Asliye Ticaret Mahkemesi





Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı mahkemenin yetkisizliğine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.



- K A R A R -

Davacı vekili, İzmir 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne sunduğu dava dilekçesinde, dava dışı tarafından İzmir 6. İş Mahkemesi'nde müvekkili M.. B.. aleyhine açılan işçi-işveren ilişkisinden kaynaklanan alacak davasının yargılaması sonucunda verilen kararın Karşıyaka 2. İcra Müdürlüğü'nün 2012/1799 E. sayılı dosyası ile icra takibine konduğunu, dosya borcunun müvekkili bakanlık tarafından 06.07.2012 tarihinde 2.872,38 TL olarak yatırıldığını, davalı şirketle müvekkili arasında akdedilen Hizmet Alım Sözleşmesi'nin ilgili maddelerine göre işçilik alacaklarından davalı yüklenici firmanın sorumlu olduğu kaydının yer aldığını, dolayısıyla işten çıkarmanın yasal sorumluluğunun davalı şirkete ait olduğunu, bu nedenle bakanlığın ödemiş olduğu meblağın tamamını rücu hakkı bulunduğunu ve TBK'nın 168. maddesi hükümleri gereğince de borçtan şahsi olarak sorumlu olmadığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 2.872,38 TL'nin ödeme tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı, davaya cevap vermemiştir.

İzmir 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin görevsizlik kararıyla dosyanın gönderildiği mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; İzmir 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce müflis davalı şirket ile ilgili davanın tefrik edilerek görevsizlik kararı verildiği, davalı şirketin dava açılmadan önce Bursa 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 12.10.2009 tarih ve 2008/416 E., 2009/486 K. sayılı kararı ile iflasına karar verildiği ve kararın 18.09.2012 tarihinde kesinleştiği, davalı müflis şirketin iflas etmiş olması nedeniyle açılan davanın kayıt kabul davası olduğu dikkate alındığında davaya davalının iflasına karar veren Bursa Asliye Ticaret Mahkemelerinde bakılması gerektiği, yasadaki kamu düzenine ilişkin bu açık düzenleme karşısında mahkemenin yetkili olmadığı gerekçesiyle, mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir.

Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.

1-Dava, İş Mahkemesi kararına dayalı olarak, dava dışı işçiye davalının iflas tarihinden sonra ödenen işçilik alacaklarının rücuen tahsili istemine ilişkindir.

Mahkemece, dava konusu alacağın iflas tarihinden önce doğmuş iflas alacağı olduğu kabul edilerek, dava kayıt kabul davası olarak nitelendirilmiş ve yazılı şekilde hüküm kurulmuştur.



.../...

S.2





İflas alacağı, masa borcu ve iflastan sonra doğan genel nitelikli alacak olmak üzere üç grup alacak bulunmaktadır.

Dairemizin 23.11.2015 tarih ve 2014/6942 E., 2015/7535 K., 21.12.2015 tarih ve 351 E., 8323 K. sayılı ilamlarında da açıklandığı üzere;

İflas tarihinden sonra doğan bir alacağın varlığı ve miktarı konusunda bir uyuşmazlık bulunmasa da, masa borcu olup olmadığı yönündeki inceleme, alacağın dayandığı hukuksal ilişkiye göre genel hükümler doğrultusunda iflas masası aleyhine açılan davada genel mahkemelerce tespit edilecektir. Böyle bir davada, davacı, masa alacaklısı olduğunu iddia eden alacaklı, davalı ise iflas idaresidir. Dava sonunda verilen ve uyuşmazlık konusu alacağı masa borcu olarak kabul eden karar, bütün iflas alacaklılarını bağlar. Masa mevcudunun iflas masrafları ve masa borçlarını karşılayamadığı durumlarda bu masraf ve borçlar iflas alacaklıları arasında taksim edilemez. (İflas Hukukunda Sıra Cetveli Prosedürü ve Sıra Cetveline Karşı Müraacat Yolları, Öztek Selçuk, yayımlanmamış doçentlik tezi, s. 31 vd) Dairemizin 02.02.2012 tarih ve 2011/4952 E., 2012/680 K. sayılı bozma ilamı da bu yöndedir.

İflas masasının safi (net) mevcudu (masaya giren mal, alacak ve haklar), "alacakların ödenmesine tahsis olunur" (İİK m.184,I,c.1). Buradaki "alacaklar" teriminden maksat, aslında yalnız "iflas alacaklarıdır." İflas alacağı, iflas açıldığı anda müflise karşı hukuken mevcut olan alacaklar yani müflisin iflasın açıldığı andaki borçları olup, iflas masasından istenebilir (masaya yazdırılabilir). İflas masasından istenebilecek (hatta, iflas alacaklarından daha önce ödenecek) olan, bir başka alacak çeşidi de masa alacaklarıdır. Bunun masa bakımından adı "masa borcudur." Masa borçları müflisin değil, (çünkü, müflisin iflas açıldıktan sonra masayı bağlayıcı nitelikte borçlanmasına imkân yoktur.) iflas masasının yaptığı borçlardır. Masa borçları, iflasın açılmasından iflas tasfiyesinin sonuçlanmasına kadar, iflas masası (masa adına iflas dairesi veya iflas idaresi) tarafından yapılan borçlardır. (İİK. m. 248, 303/2) Masa borçları iflas masasından tam olarak ödenir. (örn: İflas kararının ilanı giderleri (m.166;219), defter tutma (m.161;208) giderleri (bkz: m.160), masa mallarının muhafazası için kiralanan depo için ödenecek kira, iflas idaresinin ücreti (m.223,IV), masanın (iflas idaresinin) taraf olduğu davaları takip eden avukatın avukatlık ücreti masa borcudur. Bu sayma, tahdidi değildir; masa borçlarına bazı misaller vermek içindir. Şu halde, masa alacakları (borçları), iflas açıldıktan sonra iflasın tasfiyesi için bizzat masa ( yani, masa adına iflas dairesi veya idaresi) tarafından yapılan borçlardır. Masadan ödenecek alacakların, iflas alacağı ve masa alacağı olarak ikiye ayrılmasının pratik önemi şudur: Masa borcu, iflas masasından tam ve iflas alacaklarından daha önce ödenir (m.248). Oysa, iflas alacaklarının tam olarak ödenmesi çok enderdir (belki yalnız m.206'nın ilk üç sırasındaki imtiyazlı alacaklar tam olarak ödenir.)

İflas alacakları (özellikle m. 206'nın dördüncü sırasındaki imtiyazsız alacaklar), iflas masasının dağıttığı iflas (garame) hissesi oranında ödenir. İşte bu nedenle, iflas masasından istenen bir alacağın, iflas alacağı mı, yoksa masa alacağı mı olduğunu belirlemenin büyük önemi vardır. (Kuru Baki, İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, Tamamen Yeniden Yazılmış ve Genişletilmiş 2. Baskı, S. 1212 vd. Ankara, 2013). İflasın açıldığı sırada müflise karşı ileri sürülebilecek alacaklar iflas alacaklarını; iflasın tasfiyesi sırasında yapılan masraflarla, iflas idaresinin yükümlü olduğu ya da devraldığı mükellefiyetler de (genel bir ifade ile) masa borçlarını oluşturur. İİK'nın 248. maddesinin kenar başlığı "iflas masrafları ve masanın borçları" şeklindedir. Madde metninde açıkça iflas masraflarının iflas alacaklarından önce ödeneceği belirtilmiş ise de masa borçlarından bahsedilmemiştir. Ancak masa borçlarının da iflas alacaklarından önce ödenec