saat 10:07'de sistemde olduğu tespit edildiğinden vardiya saatine geç giriş sebebi ile disiplin kurulundan kınama cezası aldığı, planlanan çalışan sayısının düşmesine sebep olarak operasyon verimliliğini düşürdüğü, işyeri ile imzaladığı iş sözleşmesine ve çalışma düzenine aykırı davranışlar göstermesi, işine karşı ciddiyetsizliği, işin gereklerini ikaza rağmen yerine getirmemesi sebepleriyle iş sözleşmesinin 20.11.2012 tarihinden itibaren işveren tarafından 25/II. maddesi h. bendi (İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi) uyarınca feshedilmiştir.” Fesih sebebi olarak sayılan olaylarla ilgili davacının savunmasının alındığı, bir kısım eylemleri için kınama ve uyarı cezaları verildiği anlaşılmaktadır. Davacının, fesih bildiriminde belirtilen olumsuz davranışlarının 4857 sayılı Kanun'un 25/II. maddesinde öngörülen sebepler niteliğinde ve ağırlığında olmasada, işyerinde işin görülmesini önemli ölçüde olumsuz etkileyen, sözleşmeye aykırı davranışlar niteliğinde olduğu ortada olup, iş sözleşmesinin geçerli sebeple feshedilmesi şartlarının oluştuğu gözetilmeden davanın reddi yerine kabulüne yönelik yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirir.
Belirtilen sebeplerle, 4857 sayılı İş Kanun'un 20. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda belirtilen nedenlerle;
1-Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davanın REDDİNE,
3-Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
4-Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalıların yaptığı 150,00 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalılara ödenmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.500.00 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
6-Karar kesinleştiğinde taraflarca yatırılan gider avanslarından artan kısımların talep halinde ilgililere iadesine, peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalılara iadesine, kesin olarak 09.07.2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.